Điểm khác biệt giữa bảo hiểm bắt buộc và bảo hiểm tự nguyện mà ít người biết
GĐXH - Bảo hiểm bắt buộc và bảo hiểm tự nguyện đều là loại hình bảo hiểm xã hội được quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014. Hai loại hình bảo hiểm này người tham gia đều được hưởng các chế độ. Tuy nhiên, về cơ bản chúng khác nhau điểm gì?
Bảo hiểm bắt buộc và bảo hiểm tự nguyện đều là hai loại hình bảo hiểm xã hội (BHXH) được quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014. Tuy nhiên BHXH tự nguyện và BHXH bắt buộc có sự khác nhau cơ bản.
Điểm khác nhau giữa bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện
Bảo hiểm xã hội bắt buộc
Bảo hiểm bắt buộc là gì?
BHXH bắt buộc là loại hình BHXH do Nhà nước tổ chức mà người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia.
Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc
– Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động.
– Cán bộ, công chức, sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân, quân đội nhân dân.
– Người hoạt động không chuyên trách ở xã phường, thị trấn.
– Người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
Các chế độ được hưởng khi tham gia bảo hiểm bắt buộc
– Ốm đau.
– Thai sản.
– Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
– Hưu trí.
– Tử tuất.
Trách nhiệm đóng bảo hiểm bắt buộc
Khi tham gia BHXH bắt buộc, người sử dụng lao động và người lao động cùng có trách nhiệm đóng BHXH.
Mức đóng hàng tháng bảo hiểm bắt buộc
– Người lao động đóng 9% mức lương đóng BHXH vào Quỹ BHXH và Quỹ bảo hiểm thất nghiệp.
– Người sử dụng lao động đóng 18,5% mức lương đóng BHXH vào Quỹ BHXH và Quỹ bảo hiểm thất nghiệp.
Phương thức đóng bảo hiểm bắt buộc
Đóng theo một trong các phương thức sau:
– 3 tháng.
– 6 tháng.
– 12 tháng.
– Đóng trước một lần theo thời hạn ghi trong hợp đồng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài.
Nhà nước hỗ trợ mức đóng bảo hiểm bắt buộc
Nhà nước không hỗ trợ mức đóng BHXH bắt buộc.
Căn cứ pháp lý bảo hiểm bắt buộc
Theo Chương III của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014.

Tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc người lao động được hưởng nhiều chế độ. Ảnh minh họa: TL
Bảo hiểm xã hội tự nguyện
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì?
BHXH tự nguyện là loại hình BHXH do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình và Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH để người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.
Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
– Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
Các chế độ được hưởng khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
– Hưu trí.
– Tử tuất.
Trách nhiệm đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Khi tham gia BHXH tự nguyện, người tham gia tự đăng ký tham gia tại cơ quan BHXH.
Mức đóng hàng tháng bảo hiểm xã hội tự nguyện
– Người lao động đóng 22% mức thu nhập tháng do người lao động lựa chọn, tối đa không quá 20% mức lương cơ sở.
Phương thức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Đóng theo một trong các phương thức sau:
– Hàng tháng.
– 3 tháng.
– 6 tháng.
– 12 tháng.
– Một lần cho nhiều năm về sau với mức thấp hơn mức đóng hàng tháng hoặc một lần cho những năm còn thiếu với mức cao hơn mức đóng hàng tháng.
Nhà nước hỗ trợ mức đóng bảo hiểm tự nguyện
Người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn, cụ thể:
- Bằng 30% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo.
- Bằng 25% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ cận nghèo.
- Bằng 10% đối với các đối tượng khác.
Thời gian hỗ trợ tùy thuộc vào thời gian tham gia BHXH tự nguyện thực tế của mỗi người nhưng không quá 10 năm (120 tháng).
Căn cứ pháp lý bảo hiểm tự nguyện
Chương IV của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014.
Người lao động đã về hưu có phải tham gia bảo hiểm bắt buộc không?
Điểm a, Điểm b, Điều 2 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định:
"Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:
- Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động.
- Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng".
Theo căn cứ trên thì người lao động làm việc theo hợp đồng lao động thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Tuy nhiên tại Khoản 9, Điều 123 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 cũng quy định:
"Người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng mà đang giao kết hợp đồng lao động thì không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc".
Theo căn cứ trên có 2 trường hợp có thể xảy ra:
- Trường hợp 1: Với người đang được hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hàng tháng thì đối tượng này không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
-Trường hợp 2: Với người không thuộc diện hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hay trợ cấp hàng tháng mà có ký hợp hợp đồng lao động từ 1 tháng đến 3 tháng, hoặc hợp đồng lao động xác định thời hạn hoặc hợp đồng lao động không xác định thời hạn thì thuộc đối tượng phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Ngành Thuế tạm dừng loạt dịch vụ điện tử: Hàng triệu người nộp thuế cần biết ngay
Đời sống - 5 giờ trướcGĐXH - Từ ngày 23/5 đến 15/6/2025, một số hệ thống công nghệ thông tin của ngành Thuế sẽ tạm dừng hoạt động để phục vụ quá trình chuyển đổi Trung tâm dữ liệu chính, nhằm đảm bảo an toàn và vận hành hiệu quả lâu dài.

