Chuyện những cặp mẹ con sau cánh cửa trại giam: Kỳ 3 - Những người đàn bà cô đơn sau song sắt

Kỳ 2: Nhà trẻ "bất đắc dĩ"

Dành tiền mua giấy viết thư cho con

Tiêu biểu nhất của việc dạy con qua thư này là nữ tù Vương Thị Phượng (quê ở thị xã Tuyên Quang). Có bao nhiêu tiền, chị đều dành dụm để mua giấy bút viết thư căn dặn các con từng ly từng tý không khác gì ngày Phượng còn ở bên các con của mình. Thụ án chung thân vì tội buôn ma tuý, Tết Đinh Hợi này là năm thứ 7 Phượng đón giao thừa trong trại. Trước khi bị bắt, Phượng đã li dị chồng và biết không thể trông đợi gì ở người chồng cũ suốt ngày chỉ biết cờ bạc, rượu chè nên hôm ra toà, Phượng đã tranh thủ gặp các con của mình, nước mắt vắn dài dặn các con phải biết yêu thương, đùm bọc nhau.

Bạn tù kể rằng năm nào cũng vậy, mấy ngày Tết, Phượng đều câm lặng tách khỏi cuộc vui chơi, chúc tụng sớm được ra trại giữa những tù nhân cùng buồng vì Phượng mải lo lắng không biết giờ này ở nhà các con mình ra sao, không biết chúng có được bộ quần áo mới, có được ăn bánh chưng, bàn thờ Tết có hoang lạnh?

Mặc dù ở trại giam, mỗi tù nhân đều có đầy đủ chế độ ăn uống và vật dụng sinh hoạt cần thiết hàng ngày, song để tạo môi trường sinh hoạt thoải mái hơn nên ở Phú Sơn 4, mỗi tù nhân đều có một khoản tiền lưu ký dưới căng tin do người nhà chu cấp để các tù nhân cải thiện hoặc sắm sanh thêm những vật dụng sinh hoạt của mình.

Không được như những tù nhân khác, vì gia đình ở quá xa, lại nghèo nên Phượng mỗi năm chỉ được người em lên thăm chị mội lần và gửi cho chị chút tiền lưu ký gọi là. Vì vậy, 7 năm vào trại, chưa một lần Phượng dám mua quà bánh, thức ăn tươi để cải thiện như những bạn tù khác mà dành dụm món tiền ít ỏi đó mua giấy bút để viết thư cho các con. Trong các lá thư gửi đi, lần nào Phượng cũng gạch chân những dòng chữ bảo ban các con phải biết yêu thương, đùm bọc nhau, nếu có điều kiện thì cố gắng học hành thật giỏi để sau này sử dụng kiến thức đó để đi xin việc làm, còn nếu không được đi học thì cũng phải gắng làm người tử tế, đừng làm  điều xấu, đừng sa vào các tệ nạn xã hội để phải ân hận suốt quãng đời còn lại giống như mẹ.

Trò chuyện với chúng tôi, Phượng rút trong túi áo ra tập thư của các con gửi vào cho mẹ. Trong những lá thư ướt nhoè nước mắt ấy, chúng tôi đọc được dòng chữ của cậu con trai thứ hai viết cho mẹ vào cái ngày cậu con này nhận giấy báo thi đỗ đại học. Ngay trong năm đầu tiên, em đã cố gắng học để được nhận học bổng của trường. Đây chính là món quà quý giá mà các con của Phượng dành cho người mẹ lầm lỗi của mình.

Mặc dù chưa ly hôn nhưng nữ tù Đào Thị Sáng (sinh năm 1966, quê ở Thổ Tang, Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc) bị chồng đoạn tuyệt tình cảm từ khi chị tra tay vào còng số 8. Thụ án 10 năm vì tội môi giới mại dâm và trộm cắp tài sản từ năm 2001, lúc ấy các con của Sáng đứa lớn mới lên 10, bé nhất chưa đầy 3 tuổi.

Bao biện cho lỗi lầm của mình, Sáng đổ tại hoàn cảnh khó khăn. Khi chưa bị bắt, Sáng là bà chủ quán bún thịt chó. Vì con nhỏ, một mình không kham nổi nên Sáng thuê thêm một cô gái phụ giúp việc bưng bê, rửa bát. Một lần, ông khách ngà ngà say gạ gẫm Sáng cho ông ta “vui vẻ” với cô gái giúp việc. Sáng hỏi ý kiến cô gái, không ngờ cô ta đồng ý, vậy là quán bún thịt chó của Sáng chuyển sang thành quán “thịt chó ôm”. Sáng cũng rủng rỉnh nhờ khách ra vào đông hơn vì có khoản “vui vẻ” này.

Nhưng ở cái miền quê heo hút ấy, tiếng đồn có quán “thịt chó ôm” đã nhanh chóng đến tai chính quyền địa phương. Sáng bị bắt quả tang khi đang cho phép nhân viên của mình tiếp khách ngay tại quán. Ra toà, Sáng bị xử 7,5 năm tù giam nhưng được hoãn thi hành án vì khi đó Sáng sắp chuyển dạ sinh nở. Từ khi vụ việc được phanh phui, quán của Sáng lại đìu hiu như trước. Nợ nần chồng chất, các chủ nợ đến quán của Sáng ngồi chờ đòi nợ còn đông hơn khách. Trong một lần túng bí, Sáng bèn lấy trộm xe đạp của khách đến ăn bún của mình đem cắm ký để trả nợ.

Sự việc sáng tỏ, Sáng lại gánh thêm 2,5 năm tù giam nữa vì tội trộm cắp tài sản. Xấu hổ nên khi ra toà, Sáng không dám đối diện với các con của mình. Nhưng vào tù, ngẫm thấy nếu không liên lạc với các con thì sợ chúng nó sẽ theo vết xe đổ của mẹ mà hư hỏng mất. Vậy là có bao nhiêu tiền được chia từ việc làm vàng mã trong trại ký gửi, Sáng dành mua hết giấy mực để viết thư cho các con. Sáng viết hết tất cả những gì Sáng nghĩ, Sáng sám hối để mong các con tha thứ cho mẹ.  

Nỗi lo hướng về các con