Tags:
Bí ẩn về Di tích đền phủ Ninh Xá ở Nam Định nơi lưu giữ 28 đạo sắc phong?
GĐXH - Di tích lịch sử văn hoá Quốc gia đền phủ Ninh Xá (huyện Ý Yên, Nam Định) là nơi lưu giữ được 28 đạo sắc phong từ nhiều vị vua khác nhau và một số đồ vật về văn hoá có giá trị đặc biệt.
Theo tìm hiểu của PV Gia đình và Xã hội, Di tích lịch sử văn hóa Quốc gia đền phủ Ninh Xá thuộc xã Yên Ninh, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định. Đền còn được gọi là đền Voi Đá, Ngựa Đá, vì trước đây tại đền có voi đá, ngựa đá chầu phía trước cửa hoặc gọi là đền ông Công vì trước kia đền có nuôi công, ngày ngày đi lại, xòe cánh trước sân đền.
Đền Ninh Xá là nơi thờ Lương Bình Vương, An Nhu Vương. Theo truyền thuyết, đây là những vị con vua Hùng về trấn trị vùng đất Đại An, giúp dân Ninh Xá khai khẩn, trồng lúa, trồng dâu, chăn tằm, dệt vải. Từ thời nhà Lý, đền còn thờ Lão La Đại thần Ninh Hữu Hưng (SN 939) người có tài đục chạm đồ mộc. Ông từng được Đinh Tiên Hoàng ban chức: “Công tượng lục phủ giám sát đại tướng quân” (Vị đại tướng trông coi nghề mộc của sáu phủ). Trong thời nhà Đinh rồi sau đó thời Tiền Lê, ông chỉ huy việc xây dựng Kinh đô Hoa Lư với các cung điện như Bách Bảo Thiên Tuế, Phong Lưu Tử Hoa, Long Lộc, Trường Xuân... cùng nhiều đền, chùa, dinh thự.
Theo sử sách, vào ngày 24 tháng 4 năm Tân Mão (tức ngày 9 tháng 6 năm 991), trong 1 lần phò vua Lê Đại Hành cày tịch điền, lúc về qua sông Sắt, vua cho đậu thuyền rồng lên thăm đền thờ Lương Bình Vương và An Nhu Vương. Thấy cảnh hoang sơ, Ninh Hữu Hưng đã xin vua ở lại sửa đền và sửa chùa Lê ( Phúc Lê Tự).
Ngoài ra, thấy nơi đây đất đai trù phú, dân cư còn thưa thớt, ông đưa con cháu, họ hàng và chiêu mô dân các nơi về đây khai khẩn mở mang trang ấp, dạy dân nghề mộc, chạm để kiếm sống. Sau này, những người dân về đây sống đều đổi sang họ Ninh nên vùng đất này có tên là Ninh Xá. Ngày 4 tháng 6 năm Kỷ Mùi (1091), ông qua đời tại Ninh Xá, hưởng thọ 81 tuổi. Con cháu và dân làng đưa thi hài ông về quê an táng tại chân núi Xương Bồ (Ninh Bình), đồng thời tôn làm vị tổ dạy nghề, thờ tự tại đền Ninh Xá...
Theo thư tịch ở địa phương thì đền Ninh Xá được xây dựng từ thế kỷ thứ X, ban đầu chỉ là một thảo am tại phía tây bờ sông Kim Ngân (tức sông Sắt ngày nay) đến năm Nhâm Thìn (1712) đền được chuyển về vị trí hiện nay. Năm 1849 khởi công xây dựng tòa tiền đường. Năm 1894 tu sửa hai tòa đệ nhị và tiền đường. Ngôi đền tuy đã được làm đi sửa Lại nhiều lần nhưng vẫn bảo lưu được đường nét phong cách cổ truyền dân tộc.
Ngày 7/7/2024, theo ghi nhận của PV Gia đình và Xã hội, Di tích lịch sử văn hóa Quốc gia đền phủ Ninh Xá được xây dựng trên một khu đất cao ráo với diện tích 2.390m2, mặt quay về hướng tây. Phía trước cửa đền phủ có hồ bán nguyệt, hệ thống nghi môn, hòn non bộ được tạo dáng đẹp trang trí nhiều đề tài: nghê chầu, hổ phù, tứ linh, tứ quý cùng các câu đối nhấn nổi bằng chữ Hán.
