Dạy trẻ phát triển tài năng (3): Ép con thành thần đồng là một sai lầm
GiadinhNet - Theo các chuyên gia tâm lí giáo dục, có thể can thiệp bằng giáo dục sớm để trẻ phát triển thông minh, tài năng. Song, nếu phụ huynh tạo áp lực cho trẻ, hay thiếu khoa học thì sẽ là hại trẻ mà không biết. Ép trẻ “chín non” thành thần đồng là một sai lầm mà không ít các bậc phụ huynh đang phạm phải.
Đừng bắt trẻ phải học thành giáo sư, tiến sĩ
Chỉ ra một thực tế hiện nay nhiều gia đình đang có xu hướng ép trẻ “chín non”, TS Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội cho rằng, hiện nhiều phụ huynh bắt trẻ học quá nhiều, không có thời gian nghỉ ngơi nên trẻ căng thẳng, stress. Bởi vậy, phụ huynh cần ủng hộ và tạo hứng thú cho trẻ trong mọi hoạt động của trẻ. Phụ huynh hãy dành những lời khen ngợi, tán dương trẻ để trẻ có động lực tiếp tục phấn đấu. Phụ huynh có thể kỳ vọng ở trẻ nhưng phải biết hài lòng với những cố gắng của chúng. Trẻ nào thích thú với Toán học thì cứ cho tiếp cận dần. Trẻ nào thích học chữ, thích đọc, thích vẽ thì cứ tạo điều kiện cho các cháu phát triển một cách tự nhiên.
“Đừng ép con trẻ làm những điều không đúng với tâm lý lứa tuổi của chúng. Đừng ép trẻ phải học để trở thành nhà khoa học, hay bác sĩ, kỹ sư như tâm nguyện của các ông bố bà mẹ, mà hãy giúp trẻ tiếp cận kiến thức theo cách chúng thích. Nếu chúng ta thấy một cháu nhỏ chỉ 3 - 4 tuổi đã đọc được báo, hay làm được nhiều phép tính khó thì xin đừng ảo tưởng cho đó là thần đồng, mà đơn giản là vì chúng có khả năng và thích thú với những điều ấy nên chúng tập trung và làm được”, TS Nguyễn Tùng Lâm lưu ý.
Còn PGS.TS Nguyễn Võ Kỳ Anh, Trung tâm Nghiên cứu giáo dục phát triển tiềm năng con người cũng cho rằng: “Hiện nay bố mẹ vì đẻ ít (1-2 con) nên rất kỳ vọng vào con, muốn con thành người tài. Thấy con người ta học được thì phải bắt con mình học bằng được. Phụ huynh chạy theo phong trào mà gây áp lực lên con cái. Nhiều phụ huynh không tiếc tiền chạy theo quảng cáo, thị trường mà mua đồ chơi đắt tiền cho con trẻ mà chưa nắm tới yếu tố khoa học, sở thích của con, gây lãng phí, có khi còn phản tác dụng”.
Dạy trẻ theo tư duy, sở thích
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Võ Kỳ Anh, các bà mẹ hiện nay cứ đọc sách, tham khảo trên mạng và chạy theo trào lưu để nuôi dạy trẻ thành thần đồng là một sai lầm và sẽ thất bại. Do đó, phụ huynh cũng cần có người hướng dẫn, chỉ bảo và phải theo phương pháp khoa học cụ thể.
Lấy ví dụ từ chính người cháu trước khi vào lớp 1 đã thuộc tới hơn 1.000 từ tiếng Anh, PGS Trần Xuân Nhĩ - nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT cho rằng: “Gia đình tôi không hề ép cháu học, mà đó là do cháu thích thú với các trò chơi, xem tranh, đĩa hình… Từ đó, cháu nhớ được các từ mới tiếng Anh. Một đứa trẻ học được nhiều điều bổ ích, điều đó không có gì xấu. Vấn đề là ở phương pháp thế nào để làm cho trẻ tiếp cận với kiến thức ấy một cách thích thú, chứ không bắt trẻ ngồi vào bàn học một cách máy móc như thời xa xưa được”.
