Dạy con đúng cách theo Harvard: Không tốn tiền, con vẫn phát triển trí tuệ vượt bậc
GĐXH - Theo nghiên cứu tâm lý học hành vi tại Đại học Harvard, ngoài yếu tố di truyền, môi trường sống và cách dạy con hằng ngày đóng vai trò quyết định trong việc hình thành trí tuệ và nhân cách.
Giáo sư Lisa Feldman Barrett, Giám đốc Trung tâm Trí não và Hành vi của Đại học Harvard, đã đưa ra 4 nguyên tắc nền tảng mà bất kỳ phụ huynh nào cũng có thể áp dụng. Đặc biệt, nguyên tắc thứ ba rất đơn giản nhưng lại bị nhiều cha mẹ bỏ quên.
1. Khuyến khích trẻ bắt chước cha mẹ
Nhiều bậc phụ huynh thường nghĩ việc quét nhà, phơi quần áo, làm vườn… là việc của người lớn, không phù hợp với trẻ nhỏ. Nhưng theo Giáo sư Barrett, chính những hành động đời thường ấy lại là cơ hội để con học tập thông qua bắt chước.
Khi được quan sát và làm theo cha mẹ, trẻ hình thành tư duy học tập chủ động, đồng thời nuôi dưỡng sự tò mò với thế giới xung quanh.
Chẳng hạn, khi cha mẹ làm vườn, có thể cho con cầm một ca nước nhỏ để tưới cây. Khi dọn nhà, hãy đưa cho con chiếc chổi nhỏ để quét góc phòng.
Tuy nhiên, vì trẻ chính là "tấm gương phản chiếu" của cha mẹ nên mỗi hành động, lời nói của bố mẹ đều ảnh hưởng đến con, kể cả thói quen tốt lẫn chưa tốt. Do đó, cha mẹ cần cẩn trọng trong từng hành vi trước mặt con.

Khi được quan sát và làm theo cha mẹ, trẻ hình thành tư duy học tập chủ động, đồng thời nuôi dưỡng sự tò mò với thế giới xung quanh. Ảnh minh họa
2. Dạy con đặt câu hỏi "tại sao" và kiên nhẫn giải đáp
Bộ não trẻ nhỏ không phải phiên bản thu nhỏ của người lớn, mà là một thực thể độc lập với khả năng nhận thức riêng. Vì vậy, giai đoạn tuổi thơ luôn tràn đầy sự tò mò.
Cha mẹ nên khuyến khích trẻ đặt câu hỏi "tại sao", "đây là cái gì", đồng thời trở thành "người bạn đồng hành" kiên nhẫn trả lời. Cách giải thích nên dựa trên sự khách quan và khoa học, thay vì áp đặt.
Ví dụ: khi trẻ hỏi "vì sao con không được ăn nhiều kẹo", thay vì cấm đoán, cha mẹ có thể phân tích kẹo chứa nhiều đường, dễ gây sâu răng, ảnh hưởng sức khỏe.
Cách dạy con này vừa giúp trẻ mở rộng kiến thức, vừa nuôi dưỡng thói quen tìm hiểu và phản biện logic.
3. Thường xuyên trò chuyện với con từ khi còn nhỏ
Ngay cả khi trẻ mới vài tháng tuổi, dù chưa hiểu nghĩa của từ, não bộ vẫn tiếp nhận âm thanh và ngôn ngữ xung quanh.
Vì vậy, trò chuyện với con thường xuyên chính là cách "gieo hạt" ngôn ngữ ngay từ sớm.
Thói quen này giúp trẻ phát triển vốn từ vựng thụ động, tạo nền tảng để con học nói và giao tiếp tốt hơn khi lớn lên.
Đây là nguyên tắc dạy con đơn giản nhất, nhưng lại hay bị nhiều cha mẹ bỏ qua vì nghĩ con chưa biết nói thì không cần trò chuyện.
Thực tế, càng giao tiếp nhiều, trẻ càng dễ phát triển trí tuệ và khả năng biểu đạt sau này.

Trò chuyện với con thường xuyên chính là cách "gieo hạt" ngôn ngữ ngay từ sớm. Ảnh minh họa
4. Dạy con chú trọng quá trình thay vì chỉ nhìn vào kết quả
Một sai lầm phổ biến trong dạy con là cha mẹ thường vội vàng đưa ra kết luận. Ví dụ, khi trẻ làm bạn đau, nhiều cha mẹ gắn nhãn con là "hư" thay vì giải thích vì sao hành động đó không nên lặp lại.
Theo Giáo sư Barrett, việc giúp con hiểu nguyên nhân – quá trình – hậu quả quan trọng hơn rất nhiều so với việc chỉ đánh giá kết quả. Điều này giúp con rèn tư duy logic, biết chịu trách nhiệm cho hành vi của mình.
Tương tự, khi khen thưởng, thay vì chỉ nói "con giỏi quá", cha mẹ nên chỉ rõ hành động nào đáng khen, chẳng hạn: "Con đã biết chia sẻ đồ chơi với em, mẹ rất vui vì con quan tâm đến người khác".
Như vậy, trẻ sẽ hiểu rõ điều gì là tích cực và hình thành nhân cách tốt từ sớm.
Đại học Harvard tiết lộ 4 nguyên tắc vàng trong dạy con
Những nghiên cứu tại Đại học Harvard cho thấy, dạy con phát triển trí tuệ không cần những phương pháp quá phức tạp.
Chỉ với 4 nguyên tắc: khuyến khích bắt chước, nuôi dưỡng sự tò mò, trò chuyện thường xuyên và tập trung vào quá trình, cha mẹ đã có thể xây dựng nền tảng vững chắc để con trưởng thành toàn diện cả về trí tuệ lẫn nhân cách.
Nuôi dạy con là hành trình dài, và chính cha mẹ là người bạn đồng hành quan trọng nhất giúp con khám phá thế giới.

