Điều trị bằng thuốc ARV: Giảm lây nhiễm HIV từ mẹ sang con
GiadinhNet - Theo BS Nguyễn Tiến Lâm, Trưởng khoa Virus – Ký sinh trùng (BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương), điều trị bằng thuốc kháng HIV (ARV) đang được mở rộng tại Việt Nam. Ngoài tác dụng giảm tỷ lệ bệnh tật, giảm tử vong, cải thiện chất lượng cuộc sống của người nhiễm HIV, điều trị bằng thuốc ARV còn là một biện pháp dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con hiệu quả.
![]() |
Phụ nữ mang thai cần được tư vấn xét nghiệm HIV. Ảnh: TL |
BS Nguyễn Tiến Lâm cho biết, khả năng lây HIV từ mẹ sang con càng lớn khi tuổi thai càng cao. Vì vậy, thai phụ cần phát hiện sớm tình trạng nhiễm HIV để áp dụng các biện pháp can thiệp dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, bao gồm dự phòng bằng ARV, dùng sữa thay thế, tiếp cận các dịch vụ chăm sóc và điều trị sau sinh.
Tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con
Ông Bùi Đức Dương, Phó Cục trưởng Cục phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) cho biết: Tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con (6/2013) chú trọng thực hiện các hoạt động về truyền thông và cung cấp dịch vụ. Trong đó, ngành y tế sẽ tiếp tục mở rộng cung cấp các dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; đảm bảo việc cung ứng thuốc ARV liên tục cho dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Bên cạnh đó, tùy thuộc vào điều kiện cụ thể, từng địa phương sẽ thực hiện việc tư vấn xét nghiệm HIV tại tuyến xã, phường cho phụ nữ mang thai nhằm phát hiện sớm phụ nữ mang thai nhiễm HIV và cung cấp các dịch vụ dự phòng lây truyền.T.A |
Theo các bác sĩ, người mẹ có thể uống thuốc đặc hiệu ARV khi thai nhi được 28 tuần và uống liên tục đến khi sinh. Trong thời gian này, để đảm bảo dự phòng lây truyền có hiệu quả, bà mẹ cần được theo dõi, khám thai định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ và được sinh tại các cơ sở đủ điều kiện. Sau khi sinh con, để phòng lây truyền HIV sang bé qua sữa mẹ, khi đủ điều kiện nên cho trẻ bú sữa bình hoàn toàn thay cho sữa mẹ. Các loại sữa thay thế cho bé sinh ra từ mẹ nhiễm HIV được cấp miễn phí tại nhiều cơ sở y tế.
Trong trường hợp trẻ bú mẹ hoàn toàn thì nên cai sữa sớm, muộn nhất là khi trẻ được 6 tháng tuổi. Bởi theo các chuyên gia, thời gian bú mẹ càng dài thì nguy cơ lây truyền HIV cho trẻ càng lớn. Ngoài ra, cần tham khảo ý kiến bác sĩ về tư thế bú, cách ngậm bắt vú và xử trí khi nứt núm vú, áp xe vú.
Khi bé được 4-6 tuần tuổi, sản phụ và gia đình cần đưa trẻ đến các cơ sở chăm sóc, điều trị HIV dành cho trẻ em để được theo dõi lâu dài. Trong trường hợp trẻ mồ côi, gia đình nên giới thiệu đến các trung tâm chăm sóc trẻ mồ côi theo dõi mức suy giảm miễn dịch nặng theo lứa tuổi.
Những chính sách mới của Việt Nam trong điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con đã làm giảm đáng kể số trẻ nhiễm HIV từ mẹ. Đơn cử, tại TP Hồ Chí Minh, tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con giảm từ dưới 5% (năm 2010) xuống còn dưới 3% (năm 2011). Theo tính toán, nếu không có sự can thiệp thì tỷ lệ này trung bình 35-40%. Tại nhiều bệnh viện, cơ sở y tế đều có tư vấn cho phụ nữ mang thai nhiễm HIV về các dịch vụ chăm sóc, điều trị trước, trong và sau khi sinh.
