Cán bộ mắc sai phạm đã về hưu, cơ quan nào xử lý?

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (đoàn Đồng Tháp). Ảnh: T.Vân

Không nên hạn chế các hình thức tố cáo?

Đại biểu Trần Hồng Nguyên (đoàn Bình Thuận) nhất trí với việc quy định hình thức tố cáo cần tránh tình trạng lợi dụng để tố cáo sai sự thật, ảnh hưởng đến danh dự, uy tín của người bị tố cáo. Tuy nhiên, nếu không chấp nhận các hình thức tố cáo thông qua các phương tiện phổ biến trong giao dịch hiện nay như qua bản Fax, email, điện thoại, qua mạng thông tin điện tử thì nguồn thông tin mà chúng ta tiếp nhận được sẽ chưa toàn diện, chưa đáp ứng tính kịp thời. Việc này sẽ khiến cho công tác quản lý nhà nước và xử lý ngăn chặn các sai phạm do cán bộ, công chức gây ra bị hạn chế. Trong điều kiện xã hội bùng nổ thông tin như hiện nay, nếu hệ thống tiếp nhận tố cáo của nhà nước không phát huy được tác dụng thì những người tố cáo có thể dễ dàng đưa nội dung tố cáo đó lên mạng xã hội hay các trang web không chính thức.

Ông Nguyên nhấn mạnh, các hình thức tố cáo nêu trên đã được Luật Phòng, chống tham nhũng quy định và cũng phù hợp với quan điểm chỉ đạo được nêu trong Chỉ thị số 50 ngày 7/12/2015 của Bộ Chính trị. Đó là nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật Tố cáo, bảo đảm các tố cáo về tham nhũng phải được giải quyết kịp thời, tránh tình trạng đùn đẩy, bao che, không giải quyết hoặc giải quyết không đúng quy định của pháp luật. Vì vậy, ông Nguyên cho rằng, Luật này cần phải đưa ra một quy trình thủ tục riêng biệt, tương ứng với từng tính đặc thù của từng hình thức tố cáo để có các biện pháp xử lý thông tin kịp thời, phù hợp, chứ không nên hạn chế các hình thức tố cáo.

Đồng quan điểm của đại biểu Trần Hồng Nguyên, đại biểu Lê Thị Yến (đoàn Phú Thọ) đề nghị ban soạn thảo nên nghiên cứu để bổ sung thêm các hình thức tố cáo khác như qua điện thoại, fax, thư điện tử, vì đây là những hình thức tố cáo tiện lợi, phổ biến hiện nay. Quy định như vậy cũng thống nhất với quan điểm của một số luật hiện hành như Luật Phòng, chống tham nhũng, Bộ luật Hình sự, Luật Giao dịch điện tử.

Đại biểu Phạm Đình Cúc (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) cũng đề nghị như đại biểu Lê Thị Yến và cho rằng, đây là hình thức thông tin tiện lợi phổ biến và cũng nhằm mục đích cải cách hành chính trong hoạt động tố cáo và cũng phù hợp với một số văn bản pháp luật hiện hành đã quy định.

Đơn tố cáo nặc danh thì xử lý thế nào?

Đại biểu Trần Hồng Nguyên nhất trí về nguyên tắc không xem xét giải quyết đối với tố cáo nặc danh. Tuy nhiên, qua báo cáo của Chính phủ, các phương tiện thông tin đại chúng cho thấy tình hình khiếu nại, tố cáo rất phức tạp, thậm chí có những trường hợp dùng cả “xã hội đen, giang hồ” để đe dọa người tố cáo. Trong khi đó, hiện quy định của pháp luật về việc thực thi bảo vệ người tố cáo còn hạn chế thì cần có quy định cơ chế đặc thù đối với trường hợp tiếp nhận đơn tố cáo nặc danh có tài liệu, chứng cứ rõ ràng.

