'Chán nản có lợi cho trẻ': Quan điểm gây sốc nhưng lại khiến nhiều phụ huynh phải nhìn lại cách nuôi con
GĐXH - Trong thời đại mà trẻ em luôn được bao quanh bởi lịch học dày đặc và thiết bị công nghệ, một số chuyên gia tâm lý học lại cho rằng: Trẻ em thấy chán là điều tốt.

Dù nhiều phụ huynh tin rằng con mình có trí tưởng tượng tốt, nhưng khảo sát cho thấy trẻ em Mỹ chỉ chịu đựng được 33 phút trước khi than chán. Ảnh: Yahoo
Các bậc cha mẹ thuộc thế hệ Millennials - những người đang nuôi dạy thế hệ trẻ em ngày nay - đã lớn lên trong một thời kỳ công nghệ bắt đầu nhen nhóm, nhưng vẫn còn tồn tại không gian cho sự chán nản tự nhiên.
Đó là thời mà lịch cuối tuần chưa bị chiếm hết bởi các hoạt động thể thao, lớp học thêm hay những buổi hẹn chơi.
"Thời tôi lớn lên là khoảng thời gian đặc biệt trước khi điện thoại thông minh và công nghệ trở nên phổ biến," Emily Feret, một người có ảnh hưởng trên mạng xã hội và là mẹ của hai đứa trẻ, chia sẻ với Yahoo Life.
"Tôi còn nhớ rõ những lần cùng bạn thân chơi game The Sims hàng giờ liền trên máy tính. Nhưng phần lớn thời gian, tôi chơi trong sân sau, phòng đồ chơi hoặc đến nhà bạn bè."
Ngày trước, trẻ em có nhiều cơ hội để cảm thấy chán - như khi đi cùng bố mẹ làm việc vặt, xếp hàng ở bưu điện, hoặc đi du lịch dài ngày mà không có thiết bị giải trí.
Ngày nay, trẻ em dường như luôn có lịch trình dày đặc hoặc tiếp cận dễ dàng với máy tính bảng hay điện thoại của bố mẹ.
Theo một khảo sát OnePoll năm 2024 do Elmer's ủy quyền, trung bình một phụ huynh Mỹ phải nghĩ ra bốn hoạt động mới mỗi ngày để giúp con không cảm thấy chán.
Dù nhiều phụ huynh tin rằng con mình có trí tưởng tượng tốt, nhưng khảo sát cho thấy trẻ em Mỹ chỉ chịu đựng được 33 phút trước khi than chán.
Một cuộc khảo sát năm 2017 của Gallup (tài trợ bởi hãng đồ chơi Melissa & Doug) cũng phát hiện rằng chỉ 1 trong 5 phụ huynh ở Anh, Canada và Úc hoàn toàn đồng ý rằng trẻ em nên "thỉnh thoảng thấy chán" là điều tốt.
Feret chia sẻ: "Tôi nghĩ bí quyết thật sự là phải để trẻ cảm thấy chán. Dù ban đầu điều đó khiến trẻ không thoải mái hoặc lạ lẫm, nhưng cuối cùng nó sẽ mở ra cánh cửa cho sự sáng tạo, trí tưởng tượng và kỹ năng giải quyết vấn đề."
Vậy chán nản là gì?
Chán thường bị coi là tiêu cực vì nó gắn liền với cảm giác khó chịu khi không biết làm gì.
"Tôi mô tả nó là trạng thái không thoải mái khi tâm trí không được hướng vào một mục tiêu cụ thể," giáo sư tâm lý Darby Saxbe (Đại học Nam California) nói.