Theo BS Nguyễn Tiến Lâm, nhiều nghiên cứu cho thấy, số người nhiễm mới HIV đã giảm mạnh khi mở rộng điều trị bằng thuốc ARV. Hiện nay, thay vì điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con từ tuần thai thứ 28 đã được điều chỉnh xuống tuần thai thứ 14 của thai kỳ.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi người nhiễm điều trị bằng thuốc ARV càng muộn thì tỷ lệ tử vong càng cao. Nếu phụ nữ mang thai phát hiện muộn tình trạng nhiễm HIV, được điều trị bằng thuốc ARV ở giai đoạn muộn thì tỷ lệ con của họ nhiễm HIV sẽ tăng lên.
Theo các bác sĩ, để tăng cường hiệu quả của điều trị bằng thuốc ARV, giảm tình trạng tử vong, giảm các trường hợp nhiễm mới, cứu nhiều trẻ không bị nhiễm từ mẹ, người nhiễm HIV cần đến các cơ sở y tế để được chăm sóc và điều trị ngay khi phát hiện tình trạng nhiễm HIV. Phụ nữ mang thai cần đến khám thai và xét nghiệm HIV sớm để phát hiện sớm tình trạng nhiễm, tốt nhất là trong 3 tháng đầu của thai kỳ. Dịch vụ điều trị bằng thuốc ARV hiện được cung cấp miễn phí tại các cơ sở y tế điều trị và chăm sóc HIV/AIDS.
Thông tin từ Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) cho hay, trong thời gian qua với nỗ lực từ Chính phủ và sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế, thuốc ARV điều trị cho người nhiễm HIV hiện đang được cung cấp miễn phí. Chương trình điều trị bằng thuốc ARV đã triển khai tại 63 tỉnh, thành phố. Trong thời gian tới, dịch vụ điều trị bằng thuốc ARV sẽ được mở rộng và lồng ghép vào y tế cơ sở. Ngoài việc chú trọng mở rộng độ bao phủ về mặt địa lý thì tiêu chuẩn được điều trị bằng ARV cũng được thay đổi để người nhiễm HIV được tiếp cận sớm hơn với dịch vụ điều trị.
Lưu ý khi chăm sóc phụ nữ có thai bị nhiễm HIV
Để thai phụ bị nhiễm HIV dùng riêng biệt một số đồ dùng cá nhân như khăn tắm, khăn mặt, bàn chải đánh răng, bấm móng tay, kim tiêm… Nếu thai phụ bị chảy máu, cần nhanh chóng rửa sạch bằng các chất liệu tiệt trùng như nước javel, trong khi lau rửa vết máu cần phải mang găng tay. Nếu không có găng tay phải dùng giấy hoặc ni lông. Khi lỡ bị các vật nhọn của bệnh nhân đâm vào, cần phải nặn máu tại vết thương ra ngay, rửa sạch bằng xà bông và sát trùng lại bằng cồn. Sau khi xử lý tại nhà, cần liên lạc ngay với trung tâm y tế chuyên khoa để được hướng dẫn phòng bệnh. Khi giặt quần áo, khăn, ga giường có dính máu hoặc các dịch tiết của thai phụ cần chú ý: Ngâm bằng nước javel trong thời gian 20 phút rồi đi găng để giặt. Giặt riêng với các quần áo của người khác trong gia đình. Nếu khăn của họ dính các chất đặc như chất nôn, phân… thì phải giặt sạch bớt bằng nước trước khi ngâm javel và giặt lại bằng xà bông. Với các loại rác có máu (giấy, bông, băng gạc, kim tiêm…) cần cho vào hai lần túi ni lông, sau đó buộc lại trước khi bỏ vào thùng rác. TT |
Thiện Ân