Cũng theo PGS Trần Xuân Nhĩ: “Ngày nay, trẻ được chăm sóc tốt hơn, rất thông minh và lại có điều kiện tiếp cận nhanh với khoa học hiện đại. Các trường mầm non của nhiều nước trên thế giới đã áp dụng phương pháp giáo dục cho trẻ tự do lựa chọn học và chơi những gì chúng thích. Việc giáo dục trẻ chủ động tìm tòi, phát huy những gì đam mê sẽ giúp chúng có sự chủ động hơn khi học lên các cấp cao hơn, rất thực tế và bắt nhịp với cuộc sống nhanh”.
Sáu bước cần thiết để nuôi dưỡng trẻ có năng khiếu
Theo BS Phạm Ngọc Thanh, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP HCM), để nuôi dưỡng một trẻ có năng khiếu, các phụ huynh cần làm những bước sau:
1. Theo sự hướng dẫn của trẻ: Trẻ thích gì? Trẻ có vẻ giỏi về điều gì? Phụ huynh hãy tạo cơ hội cho trẻ làm việc với những điều trẻ thích hoặc có năng khiếu. Ví dụ, nếu trẻ thích khủng long thì hãy cho trẻ đọc sách về khủng long; cho trẻ chơi với trò chơi và hình lắp ghép khủng long; cho trẻ xem khủng long trong viện bảo tàng. Nếu trẻ giỏi nhạc hoặc thể thao, hãy cho trẻ có cơ hội học một nhạc cụ hoặc chơi một môn thể thao.
2. Giúp trẻ quan tâm đến nhiều lĩnh vực rộng hơn: Trong khi điều quan trọng là cung cấp cơ hội cho trẻ làm việc với những điều trẻ quan tâm hoặc có sở trường, phụ huynh cũng cần cho trẻ tiếp cận với những điều mới. Nếu trẻ không được tiếp cận với điều mới, ví dụ như âm nhạc, thì không thể biết là trẻ có thích hay không. Trẻ không cần bị ép buộc để thử những điều mới , nhưng trẻ cần được khuyến khích. Phụ huynh không áp đặt, tuy nhiên cần nhấn mạnh để trẻ không bỏ cuộc sau 2 ngày.
3. Hãy sáng tạo: Trẻ có năng khiếu suy nghĩ và giải quyết vấn đề, vì thế phụ huynh hãy cho trẻ cơ hội để thực hiện việc đó. Ví dụ, nếu một trẻ nhỏ thích đọc thì nên ghi vài chữ cho trẻ đọc. Nếu trẻ thích khoa học, phụ huynh có thể cho trẻ cùng nấu ăn với mình rồi hỏi trẻ, tại sao rau trở thành mềm khi được luộc và bánh phồng lên khi được nướng…
4. Cho trẻ sinh hoạt dã ngoại: Khuyến khích trẻ thăm viện bảo tàng, vườn thú, nhà hát, trường học, di tích lịch sử, vườn hoa.
5. Có nhiều dụng cụ đa dạng tại nhà: Những dụng cụ này không cần phải đắt tiền mà chỉ cần giúp trẻ tiếp cận với những điều mới. Ví dụ, để khuyến khích năng khiếu nghệ thuật của trẻ, phụ huynh chỉ cần mua hộp màu, cọ vẽ, giấy trắng, bút chì...
6. Trắc nghiệm thông minh: Trắc nghiệm đo chỉ số thông minh có thể giúp phụ huynh xác định trẻ có năng khiếu. Tuy nhiên cần lưu ý, nếu trẻ chỉ nổi trội trong một vài lĩnh vực (biết đọc, đếm số sớm) nhưng lại chậm phát triển ở những lĩnh vực khác (chậm nói, ít giao tiếp bằng ánh mắt, thích chơi một mình) thì cần đưa trẻ đến gặp chuyên viên tâm lý càng sớm càng tốt để phát hiện những vấn đề tâm lý và được hướng dẫn về cách nuôi dưỡng trẻ.
Quang Anh
Vụ 'rỉ máu' ở Vườn Quốc gia Ba Bể: Hàng loạt cán bộ, tổ chức đảng bị kỷ luật
Thời sự - 21 phút trướcGĐXH - Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Thái Nguyên vừa quyết định thi hành kỷ luật đối với nhiều tổ chức đảng và đảng viên do vi phạm nghiêm trọng trong công tác quản lý, bảo vệ rừng tại Vườn Quốc gia Ba Bể, gây hậu quả nghiêm trọng và dư luận xấu.
