Bi hài vụ ly hôn đòi tiền ăn, tiền chữa bệnh: Không chỉ vi phạm nghiêm trọng đạo đức xã hội mà còn có dấu hiệu tội phạm

Những ngày qua, trên mạng xã hội chia sẻ câu chuyện chồng bắt vợ phải trả lại toàn bộ chi phí sinh hoạt mới được ly hôn. Theo đó, cặp vợ chồng này cưới nhau được một năm, vì mâu thuẫn không thể tiếp tục sống chung nên cô vợ muốn chia tay. Người chồng ra điều kiện, bắt vợ phải trả lại tiền mới chịu ly hôn và cho cô mang đồ dùng cá nhân đi. Số tiền đó được tính chi tiết, bao gồm: Tiền ăn hàng tháng (12.000.000 đồng) cùng nhiều khoản tiền khác (tiền chữa bệnh, tiền đóng học phí, tiền vàng cưới)…, tổng cộng là 42.600.000 đồng.

Người vợ chấp nhận điều kiện của chồng và hoàn trả đầy đủ số tiền theo yêu cầu có biên bản bàn giao rõ ràng. Khi vợ thu dọn đồ đạc, người chồng nhắc bố mẹ giám sát sợ cô vợ lấy mất đồ của nhà mình. Đến khi vợ mang chiếc xe điện đi, anh chồng còn đòi lại cái bình điện, do anh này thay nên cô vợ phải dắt xe về.

Luật sư Nguyễn Anh Thơm - Trưởng văn phòng Nguyễn Anh (Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội) cho biết, đây là vụ việc xảy ra trong quan hệ hôn nhân gia đình giữa vợ chồng. Luật hôn nhân gia đình quy định vợ chồng có nghĩa vụ thương yêu, chung thủy, tôn trọng, quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ nhau; cùng nhau chia sẻ, thực hiện các công việc trong gia đình. Bên cạnh đó, Luật hôn nhân gia đình cũng quy định chấm dứt hôn nhân nếu xét thấy một trong các bên có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được thì tòa án sẽ giải quyết cho ly hôn.

Trong vụ việc này, người chồng đã có hành vi giữ lại giấy tờ tùy thân và yêu cầu thanh toán các khoản chi phí sinh hoạt 42,6 triệu đồng trong thời gian sinh sống cùng nhau thì mới trả giấy tờ và đồng ý ly hôn đã thể hiện mâu thuẫn vợ chồng rất trầm trọng về tình cảm, sự tôn trọng lẫn nhau đã không còn.

"Hành vi của người chồng rất đáng lên án cả về mặt đạo đức xã hội, không đúng về thuần phong mỹ tục và lương tâm, trách nhiệm của người chồng. Hành vi này tuy không cấu thành tội phạm nhưng trong quan hệ hôn nhân gia đình được coi là hành vi cưỡng ép ly hôn và cũng cần thiết phải xử lý bằng mới có tác dụng răn đe, phòng ngừa tình trạng bạo lực trong gia đình.

Xét hành vi của người chồng đã vi phạm khoản 2 (Điều 55, Nghị định 167/2013) với mức phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng đối với hành vi: Cản trở người khác kết hôn, ly hôn, cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ bằng cách hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần, yêu sách của cải hoặc bằng thủ đoạn khác", luật sư Thơm nói.

Biên bản giao nhận tiền của đôi vợ chồng trẻ

Nhìn nhận ở một góc độ khác, luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng văn phòng luật sư Chính Pháp (Đoàn luật sư Hà Nội) lại cho rằng, đây là hành vi đáng xấu hổ, vi phạm nghiêm trọng đạo đức xã hội và có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự. Có lẽ, nhiều người đàn ông tử tế sẽ thấy xấu hổ khi trước thềm 8/3 mà lại xuất hiện biên bản thỏa thuận kiểu chia tay đòi quà một cách thiếu tình người đến thế.

