Khám chữa bệnh từ xa: Xoá nhoà khoảng cách địa lý, kéo gần chất lượng điều trị

VIDEO: Hồi hộp xem thực tế bác sĩ mổ một ca tắc ruột qua Telehealth

Đến giữa tháng 9/2020, đã có hơn 1.000 cơ sở y tế trên cả nước tham gia hệ thống Khám, chữa bệnh từ xa. Không chỉ các bệnh viện tuyến tỉnh gia nhập hệ thống hiện đại này mà còn có rất nhiều bệnh viện tuyến huyện, bệnh viện tư nhân. Tại nhiều bệnh viện, số điểm cầu tham gia hệ thống tăng lên nhiều so với dự tính ban đầu.

Trong cùng một buổi tư vấn khám chữa bệnh từ xa thông qua hệ thống Telehealth, Bệnh viện Nhi Trung ương đã kết nối được với điểm cầu xa xôi tại Trung tâm Y tế huyện Cô Tô (Quảng Ninh) để cùng chẩn đoán về ca bệnh bé 7 tuổi đau bụng chưa rõ nguyên nhân; 1 ca viêm não chưa rõ nguyên nhân ở Phú Thọ, 1 bệnh nhân viêm não trên nền tay chân miệng ở Bắc Giang, 1 trẻ sơ sinh bị viêm não ở Thái Bình chưa rõ nguyên nhân.

Trong đó, em bé 7 tuổi ở huyện đảo Cô Tô nhập viện trong tình trạng sốt, đau bụng, nghi ngờ viêm ruột thừa cấp. May mắn, với sự trợ giúp từ các chuyên gia của Bệnh viện Nhi Trung ương, bé được chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh và tiến triển tích cực sau vài ngày điều trị. Đây là điều ít gặp bởi các bác sĩ ngồi tại Hà Nội lại có thể hội chẩn, nhìn trực tiếp tình trạng bệnh nhi ở tít huyện đảo xa xôi.

Telehealth không chỉ kết nối các điểm cầu xa Hà Nội mà còn kết nối tư vấn, hội chẩn từ xa với các bác sĩ tại Trung tâm ECHO, Hoa Kỳ, từ điểm cầu Bệnh viện Nhi Trung ương.

Đặc biệt, hệ thống Telehealth không chỉ kết nối các điểm cầu xa Hà Nội mà còn kết nối tư vấn, hội chẩn từ xa với các bác sĩ tại Trung tâm ECHO, Hoa Kỳ, một trong những nơi có nền y học hiện đại nhất thế giới.

"Xoá nhoà khoảng cách" là cách mà nhiều vị giám đốc bệnh viện tuyến trên nhận định khi tham gia Đề án Khám, chữa bệnh từ xa - được phê duyệt hồi tháng 6/2020. 

Khoảng cách này, trước hết là về địa lý, giao thông. Thậm chí hệ thống hiện đại với băng thông cực lớn này còn kết nối được bác sĩ đang ở nơi cách nửa vòng trái đất như trường hợp ở Bệnh viện Nhi Trung ương, hoặc ở nước bạn Lào như trường hợp Bệnh viện Đại học Y Hà Nội mới đây. Tất cả được kết nối nhờ hệ thống Telehealth.

Từ điểm cầu Bệnh viện Đa khoa Hà Nội – Viêng Chăn (đặt tại Viêng Chăn, Lào), các bác sĩ báo cáo trường hợp bệnh nhi nam (14 tuổi, sống tại Lào) được người nhà đưa vào viện ngày 12/8 trong tình trạng sốt cao, co giật, đau đầu kèm nôn. Trước đó bệnh nhân không đáp ứng thuốc giảm đau, cơn đau đầu tăng lên.

Tại Bệnh viện, bé trai được chẩn đoán áp xe não, theo dõi sán não, chưa loại trừ u lao não. Đến ngày 24/8, bệnh nhân ổn định, được kê đơn thuốc, ra viện. Tuy nhiên 2 ngày sau bệnh nhân lại lên cơn co giật kéo dài 2-3 phút, yếu nhẹ tay bên phải, tiếp tục nhập viện hôm 26/8.

