Sự thật chuyện trao nhầm công chúa cho tổng thống "vương quốc kim cương"

Theo đó, câu chuyện bắt đầu vào một buổi trưa cuối năm 1969, nhà báo Nguyễn Việt trong Ban Thư ký tòa soạn của nhật báo Trắng Đen- một tờ báo có số lượng phát hành khá lớn của Sài Gòn lúc bấy giờ đang ngồi trực tòa soạn để chờ xử lý tin giờ chót trước khi quyết định cho báo lên máy để in. Bất ngờ, lúc ấy có một người đàn ông khoảng trên 50 tuổi, vẻ như công chức bước vào tòa soạn gặp nhà báo Nguyễn Việt, nôn nóng lên tiếng đòi gặp ông chủ bút của báo.

Người đàn ông nhìn Nguyễn Việt như để dò xét, khi có vẻ tìm được sự tin cậy ở nhà báo này nên ngồi xuống ghế đối diện, lên tiếng hỏi: “Chú là nhà báo, chắc nắm rõ vụ cô gái lai da đen tên Baxi ở xóm Gà được cho là “công chúa” lạc ở Việt Nam do chính quyền tìm được và đã gửi qua Cộng Hòa Trung Phi cho tổng thống Bokassa nhận làm con chứ?... Cái cô Baxí- Ba tú gì đó không phải là con gái của ông Bokassa đâu chú ơi, họ đưa…đồ giả cho ông tổng thống ấy rồi!”.

Nhà báo Nguyễn Việt ngỡ ngàng nhìn người đàn ông ngồi trước mặt mình để đoán thầm xem ông ta nói đùa hay nói thật, bởi đây là một sự kiện vô cùng hệ trọng. Đang khi còn nghi ngờ thì người đàn ông bất ngờ tẩn mẩn mở một cái túi nylon, bên trong đựng một gói gồm một số giấy tờ và hình ảnh đưa cho nhà báo Nguyễn Việt rồi chậm rãi nói rõ ràng từng chữ: “Đây là giấy tờ và hình ảnh chứng minh mối quan hệ giữa chị tôi là bà Nguyễn Thị Huệ và ông Bokassa khi ông ấy đi lính tại Sài Gòn. Hai người sống với nhau như vợ chồng bên Tân Thuận Đông, Nhà Bè (Quận 7 bây giờ). Còn hình ảnh kia là của cháu gái tôi tên Martine, con gái của chị Huệ và ông Bokassa”.

Trước những thứ giấy tờ đã úa vàng và mấy tấm hình cũ của người đàn ông, Nguyễn Việt đã hình dung được câu chuyện sẽ rối rắm như thế nào nếu uẩn khúc này được bung ra. Vấn đề mà nhà báo Nguyễn Việt đắn đo ở chỗ, không phải là tìm ra sự thật, chứng minh giữa hai cô Baxi và Martine, cô nào là công chúa thật mà đây còn liên quan tới “thể diện quốc gia”, một vấn đề mang tính ngoại giao và biết đâu lại có ý nghĩ chính trị đằng sau thì hậu quả thật khó lường. Và khi đó thì không chỉ một nhà báo như ông mà cả toà soạn này sẽ “có chuyện với Phủ tổng thống”. Bởi lẽ, Bộ Ngoại Giao chính quyền Sài Gòn khi đó vừa công bố đã tìm ra “công chúa” Baxi, con của bà Thân ờ Xóm Gà (Gò Vấp) và đã gửi công hàm qua đường ngoại giao đến nước Cộng hòa Trung Phi báo tin cho Tổng thống Bokassa. Không lẽ Bộ Ngoại Giao chính quyền Sài Gòn lại làm một việc thiếu thận trọng nhự vậy?

 

Mọi việc càng nghiêm trọng hơn ở chỗ các báo ở Sài Gòn đã đưa tin rầm rộ sự kiện này, có báo đã chạy tít 5 cột, 8 cột và đăng cả hình ảnh “công chúa Baxi và mẹ là bà Thân”. Sau khi nghe nhà báo Nguyễn Việt báo cáo lại sự việc, ông Việt Định Phương là chủ nhiệm tờ Trắng Đen lúc bấy giờ lập tức lái xe tới tòa soạn, bỏ buổi ngủ trưa. Sau khi tiếp xúc với người đàn ông tên Sáu và xem qua giấy tờ, hình ảnh chứng minh, ông Việt Định Phương quyết định báo Trắng Đen sẽ vào cuộc đi tìm ra chân tướng sự việc. Ông Phương đich thân lái xe đưa người đàn ông tên Sáu về nhà cho biết mặt bà Huệ rồi cùng đưa cô Martine tới một nơi bí mật.

 

Ông Dương Đức Dũng - nguyên phóng viên nhật báo Trắng Đen - đang kể lại những ký ức của mình trong sự kiện công chúa vương quốc kim cương.