Người dân có mặt từ sáng sớm để có được vị trí đẹp trước thềm sự kiện Countdown 31/12
Thời sự - 35 phút trướcGĐXH - Sáng 31/12, không khí tại nhiều tuyến đường trung tâm và khu vực quảng trường Đông kinh nghĩa thục (Hà Nội) đã trở nên nhộn nhịp hơn thường lệ. Từ rất sớm, đông đảo người dân đã đến chọn vị trí đẹp để chuẩn bị theo dõi màn trình diễn pháo hoa và sự kiện countdown chào đón năm mới.
Nữ đối tượng 9x 'sa lưới' trong đường dây ma túy tại Tuyên Quang
Pháp luật - 1 giờ trướcGĐXH - Công an tỉnh Tuyên Quang vừa khởi tố 5 bị can trong ổ nhóm ma túy, thu giữ hơn 400 gam ma túy tổng hợp.
Vụ lò đốt than giữa khu dân cư ở Phú Thọ: Chính quyền nhiều lần xử lý nhưng hộ kinh doanh 'chống đối'
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Dù từng bị xử phạt và yêu cầu tháo dỡ, lò đốt than củi không phép tại thôn Cương, xã Hợp Lý, Phú Thọ vẫn tồn tại nhiều năm giữa khu dân cư, đặt ra câu hỏi về việc xử lý vi phạm và trách nhiệm quản lý tại địa phương.
Đường Hà Nội kẹt cứng trong ngày làm việc cuối cùng của năm 2025
Thời sự - 2 giờ trướcChiều 31/12, nhiều tuyến đường Hà Nội kẹt cứng, dòng xe di chuyển khó khăn khi người dân về quê nghỉ Tết Dương lịch.
Ninh Bình: Thông tin người đàn ông nước ngoài nhiễm HIV tham gia hiến máu, quan hệ với 46 nữ nhân viên là sai sự thật
Pháp luật - 3 giờ trướcGĐXH - Lực lượng Công an tỉnh Ninh Bình khuyến cáo với người dân không đăng tải, chia sẻ thông tin sai sự thật, thông tin chưa được kiểm chứng trên không gian mạng.
Phát hiện xe tải vận chuyển hơn 5,7 tấn nguyên liệu thuốc lá không rõ nguồn gốc
Pháp luật - 3 giờ trướcGĐXH - Rạng sáng 31/12/2025, trong quá trình tuần tra, kiểm soát trên địa bàn xã Nguyễn Huệ, Phòng CSGT, Công an tỉnh Cao Bằng phát hiện một xe tải vận chuyển 240 bao nguyên liệu thuốc lá, tổng khối lượng hơn 5,7 tấn, không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc hợp pháp.
'Ca làm việc cuối cùng của Thần Tài' năm 2025: 4 con giáp này vẫn có thể kiếm tiền lớn
Đời sống - 7 giờ trướcGĐXH - Ngày cuối cùng của năm 2025, Thần Tài "tăng ca" để ban lộc cho 4 con giáp may mắn nhất. Bạn có sẵn sàng đón nhận khoản tiền bất ngờ trước khi bước sang năm mới?
Phát tán thông tin sai sự thật trên không gian mạng, một phụ nữ ở Lào Cai bị xử phạt
Pháp luật - 7 giờ trướcGĐXH - Một cá nhân tại phường Lào Cai vừa bị xử phạt hành chính 7,5 triệu đồng do có hành vi chia sẻ thông tin sai sự thật trên mạng xã hội, gây ảnh hưởng đến dư luận và uy tín của lãnh đạo Đảng, Nhà nước.
Vụ bụi trắng bủa vây đường 259: Chủ tịch tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo xác minh, xử lý
Đời sống - 7 giờ trướcGĐXH - Sau phản ánh của Chuyên trang điện tử Gia đình và Xã hội (Báo Sức khỏe và Đời sống) về tình trạng bụi trắng bủa vây đường tỉnh 259, ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống người dân, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên đã có chỉ đạo yêu cầu các sở, ngành liên quan khẩn trương xác minh, xử lý dứt điểm.
Khối không khí lạnh mạnh tràn về Hà Nội và miền Bắc chuyển mưa to, rét đậm kéo dài?
Thời sựGĐXH - Theo dự báo thời tiết, từ ngày 1 Tết Dương lịch 2026, Hà Nội và Bắc Bộ đón đợt không khí lạnh tràn về, thời tiết chuyển rét và có mưa rào. Dự báo đợt rét này kéo dài cả kỳ nghỉ lễ.