Điều trị bằng thuốc ARV: Giảm lây nhiễm HIV từ mẹ sang con
GiadinhNet - Theo BS Nguyễn Tiến Lâm, Trưởng khoa Virus – Ký sinh trùng (BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương), điều trị bằng thuốc kháng HIV (ARV) đang được mở rộng tại Việt Nam. Ngoài tác dụng giảm tỷ lệ bệnh tật, giảm tử vong, cải thiện chất lượng cuộc sống của người nhiễm HIV, điều trị bằng thuốc ARV còn là một biện pháp dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con hiệu quả.
![]() |
Phụ nữ mang thai cần được tư vấn xét nghiệm HIV. Ảnh: TL |
BS Nguyễn Tiến Lâm cho biết, khả năng lây HIV từ mẹ sang con càng lớn khi tuổi thai càng cao. Vì vậy, thai phụ cần phát hiện sớm tình trạng nhiễm HIV để áp dụng các biện pháp can thiệp dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, bao gồm dự phòng bằng ARV, dùng sữa thay thế, tiếp cận các dịch vụ chăm sóc và điều trị sau sinh.
Tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con
Ông Bùi Đức Dương, Phó Cục trưởng Cục phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) cho biết: Tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con (6/2013) chú trọng thực hiện các hoạt động về truyền thông và cung cấp dịch vụ. Trong đó, ngành y tế sẽ tiếp tục mở rộng cung cấp các dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; đảm bảo việc cung ứng thuốc ARV liên tục cho dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Bên cạnh đó, tùy thuộc vào điều kiện cụ thể, từng địa phương sẽ thực hiện việc tư vấn xét nghiệm HIV tại tuyến xã, phường cho phụ nữ mang thai nhằm phát hiện sớm phụ nữ mang thai nhiễm HIV và cung cấp các dịch vụ dự phòng lây truyền.T.A |
Theo các bác sĩ, người mẹ có thể uống thuốc đặc hiệu ARV khi thai nhi được 28 tuần và uống liên tục đến khi sinh. Trong thời gian này, để đảm bảo dự phòng lây truyền có hiệu quả, bà mẹ cần được theo dõi, khám thai định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ và được sinh tại các cơ sở đủ điều kiện. Sau khi sinh con, để phòng lây truyền HIV sang bé qua sữa mẹ, khi đủ điều kiện nên cho trẻ bú sữa bình hoàn toàn thay cho sữa mẹ. Các loại sữa thay thế cho bé sinh ra từ mẹ nhiễm HIV được cấp miễn phí tại nhiều cơ sở y tế.
Trong trường hợp trẻ bú mẹ hoàn toàn thì nên cai sữa sớm, muộn nhất là khi trẻ được 6 tháng tuổi. Bởi theo các chuyên gia, thời gian bú mẹ càng dài thì nguy cơ lây truyền HIV cho trẻ càng lớn. Ngoài ra, cần tham khảo ý kiến bác sĩ về tư thế bú, cách ngậm bắt vú và xử trí khi nứt núm vú, áp xe vú.
Khi bé được 4-6 tuần tuổi, sản phụ và gia đình cần đưa trẻ đến các cơ sở chăm sóc, điều trị HIV dành cho trẻ em để được theo dõi lâu dài. Trong trường hợp trẻ mồ côi, gia đình nên giới thiệu đến các trung tâm chăm sóc trẻ mồ côi theo dõi mức suy giảm miễn dịch nặng theo lứa tuổi.
Những chính sách mới của Việt Nam trong điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con đã làm giảm đáng kể số trẻ nhiễm HIV từ mẹ. Đơn cử, tại TP Hồ Chí Minh, tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con giảm từ dưới 5% (năm 2010) xuống còn dưới 3% (năm 2011). Theo tính toán, nếu không có sự can thiệp thì tỷ lệ này trung bình 35-40%. Tại nhiều bệnh viện, cơ sở y tế đều có tư vấn cho phụ nữ mang thai nhiễm HIV về các dịch vụ chăm sóc, điều trị trước, trong và sau khi sinh.
