Dạy trẻ phát triển tài năng (3): Ép con thành thần đồng là một sai lầm
GiadinhNet - Theo các chuyên gia tâm lí giáo dục, có thể can thiệp bằng giáo dục sớm để trẻ phát triển thông minh, tài năng. Song, nếu phụ huynh tạo áp lực cho trẻ, hay thiếu khoa học thì sẽ là hại trẻ mà không biết. Ép trẻ “chín non” thành thần đồng là một sai lầm mà không ít các bậc phụ huynh đang phạm phải.
Đừng bắt trẻ phải học thành giáo sư, tiến sĩ
Chỉ ra một thực tế hiện nay nhiều gia đình đang có xu hướng ép trẻ “chín non”, TS Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội cho rằng, hiện nhiều phụ huynh bắt trẻ học quá nhiều, không có thời gian nghỉ ngơi nên trẻ căng thẳng, stress. Bởi vậy, phụ huynh cần ủng hộ và tạo hứng thú cho trẻ trong mọi hoạt động của trẻ. Phụ huynh hãy dành những lời khen ngợi, tán dương trẻ để trẻ có động lực tiếp tục phấn đấu. Phụ huynh có thể kỳ vọng ở trẻ nhưng phải biết hài lòng với những cố gắng của chúng. Trẻ nào thích thú với Toán học thì cứ cho tiếp cận dần. Trẻ nào thích học chữ, thích đọc, thích vẽ thì cứ tạo điều kiện cho các cháu phát triển một cách tự nhiên.
“Đừng ép con trẻ làm những điều không đúng với tâm lý lứa tuổi của chúng. Đừng ép trẻ phải học để trở thành nhà khoa học, hay bác sĩ, kỹ sư như tâm nguyện của các ông bố bà mẹ, mà hãy giúp trẻ tiếp cận kiến thức theo cách chúng thích. Nếu chúng ta thấy một cháu nhỏ chỉ 3 - 4 tuổi đã đọc được báo, hay làm được nhiều phép tính khó thì xin đừng ảo tưởng cho đó là thần đồng, mà đơn giản là vì chúng có khả năng và thích thú với những điều ấy nên chúng tập trung và làm được”, TS Nguyễn Tùng Lâm lưu ý.
Còn PGS.TS Nguyễn Võ Kỳ Anh, Trung tâm Nghiên cứu giáo dục phát triển tiềm năng con người cũng cho rằng: “Hiện nay bố mẹ vì đẻ ít (1-2 con) nên rất kỳ vọng vào con, muốn con thành người tài. Thấy con người ta học được thì phải bắt con mình học bằng được. Phụ huynh chạy theo phong trào mà gây áp lực lên con cái. Nhiều phụ huynh không tiếc tiền chạy theo quảng cáo, thị trường mà mua đồ chơi đắt tiền cho con trẻ mà chưa nắm tới yếu tố khoa học, sở thích của con, gây lãng phí, có khi còn phản tác dụng”.
Dạy trẻ theo tư duy, sở thích
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Võ Kỳ Anh, các bà mẹ hiện nay cứ đọc sách, tham khảo trên mạng và chạy theo trào lưu để nuôi dạy trẻ thành thần đồng là một sai lầm và sẽ thất bại. Do đó, phụ huynh cũng cần có người hướng dẫn, chỉ bảo và phải theo phương pháp khoa học cụ thể.
Lấy ví dụ từ chính người cháu trước khi vào lớp 1 đã thuộc tới hơn 1.000 từ tiếng Anh, PGS Trần Xuân Nhĩ - nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT cho rằng: “Gia đình tôi không hề ép cháu học, mà đó là do cháu thích thú với các trò chơi, xem tranh, đĩa hình… Từ đó, cháu nhớ được các từ mới tiếng Anh. Một đứa trẻ học được nhiều điều bổ ích, điều đó không có gì xấu. Vấn đề là ở phương pháp thế nào để làm cho trẻ tiếp cận với kiến thức ấy một cách thích thú, chứ không bắt trẻ ngồi vào bàn học một cách máy móc như thời xa xưa được”.