Sự kiện báo chí quốc tế Khi thông tin chính quyền Sài Gòn đã tìm được “công chúa” để đoàn tụ với người cha là Tổng thống Cộng hoà Trung Phi, không chỉ các báo của Sài Gòn khi đó mà nhiều hãng thông tấn lớn trên thế giới Reuteur, AFP, AP cũng đưa tin. Nhiều báo cho đây là chuyện cổ tích của một “cô bé lọ lem” lai sống nghèo khổ, lam lũ sống với mẹ ở Xóm Gà (Gò Vấp) bỗng đổi đời thành “công chúa Trung Phi”, một nước nhỏ, xa tít tắp đâu đó trên thế giới, được cho là rất giàu có, nhiều mỏ kim cương. Khi dư luận chưa hết bàn tán, chưa hết cơn sốt “công chúa lọ lem” thì giờ đây, đùng một cái lại xuất hiện một người nữa tự xưng là con tổng thống Bokassa

Bởi thế, ngay đầu buổi họp tại tòa sọan báo Trắng Đen vấn đề nêu lên cũng đã hết sức căng thẳng. Nó chưa gây ra cơn sốt trong dư luận thì đã gây ra cơn sốt ngay trong tòa soạn. Những người dự họp đều chuyền tay nhau hồ sơ, hình ảnh về cô Martine và tất cả đều nhìn nhận “án tại hồ sơ”, nghĩa là có thể tin đến 50%  còn 50% là nhân chứng sống và những gì sẽ được chứng minh bằng cơ sở điều tra, truy tìm căn nguyên. Có ý kiến cho rằng nhìn ở góc độ xã hội, việc Tổng thống Bokassa của nước Trung Phi vừa được Pháp trao trả độc lập đã bằng con đường ngoại giao nhờ tìm đứa con lạc loài đã thể hiện tinh thần trách nhiệm, một người đàn ông có đạo đức, khiến cho mọi người xúc động, cảm kích. Đồng thời việc chính quyền Sài Gòn khi đó nhanh chóng tìm được cô Baxi ở xóm Gà, được cho là con gái ruột của Tổng thống Bokassa rồi gửi qua Trung Phi cho cha con đoàn tụ cũng là một việc đáng ngợi khen. Nhưng nếu cô Martine, con bà Huệ ở Tân Thuận Đông được chứng minh là “công chúa” thật thì có nghĩa chính quyền Sài Gòn đã sai. Cái sai ở đây lại là “thể diện của quốc gia”, báo Trắng Đen có dám khui chuyện này ra hay không?

 

Cuối cùng ông Việt Định Phương chủ nhiệm, và ông Vị Thủy, Tổng thư ký tòa soạn báo Trắng Đen đã quyết định phải tìm ra sự thật vì đây là trách nhiệm của người làm báo. Vấn đề là phải điều tra kỹ, có đủ tài liệu chứng minh và khai thác loạt bài điều tra phải hết sức khéo léo, nên có bài thăm dò trước và không nên đánh thẳng vào vấn đề cô Baxi, cứ đặt nghi vấn về cô Martine, khi chứng cứ nắm chắc trong tay thì “phát pháo”.

Sau buổi họp, từng nhóm phóng viên giỏi được tòa soạn phân công phụ trách một mũi điều tra, khai thác tư liệu, lập tức tỏa đi các hướng. Đặc biệt mũi phóng viên đi Rừng Sác lục tìm cho được hồ sơ hộ tịch xác thực nhất của mẹ con bà Huệ, đây là cơ sở để khẳng định cô Baxi hay cô Martine là con ruột của Tổng thống Bokassa. Công việc điều tra của các nhóm phóng viên tiến hành khẩn trương, sôi nổi nhưng hoàn toàn bí mật. Nhất là không ai được tiết lộ chỗ ở bí mất của cô Martine, điều này không chỉ đối phó với tin tức rò rỉ ra bên ngoài, các báo khác sẽ xúm vào khai thác làm cho báo Trắng Đen mất lợi thế độc quyền mà còn đề phòng mật vụ của chính quyền Sài Gòn lần ra chỗ ở của Martine thì hậu quả sẽ rất khó lường.

Ngay ngày hôm sau, báo Trắng Đen tung ra loạt bài đầu tiên, gọi là “thăm dò” phản ứng của chính quyền Sài Gòn, báo chạy tít 8 cột “hoành tráng”: “Ba xi không phải là con gái tổng thống Bokassa-Một bà mẹ chứng minh con gái mình mới là con ruột của tổng thống Bokassa, nước Cộng hoà Trung Phi”. Bài báo này như một quả bom dư luận, Phủ Đầu rồng của Chình quyền Sài Gòn khi đó như bị điện giật…