Theo BS Nguyễn Tiến Lâm, nhiều nghiên cứu cho thấy, số người nhiễm mới HIV đã giảm mạnh khi mở rộng điều trị bằng thuốc ARV. Hiện nay, thay vì điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con từ tuần thai thứ 28 đã được điều chỉnh xuống tuần thai thứ 14 của thai kỳ.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi người nhiễm điều trị bằng thuốc ARV càng muộn thì tỷ lệ tử vong càng cao. Nếu phụ nữ mang thai phát hiện muộn tình trạng nhiễm HIV, được điều trị bằng thuốc ARV ở giai đoạn muộn thì tỷ lệ con của họ nhiễm HIV sẽ tăng lên.
Theo các bác sĩ, để tăng cường hiệu quả của điều trị bằng thuốc ARV, giảm tình trạng tử vong, giảm các trường hợp nhiễm mới, cứu nhiều trẻ không bị nhiễm từ mẹ, người nhiễm HIV cần đến các cơ sở y tế để được chăm sóc và điều trị ngay khi phát hiện tình trạng nhiễm HIV. Phụ nữ mang thai cần đến khám thai và xét nghiệm HIV sớm để phát hiện sớm tình trạng nhiễm, tốt nhất là trong 3 tháng đầu của thai kỳ. Dịch vụ điều trị bằng thuốc ARV hiện được cung cấp miễn phí tại các cơ sở y tế điều trị và chăm sóc HIV/AIDS.
Thông tin từ Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) cho hay, trong thời gian qua với nỗ lực từ Chính phủ và sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế, thuốc ARV điều trị cho người nhiễm HIV hiện đang được cung cấp miễn phí. Chương trình điều trị bằng thuốc ARV đã triển khai tại 63 tỉnh, thành phố. Trong thời gian tới, dịch vụ điều trị bằng thuốc ARV sẽ được mở rộng và lồng ghép vào y tế cơ sở. Ngoài việc chú trọng mở rộng độ bao phủ về mặt địa lý thì tiêu chuẩn được điều trị bằng ARV cũng được thay đổi để người nhiễm HIV được tiếp cận sớm hơn với dịch vụ điều trị.
Lưu ý khi chăm sóc phụ nữ có thai bị nhiễm HIV
Để thai phụ bị nhiễm HIV dùng riêng biệt một số đồ dùng cá nhân như khăn tắm, khăn mặt, bàn chải đánh răng, bấm móng tay, kim tiêm… Nếu thai phụ bị chảy máu, cần nhanh chóng rửa sạch bằng các chất liệu tiệt trùng như nước javel, trong khi lau rửa vết máu cần phải mang găng tay. Nếu không có găng tay phải dùng giấy hoặc ni lông. Khi lỡ bị các vật nhọn của bệnh nhân đâm vào, cần phải nặn máu tại vết thương ra ngay, rửa sạch bằng xà bông và sát trùng lại bằng cồn. Sau khi xử lý tại nhà, cần liên lạc ngay với trung tâm y tế chuyên khoa để được hướng dẫn phòng bệnh. Khi giặt quần áo, khăn, ga giường có dính máu hoặc các dịch tiết của thai phụ cần chú ý: Ngâm bằng nước javel trong thời gian 20 phút rồi đi găng để giặt. Giặt riêng với các quần áo của người khác trong gia đình. Nếu khăn của họ dính các chất đặc như chất nôn, phân… thì phải giặt sạch bớt bằng nước trước khi ngâm javel và giặt lại bằng xà bông. Với các loại rác có máu (giấy, bông, băng gạc, kim tiêm…) cần cho vào hai lần túi ni lông, sau đó buộc lại trước khi bỏ vào thùng rác. TT |
Thiện Ân