Cũng theo PGS Trần Xuân Nhĩ: “Ngày nay, trẻ được chăm sóc tốt hơn, rất thông minh và lại có điều kiện tiếp cận nhanh với khoa học hiện đại. Các trường mầm non của nhiều nước trên thế giới đã áp dụng phương pháp giáo dục cho trẻ tự do lựa chọn học và chơi những gì chúng thích. Việc giáo dục trẻ chủ động tìm tòi, phát huy những gì đam mê sẽ giúp chúng có sự chủ động hơn khi học lên các cấp cao hơn, rất thực tế và bắt nhịp với cuộc sống nhanh”.
Sáu bước cần thiết để nuôi dưỡng trẻ có năng khiếu
Theo BS Phạm Ngọc Thanh, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP HCM), để nuôi dưỡng một trẻ có năng khiếu, các phụ huynh cần làm những bước sau:
1. Theo sự hướng dẫn của trẻ: Trẻ thích gì? Trẻ có vẻ giỏi về điều gì? Phụ huynh hãy tạo cơ hội cho trẻ làm việc với những điều trẻ thích hoặc có năng khiếu. Ví dụ, nếu trẻ thích khủng long thì hãy cho trẻ đọc sách về khủng long; cho trẻ chơi với trò chơi và hình lắp ghép khủng long; cho trẻ xem khủng long trong viện bảo tàng. Nếu trẻ giỏi nhạc hoặc thể thao, hãy cho trẻ có cơ hội học một nhạc cụ hoặc chơi một môn thể thao.
2. Giúp trẻ quan tâm đến nhiều lĩnh vực rộng hơn: Trong khi điều quan trọng là cung cấp cơ hội cho trẻ làm việc với những điều trẻ quan tâm hoặc có sở trường, phụ huynh cũng cần cho trẻ tiếp cận với những điều mới. Nếu trẻ không được tiếp cận với điều mới, ví dụ như âm nhạc, thì không thể biết là trẻ có thích hay không. Trẻ không cần bị ép buộc để thử những điều mới , nhưng trẻ cần được khuyến khích. Phụ huynh không áp đặt, tuy nhiên cần nhấn mạnh để trẻ không bỏ cuộc sau 2 ngày.
3. Hãy sáng tạo: Trẻ có năng khiếu suy nghĩ và giải quyết vấn đề, vì thế phụ huynh hãy cho trẻ cơ hội để thực hiện việc đó. Ví dụ, nếu một trẻ nhỏ thích đọc thì nên ghi vài chữ cho trẻ đọc. Nếu trẻ thích khoa học, phụ huynh có thể cho trẻ cùng nấu ăn với mình rồi hỏi trẻ, tại sao rau trở thành mềm khi được luộc và bánh phồng lên khi được nướng…
4. Cho trẻ sinh hoạt dã ngoại: Khuyến khích trẻ thăm viện bảo tàng, vườn thú, nhà hát, trường học, di tích lịch sử, vườn hoa.
5. Có nhiều dụng cụ đa dạng tại nhà: Những dụng cụ này không cần phải đắt tiền mà chỉ cần giúp trẻ tiếp cận với những điều mới. Ví dụ, để khuyến khích năng khiếu nghệ thuật của trẻ, phụ huynh chỉ cần mua hộp màu, cọ vẽ, giấy trắng, bút chì...
6. Trắc nghiệm thông minh: Trắc nghiệm đo chỉ số thông minh có thể giúp phụ huynh xác định trẻ có năng khiếu. Tuy nhiên cần lưu ý, nếu trẻ chỉ nổi trội trong một vài lĩnh vực (biết đọc, đếm số sớm) nhưng lại chậm phát triển ở những lĩnh vực khác (chậm nói, ít giao tiếp bằng ánh mắt, thích chơi một mình) thì cần đưa trẻ đến gặp chuyên viên tâm lý càng sớm càng tốt để phát hiện những vấn đề tâm lý và được hướng dẫn về cách nuôi dưỡng trẻ.
Quang Anh