Trẻ có thể cảm thấy chán nản khi bị thiếu kích thích hoặc không biết làm gì dù có nhiều hoạt động xung quanh. Ảnh minh họa
Điều gì xảy ra khi trẻ nói 'Con chán quá'?
Trẻ có thể cảm thấy chán khi bị thiếu kích thích hoặc không biết làm gì dù có nhiều hoạt động xung quanh.
Điều này liên quan đến sự phát triển của não bộ, đặc biệt là vùng vỏ não trước trán - nơi kiểm soát ra quyết định.
Theo GS Linda Caldwell (ĐH Penn State), trẻ nhỏ cần học rằng chúng có khả năng thay đổi tình huống - dù cách giải quyết còn đơn giản.
Ngoài ra, theo GS Nancy Darling (ĐH Oberlin), một số trẻ có động lực nội tại cao, dễ tự tìm việc để làm, còn số khác thì bị động hơn.
Đôi khi, khi trẻ từ chối tham gia vào hoạt động phù hợp, câu "Con chán" thật ra là một hành động chống đối - không muốn bị ra lệnh, nhất là trong tuổi dậy thì.
Chuyên gia giáo dục Jodi Musoff (Viện Tâm lý Trẻ em) cho biết: "Câu 'Con chán' cũng có thể che giấu nhiều cảm xúc khác như lo lắng, bất an. Đó là một câu nói thay thế khi trẻ không biết diễn đạt cảm xúc thực sự của mình."
Trẻ ngày nay có chán hơn không?
Các chuyên gia đồng ý rằng trẻ không nhất thiết chán hơn trước, nhưng khả năng chịu đựng sự chán đã giảm đi vì tiếp xúc quá nhiều với giải trí tức thì và công nghệ.
GS Saxbe cho biết, não của trẻ ngày nay được "lập trình" bởi sự kích thích liên tục, khiến chúng dễ cảm thấy buồn chán hơn.
Musoff nói thêm rằng: "Sau khi làm quen với những hoạt động tạo dopamine (hormon khoái cảm) như chơi game hay xem video, những hoạt động yên tĩnh như đọc sách hay tô màu dễ bị coi là nhàm chán."
Chán nản có lợi cho trẻ em không?
Có. Được trải nghiệm cảm giác chán giúp trẻ:
Phát triển tính kiên nhẫn và khả năng tự điều chỉnh cảm xúc
Rèn luyện kỹ năng điều hành như lên kế hoạch, quản lý thời gian và tự tìm ra cách làm một việc
Hiểu được bản thân thích gì và tự khám phá niềm vui khi không có ai chỉ dẫn
Tuy nhiên, quá nhiều thời gian cô đơn như trong đại dịch COVID-19 có thể gây hại, khiến trẻ trở nên rụt rè, lười vận động và dán mắt vào màn hình.

Các chuyên gia đồng ý rằng trẻ không nhất thiết chán hơn trước, nhưng khả năng chịu đựng sự chán đã giảm đi vì tiếp xúc quá nhiều với giải trí tức thì và công nghệ. Ảnh minh họa
Phụ huynh nên làm gì khi con kêu chán nản?
GS Saxbe khuyên: "Phụ huynh nên thay đổi suy nghĩ rằng họ phải liên tục chơi với con hoặc tìm cách làm con vui."
Thay vào đó, hãy tạo cơ hội cho con trải nghiệm sự chán nản - ví dụ như không cho dùng thiết bị khi đi ăn, hoặc giữ thời gian không có kế hoạch cụ thể.
Một số cha mẹ đã áp dụng điều này.
Florencia, mẹ của cặp sinh đôi 5 tuổi ở New York, nói rằng lịch học và hoạt động sau giờ học của con đã đủ dày đặc.
Cô cố gắng giữ thời gian rảnh ổn định và tránh lên lịch quá nhiều vào cuối tuần.
Trong khi đó, Feret cho biết con cô giờ đã rất giỏi tự giải trí, vì cô đã để chúng tự trải nghiệm sự chán nản thay vì luôn tạo hoạt động cho chúng.
Theo Yahoo

Dàn con trai, con gái đùn đẩy nhau, từ chối chăm sóc mẹ già, con rể nói một câu khiến tất cả cúi đầu xấu hổ
Nuôi dạy con - 10 giờ trướcGĐXH - Cả đời tần tảo nuôi 5 con khôn lớn, đến tuổi xế chiều, bà mong được nương nhờ vài ngày thì các con đồng loạt thoái thác. Trong lúc đau lòng nhất, một người không máu mủ đã lên tiếng khiến tất cả lặng người.