Trước sân ngay cạnh hồ bán nguyệt có 2 con ngựa bằng đá có chạm khắc các dòng chữ Hán - Nôm.
Cùng với đó là 2 con voi bằng đá có niên hiệu hàng trăm năm.
Đền được xây dựng theo hình chữ “Đinh”. Tòa tiền đường gồm 3 gian, cao 8 mét, được làm theo kiểu chồng diêm hai tầng tám mái. Các cấu kiện gỗ như câu đầu, xà thượng, xà hạ, con rường đều được soi chỉ, điểm các hàng lá lật mềm mại.
Tất cả kết hợp cùng những đầu đao cong vút, mái ngói nam phủ rêu phong tạo nên nét cổ kính, uy nghiêm.
Nối tiếp tiền đường là trung đường và chính tẩm với hệ thống kiến trúc độc đáo, tinh xảo được làm hoàn toàn bằng gỗ lim, thể hiện rõ nét tài hoa của các nghệ nhân làng nghề.
Các hình tượng rồng, tứ quý, tứ linh... trên các cánh cửa, các bộ vì được chạm bong, chạm lộng với kỹ thuật gia công cầu kỳ, tỉ mỉ, sắc nét.
Liền sau tòa tiền đường là tòa trung đường 3 gian 2 chái và cung cấm 3 gian xây dọc. Tòa trung đường có kích thước và kiến trúc như tòa tiền đường. Giao mái bắt vần với tòa trung đường là ba gian cung cấm thiết kế theo kiểu chồng diêm bốn mái lợp ngói nam.
Trong tòa chính tẩm các vì kèo thiết kế theo kiểu chồng rường. Phần chạm khắc tập trung chủ yếu ở các vì kèo, cửa ra vào toa chính tẩm và đặc biệt mảng chạm ở vì hậu đốc với các đề tài "long chầu", "mẫu long giáo tử" và nơi thờ tự... Tất cả đều được ẩn hiện trong tầng tầng mây tản, cụm đao mác, lá hỏa với kỹ thuật chạm bong cầu kỳ, tỉ mỉ.
Bên cạnh đền là ngôi phủ thờ Đại Lan công chúa (tướng của Hai Bà Trưng). Phủ gồm có ba tòa: tiền đường, đệ nhị và chính cung được thiết kế theo kiểu "tiền chữ nhất, hậu chữ đinh". Công trình này đã góp phần bổ sung hỗ trợ tạo cho di tích một quần thể hoàn chỉnh.
Cùng với giá trị về lịch sử và kiến trúc, đền phủ Ninh Xá còn lưu giữ được 28 đạo sắc phong và nhiều đồ thờ có giá trị như: cửa võng, nhang án, kiệu long đình, kiệu bát cống, ngai thờ, đại tự, câu đối...
Đặc biệt sập thờ tổ nghề làm kiểu chân quỳ, dạ cá với vân tỏa lá hỏa vươn cao cùng các băng hoa chanh, sen dẹo. Mặt trước chạm lưỡng long chầu nguyệt mang phong cách nghệ thuật thế kỷ XVIII.
Theo một thủ phủ nhang tại đền phủ Ninh Xá cho biết, đền đã có lịch sử hàng trăm năm, đến nay vẫn giữ lại kiến trúc từ thời điểm xây dựng. Đền phủ Ninh Xá đã được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du Lịch cấp bằng công nhận Di tích Lịch sử và kiến trúc Nghệ thuật năm 1991. Di tích lịch sử văn hóa Quốc gia đền phủ Ninh Xá cứ 3 năm tổ chức lễ hội 1 lần vào tháng 3 âm lịch.
Theo ghi nhận của PV, hằng ngày, tại khu vực sân đền phủ Ninh Xá có nhiều cụ ông tụ tập ngồi uống nước, hóng gió và đánh cờ.
Xung quanh đền phủ Ninh Xá có nhiều cây xanh lâu năm bao phủ, tạo nên bóng mát.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Video: Bí ẩn đằng sau câu chuyện viết sớ khấn ở Đền Trần - Nam Định
Bình luận
Ý kiến của bạn
Tin liên quan
Ngày sinh Âm lịch của người được lộc Thần Tài, nếu kinh doanh sẽ hốt bạc, một vốn bốn lời
Đời sống - 24 phút trướcGĐXH - Theo tử vi, những người sinh vào những ngày Âm lịch này thường có duyên với tiền bạc, được Thần Tài phù trợ làm ăn buôn bán đều thuận lợi, thu hái bộn tiền.