Hành động bất thường của tài xế ô tô khi gặp tổ CSGT
Pháp luật - 14 phút trướcGĐXH - Trước hiệu lệnh dừng xe của Tổ công tác của Trạm CSGT Quang Trung, tài xế Kiên không chấp hành mà tiếp tục cho phương tiện di chuyển, liên tục đánh lái sang hai bên nhằm không cho cơ quan chức năng vượt, thậm chí còn làm đổ xe của Tổ công tác.

Thiếu nữ 14 tuổi ‘bẻ lái’ cực gắt khiến kẻ giả danh CSGT mất hút
Đời sống - 1 giờ trướcCú 'bẻ lái' khiến kẻ tự xưng CSGT để lừa đảo 'đứng hình' chính là câu nói cực gắt của thiếu nữ: 'Người chỉ huy sau lưng chú đang cầm roi điện đấy'.

Đăng ký xe, cấp biển số xe được thực hiện như thế nào sau ngày 1/7/2025?
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Theo Thông tư số 51/2025/TT-BCA, từ ngày 1/7/2025, quy trình đăng ký xe và cấp biển số xe có nhiều điểm mới đáng chú ý. Người dân cần thực hiện các thủ tục, quy trình thế nào để đăng ký xe, cấp biển số xe diễn ra thuận lợi?

Nữ sinh đa tài với hành trình chinh phục đỉnh cao tranh biện và nghệ thuật
Giáo dục - 1 giờ trướcGĐXH - Vừa qua, MC nhí Đỗ Quyên đã vinh dự giành được thành tích ấn tượng tại giải tranh biện Vietnamese Scholars Debating Championship 2025. Đây là một trong những giải đấu uy tín hàng đầu dành cho học sinh yêu thích tranh biện học thuật bằng tiếng Anh trên cả nước.

Tin sáng 5/7: Dùng máy bay không người lái cứu 2 cháu bé mắc kẹt giữa dòng lũ; cảnh giác chiêu trò lừa đảo lợi dụng việc sáp nhập các đơn vị hành chính
Xã hội - 2 giờ trướcGĐXH - Người đàn ông ở Gia Lai xác nhận dùng máy bay không người lái giải cứu 2 cháu nhỏ mắc kẹt giữa dòng nước lũ; lợi dụng chủ trương sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính, nhiều đối tượng xấu đã dựng lên nhiều kịch bản lừa đảo.

Bộ máy chính quyền 2 cấp ở Thái Nguyên bắt đầu vận hành trơn tru, hiệu quả
Thời sự - 14 giờ trướcGĐXH - Sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các xã sau hợp nhất tại tỉnh Thái Nguyên đã bước đầu vận hành thông suốt, đảm bảo phục vụ người dân chu đáo, hiệu quả.

Những con giáp là thiên tài kinh doanh bẩm sinh, "rót tiền" vào đâu thắng lớn ở đó
Đời sống - 17 giờ trướcGĐXH - Những con giáp này sinh ra đã có thiên phú trong lĩnh vực kiếm tiền, một khi đã lấn sân kinh doanh là sẽ càng ngày càng làm ăn phát đạt.

Truy tìm người phụ nữ tông bé trai rồi bỏ trốn ở Đắk Lắk
Pháp luật - 17 giờ trướcCông an xã Hòa Phú (Đắk Lắk) đang truy tìm người phụ nữ nghi lái xe máy tông bé 5 tuổi rồi bỏ trốn khỏi hiện trường.

Những điều cần làm ngay sau khi biết điểm thi, điểm chuẩn lớp 10 ở Hà Nội
Giáo dục - 17 giờ trướcDự kiến Hà Nội sẽ công bố điểm thi lớp 10 vào ngày 4/7. Cùng thời điểm, Sở GD-ĐT Hà Nội cũng sẽ công bố điểm chuẩn vào các trường.

Mã vùng điện thoại cố định 34 tỉnh, thành từ ngày 1/7/2025
Đời sống - 18 giờ trướcGĐXH - Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành văn bản số 2784/BKHCN-CVT hướng dẫn thực hiện quy hoạch mã vùng điện thoại cố định mặt đất 34 tỉnh, thành kể từ ngày 1/7/2025.

Điểm thi, điểm chuẩn lớp 10 Hà Nội năm 2025 được công bố thời điểm nào?
Giáo dụcGĐXH - Chiều nay (4/7), thí sinh có thể tra cứu điểm thi, điểm chuẩn tuyển sinh vào lớp 10 của Hà Nội năm 2025 trên https://hanoi.edu.vn), https://tsdaucap.hanoi.gov.vn.