Hà Nội
23°C / 22-25°C

Vấn đề di dân và định hướng chính sách: Chú trọng chất lượng sống

Thứ năm, 10:31 21/10/2010 | Dân số và phát triển

Giadinh.net - Sự phát triển nhanh chóng của đời sống xã hội kéo theo sự gia tăng dòng người di cư từ nông thôn ra đô thị, đem lại cả mặt tích cực và tiêu cực cho cả nơi đi lẫn nơi đến.

Hiện trạng này được đặt ra tại Hội thảo “Các vấn đề di dân và định hướng chính sách”, do Ban Tuyên giáo TƯ phối hợp cùng Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) Việt Nam tổ chức ngày 3/12.

Cải thiện đời sống, xóa đói giảm nghèo

Theo PGS.TS Đặng Nguyên Anh - Viện Khoa học xã hội Việt Nam, sự gia tăng quy mô di cư trước hết chịu ảnh hưởng của cơ cấu “dân số vàng”, với một lượng lớn người trẻ tuổi bước vào tuổi lao động, cần việc làm.
 

Về góc độ giới, nữ di cư phải đối mặt với nhiều thách thức (Ảnh: Chí Cường).

Kết quả điều tra Biến động dân cư 1/4/2007 của Tổng cục Thống kê cho thấy, tỉ suất di cư là 7,5%o, gấp đôi so với 2 năm trước (3,36%o năm 2005). Chỉ tính từ tháng 4/2006 đến hết tháng 3/2007, cả nước có hơn 802.000 người di cư nội vùng và 631.000 người di chuyển ngoại vùng mà đa số là di cư khoảng cách lớn với sự thay đổi về thu nhập và việc làm. Sức hút của nơi được người di cư đến là các thành phố lớn, những nơi có tốc độ đô thị hóa cao, khu công nghiệp... như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu... 

TS Vũ Mạnh Lợi - Viện Khoa học xã hội Việt Nam cho biết, theo kết quả nghiên cứu điều tra mẫu nhỏ tại 15 xã, phường thuộc 5 tỉnh Hưng Yên, Nghệ An, Quảng Ngãi, Tây Ninh, An Giang (đại diện cho các vùng địa lý sinh thái có nhiều người di cư thuộc 3 vùng Bắc – Trung – Nam) với 600 hộ gia đình có người di cư cho thấy: 82% di cư để tăng thu nhập cho gia đình, 52% do thiếu việc làm ở địa phương, 32% là để tạo nhiều nguồn thu nhập. Theo đó, công việc chính của họ là làm thuê 41%, lao động tự do 22%, buôn bán dịch vụ 18%, nông nghiệp 5%, công nhân viên chức 5%...

Sự đóng góp vào việc giảm nghèo của người di cư là rất đáng kể, bên cạnh đó họ còn giảm bớt sức ép về công ăn việc làm cho chính địa phương mình. Theo nghiên cứu do TS Lợi đưa ra, 90% người di cư có gia đình gửi tiền về trong năm, gần 84% hộ gia đình khẳng định thu nhập cao hơn trước khi di cư... Nhiều nghiên cứu trong 5 năm qua cho thấy những ảnh hưởng tích cực của lực lượng di cư đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, xóa đói giảm nghèo.
 

Bên cạnh những mặt tích cực, người di cư cũng phải đối mặt với nhiều vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe, hạnh phúc gia đình.

Cần nhiều chính sách đồng bộ

Tại hội thảo, bà Trần Thị Vân, trợ lý Trưởng đại diện UNFPA cho rằng, di dân là “trụ cột” góp phần xóa đói, giảm nghèo trong thời gian qua, đồng thời thúc đẩy quá trình đô thị hóa. Song nếu không quản lý tốt quá trình này, sẽ tạo áp lực lớn đối với cơ sở hạ tầng, các dịch vụ xã hội như nhà ở, giáo dục, chăm sóc y tế, SKSS/KHHGĐ, môi trường, giao thông... Về góc độ giới, nữ di cư đang đối mặt với nhiều thách thức về công việc, thu nhập, bạo lực, xâm hại tình dục... Theo bà Vân, vấn đề di cư cần được lồng ghép trong chiến lược giảm nghèo quốc gia và quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, để người di cư được tiếp cận tốt nhất các dịch vụ xã hội như nhà ở, khám chữa bệnh, việc học hành của con em họ.

