Dạy trẻ phát triển tài năng (3): Ép con thành thần đồng là một sai lầm
GiadinhNet - Theo các chuyên gia tâm lí giáo dục, có thể can thiệp bằng giáo dục sớm để trẻ phát triển thông minh, tài năng. Song, nếu phụ huynh tạo áp lực cho trẻ, hay thiếu khoa học thì sẽ là hại trẻ mà không biết. Ép trẻ “chín non” thành thần đồng là một sai lầm mà không ít các bậc phụ huynh đang phạm phải.
Đừng bắt trẻ phải học thành giáo sư, tiến sĩ
Chỉ ra một thực tế hiện nay nhiều gia đình đang có xu hướng ép trẻ “chín non”, TS Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội cho rằng, hiện nhiều phụ huynh bắt trẻ học quá nhiều, không có thời gian nghỉ ngơi nên trẻ căng thẳng, stress. Bởi vậy, phụ huynh cần ủng hộ và tạo hứng thú cho trẻ trong mọi hoạt động của trẻ. Phụ huynh hãy dành những lời khen ngợi, tán dương trẻ để trẻ có động lực tiếp tục phấn đấu. Phụ huynh có thể kỳ vọng ở trẻ nhưng phải biết hài lòng với những cố gắng của chúng. Trẻ nào thích thú với Toán học thì cứ cho tiếp cận dần. Trẻ nào thích học chữ, thích đọc, thích vẽ thì cứ tạo điều kiện cho các cháu phát triển một cách tự nhiên.
“Đừng ép con trẻ làm những điều không đúng với tâm lý lứa tuổi của chúng. Đừng ép trẻ phải học để trở thành nhà khoa học, hay bác sĩ, kỹ sư như tâm nguyện của các ông bố bà mẹ, mà hãy giúp trẻ tiếp cận kiến thức theo cách chúng thích. Nếu chúng ta thấy một cháu nhỏ chỉ 3 - 4 tuổi đã đọc được báo, hay làm được nhiều phép tính khó thì xin đừng ảo tưởng cho đó là thần đồng, mà đơn giản là vì chúng có khả năng và thích thú với những điều ấy nên chúng tập trung và làm được”, TS Nguyễn Tùng Lâm lưu ý.
Còn PGS.TS Nguyễn Võ Kỳ Anh, Trung tâm Nghiên cứu giáo dục phát triển tiềm năng con người cũng cho rằng: “Hiện nay bố mẹ vì đẻ ít (1-2 con) nên rất kỳ vọng vào con, muốn con thành người tài. Thấy con người ta học được thì phải bắt con mình học bằng được. Phụ huynh chạy theo phong trào mà gây áp lực lên con cái. Nhiều phụ huynh không tiếc tiền chạy theo quảng cáo, thị trường mà mua đồ chơi đắt tiền cho con trẻ mà chưa nắm tới yếu tố khoa học, sở thích của con, gây lãng phí, có khi còn phản tác dụng”.
Dạy trẻ theo tư duy, sở thích
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Võ Kỳ Anh, các bà mẹ hiện nay cứ đọc sách, tham khảo trên mạng và chạy theo trào lưu để nuôi dạy trẻ thành thần đồng là một sai lầm và sẽ thất bại. Do đó, phụ huynh cũng cần có người hướng dẫn, chỉ bảo và phải theo phương pháp khoa học cụ thể.
Lấy ví dụ từ chính người cháu trước khi vào lớp 1 đã thuộc tới hơn 1.000 từ tiếng Anh, PGS Trần Xuân Nhĩ - nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT cho rằng: “Gia đình tôi không hề ép cháu học, mà đó là do cháu thích thú với các trò chơi, xem tranh, đĩa hình… Từ đó, cháu nhớ được các từ mới tiếng Anh. Một đứa trẻ học được nhiều điều bổ ích, điều đó không có gì xấu. Vấn đề là ở phương pháp thế nào để làm cho trẻ tiếp cận với kiến thức ấy một cách thích thú, chứ không bắt trẻ ngồi vào bàn học một cách máy móc như thời xa xưa được”.