"Chúng tôi đã chẩn đoán tốt chưa? Hướng điều trị tiếp theo như thế nào để không xảy ra biến chứng co giật tiếp?" - hai câu hỏi tham vấn được gửi tới chuyên gia Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

Nắm thông tin ca bệnh, từ điểm cầu Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, các chuyên gia đã hội chẩn, phân tích tìm nguyên nhân, hướng điều trị hợp lý nhất. Có mặt tại buổi hội chẩn trực tuyến tại Lào, mẹ bệnh nhi 14 tuổi đặt nhiều hy vọng các bác sĩ ở Việt Nam và Lào sẽ phối hợp giúp điều trị khỏi bệnh cho con trai.

Thế giới phẳng trong y tế

Bệnh viện Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện Nhi Trung ương là hai trong số khoảng 10 bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế đã khai trương Trung tâm Khám chữa bệnh từ xa Telehealth. Cùng với các bệnh viện như: Bạch Mai, K, E, Việt Đức, Y dược TP HCM, Trung ương Huế, Trung ương Thái Nguyên... xoá nhoà khoảng cách nhờ Telehealth không chỉ vươn cánh tay y tế chất lượng tới người dân vùng sâu vùng xa trong nước, mà còn kết nối với các bệnh viện nước ngoài.

Là đơn vị đầu tiên đưa việc khám chữa bệnh từ xa thông qua nền tảng trực tuyến vào hoạt động thực tế suốt 15 năm qua, GS.TS Trần Bình Giang - Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, cho hay các bác sĩ vẫn gọi hệ thống Khám chữa bệnh từ xa là hệ thống tư vấn khám chữa bệnh. Điều đặc biệt với ngành ngoại khoa là có thêm tư vấn phẫu thuật. Tại đây, các bác sĩ có thể nhìn thấy hình ảnh "động" diễn ra trong ca mổ để tư vấn, thậm chí "truy bài" các bác sĩ ở cơ sở về ca bệnh, về phương pháp điều trị cho bệnh nhân...

Tư vấn phẫu thuật nội soi 3D trực tuyến từ điểm cầu Bệnh viện Việt Đức nối tới Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh. Trong lúc này, hàng trăm điểm cầu khác trong hệ thống cũng có thể theo dõi ca mổ.

"Nó đã xoá nhoà khoảng cách giữa vùng sâu vùng xa và các bệnh viện, chuyên gia, giáo sư hàng đầu" - GS Giang nói.

Nhờ hệ thống Khám chữa bệnh từ xa, lần đầu tiên, rất nhiều bà con ở vùng sâu vùng xa, thậm chí bà con ở miền núi nhận được sự tư vấn, chẩn đoán và hướng dẫn điều trị của các giáo sư, chuyên gia mà bà con chưa bao giờ biết hoặc chỉ biết qua màn ảnh truyền hình. Đấy là một lợi ích vô cùng to lớn của hệ thống Khám chữa bệnh từ xa.

"Quyết định của Bộ Y tế mở rộng hệ thống này dưới sự hỗ trợ nền tảng công nghệ của Viettel là điều hết sức đúng đắn" - Giám đốc Bệnh viện Việt Đức nói.

Còn với lãnh đạo Bệnh viện Nhi Trung ương, thông qua Telehealth, các bác sĩ mong muốn tạo ra cơ hội khám chữa bệnh chất lượng cao cho người dân ở mọi nơi và thu hẹp khoảng cách chuyên môn giữa các bác sĩ tuyến huyện, tỉnh và trung ương.

Theo PGS.TS Trần Minh Điển, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, hiện nay khoảng cách về kiến thức của nhân viên y tế giữa tuyến xã, tuyến huyện, tuyến tỉnh và tuyến trung ương đang là thách thức đối với ngành y tế Việt Nam. Ở tuyến dưới, các bác sĩ không có nhiều cơ hội trải nghiệm qua nhiều loại bệnh tật, phương tiện thiết bị cận lâm sàng thiếu, ít cơ hội học tập, đào tạo chuyên môn liên tục.

Như vậy, nhiệm vụ của các bệnh viện tuyến trung ương là cung cấp, cập nhật kiến thức cho các bác sĩ tuyến dưới thường xuyên. Khi trình độ của bác sĩ được nâng lên, người bệnh sẽ được hưởng lợi đầu tiên ngay từ những lần thăm khám ban đầu.

Thu Nguyên