Bước tiến mới giúp Việt Nam nhanh chóng chạm đến mục tiêu không còn ung thư cổ tử cung
Dự phòng HPV, sàng lọc và điều trị các tổn thương tiền ung thư đều là những hoạt động hiệu quả để các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam tiến đến mục tiêu không còn ung thư cổ tử cung.
Ung thư cổ tử cung và những con số đáng quan tâm
Ung thư cổ tử cung là loại ung thư phổ biến thứ tư ở phụ nữ với khoảng 660.000 ca mắc mới và 350.000 trường hợp tử vong vào năm 2022 (1). Chỉ riêng tại Việt Nam, mỗi ngày có 7 phụ nữ qua đời vì căn bệnh này (2).

Ung thư cổ tử cung gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng với phụ nữ, gia đình và xã hội.
Nhiều phụ nữ và gia đình của họ đã và đang trải qua nỗi đau thể xác lẫn tinh thần khi không may mắc phải ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên, căn bệnh này hoàn toàn có thể chủ động ngăn ngừa được. Các týp HPV với nguy cơ cao được phát hiện trong gần 100% trường hợp ung thư cổ tử cung (3). Với mục tiêu hướng tới một cộng đồng không còn ung thư cổ tử cung, năm 2020, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) kêu gọi tất cả các quốc gia cần có kế hoạch đến đảm bảo 90% trẻ em gái trước 15 tuổi được dự phòng HPV, 70% phụ nữ trước 35 tuổi được khám sàng lọc ung thư cổ tử cung, 90% phụ nữ tiền ung thư, đang mắc bệnh được chữa trị đầy đủ đến năm 2030 (4).
Theo UNFPA Việt Nam (quỹ dân số Liên Hợp Quốc), Việt Nam hoàn toàn có thể xoá bỏ ung thư cổ tử cung trong 30 năm tới với việc hoạch định, áp dụng chiến lược dự phòng HPV, khám sàng lọc của WHO (5). Thoát khỏi gánh nặng bệnh tật cũng đồng nghĩa hạnh phúc nhiều gia đình sẽ không còn xáo trộn, phụ nữ có thể yên tâm vui sống, chăm lo gia đình hoặc thậm chí phát triển sự nghiệp trong những năm tháng tươi đẹp nhất của cuộc đời. Điều này đồng thời cũng đóng góp vào lợi ích kinh tế, giáo dục và bình đẳng giới trong xã hội.

Hướng đến xã hội không còn ung thư cổ tử cung là mục tiêu của các quốc gia trên thế giới
Tuy nhiên, tỷ lệ dự phòng HPV và sàng lọc ung thư cổ tử cung tại Việt Nam vẫn còn thấp. Chỉ 7,5% phụ nữ và trẻ em gái trong độ tuổi 15- 29 đã được dự phòng HPV, 28,2% phụ nữ từ 30 - 49 tuổi đã được khám sàng lọc ung thư (6). Những con số này phản ánh quá trình hướng đến mục tiêu không còn ung thư cổ tử cung tại Việt Nam trong 30 năm tới sẽ còn nhiều gian nan.
Bước tiến mới trong dự phòng ung thư cổ tử cung
Thời gian qua, Việt Nam đã và đang triển khai nhiều chiến dịch, hoạt động nhằm hướng đến mục tiêu giảm thiểu tỷ lệ mắc ung thư cổ tử cung như: Đưa dự phòng HPV vào Chương trình Tiêm chủng Mở rộng từ năm 2026, cho phép các địa phương có thể triển khai sớm hơn cho người dân nếu bố trí được kinh phí (7); phát động chương trình Tầm soát ung thư cổ tử cung ngày hôm nay… Các dự án, chiến dịch phổ cập kiến thức về HPV và ung thư cổ tử cung cũng được giới thiệu đến công chúng. Để đạt được mục tiêu không còn ung thư cổ tử cung trong 30 năm tới, cần rất nhiều sự chung tay của cộng đồng. Bước sang tuổi 30, phái nữ nên sàng lọc ung thư cổ tử cung từ 5 - 10 năm; sàng lọc ung thư hiệu suất cao ở tuổi 35, một lần nữa vào tuổi 45. Dự phòng HPV trong độ tuổi 9 - 14 được xem là phương pháp dự phòng phổ biến để ngăn ngừa nhiễm HPV, ung thư cổ tử cung và bệnh ung thư khác liên quan đến virus này (8).

