“Chìa khoá vàng” phát hiện sớm nhất ung thư dạ dày
GiadinhNet - Việt Nam hiện đứng thứ 18 trong số 20 nước có tỷ lệ ung thư dạ dày cao nhất thế giới. Thống kê khác cho thấy, 70% dân số nước ta mắc vi khuẩn HP - nguyên nhân gây viêm, loét dạ dày, tá tràng, thậm chí ung thư. Cách nào để phát hiện sớm căn bệnh quái ác này?

Nội soi dạ dày tại Bệnh viện Bạch Mai (ảnh bệnh viện cung cấp).
Nội soi - cách duy nhất để phát hiện sớm ung thư dạ dày
Ung thư dạ dày là một trong những bệnh ung thư thường gặp. Theo GLOBOCAN (ghi nhận ung thư thế giới) năm 2012 có khoảng 952.000 ca ung thư dạ dày mắc mới, đứng hàng thứ 5 trong các bệnh ung thư hay gặp. Tại Việt Nam, ung thư dạ dày xếp thứ 2 về mức độ phổ biến trong các bệnh ung thư (đối với nam giới, chỉ sau ung thư phổi). Với nữ giới, ung thư dạ dày xếp thứ 5.
PGS.TS Vũ Trường Khanh – Trưởng khoa Tiêu hóa (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết: Việt Nam hiện đứng thứ 18 trong số 20 nước có tỷ lệ ung thư dạ dày cao nhất thế giới. Việc chẩn đoán sớm và chính xác là mục tiêu tiêu nhằm giảm tỉ lệ tử vong do ung thư dạ dày gây nên. Theo nhiều báo cáo, tỷ lệ sống sau 5 năm với bệnh nhân phát hiện sớm và điều trị lên tới 95%.
Theo phân loại của Nhật Bản, ung thư dạ dày sớm là tổn thương ung thư còn ở lớp niêm mạc, chưa xâm lấn xuống lớp dưới niêm mạc dạ dày. “Để phát hiện sớm bệnh ung thư dạ dày, chỉ có cách duy nhất là nội soi kiểm tra dạ dày”, PGS.TS Vũ Trường Khanh khẳng định.
Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là tỷ lệ phát hiện sớm ung thư dạ dày ở Việt Nam rất thấp, chưa đến 10% bệnh nhân ung thư dạ dày được phát hiện sớm qua nội soi.
“Tại Nhật Bản, hơn 70% người dân được phát hiện sớm ung thư dạ dày nhờ phương pháp nội soi đối với những người có nguy cơ cao. Còn tại Việt Nam, hầu hết bệnh nhân đều phát hiện bệnh này ở giai đoạn muộn, phải áp dụng phương pháp phẫu thuật hoặc hóa trị. Trong khi nếu phát hiện sớm thì chỉ cần cắt bớt niêm mạc dạ dày hoặc cắt bỏ polyp là có thể khỏi bệnh”, GS Hidemi Goto, giảng viên tại Khoa Nội tiêu hóa, Trường ĐH Nagoya (Nhật Bản) trao đổi bên lề hội thảo về tiêu hoá mới được tổ chức tại Bệnh viện Bạch Mai. Một thông tin khác, cũng tại xứ sở mặt trời mọc này, tỉ lệ chữa khỏi bệnh ung thư dạ dày ở nước này rất cao, gần như cao nhất thế giới (trên 80%) do họ có chiến dịch sàng lọc phát hiện sớm, tất cả những người trên 40 tuổi đều được sàng lọc.
Trong những năm gần đây, các bác sĩ chuyên ngành Tiêu hoá của Việt Nam nói chung, Bệnh viện Bạch Mai nói riêng đã được các bác sĩ Nhật Bản hỗ trợ rất lớn trong chuyển giao công nghệ, đào tạo bác sĩ để thay đổi hiệu quả sàng lọc ung thư sớm.
“Ví dụ, để nội soi dạ dày tốt, họ hướng dẫn chúng tôi cho uống thuốc chống tạo bọt để bọt không che tổn thương, bơm căng dạ dày để nhìn rõ tổn thương, chống nhiễm khuẩn cho bệnh nhân”, PGS.TS Vũ Trường Khanh cho hay.
“Ứng phó” với vi khuẩn HP
Một con số thống kê cho thấy, 70% dân số Việt Nam mắc vi khuẩn HP - nguyên nhân gây viêm, loét dạ dày, tá tràng, thậm chí ung thư. Rất nhiều người hiện nay khi đi khám bệnh phát hiện thấy vi khuẩn HP trong đường ruột đã rất hoang mang, lo lắng. Tuy nhiên, các chuyên gia ngành Tiêu hoá cũng lưu ý, không phải ai nhiễm khuẩn HP cũng mắc ung thư dạ dày.
TS Nguyễn Công Long - Phó Trưởng khoa Tiêu hóa (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, vi khuẩn HP sống ở lớp nhầy niêm mạc dạ dày và sản sinh urease, chất này phá huỷ thành niêm mạc dạ dày, gây tổn thương và viêm nhiễm mãn tính.