Tiết lộ 10 phương pháp nuôi dạy con cái hàng đầu của người Mỹ, cái thứ nhất nhiều người Việt hay bỏ qua
Nuôi dạy con - 3 ngày trướcGĐXH - Làm thế nào để nuôi dạy con tốt hơn? Học hỏi từ cách nuôi dạy con cái của người Mỹ có thể mang đến cho bạn một góc nhìn khác.

Trẻ có chỉ số IQ cao thường có 4 đặc điểm này trước 6 tuổi
Nuôi dạy con - 4 ngày trướcGĐXH - Trên thực tế, Đại học Harvard từ lâu đã phát hiện thông qua nghiên cứu rằng, chỉ số IQ tương lai của trẻ có thể được xác định trước 6 tuổi.

Người mẹ 'mất tích' sau 2 tiếng dạy con học, cảnh sát vào cuộc và cái kết 'cạn lời'
Nuôi dạy con - 4 ngày trướcGĐXH - Bé gái khóc nức nở gọi cảnh sát vì mẹ bỗng dưng biến mất không rõ lý do. Lực lượng chức năng lập tức tìm kiếm khắp nơi và điều họ phát hiện được lại khiến ai nấy cũng phải lắc đầu.

Sự thật bất ngờ đằng sau những đứa trẻ tự tin và có trách nhiệm, cha mẹ cần làm ngay kẻo muộn
Nuôi dạy con - 5 ngày trướcGĐXH - Bằng cách tham gia làm việc nhà, trẻ em sẽ phát triển tính trách nhiệm, tính độc lập và các kỹ năng sống tạo nền tảng vững chắc cho thành công trong tương lai.

5 cách nuôi con tưởng là tốt nhưng thực ra đang hủy hoại chính con mình
Nuôi dạy con - 5 ngày trướcGĐXH - Nhiều người cho rằng những cách nuôi con này là tốt mà không biết rằng minh đang huỷ hoại con mà không hề biết.

Trong lòng trẻ, ai có vị trí cao nhất? Bố? Mẹ hay là ông bà - Đây chính là đáp án!
Nuôi dạy con - 6 ngày trướcCó bao giờ bạn tự hỏi: Trong lòng con, ai mới là người thân yêu nhất? Là mẹ – người sinh ra con, hay bà – người ngày ngày chăm sóc, cưng chiều?

6 thói quen vàng giúp con bạn gặt hái thành công suốt đời
Nuôi dạy con - 1 tuần trướcGĐXH - Ngay từ bây giờ hãy "ép" con hình thành 6 thói quen tốt này. Con bạn sẽ khó mà không xuất sắc được! Bởi vì sự xuất sắc là một thói quen!

Ai nói rằng bố không quan trọng? 10 'rủi ro' hàng đầu con sẽ gặp phải khi sống thiếu người cha
Nuôi dạy con - 1 tuần trướcGĐXH - Nếu không có sự đồng hành của cha, trẻ em có thể phải đối mặt với nhiều thách thức bất ngờ, từ nghèo đói đến nguy cơ phạm tội, nguy cơ đến từ chất cấm...

Tôi đau đớn ngộ ra đã dạy con gái một cách sống có thể gây thiệt cho con, sau khi xem phim Sex Education
Gia đình - 1 tuần trướcGĐXH - Tối hôm đó, tôi xem lại một đoạn Sex Education, khi nhân vật Aimee nói: "Tôi từng làm mọi điều để không bị ai ghét. Nhưng cuối cùng, tôi chẳng còn biết mình là ai nữa."

6 thói quen vàng giúp con bạn gặt hái thành công suốt đời
Nuôi dạy conGĐXH - Ngay từ bây giờ hãy "ép" con hình thành 6 thói quen tốt này. Con bạn sẽ khó mà không xuất sắc được! Bởi vì sự xuất sắc là một thói quen!