Cơ quan chức năng cần vào cuộc xem xét làm rõ các khoản tiền, tài sản được kê trong biên bản này có phải là tài sản của người chồng không. Trong trường hợp có căn cứ cho thấy việc yêu cầu đưa tài sản là không có căn cứ pháp luật, hành vi của người chồng là đe dọa, uy hiếp vợ, lợi dụng tình trạng khó khăn của người phụ nữ này để chiếm đoạt tài sản thì đây là hành vi cưỡng đoạt tài sản. Trường hợp người phụ nữ này vì bị đe dọa, uy hiếp mà miễn cưỡng phải giao tài sản cho người đàn ông này thì hành vi có dấu hiệu tội "Cưỡng đoạt tài sản" theo quy định tại Điều 170 (BLHS 2015).

"Trong trường hợp cơ quan chức năng vào cuộc xác minh làm rõ có căn cứ cho thấy rằng người chồng đã giữ giấy tờ của vợ để đe dọa uy hiếp, buộc người phụ nữ này phải đưa những khoản tiền không đúng pháp luật cho mình; người vợ vì lo sợ, vì bị ép buộc, dọa nạt nên miễn cưỡng đưa tiền cho chồng thì dù việc đưa tiền có sự chứng kiến của cơ quan tổ chức, cá nhân thì hành vi này cũng là hành vi cưỡng đoạt tài sản. Với số tiền dưới 50.000.000 đồng thì người có hành vi phạm tội sẽ phải đối mặt với mức hình phạt từ 01 năm đến 05 năm tù", luật sư Cường chia sẻ.

Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, hành vi này không chỉ vi phạm đạo đức xã hội mà còn có dấu hiệu tội phạm

Cũng theo luật sư Cường, mẫu chốt ở đây là cơ quan điều tra sẽ làm rõ số tiền, tài sản mà người vợ đã phải miễn cưỡng đưa cho người chồng là thuộc quyền sở hữu của ai, có phải là tài sản chung vợ chồng hoặc tài sản riêng của anh ta hay không. Trong trường hợp có tranh chấp về việc chia tài sản chung vợ chồng thì hai bên có thể đưa sự việc đến tòa án để được giải quyết theo thủ tục Tố tụng Dân sự. Pháp luật nghiêm cấm việc sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ lực hoặc có thủ đoạn khác khiến người khác phải bàn giao tài sản cho mình một cách trái ý muốn.

Theo quy định tại Điều 19 (Luật Hôn nhân và Gia đình 2014) thì vợ chồng có nghĩa vụ yêu thương, chăm sóc, quý trọng, giúp đỡ lẫn nhau. Việc vay mượn, chi phí để thực hiện các nhu cầu tối thiểu thiết yếu như: ăn, mặt, ở, chữa bệnh là nghĩa vụ của chồng đối với vợ và của vợ đối với chồng. Pháp luật không cho phép đòi lại các khoản tiền liên quan đến các nhu cầu thiết yếu này.

Trong trường hợp nếu tiền đóng học phí, tiền ăn, tiền khám chữa bệnh của người vợ là tiền do người chồng làm ra trong thời kỳ hôn nhân thì đây cũng là tiền chung của vợ chồng. Các hoạt động học tập, khám chữa bệnh, ăn uống là các hoạt động tối thiểu, thiết yếu nên việc sử dụng các khoản tiền này vào các mục đích này thì coi như tài sản đã được sử dụng, không còn để chia, không có nghĩa vụ để thanh toán trả lại cho nhau. Việc người chồng yêu cầu người vợ phải trả các khoản tiền này là không có cơ sở pháp lý, xâm hại đến quyền sở hữu tài sản của người vợ.

"Đây là một vụ việc rất đáng buồn, một điển hình của thói xấu trong một số người trẻ hiện nay là "chia tay đòi quà". Hành vi "đòi quà" như vậy là thiếu cơ sở pháp lý, không phù hợp với đạo đức xã hội, làm xấu đi hình ảnh của người đàn ông, người chồng trong gia đình. Có lẽ có rất nhiều người đàn ông có lòng tự trọng cảm thấy xấu hổ thay khi chứng kiến nội dung biên bản như vậy. Đây là một bài học cho các cặp vợ chồng khi phân chia tài sản lúc ly hôn và sau khi ly hôn. Việc đòi tài sản, đòi quyền lợi, chia tài sản chung vợ chồng nếu không đúng pháp luật, có sự đe dọa uy hiếp thì có thể bị xử lý bằng chế tài hình sự", luật sư Cường phân tích.

Bình Minh