Theo một nghiên cứu mới công bố, tại Hà Nội, cứ 1.000 người có tới 700 trường hợp nhiễm vi khuẩn HP. Còn tại TPHCM, có tới 90% người bị viêm dạ dày có xuất hiện loại vi khuẩn này. Tuy nhiên TS Nguyễn Công Long nhấn mạnh không nên “hoang mang vì con số này”.
“50% dân số thế giới bị nhiễm HP, trong số đó chỉ có một số người nhiễm HP sẽ tiến triển thành bệnh loét dạ dày - tá tràng, chỉ rất ít trường hợp mới thật sự tiến triển thành ung thư dạ dày. Điều này là do mối tương tác giữa chủng HP bị nhiễm với đặc điểm di truyền và các thói quen ăn uống (đặc biệt là hút thuốc lá, ăn các thức ăn mặn hoặc thức ăn được ngâm ướp bảo quản...) của người bị nhiễm. Hầu hết người bị nhiễm HP trong suốt cuộc đời hoàn toàn không có triệu chứng hoặc mắc các bệnh tiêu hóa nghiêm trọng”, TS Nguyễn Công Long nói.
Cũng theo vị chuyên gia này, để phát hiện vi khuẩn HP, có rất nhiều phương pháp, nhưng cách thường dùng trong lâm sàng là: Urease test, test hơi thở, xét nghiệm máu, xét nghiệm phân. Mỗi phương pháp có độ nhạy và độ đặc hiệu cao tùy vào từng bệnh nhân cụ thể.
Diệt trừ HP thường sử dụng phác đồ điều trị ba thuốc, trong đó có hai loại kháng sinh và một loại ức chế tiết acid nhóm PPI. Tuy nhiên, hiệu quả điều trị còn phụ thuộc vào sự tuân thủ, cơ địa của người bệnh và tính kháng thuốc của vi khuẩn. Vì vậy, có trường hợp cần phải điều trị nhiều lần bằng những phác đồ khác nhau.
Thông thường, nếu không có bất kỳ triệu chứng lâm sàng nào (đau bụng, đầy hơi, khó tiêu, nôn ói…), không có những tổn thương nghi ngờ hoặc có nguy cơ ung thư dạ dày khi đã được thăm khám ở các cơ sở y tế chuyên khoa tin cậy hoặc tiền sử gia đình không có người bị ung thư dạ dày thì việc điều trị diệt trừ HP là không cần thiết, vì điều trị tốn kém, tác dụng phụ cao. Vì vậy, điều trị diệt trừ HP chỉ áp dụng cho những trường hợp có biểu hiện lâm sàng, thực thể và được khám bởi bác sỹ chuyên khoa tiêu hóa.
Hiện nay, y học chỉ ra có 2 con đường lây nhiễm vi khuẩn HP khá rõ nét là qua đường ăn uống và qua phân. Do đó, cách phòng ngừa tốt nhất là nên cách ly không dùng chung đồ ăn khi biết trong gia đình có người mắc bệnh dạ dày do vi khuẩn HP; thực hiện vệ sinh cá nhân, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Để giảm các triệu chứng gây ra của viêm loét dạ dày, TS Nguyễn Công Long khuyến cáo, nên thực hiện việc ăn uống điều độ, không quá no, không quá đói, không nên ăn đồ mặn, không thức khuya, giảm stress do công việc cũng như cuộc sống riêng, năng tập thể dục, ngủ đủ giấc rất quan trọng giúp niêm mạc dạ dày kịp thời phục hồi. Bên cạnh đó, cần tránh ăn quá nóng, quá lạnh, đồ ăn khó tiêu hoặc quá cứng cũng như có nồng độ axit quá cao, tránh rượu bia… bởi nếu không tuân thủ các phương pháp trên thì rất có thể khi đã chữa khỏi, vi khuẩn HP vẫn bị tái phát. Nên đi kiểm tra sức khỏe định kỳ, chỉ test và diệt HP khi có chỉ định của bác sỹ chuyên khoa.
Theo khuyến cáo, những trường hợp cần diệt vi khuẩn HP để tránh gây hại đến sức khỏe và tính mạng của mỗi người:
- Loét dạ dày tá tràng do vi khuẩn HP (vì không diệt HP thì ổ loét dạ dày, hành tá tràng có thể tái phát).
-Chứng khó tiêu chức năng; thiếu máu, thiếu sắt; Viêm teo niêm mạc dạ dày; xuất huyết giảm tiểu cầu nhưng không rõ nguyên căn.
- Ung thư dạ dày đã phẫu thuật; ung thư dạ dày đã được cắt hớt hoặc cắt tách niêm mạc qua nội soi. Khối u dạ dày: Adenoma, polyp tăng sản, đã cắt hớt niêm mạc.
-Những trường hợp trong gia đình có người bị ung thư dạ dày: Bố, mẹ, anh, chị em ruột.
- Người làm việc ở những môi trường có nguy cơ mắc bệnh ung thư dạ dày: Khai thác than, quặng…
Quỳnh An