AI hỗ trợ bác sĩ nội soi tiêu hóa nhưng không thể thay thế con người
Sống khỏe - 2 giờ trướcTS.BS Hồ Đăng Quý Dũng – Chủ tịch Liên Chi hội Nội soi tiêu hóa Việt Nam ví von máy bay có chế độ lái tự động giúp phi công rất nhiều song lúc cất và hạ cánh, phi công phải tự thân thực hiện bằng kỹ năng và kinh nghiệm. Tương quan giữa bác sĩ nội soi tiêu hóa và AI cũng vậy.

Chuyện về sản phụ chuyển dạ giữa bão Bualoi được xe công an đưa đi cấp cứu 'vượt cạn' an toàn
Y tế - 3 ngày trướcGĐXH - Nhận thấy tình huống khẩn cấp, các chiến sĩ đã không ngần ngại dùng chính xe ô tô của đơn vị để đưa sản phụ nhanh chóng đến bệnh viện Việt Pháp Hà Nội, bất chấp mưa to và tình trạng ngập sâu.

Nhiễm nấm và bị 3 virus tấn công, người đàn ông rơi vào nguy kịch
Y tế - 4 ngày trướcGĐXH - Bệnh nhân được đưa vào viện trong tình trạng xơ gan cổ trướng, suy gan cấp, vàng da, vàng mắt, chức năng gan suy giảm, bilirubin tăng cao, viêm phổi.

Cấp cứu chấn thương sọ não vì cây đổ trúng đầu khi đi đường trời bão
Y tế - 4 ngày trướcĐang di chuyển trên đường trong trời mưa bão, chị N.T.P, 37 tuổi, gặp nạn vì cây đổ trúng đầu khiến chị choáng váng, phải đi cấp cứu, chẩn đoán chấn thương sọ não.

Người đàn ông mắc bệnh lý mạch máu hiếm gặp, khối u 17 năm ăn mòn xương ngón tay
Y tế - 5 ngày trướcGĐXH – Tại bệnh viện, hình ảnh X-quang cho thấy xương đốt 1 của ngón tay bị ăn mòn nặng, kích thước chỉ bằng ngón út và mất khoảng 1/2 thể tích so với bên lành.

Kết quả bất ngờ: 130 viên sỏi chi chít được lấy ra từ túi mật của nữ bệnh nhân 40 tuổi
Y tế - 5 ngày trướcGĐXH - Hình ảnh dưới đây là số lượng sỏi túi mật được lấy ra từ cơ thể nữ bệnh nhân 40 tuổi sau ca phẫu thuật.

Người đàn ông 33 tuổi phải nhập viện sau khi chơi cầu lông
Y tế - 6 ngày trướcGĐXH - Sau khi thăm khám, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị trợt biểu mô giác mạc mắt trái, kèm theo tình trạng mi mắt sưng nề sau khi bị quả cầu rơi trúng mắt.

Bệnh viện E chính thức triển khai hồ sơ bệnh án điện tử
Y tế - 6 ngày trướcGĐXH - Với người bệnh, thay vì phải mang nhiều loại giấy tờ khác nhau như: Căn cước công dân, thẻ bảo hiểm y tế…thì nay chỉ cần sử dụng điện thoại thông minh đăng ký khám trực tuyến hoặc thẻ căn cước công dân để đăng ký khám trên cây lấy số tự động.

Thành lập Hội Can thiệp mạch thần kinh Việt Nam
Y tế - 6 ngày trướcGĐXH - Sự ra đời của Hội Can thiệp mạch thần kinh Việt Nam là một minh chứng cho sự trưởng thành vượt bậc của chuyên ngành; là diễn đàn khoa học uy tín để trao đổi kiến thức, kinh nghiệm, nghiên cứu và ứng dụng kỹ thuật tiên tiến…

Vụ 40 học sinh nhập viện: Nhân viên y tế nói lời "gan ruột" về nữ hiệu phó bao trọn bếp ăn
Y tế - 1 tuần trướcSau vụ 40 học sinh nhập viện ở Quảng Trị, nhân viên y tế học đường tiết lộ nhiều bất thường quanh vai trò nữ phó hiệu trưởng trong bếp ăn bán trú.

Vụ 40 học sinh nhập viện: Nhân viên y tế nói lời "gan ruột" về nữ hiệu phó bao trọn bếp ăn
Y tếSau vụ 40 học sinh nhập viện ở Quảng Trị, nhân viên y tế học đường tiết lộ nhiều bất thường quanh vai trò nữ phó hiệu trưởng trong bếp ăn bán trú.