Luật Đất đai 2024 quy định như thế nào về thủ tục cấp sổ đỏ cho từng cá nhân trong hộ gia đình?
Đời sống - 2 giờ trướcGĐXH - Thủ tục cấp sổ đỏ cho từng cá nhân trong hộ gia đình theo quy định của Luật Đất đai 2024 có một số điểm thay đổi đáng chú ý so với các quy định trước đây. Dưới đây là quy trình cụ thể.
Tin sáng 13/5: Bắc Bộ, Trung Bộ có mưa rào và dông rải rác từ ngày 14/5; Bộ Y tế yêu cầu tăng cường đảm bảo an ninh, an toàn cho người bệnh và nhân viên y tế
Đời sống - 4 giờ trướcGĐXH - Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, ngày 13/5, Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đêm có mưa vài nơi, ngày nắng; từ chiều tối ngày 14/5 có mưa rào và dông rải rác.
Ông Hồ Nhân - 'cha đẻ' vaccine Nanocovax, con rể gia tộc Sơn Kim qua đời
Đời sống - 4 giờ trướcÔng Hồ Nhân - Nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ sinh học Dược Nanogen, "cha đẻ" của vaccine Nanocovax qua đời ở tuổi 59.
Cảnh sát xử lý “hung thần” xe tự chế trên đường phố Hà Nội
Đời sống - 13 giờ trướcNgày 12/5, Đội CSGT số 14 (Phòng CSGT Công an TP Hà Nội) triển khai tổ công tác thực hiện kế hoạch tuần tra đảm bảo TTATGT tại địa bàn quận Hoàng Mai và huyện Thanh Trì (Hà Nội), trong đó tập trung xử lý vi phạm đối với các phương tiện xe ba gác, xe tự chế chở hàng hóa cồng kềnh gây mất ATGT khiến người dân bức xúc.
Mức lương cơ sở qua các năm biến động thế nào?
Đời sống - 16 giờ trướcGĐXH - Lương cơ sở là mức lương được sử dụng để tính lương trong bảng lương của người lao động. Qua các năm, mức lương cơ sở biến động thế nào?
Xe 16 chỗ tông thẳng vào xe tải khi đi qua ngã tư ở Gia Lai
Đời sống - 18 giờ trướcGĐXH - Chiếc xe khách loại 16 chỗ trong lúc di chuyển qua ngã tư đã tông thẳng vào thùng một xe tải từ đường giao cắt đi tới. Cú va chạm mạnh khiến phần đầu xe 16 chỗ hư hỏng nặng, nhiều người bị thương.
Tin vui cho cán bộ công chức có 20 năm công tác, nghỉ hưu trước tuổi có thể được nhận trợ cấp lên tới 60 tháng lương
Đời sống - 18 giờ trướcGĐXH - Theo Nghị định 178/2024/NĐ-CP, từ nay đến trước ngày 1/7/2025, cán bộ, công chức có từ 20 năm công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc khi nghỉ hưu trước tuổi sẽ được hưởng hàng loạt chế độ ưu đãi.
Tháng sinh Âm lịch của người có số làm lãnh đạo
Đời sống - 18 giờ trướcGĐXH - Theo tử vi tướng số, người sinh vào một số tháng sinh Âm lịch này 'vượng quan quý nhân', ai cũng dễ thăng quan tiến chức.
Làm thêm trong mùa thực tập: Sinh viên phải chọn giữa tiền bạc và sức khỏe
Đời sống - 19 giờ trướcGĐXH - Tại Hà Nội, nhiều sinh viên năm cuối đang bước vào mùa thực tập giai đoạn quan trọng nhất trong quá trình học tập. Nhưng thay vì chỉ tập trung cho chuyên môn, không ít người còn phải gồng gánh thêm một “công việc phụ” đi làm thêm, để tự nuôi chính mình. Giữa bài học nghề nghiệp và bài toán tài chính, sức khỏe và thời gian của những sinh viên này đang bị bào mòn từng ngày.
Tên gọi chính xác nhất của sổ đỏ từ năm 2025, thủ tục cấp sổ đỏ mới có gì khác biệt?
Đời sốngGĐXH - Sỏ đỏ, sổ hồng là cách gọi thông dụng của người dân đối với giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Từ 2025, theo quy định của Luật Đất đai 2024 các loại sổ này có tên gọi hoàn toàn mới.