Đại biểu Điểu Huỳnh Sang (đoàn Bình Phước) cho biết, trong những năm qua tình trạng đơn thư khuyết danh rất phức tạp và các cơ quan nhà nước chỉ mới giải quyết được 87,4% tổng số đơn tố cáo có danh. Trong đó, có 59,3% tố cáo sai và 38,3% tố cáo có đúng có sai. Người tố cáo lợi dụng quyền tố cáo để tố cáo nặc danh, sai sự thật thì không có căn cứ để xem xét xử lý trách nhiệm đối với người tố cáo. Ông Sang đề nghị dự thảo Luật cần quy định rõ các trường hợp đơn tố cáo nặc danh nhưng nếu có gửi kèm các chứng cứ có nội dung rõ ràng (tài liệu, vật chứng, hình ảnh, băng ghi âm, ghi hình…) thì cơ quan và người có thẩm quyền phải có trách nhiệm tổ chức xác minh xử lý để tránh bỏ lọt hành vi vi phạm pháp luật.

Đồng quan điểm nêu trên, đại biểu Lê Thị Yến đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu, bổ sung về đơn tố cáo nặc danh nhưng có gửi kèm theo chứng cứ, nội dung như các tài liệu, vật chứng, ảnh, băng ghi âm, ghi hình thì cơ quan, người có thẩm quyền phải có trách nhiệm tổ chức xác minh xử lý nhằm tránh bỏ lọt hành vi vi phạm pháp luật nhưng cũng cần quy định chặt chẽ trong việc xác minh tố cáo.

Quy định xử lý cán bộ đã về hưu là vấn đề thời sự

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (đoàn Đồng Tháp) đồng tình với nguyên tắc xác định thẩm quyền giải quyết tố cáo đối với hành vi, vi phạm của cán bộ, công chức, viên chức, xảy ra trong thời gian công tác trước đây nay đã nghỉ hưu. “Tôi nghĩ nguyên tắc này được xây dựng để xử lý một vấn đề có tính thời sự hiện nay. Công luận đòi hỏi phải xử lý nhưng do pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể nên các cơ quan chức năng lúng túng trong quá trình triển khai, vì vậy nguyên tắc này rất cần thiết”, bà Hoa nói.

Qua nghiên cứu, bà Hoa cho rằng, đang có sự thiếu thống nhất nên đề nghị cần phải sửa theo hướng mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với người đã nghỉ hưu, đã chuyển công tác cho phù hợp. Đồng thời, nghiên cứu, bổ sung các hình thức xử lý phù hợp với các đối tượng này hoặc phải sửa đổi Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức nhằm bảo đảm tính thống nhất và tính khả thi của luật.

Cùng đó, việc dự thảo Luật giao thẩm quyền giải quyết tố cáo đối với người đã nghỉ hưu cho người đứng đầu cơ quan, tổ chức nơi người đó đã công tác trước đây là không phù hợp. Theo quy định của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức thì hình thức kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức là cách chức, bãi nhiệm, giáng chức và cho thôi việc. Nhưng đối với người đã nghỉ hưu hoặc đã chuyển công tác thì rất khó áp dụng các hình thức kỷ luật này.

Ngoài ra, việc giao thẩm quyền giải quyết tố cáo đối với người đã nghỉ hưu cho người đứng đầu cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác trước đây khó bảo đảm được tính khách quan, chính xác.

Bà Hoa nhấn mạnh: “Xét về mặt lý thuyết, theo cơ chế hiện nay, việc sai phạm của một cá nhân thì phía sau cá nhân đấy chúng ta cũng không thể bỏ qua trách nhiệm của một bộ máy đó là cấp ủy Đảng, Ban lãnh đạo. Xét về mặt tình thì giữa người tố cáo, giữa người bị tố cáo và người được giao thẩm quyền giải quyết tố cáo thường có các mối quan hệ với nhau như tình đồng nghiệp, đồng chí, cũng có thể là quan hệ thân hữu, quan hệ cấp trên, cấp dưới trước đây hoặc quan hệ giữa người kế nhiệm và người tiền nhiệm. Tất cả những mối quan hệ đó chắc chắn nó sẽ ảnh hưởng tới tính khách quan trong quá trình giải quyết”.

Minh Anh