Chưa bao giờ là quá muộn để mỗi phụ nữ cần chủ động dự phòng HPV, tầm soát ung thư cổ tử cung (*Hình ảnh chỉ mang tính chất minh hoạ)
Nếu như trước đây, dự phòng HPV được chỉ định cho độ tuổi từ 9 - 26 tuổi và chưa quan hệ tình dục, thì hiện nay, bước tiến mới trong việc dự phòng ung thư cổ tử cung đã xoá bỏ toàn bộ rào cản này, mở ra cơ hội dự phòng cho độ tuổi từ 27 - 45 dù đã thực hiện quan hệ tình dục. Vì vậy, không bao giờ là quá muộn để chủ động bảo vệ tương lai, hạnh phúc của bản thân.
Các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam đều đang nỗ lực đạt mục tiêu loại bỏ ung thư cổ tử cung trong những thập kỷ tới. Với sự chung tay của cộng đồng, phụ nữ dù trong độ tuổi nào cũng có sự chủ động bảo vệ bản thân ở hiện tại và tương lai khỏi HPV cũng như ung thư cổ tử cung.
* Nguồn tham khảo:
(1) (3) (8) World Health Organization (WHO). Cervical cancer. Updated Mar 2024 [https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cervical-cancer] [20-4-2024]
(2) HPV Information Centre. Viet Nam: Human Papillomavirus and Related Diseases, Summary Report 2023.
[https://hpvcentre.net/statistics/reports/VNM.pdf] [18-3-2024]
(3) WHO. Cervical Cancer Elimination Initiative.
[https://www.who.int/initiatives/cervical-cancer-elimination-initiative] [7-5-2024]
(4) UNFPA. Đã đến lúc phải đầu tư nhân rộng toàn quốc tiêm chủng HPV, sàng lọc và điều trị ung thư cổ tử cung. 10 May, 2023.
[https://vietnam.unfpa.org/vi/news/da-den-luc-phai-dau-tu-nhan-rong-toan-quoc-tiem-chung- hpv-sang-loc-va-dieu-tri-ung-thu-co-tu] [5-5-2024]
(5) Tổng cục Thống kê & UNICEF. Kết quả tóm tắt điều tra các mục tiêu phát triển bền vững về trẻ em và phụ nữ Việt Nam 2020-2021. [https://www.unicef.org/vietnam/media/8716/file/B%C3%A1o%20c%C3%A1o%20t%C3%B 3m%20t%E1%BA%AFt%20-%20MICS%206.pdf] [7-5-2024]
(6) Cổng thông tin điện tử Chính phủ. Nghị quyết về lộ trình tăng số lượng vắc xin trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng giai đoạn 2021 - 2030. [https://datafiles.chinhphu.vn/cpp/files/vbpq/2022/08/104-cp.signed.pdf] [18-5-2024]
Nội dung này do Hội Y Học Dự Phòng Việt Nam cung cấp và được MSD tài trợ vì mục đích giáo dục.
VN-GSL-00884 14062025
PV

Bộ Y tế khuyến cáo người dân đeo khẩu trang nơi công cộng để phòng chống dịch COVID-19
Y tế - 47 phút trướcGĐXH - Những ngày gần đây, thông tin số ca COVID-19 gia tăng tại Thái Lan khiến nhiều người lo ngại về đợt dịch bùng phát mới và có nguy cơ lây lan sang các nước trong khu vực, trong đó có Việt Nam.

Người phụ nữ 60 tuổi phát hiện ung thư trực tràng từ dấu hiệu nhiều người Việt bỏ qua
Bệnh thường gặp - 2 giờ trướcGĐXH - Bác sĩ cho biết người phụ nữ này mắc ung thư trực tràng trước đó có triệu chứng táo bón kéo dài mà không biết.