Từ nước ngoài trở về, người phụ nữ rơi vào hôn mê, nguy cơ tử vong cao
Y tế - 15 giờ trướcGĐXH - Tại bệnh viện, bệnh nhân được chẩn đoán xác định mắc sốt rét ác tính thể não, suy đa tạng, sốc, tiên lượng rất xấu.

Người đàn ông trẻ không qua khỏi do đột quỵ sau bữa cơm trưa
Y tế - 17 giờ trướcKhi nghỉ ngơi sau bữa cơm, người đàn ông trẻ bất ngờ đổ gục, co giật và rơi vào hôn mê sâu. Bác sĩ chẩn đoán đột quỵ não và bệnh nhân đã không qua khỏi.

Nổ cục sạc điện thoại tự chế, người đàn ông phải bị chấn thương nặng
Y tế - 17 giờ trướcNgười đàn ông ở Đồng Nai dùng cục sạc tự chế để sạc điện thoại thì bất ngờ phát nổ, khiến nạn nhân bị thương nặng.

Nam kỹ sư không qua khỏi khi ngừng tim trong nhà vệ sinh lúc sáng sớm
Y tế - 1 ngày trướcNgười đàn ông vào nhà vệ sinh lúc sáng sớm, quá lâu không ra ngoài, khi gia đình phá cửa phát hiện thì đã bất tỉnh, hôn mê, ngừng tim.

Bệnh viện K triển khai 'không giấy tờ', người dân có lợi gì?
Y tế - 1 ngày trướcSau hơn 4 tháng thử nghiệm, bệnh án điện tử đã được triển khai ở Bệnh viện K, dữ liệu hàng trăm nghìn người bệnh ung thư được thu gọn trên một hệ thống.

Bộ Y tế chỉ đạo khẩn xử lý sự cố y khoa khiến bé trai 13 tháng tuổi ở Tây Ninh tử vong
Y tế - 2 ngày trướcNgày 18/8, Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) đã có văn bản gửi Sở Y tế Tây Ninh về việc xử lý sự cố y khoa nghiêm trọng tại BVĐK Tây Ninh.

COVID-19 tại Hà Nội tăng gần gấp đôi cùng kỳ năm ngoái
Y tế - 3 ngày trướcTuần qua, một số dịch bệnh như sốt xuất huyết, tay chân miệng, liên cầu lợn và COVID-19 tại Hà Nội đều có xu hướng gia tăng.

Bất ngờ với 'thủ phạm' khiến người đàn ông sốt cao dai dẳng suốt 1 năm, sụt gần 20kg
Y tế - 5 ngày trướcGĐXH - Các bác sĩ cho biết, bệnh nhân cùng lúc phải đối mặt với 3 "kẻ tấn công" cực nguy hiểm. Mỗi tác nhân đều đủ sức gây bệnh nặng và khi kết hợp, chúng khiến tình trạng trở nên dai dẳng và đe dọa tính mạng người bệnh.

Có tiền sử tăng huyết áp nhiều năm, người phụ nữ 68 tuổi bất ngờ được chẩn đoán hở van hai lá
Y tế - 6 ngày trướcGĐXH - Người phụ nữ 68 tuổi này được biết có tiền sử tăng huyết áp nhiều năm. Thời gian gần đây, bà thấy khó thở, mệt mỏi nhất là khi vận động gắng sức.

Từ 1/10/2025: 3 nhóm đối tượng được phép hiến tinh trùng, noãn, phôi ở Việt Nam
Y tế - 6 ngày trướcGĐXH - Từ 1/10/2025, Nghị định 207 quy định 3 trường hợp được hiến tinh trùng, noãn, phôi tại Việt Nam, kèm điều kiện cụ thể cho từng nhóm.

Nam kỹ sư không qua khỏi khi ngừng tim trong nhà vệ sinh lúc sáng sớm
Y tếNgười đàn ông vào nhà vệ sinh lúc sáng sớm, quá lâu không ra ngoài, khi gia đình phá cửa phát hiện thì đã bất tỉnh, hôn mê, ngừng tim.