Lợi ích rõ rệt nhất đối với những gia đình có người di cư, đi làm ăn xa là có tiền để gia đình trang trải sinh hoạt hàng ngày, mua sắm đồ dùng. Bên cạnh đó là có tiền “cho con ăn học để đổi đời, đỡ khổ như cha mẹ”. Việc di cư cũng tạo nên xu hướng bình đẳng hơn trong quan hệ vợ chồng. Ở những gia đình có người vợ đi làm ăn xa, người chồng gánh vác việc nhà nhiều hơn, tỉ lệ nam giới tham gia nội trợ tăng rõ rệt. Theo nghiên cứu mà TS Lợi trình bày, trong số gia đình có vợ di cư được hỏi, tỉ lệ nam giới tham gia nội trợ chiếm tới 94% ở Quảng Ngãi, 74% ở Hưng Yên.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, người di cư cũng phải đối mặt với nhiều vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe, hạnh phúc gia đình. Nhiều người trong số họ không có điều kiện để tiếp cận các dịch vụ về sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục. Quan hệ tình dục không an toàn khiến nhiều người mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, nhiều cô gái trẻ phải nạo hút thai... Ở những gia đình có người đi làm ăn xa, tình cảm vợ chồng bị ảnh hưởng. Nhiều người đàn ông có tâm lý mặc cảm vợ nuôi, thường không tin tưởng vợ khi đi làm ăn xa. Hơn 50% các gia đình có người di cư được hỏi cho rằng trẻ em sẽ “khó bảo, dễ hư hỏng”, kết quả học tập kém khi thiếu bố hoặc mẹ ở nhà. Trẻ có bố (mẹ) di cư thường gặp một số khó khăn trong tiếp cận và hưởng thụ giáo dục, không được chăm sóc sức khoẻ đầy đủ. Bên cạnh đó, nhiều người già phải làm việc nhà nhiều hơn, sức khỏe kém đi cộng thêm sự lo lắng cho con cái ở xa khiến họ cũng suy giảm về tinh thần.

Các bài toán về quản lý, chính sách, an sinh xã hội và cả chất lượng sống của người di cư được các đại biểu đặt ra dưới nhiều góc độ. Bà Đặng Thanh Nhàn - Phòng Nghiên cứu Phụ nữ, Viện Gia đình và Giới cung cấp cho đại biểu về nguyên nhân di cư nông thôn – đô thị dưới góc độ giới. Lãnh đạo Ban Tuyên giáo tỉnh ủy Đồng Nai và Thái Bình đưa ra thực trạng, tác động của di dân tới sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và các giải pháp... Theo GS.TSKH Phạm Mạnh Hùng - Chuyên gia cao cấp, Ban Tuyên giáo TƯ, vấn đề di dân cần thực sự được quan tâm trong công tác DS-KHHGĐ. “Trước đây, chúng ta tập trung vào vấn đề quy mô dân số, sinh đẻ có kế hoạch thì nay cần quan tâm hơn nữa đến vấn đề cơ cấu dân số, di dân, chất lượng dân số. Đây là cơ hội tốt để nâng cao chất lượng về công tác tuyên giáo trong lĩnh vực dân số”, ông Hùng nhấn mạnh.
 
Hà Anh
thuhuyen
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Người cao tuổi không ăn cơm, hại nhiều hơn lợi

Người cao tuổi không ăn cơm, hại nhiều hơn lợi

Dân số và phát triển - 1 ngày trước

Việc loại bỏ cơm khỏi khẩu phần ăn có thể gây hại cho sức khỏe người cao tuổi, dẫn đến thiếu năng lượng, suy dinh dưỡng, rối loạn đường huyết và nhiều hệ lụy khác.