Bộ Y tế khuyến cáo phòng, chống một số bệnh thường gặp trong mưa lũ, ngập lụt
Y tế - 12 giờ trướcGĐXH - Những dịch bệnh thường gặp trong mùa mưa bão, lũ lụt là: tiêu chảy cấp, bệnh đường hô hấp, bệnh về mắt, bệnh ngoài da, sốt xuất huyết…

Người đàn ông 46 tuổi viêm tụy cấp đe dọa tính mạng từ thói quen của nhiều đàn ông Việt
Y tế - 4 ngày trướcGĐXH - Tại bệnh viện, các bác sĩ phát hiện tuyến tụy của bệnh nhân viêm lan rộng, có hoại tử và xuất hiện nhiều ổ dịch quanh tụy. Đây là mức độ nặng nhất của viêm tụy cấp.

Bệnh viện Trung ương Huế thực hiện thành công 4 ca ghép tim, gan, giác mạc xuyên Việt
Y tế - 4 ngày trướcSáng 19/6, lãnh đạo Bệnh viện Trung ương Huế cho biết, vừa đồng thời thực hiện thành công 4 ca ghép tim, gan, giác mạc xuyên Việt.

Lãnh đạo Bộ Y tế chúc mừng ngày báo chí Việt Nam các cơ quan báo chí, truyền thông của ngành
Thời sự - 5 ngày trướcNhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, chiều nay (18/6), tại trụ sở Bộ Y tế, Uỷ viên Trung ương Đảng - Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã chủ trì buổi gặp mặt, chúc mừng các cơ quan báo chí, truyền thông của Bộ Y tế. Cùng dự có Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương thăm, chúc mừng các cơ quan báo chí, truyền thông nhân Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam
Thời sự - 5 ngày trướcNgày 18/6, Đoàn công tác của Bộ Y tế do PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế làm Trưởng đoàn đã đến thăm và chúc mừng một số cơ quan báo chí, truyền thông Trung ương nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025).

Tình hình sức khỏe mới nhất của bé gái trong vụ gia đình bị 'chặt chém' hơn 4 triệu tiền taxi và xe ôm
Y tế - 6 ngày trướcGĐXH - Hiện tại, trẻ tự thở, tiếp tục được chăm sóc, điều trị nội khoa bằng các thuốc uống và thuốc tiêm tại bệnh viện.

3 giờ 'căng não' cứu nam thanh niên không rõ danh tính bị tai nạn nguy kịch lúc rạng sáng
Y tế - 6 ngày trướcGĐXH - Chỉ sau một giờ vào viện, bệnh nhân đột ngột tụt tri giác, điểm Glasgow còn 7 – mức độ hôn mê nặng. Đây là ngưỡng hôn mê sâu, nguy cơ tử vong rất cao nếu không xử trí kịp thời.

Lời gan ruột về 2 ca cấp cứu trong đêm, bệnh nhân không nộp gần 6 triệu viện phí
Y tế - 6 ngày trướcNhân viên y tế cũng là những người lao động... Những ca trực đêm không chỉ mệt mỏi về thể chất mà đôi khi còn để lại nhiều suy nghĩ khi người bệnh ra về trong im lặng, để lại những khoản viện phí không thanh toán.

Người đàn ông 59 tuổi ở Phú Thọ bị sét đánh toàn thân tím tái, ngừng tuần hoàn
Y tế - 1 tuần trướcGĐXH - Khoảng 30 phút trước khi nhập viện, người bệnh đi làm ngoài đồng thì bất ngờ bị sét đánh và bất tỉnh tại chỗ.

Những kháng sinh nào không nên uống cùng vitamin C?
Y tế - 1 tuần trướcVitamin C là một vitamin thiết yếu với nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng nó có thể tương tác bất lợi với một số loại kháng sinh...

Tình hình sức khỏe mới nhất của bé gái trong vụ gia đình bị 'chặt chém' hơn 4 triệu tiền taxi và xe ôm
Y tếGĐXH - Hiện tại, trẻ tự thở, tiếp tục được chăm sóc, điều trị nội khoa bằng các thuốc uống và thuốc tiêm tại bệnh viện.