Con cái lớn lên 'thụt lùi', không suôn sẻ như kỳ vọng: 80% cha mẹ đã bỏ qua điều này
Nuôi dạy con - 2 giờ trướcGĐXH - Trên thực tế, nhiều bậc cha mẹ lại thấy con cái lớn lên không suôn sẻ như mình kỳ vọng, thậm chí dần xa cách mình.

Bố hay mẹ - ai sẽ là người nuôi con thông minh nhất: Sự thật gây bất ngờ, 90% mọi người đều đã lầm!
Nuôi dạy con - 12 giờ trướcGĐXH - Người bố mà bạn nghĩ là "hậu đậu", "không biết dỗ con", thực ra lại có cách độc đáo để kích thích tiềm năng, bồi dưỡng cả trí thông minh và trí tuệ cảm xúc (IQ và EQ) của con.

Dạy trẻ 'đánh chừa': Thói quen gieo mầm tính đổ lỗi
Nuôi dạy con - 14 giờ trướcGĐXH - Cách ứng xử tưởng chừng vô hại này lại tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng lâu dài đến tính cách và kỹ năng sống của trẻ.

Vì sao nói 'không ai giàu quá 3 đời': Lý do không chỉ là tiền bạc mà là thứ nhiều người dễ bỏ qua nhất
Nuôi dạy con - 3 ngày trướcGĐXH - Ngoài tiền bạc, chúng ta còn có thể để lại gì cho con cái? Khi chúng ta nói về việc "gia truyền", hãy nghĩ ít hơn về "tôi phải để lại bao nhiêu tiền" mà hãy nghĩ nhiều hơn về "tôi muốn để lại một người như thế nào".

Khi nghe người mẹ nói với con ở quán ăn, tôi bỗng hiểu ra: Vì sao có những người cả đời không thể giàu lên được
Nuôi dạy con - 4 ngày trướcGĐXH - Kiểu giáo dục "kể khổ" này, tưởng để con sớm hiểu hoàn cảnh kinh tế gia đình mà phấn đấu, đâu ngờ mang lại gánh nặng tâm lý nặng nề cho con.

4 kiểu cha mẹ nuôi dạy con cực kỳ thông minh, cư dân mạng phải thốt lên: 'Đỉnh của chóp!'
Nuôi dạy con - 6 ngày trướcGĐXH - Cách xử lý trong nuôi dạy con của các bậc cha mẹ này khiến ai cũng thán phục và phải thốt lên đây là "Đỉnh cao của việc nuôi dạy con!".

Khi cha mẹ và con cái 'quay lưng': Tất cả đều liên quan đến 'tài khoản' này - chỉ có 'rút' mà không có 'gửi'
Nuôi dạy con - 1 tuần trướcGĐXH - Tại sao rất nhiều gia đình, đến cuối cùng con cái không yêu thương cha mẹ, và cha mẹ cũng không còn yêu thương con cái nữa? Theo các nhà tâm lý học thì câu chuyện này liên quan đến vấn đề được gọi là "tài khoản cảm xúc".

Cha mẹ có 3 đặc điểm này, con cái sẽ càng xuất sắc hơn
Nuôi dạy con - 1 tuần trướcGĐXH - Ai cũng mong muốn con mình đủ xuất sắc, nhưng một đứa trẻ xuất sắc chưa bao giờ được nuôi dưỡng một cách ngẫu nhiên.

Ngoại hình của con được 'định hình' ở tuổi nào?: Muốn con 'càng lớn càng đẹp', đừng bỏ qua 2 việc này
Nuôi dạy con - 1 tuần trướcGĐXH - Chúng ta không thể quyết định con sinh ra trông như thế nào, nhưng chúng ta có thể giúp con đẹp cả về nhan sắc và nội tâm. Hãy làm những việc này để giúp con đẹp cả về ngoại hình và khí chất.

Tại sao cha mẹ có tính cách mạnh mẽ lại khó nuôi dạy nên những đứa con tự lập và tự tin?
Nuôi dạy con - 1 tuần trướcGĐXH - Cha mẹ mạnh mẽ thường sắp xếp mọi thứ cho con. Trẻ không cần phải lựa chọn, chỉ cần làm theo là được. Mọi việc đều phải nghe lời cha mẹ, nên khi rời xa cha mẹ, chúng không biết phải làm sao.

Khi nghe người mẹ nói với con ở quán ăn, tôi bỗng hiểu ra: Vì sao có những người cả đời không thể giàu lên được
Nuôi dạy conGĐXH - Kiểu giáo dục "kể khổ" này, tưởng để con sớm hiểu hoàn cảnh kinh tế gia đình mà phấn đấu, đâu ngờ mang lại gánh nặng tâm lý nặng nề cho con.