Cũng theo PGS Trần Xuân Nhĩ: “Ngày nay, trẻ được chăm sóc tốt hơn, rất thông minh và lại có điều kiện tiếp cận nhanh với khoa học hiện đại. Các trường mầm non của nhiều nước trên thế giới đã áp dụng phương pháp giáo dục cho trẻ tự do lựa chọn học và chơi những gì chúng thích. Việc giáo dục trẻ chủ động tìm tòi, phát huy những gì đam mê sẽ giúp chúng có sự chủ động hơn khi học lên các cấp cao hơn, rất thực tế và bắt nhịp với cuộc sống nhanh”.
Sáu bước cần thiết để nuôi dưỡng trẻ có năng khiếu
Theo BS Phạm Ngọc Thanh, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP HCM), để nuôi dưỡng một trẻ có năng khiếu, các phụ huynh cần làm những bước sau:
1. Theo sự hướng dẫn của trẻ: Trẻ thích gì? Trẻ có vẻ giỏi về điều gì? Phụ huynh hãy tạo cơ hội cho trẻ làm việc với những điều trẻ thích hoặc có năng khiếu. Ví dụ, nếu trẻ thích khủng long thì hãy cho trẻ đọc sách về khủng long; cho trẻ chơi với trò chơi và hình lắp ghép khủng long; cho trẻ xem khủng long trong viện bảo tàng. Nếu trẻ giỏi nhạc hoặc thể thao, hãy cho trẻ có cơ hội học một nhạc cụ hoặc chơi một môn thể thao.
2. Giúp trẻ quan tâm đến nhiều lĩnh vực rộng hơn: Trong khi điều quan trọng là cung cấp cơ hội cho trẻ làm việc với những điều trẻ quan tâm hoặc có sở trường, phụ huynh cũng cần cho trẻ tiếp cận với những điều mới. Nếu trẻ không được tiếp cận với điều mới, ví dụ như âm nhạc, thì không thể biết là trẻ có thích hay không. Trẻ không cần bị ép buộc để thử những điều mới , nhưng trẻ cần được khuyến khích. Phụ huynh không áp đặt, tuy nhiên cần nhấn mạnh để trẻ không bỏ cuộc sau 2 ngày.
3. Hãy sáng tạo: Trẻ có năng khiếu suy nghĩ và giải quyết vấn đề, vì thế phụ huynh hãy cho trẻ cơ hội để thực hiện việc đó. Ví dụ, nếu một trẻ nhỏ thích đọc thì nên ghi vài chữ cho trẻ đọc. Nếu trẻ thích khoa học, phụ huynh có thể cho trẻ cùng nấu ăn với mình rồi hỏi trẻ, tại sao rau trở thành mềm khi được luộc và bánh phồng lên khi được nướng…
4. Cho trẻ sinh hoạt dã ngoại: Khuyến khích trẻ thăm viện bảo tàng, vườn thú, nhà hát, trường học, di tích lịch sử, vườn hoa.
5. Có nhiều dụng cụ đa dạng tại nhà: Những dụng cụ này không cần phải đắt tiền mà chỉ cần giúp trẻ tiếp cận với những điều mới. Ví dụ, để khuyến khích năng khiếu nghệ thuật của trẻ, phụ huynh chỉ cần mua hộp màu, cọ vẽ, giấy trắng, bút chì...
6. Trắc nghiệm thông minh: Trắc nghiệm đo chỉ số thông minh có thể giúp phụ huynh xác định trẻ có năng khiếu. Tuy nhiên cần lưu ý, nếu trẻ chỉ nổi trội trong một vài lĩnh vực (biết đọc, đếm số sớm) nhưng lại chậm phát triển ở những lĩnh vực khác (chậm nói, ít giao tiếp bằng ánh mắt, thích chơi một mình) thì cần đưa trẻ đến gặp chuyên viên tâm lý càng sớm càng tốt để phát hiện những vấn đề tâm lý và được hướng dẫn về cách nuôi dưỡng trẻ.
Quang Anh