Có nên ngừng cho con bú khi trẻ bắt đầu mọc răng không?

Có nên ngừng cho con bú khi trẻ bắt đầu mọc răng không?

Dân số và phát triển - 2 ngày trước

Nhiều bà mẹ lo lắng rằng khi con mọc răng, việc bú mẹ sẽ trở nên đau đớn và nghĩ đến việc cai sữa, không cho con bú nữa. Điều đó có nên không?

Al hỗ trợ bác sĩ siêu âm phát hiện dị tật thai nhi nhanh hơn

Al hỗ trợ bác sĩ siêu âm phát hiện dị tật thai nhi nhanh hơn

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Theo kết quả một nghiên cứu mới, trí tuệ nhân tạo (AI) có thể giúp các bác sĩ siêu âm xác định bất thường nào khi siêu âm sàng lọc thai kỳ ở tuần thứ 20 nhanh gấp đôi mà không làm giảm độ chính xác của chẩn đoán.

Nhiễm trùng đường tiết niệu ở nam giới dễ nhầm với bệnh lây truyền qua đường tình dục

Nhiễm trùng đường tiết niệu ở nam giới dễ nhầm với bệnh lây truyền qua đường tình dục

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Mặc dù nam giới ít bị nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) hơn phụ nữ nhưng đây cũng có thể là mối quan tâm đáng kể về sức khỏe, đặc biệt là khi không được điều trị.

4 tác hại nghiêm trọng khi phụ nữ mang thai uống phải sữa giả

4 tác hại nghiêm trọng khi phụ nữ mang thai uống phải sữa giả

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

Sữa giả không chỉ đơn giản là không có giá trị dinh dưỡng mà nó còn có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe người dùng, đặc biệt là phụ nữ mang thai cần được chăm sóc dinh dưỡng và đảm bảo an toàn sức khỏe.

Các triệu chứng chính của bệnh Chlamydia ở phụ nữ

Các triệu chứng chính của bệnh Chlamydia ở phụ nữ

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Chlamydia là một bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) phổ biến do nhiễm vi khuẩn Chlamydia trachomatis gây ra. Phụ nữ chủ yếu nhiễm Chlamydia khi quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng với chồng/ đối tác bị nhiễm trùng.

5 câu hỏi thường gặp về hội chứng tiền kinh nguyệt

5 câu hỏi thường gặp về hội chứng tiền kinh nguyệt

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Hội chứng tiền kinh nguyệt là một tập hợp các triệu chứng về thể chất, tâm lý và cảm xúc mà nhiều phụ nữ gặp phải trong khoảng thời gian 1 - 2 tuần trước khi bắt đầu kỳ kinh nguyệt.

Cảnh báo nguy cơ đột quỵ khi lạm dụng thuốc tránh thai hàng ngày

Cảnh báo nguy cơ đột quỵ khi lạm dụng thuốc tránh thai hàng ngày

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

GĐXH – Theo các chuyên gia, với những trường hợp lạm dụng sử dụng thuốc tránh thai liên tục trong một thời gian quá dài, không có thời gian "nghỉ" là không đúng với hướng dẫn chuyên môn của viên uống tránh thai đường uống, có nguy cơ gây hệ lụy.

Chế độ ăn cho người bị cường kinh

Chế độ ăn cho người bị cường kinh

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Chế độ ăn uống khoa học, vận động thể chất đều đặn là những yếu tố quan trọng giúp chị em có sức khỏe tốt và chu kỳ kinh nguyệt ổn định.

Mẹ bầu tiếp xúc với phthalate trong mỹ phẩm, con có thể bị ảnh hưởng thần kinh

Mẹ bầu tiếp xúc với phthalate trong mỹ phẩm, con có thể bị ảnh hưởng thần kinh

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Mặc dù được sử dụng rộng rãi trong nhiều sản phẩm gia đình nhưng phthalate không tốt cho sức khỏe. Phụ nữ mang thai tiếp xúc với chất này có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và sự phát triển não bộ trẻ sơ sinh.

Top