Điểm danh những con giáp nghênh đón Thần Tài, vận đỏ như son từ tháng 6
Đời sống - 7 giờ trướcGĐXH - Từ tháng 6 chính là cơ hội vàng để những con giáp này gom tiền đầy túi.

Cảnh báo khẩn: Cập nhật mới trên Zalo Web có thể khiến bạn mất sạch tin nhắn
Đời sống - 9 giờ trướcGĐXH - Hàng triệu người dùng Zalo tại Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ mất toàn bộ lịch sử tin nhắn chỉ sau 14 ngày đăng nhập trên trình duyệt web, nếu không kịp thời nắm bắt thông tin cập nhật mới nhất từ nền tảng này.

Vụ sạt lở công trình thủy điện ở Lai Châu: Khẩn trương tìm kiếm 2 nạn nhân mất tích
Đời sống - 10 giờ trướcGĐXH - Liên quan đến vụ sạt lở ở công trình thủy điện Tả Páo Hồ 1A, huyện Phong Thổ (tỉnh Lai Châu) làm 5 người mất tích, đến trưa 17/5 lực lượng cứu hộ, cứu nạn đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân và đang khẩn trương tìm kiếm 2 nạn nhân còn lại.

Điểm danh những nơi có mưa lớn dồn dập hôm nay ở khu vực miền Bắc
Đời sống - 13 giờ trướcGĐXH - Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, ngày 17/5, miền Bắc có mưa lớn dồn dập với lượng mưa đến 150mm tại nhiều khu vực.

4 trường hợp này được hoàn trả tiền đóng BHYT năm 2025, người dân cần biết để đảm bảo quyền lợi
Đời sống - 14 giờ trướcGĐXH - Dưới đây là 4 trường hợp được hoàn trả tiền đóng BHYT năm 2025 theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế.

5 điểm mới có lợi cho người bị thu hồi đất theo quy định mới nhất của Luật Đất đai
Đời sống - 16 giờ trướcGĐXH - Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024 đã mang đến nhiều quy định mới nhằm bảo vệ quyền lợi của người dân bị thu hồi đất. Dưới đây các điểm mới có lợi cho người bị thu hồi đất.

Người sinh ngày Âm lịch này thường có cuộc đời rực rỡ
Đời sống - 1 ngày trướcGĐXH - Người có ngày sinh Âm lịch này là dựa vào phước lành, sự nỗ lực và trí tuệ để sống một cuộc đời rực rỡ như hoa.

Vụ sân pickleball 'mọc' trên đất dự án KĐT mới Cầu Giấy: Ngừng cung cấp dịch vụ điện, nước đối với công trình vi phạm
Đời sống - 1 ngày trướcGĐXH - Cơ quan chức năng quận Cầu Giấy (TP Hà Nội) mới đây đã ra quyết định ngừng cung cấp điện, nước đối với tổ hợp sân pickleball trên lô đất dự án C/D13 - KĐT mới Cầu Giấy, để tiếp tục xử lý theo quy định của pháp luật.

Phát hiện thi thể người đàn ông dưới sông Tô Lịch
Đời sống - 1 ngày trướcGĐXH - Lực lượng chức năng phường Thượng Đình (quận Thanh Xuân,TP Hà Nội) đang làm rõ vụ việc một người đàn ông được phát hiện đã tử vong trên sông Tô Lịch sáng 16/5.

Người sinh ngày Âm lịch này thường có cuộc đời rực rỡ
Đời sốngGĐXH - Người có ngày sinh Âm lịch này là dựa vào phước lành, sự nỗ lực và trí tuệ để sống một cuộc đời rực rỡ như hoa.