Dù được miễn học phí nhưng học sinh vẫn phải đóng những khoản tiền này trong năm học tới
Giáo dục - 1 giờ trướcGĐXH - Từ tháng 9/2025 trở đi, học sinh từ mầm non đến hết THPT công lập trên phạm vi cả nước được miễn toàn bộ học phí. Tuy nhiên, học sinh vẫn phải đóng những khoản phí khác.

Xe khách chở 40 người lật nghiêng tại Đắk Lắk, 14 hành khách bị thương
Thời sự - 2 giờ trướcXe khách chở 40 người đi trên đường Hồ Chí Minh đến xã Krông Búk (Đắk Lắk) thì lật nghiêng khiến 14 người bị thương.

Dự báo bất ngờ với các con giáp Tý, Sửu, Dần, Thìn, Tỵ, Ngọ, Thân, Tuất
Đời sống - 3 giờ trướcGĐXH – Xem tử vi tuần mới 12 con giáp tuần mới từ 18/8 đến 24/8/2025, chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà dự báo các phương diện đến với các con giáp Tý, Sửu, Dần, Thìn, Tỵ, Ngọ, Thân, Tuất dưới đây.

4 khung giờ Âm lịch sinh ra những đứa trẻ hiếu thảo, mang phúc khí trọn đời cho cha mẹ
Đời sống - 3 giờ trướcGĐXH - Trong tử vi phương Đông, khung giờ sinh Âm lịch không chỉ ảnh hưởng đến vận mệnh, tính cách mà còn phản chiếu cả phúc khí của gia đình.

Bảng lương mới nhất giáo viên các cấp sắp áp dụng từ 2026
Giáo dục - 5 giờ trướcGĐXH - Quốc hội đã thông qua Luật Nhà giáo với nhiều quy định ưu đãi về lương, phụ cấp cho ngành giáo dục. Từ 2026, bảng lương của giáo viên sẽ ở các mức nào?

Tin vui về thời tiết cho hàng chục triệu người dân dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 sắp tới
Thời sự - 5 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 sắp tới thời tiết cả nước ban ngày có nắng, trời ít mưa. Đến chiều tối và đêm khả năng có mưa rào và dông.

Xử phạt 23 triệu đồng tài xế ô tô che biển số bằng dòng chữ 'Happy Wedding'
Pháp luật - 5 giờ trướcVới hành vi dùng bảng chữ "Happy Wedding" nhằm che biển số, tài xế ô tô Hyundai Santa Fe bị xử phạt 23 triệu đồng, trừ 6 điểm Giấy phép lái xe.

Tin sáng 19/8: Áp thấp nhiệt đới vào đất liền, Đông Bắc Bộ mưa lớn; Bé trai 6 tuổi ở Cần Thơ bị thủng ruột do nuốt 4 viên nam châm
Xã hội - 5 giờ trướcGĐXH - Áp thấp nhiệt đới vào đất liền Quảng Ninh - Lạng Sơn, gây mưa lớn khắp Đông Bắc Bộ, Thanh Hóa; Quá trình phẫu thuật, Bệnh viện Chuyên khoa Sản Nhi Sóc Trăng phát hiện 4 viên nam châm nằm sát dính vào nhau gây tắc ruột của một bệnh nhân 6 tuổi.

Công an Hà Nội bắt giữ "con nghiện" trộm xe máy, có 3 tiền án
Pháp luật - 5 giờ trướcNgày 18/8, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Thành phố Hà Nội ra quyết định khởi tố bị can đối với Bùi Văn Dương (SN 1992, thường trú tại xã Quỳnh Phụ, tỉnh Hưng Yên) về tội trộm cắp tài sản.

Cụ ông 96 tuổi suýt mất mạng sau khi bị ngã ở nhà
Xã hội - 14 giờ trướcSau ngã 2 ngày, cụ ông 96 tuổi ở Quảng Ninh được đưa đến TTYT cấp cứu. Qua thăm khám và kết quả cận lâm sàng, bác sĩ chẩn đoán bị chấn thương ngực kín, gãy xương sườn 6, 7, 8, 9, tràn khí - tràn máu màng phổi, dập thùy dưới phổi trái.

Danh tính người vợ dùng dao đâm chồng tử vong ở Phú Thọ
Pháp luậtGĐXH - Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ đang tạm giữ hình sự đối tượng Hà Thị Lai Hạ (SN 2002) trú tại khu 1, xã Phú Mỹ (Phú Thọ), để điều tra về hành vi "Giết người".