Tâm sự của những cái bánh đa nhúng nước

Hàng vạn người dân đã ồ lên sung sướng khi những thông tin trước đó cho thấy, đây là tuyến đường được đầu tư rất tốt. Nào là đường có đến mấy làn xe, làn dừng đỗ khẩn cấp. Nào là tốc độ chạy xe sẽ lên tới 80 – 100 km/h. Nào là rút ngắn hành trình từ 7 tiếng xuống còn 3,5 tiếng... Thế nhưng rồi, cũng hàng triệu người dân lại lắc đầu ngán ngẩm, niềm vui sướng mới được nhen lên tý chút trước đó xẹp xuống như bong bóng xì hơi, như bánh đa nhúng nước.

Vì sao cái cảm xúc sung sướng của người dân lại nhanh chóng xẹp xuống một cách thảm hại như thế? Là bởi, Tổng công ty Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) - chủ đầu tư tuyến đường - vừa công bố phương án… thu phí. Theo đó, thấp nhất như xe dưới 12 chỗ ngồi, dưới 2 tấn mất tới 300.000 đồng/lượt, còn cao nhất là 1,2 triệu đồng/lượt. Có nghĩa là, một người dân ở Hà Nội có việc lên Lào Cai với chiếc xe con 4 chỗ cà tàng chẳng hạn, riêng “tiền đường” đi về đã mất tới 600.000 đồng. “Đau” với cái mức phí này nên ồn ã khắp nơi lời “than vãn” của các “khổ chủ” tương lai.

Công bằng mà nói thì việc được đi một tuyến đường đẹp và phải đóng thêm một khoản tiền đương nhiên là hợp lý. Công bằng mà nói, việc mất thêm một khoản tiền kha khá để được rút ngắn hành trình đi lại, đỡ mất công, mất sức, đỡ căng thẳng lo toan cũng là đáng “bát gạo” bỏ ra... Nhưng, cũng rất công bằng khi rất nhiều người dân than rằng, trong thời buổi khó khăn hiện nay, việc thu phí như thế là quá cao. Cũng rất công bằng khi nhiều người dân cho rằng, cách thu phí như thế là đã “phí chồng phí”. Cũng đương nhiên công bằng khi nhiều nhà xe chở khách, nhiều hãng lữ hành đã “úp mở” cho biết sẽ tăng phí để “bù” khi xe của họ đi theo con đường này. Đương nhiên, đó là cái người dân sẽ phải móc từ túi mình.

Nhưng, rất không công bằng khi cái chuyện thu phí cao tốc này lại được đưa ra trong bối cảnh mà trước đó, người dân đã phải đóng phí bảo trì đường bộ cho phương tiện của mình. Nhiều người bảo cái tem phí bảo trì đường bộ là sự chứng nhận của cơ quan nhà nước cho phương tiện có nó tham gia trên mọi tuyến đường được phép. Họ đã đóng tiền năm thì đương nhiên không phải đóng tiền lượt. Có thế thì mới có chuyện hàng loạt trạm thu phí cầu đường của Nhà nước đã bị bỏ trong thời gian qua.

Cũng rất không công bằng khi những trạm thu phí còn “sót” lại, là những trạm thu các đoạn tuyến ngắn do tư nhân bỏ tiền đầu tư làm theo phương án BOT (xây dựng – kinh doanh – chuyển giao). Trong khi đó, tuyến cao tốc này do chủ đầu tư là một đơn vị Nhà nước, thuộc ngành giao thông đầu tư, việc thu phí có hợp lý? Không phải tư nhân mà là doanh nghiệp nhà nước làm đường rồi kinh doanh thu phí. Việc đó, có hợp lý khi chính Nhà nước đã thu phí bảo trì đường bộ?

Tâm trạng người dân, sau hoan hỷ tức thời là trĩu nặng dài dài.