Cô gái 18 tuổi ở Hà Nam suýt chết vì mắc bệnh phụ khoa diễn biến nặng, bác sĩ chỉ rõ nguyên nhân
Mẹ và bé - 16 giờ trướcGĐXH - Viêm mủ vòi trứng là bệnh phụ khoa hay gặp ở phụ nữ, nguyên nhân do vệ sinh kinh nguyêt chưa đúng cách, quan hệ tình dục không an toàn...

Thông tin mới nhất về sức khỏe bé trai 4 tuổi ở Nam Định bị xe công nông 'chèn' qua người
Y tế - 16 giờ trướcGĐXH - Sau gần 2 tuần điều trị, sức khoẻ bé M.T.A (4 tuổi, quê Nam Định) tiến triển tốt và được xuất viện về nhà tiếp tục chăm sóc.

Thai sản trọn gói: phác đồ cá nhân hóa, nhiều ưu việt cho các mẹ bầu từ Khoa Phụ sản - Bệnh viện Mặt Trời
Sống khỏe - 18 giờ trướcSáng 13/5/2025, các bác sĩ, điều dưỡng Bệnh viện Mặt Trời (Hà Nội) vui mừng đón "công dân nhí" đầu tiên chào đời bằng phương pháp "đẻ không đau" tại Khoa Phụ sản của bệnh viện.

Phòng ngừa COVID-19: Không hoang mang nhưng cũng không được chủ quan
Sống khỏe - 19 giờ trướcGĐXH - Nhiều chuyên gia nhận định, COVID-19 hiện được xem là cảm cúm thông thường. Bên cạnh đó, phần lớn người dân hiện nay đã có miễn dịch nền nên nguy cơ chuyển nặng khi mắc COVID-19 là rất thấp. Tuy nhiên, mọi người cũng không được chủ quan.

Người đàn ông 41 tuổi ở Quảng Ninh đang khỏe mạnh bất ngờ bị nhồi máu cơ tim từ dấu hiệu điển hình này
Bệnh thường gặp - 21 giờ trướcGĐXH - Nam bệnh nhân bị nhổi máu cơ tim vốn khỏe mạnh, không có tiền sử tim mạch, bỗng đau ngực dữ dội, ngất xỉu...

Việt Nam phát hiện bệnh nhân thứ 26 mắc giun rồng
Y tế - 1 ngày trướcBệnh nhân T.N.T. (sinh năm 1978, trú tại Phú Thọ) đi khám và phát hiện mắc giun rồng tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, trở thành bệnh nhân thứ 26 mắc giun rồng tại Việt Nam.

Suy thận giai đoạn cuối ở tuổi 27, bệnh nhân được cứu sống nhờ ghép quả thận do mẹ hiến tặng
Y tế - 1 ngày trướcGĐXH - Người hiến là mẹ ruột của người bệnh H – cặp ghép có cùng huyết thống. Trước tình trạng suy giảm sức khỏe nghiêm trọng của con, người mẹ đã tự nguyện hiến thận.

Bệnh viện giữa lòng Hà Nội với gần 40% diện tích phủ xanh
Y tế - 1 ngày trướcGĐXH - Giữa đô thị ngày càng chật chội và ngột ngạt, có một bệnh viện dành tới gần 40% tổng diện tích xây dựng cho khuôn viên xanh, kết hợp giữa chất lượng khám chữa bệnh và các giải pháp vận hành thân thiện môi trường. Đó là Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội, cơ sở vừa được trao chứng nhận "Bệnh viện Xanh Sạch và Dịch vụ y tế chất lượng cao" năm 2025.

Cô gái 21 tuổi nguy kịch nhập viện vì đột quỵ, xuất huyết não, bác sĩ chỉ rõ nguyên nhân chính
Bệnh thường gặpGĐXH - Việc gia tăng tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ tại các nước đang phát triển là một vấn đề đáng lo ngại, xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau.