Tags:
Mặn chát “lời ru buồn” trên đất Tây đô
GiadinhNet - Trong khi chưa phát triển toàn diện về mặt thể chất, chưa sẵn sàng để làm vợ, làm mẹ, nhiều em gái vị thành niên đã phải “đi biển mồ côi”, khiến lời ru thêm buồn. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2017, Bệnh viện Đa khoa quận Thốt Nốt (TP Cần Thơ) tiếp nhận khoảng 200 sản phụ dưới 20 tuổi sinh con tại bệnh viện. Trong đó, 35 trường hợp dưới 18 tuổi. Tương tự, tại Bệnh viện Phụ sản TP Cần Thơ có hơn 100 sản phụ dưới tuổi 20.
Mang thai ở tuổi vị thành niên khiến các em gái đối mặt với nhiều khó khăn trong cuộc sống. Ảnh: PV
Làm mẹ tuổi mười bảy, mười tám
Theo BS Nguyễn Hữu Dự, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản TP Cần Thơ, trong 6 tháng đầu năm 2017, có trên 100 trường hợp vị thành niên sinh con ở bệnh viện. Các em đến từ vùng nông thôn, vùng sâu và các tỉnh lân cận thành phố. Ở góc độ chuyên môn, thai phụ tuổi vị thành niên đối mặt với rất nhiều tai biến sản khoa, nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe, tính mạng của mẹ và bé trong suốt thai kỳ và trong cuộc “vượt cạn”. Trẻ vị thành niên mang thai, sinh con có tỷ lệ trẻ dị tật cao. Sau sinh, nếu các em không được người thân quan tâm, dễ dẫn đến trầm cảm, rối loạn tâm thần...
Một ngày cuối tháng 8, Linh (ở huyện Phong Điền) đến Bệnh viện Phụ sản TP Cần Thơ “vượt cạn”. Người mẹ trẻ gầy gò, nhợt nhạt đang ôm con trong tay, đôi mắt đượm buồn. Hỏi về hoàn cảnh gia đình, sản phụ trẻ kể, gia cảnh khó khăn, em nghỉ học sớm. Khoảng hơn một năm trước, Linh đến chợ Phong Điền phụ việc cho một tiệm uốn tóc để kiếm tiền giúp đỡ gia đình. Em quen bạn trai rồi cưới. Từ khi mang thai, Linh nghỉ việc ở nhà, chồng thì làm thuê, cuộc sống thiếu trước hụt sau… Lời than thân của bà mẹ vừa tròn 18 tuổi này khiến ai cũng chạnh lòng cho hoàn cảnh của em.
Các cô gái chưa đủ 20 tuổi đã làm mẹ đa phần do hoàn cảnh gia đình khó khăn, nhận thức pháp luật còn hạn chế. Như trường hợp của Tố Nga (quê ở Bạc Liêu). Nga 21 tuổi, đã có 3 mặt con. Dang dở việc học ở lớp 9, Nga lên TP Cần Thơ ở nhà chị gái và đi làm thuê. Không lâu sau, người quen mai mối, chị gái Nga đốc thúc cha mẹ ở quê, gả chồng cho Nga khi em mới 17 tuổi và những đứa con lần lượt chào đời. Gia đình chồng Nga cũng nghèo. Chồng Nga phải rời quê lên Bình Dương kiếm tiền nuôi vợ con. Ở nhà, Nga vừa chăm sóc cha mẹ chồng, vừa chăm lo cho các con thơ.
Cô gái Bạc Liêu mặn mà, khỏe mạnh ngày nào giờ một nách ba con, héo hắt, xốc xếch vì cuộc sống khốn khó. Các con của Nga thiếu dinh dưỡng, đau ốm thường xuyên. Nga rớt nước mắt kể: “Nhiều khi em nhớ cha mẹ ở quê mà không có tiền về thăm. Thấy bạn bè cùng trang lứa đi học, đi làm, có công việc ổn định, phơi phới, ngẫm lại mình càng tủi thân. Em muốn đi làm ở công ty, xí nghiệp cũng không được vì không ai giữ con. Tương lai mờ mịt…”. Tương lai mờ mịt và một khoảng lặng trong lòng những người mẹ trẻ như Linh, Tố Nga… có một phần trách nhiệm của người lớn và sự đẩy đưa của hoàn cảnh gia đình.
Cần chú trọng giáo dục giới tính ở cả gia đình và nhà trường
Trước thông tin của Bệnh viện Đa khoa quận Thốt Nốt về số lượng thai phụ dưới tuổi 20 sinh con tại bệnh viện, cán bộ dân số địa phương phối hợp với các ban ngành, đoàn thể đến tiếp cận một số gia đình để tìm hiểu thực trạng, có hướng giúp đỡ. Theo chị Nguyễn Thị Ngọc Trân, cán bộ dân số phường Thốt Nốt (quận Thốt Nốt), đa số các em đều xuất thân từ gia đình nghèo khó, cha mẹ làm thuê, không có nghề nghiệp ổn định, dang dở việc học hành.
Điển hình như một sản phụ 17 tuổi, mới học hết lớp 5. Năm trước, em theo người bà con lên TPHCM phụ bán quán cà phê. Không lâu sau, cô gái trẻ trở về với bụng bầu gần 6 tháng. Cô gái cũng không biết cha đứa bé trong bụng mình là ai nên không thể tìm kiếm, liên lạc với “tác giả” của bào thai. Sau khi sinh con, người mẹ trẻ tiếp tục rời quê lên thành phố mưu sinh, bỏ lại con thơ cho ông bà ngoại. Cán bộ địa phương ghi nhận nguyện vọng của các gia đình nhờ tháo gỡ khó khăn, giúp họ làm giấy khai sinh và BHYT cho các bé.
Bàn về thực trạng trẻ vị thành niên mang thai, chuyên gia tâm lý Ngô Thành Thuận cho rằng, quy luật phát triển tự nhiên, những thay đổi về tâm sinh lý khiến các em muốn tìm hiểu về bạn khác giới cũng như các vấn đề về tình yêu, tình dục. Nhiều bậc cha mẹ bận rộn mưu sinh, ít có thời gian quan tâm đến con cái, ít sẻ chia, tâm sự, lắng nghe con để kịp thời hướng dẫn, giúp con vượt qua những bối rối trong giai đoạn phát triển phức tạp của độ tuổi này. Vì thế, nhiều em cô đơn trong chính ngôi nhà của mình. Các em cần có điểm tựa trong giai đoạn tuổi ăn chưa no lo chưa tới này, cha mẹ nên làm bạn cùng con, giúp con nhận biết giá trị bản thân. Nhà trường cần cung cấp những kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản, lồng ghép trong các hoạt động giáo dục, trang bị cho các em những kiến thức tự bảo vệ mình.
BS Nguyễn Thị Bé Năm, Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản – KHHGĐ TP Cần Thơ cho biết, trong những năm qua, chị và các cán bộ Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản thành phố thường xuyên đến các quận, huyện, tuyên truyền trong trường học cho các em học sinh về các nội dung như sự phát triển tâm sinh lý vị thành niên, KHHGĐ, quan hệ tình dục, những kỹ năng nhận biết và phòng tránh xâm hại tình dục, cũng như vấn đề mang thai tuổi vị thành niên…
Theo các chuyên gia về tâm lý và y tế, vấn đề cốt lõi là chú trọng công tác tuyên truyền giáo dục mang tính dự phòng. Giáo dục giới tính giúp các em hiểu biết đầy đủ về sức khỏe và quyết định hành vi của bản thân, tránh những điều đáng tiếc xảy ra, để những lời ru con ấm áp và hạnh phúc chứ không phải là lời ru buồn!
BS Nguyễn Thị Bé Năm cho biết, trước đây, theo hướng dẫn quốc gia, vị thành niên được quy định độ tuổi từ 10 - 19 tuổi, nhưng năm 2016 có thay đổi, rút ngắn độ tuổi vị thành niên từ 10 - 18 tuổi. Trong độ tuổi này, các em chưa phát triển hoàn chỉnh về thể chất, tâm sinh lý, nên lỡ mang thai, thường tổn thương tâm lý rất lớn, phần lớn trường hợp phải dang dở việc học. Các em gái muốn phá thai lại không biết ở đâu, lo lắng về chi phí, không ai dẫn đi, sợ người xung quanh biết. Nhiều trường hợp tìm đến những cơ sở hoạt động chui, không đảm bảo an toàn, đưa đến tai biến sau phá thai, như nhiễm trùng, thủng tử cung, gây vô sinh về sau.
BS Nguyễn Văn Nành, Chi cục Trưởng Chi cục DS-KHHGĐ TP Cần Thơ cho biết, hiện nay mức sinh trung bình ở một phụ nữ trong độ tuổi sinh sản ở Cần Thơ và các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long thấp so với các vùng miền khác. Số con trung bình của một phụ nữ chỉ khoảng 1,6 con. Tuy nhiên, việc trẻ vị thành niên mang thai, sinh con sớm lại là một khía cạnh phức tạp của xã hội, dẫn đến nhiều hệ lụy cho cả các bà mẹ trẻ và những đứa trẻ. Trong đó, nổi bật hơn cả là vấn đề an sinh xã hội, quyền lợi của trẻ em… Giai đoạn 2010 – 2015, thành phố sôi nổi các hoạt động của 175 câu lạc bộ tuổi hồng và tiền hôn nhân, ở 26 xã, phường, với gần 5.000 thành viên. Tuy nhiên, từ khi kinh phí chương trình mục tiêu quốc gia bị cắt giảm thì các câu lạc bộ cũng “chết” dần. Phải chăng, vì lẽ đó, các em vị thành niên ít được tiếp cận hơn các thông tin về sức khỏe sinh sản từ những sân chơi này?
Thu Sương
Bình luận
Ý kiến của bạn
Mang thai bị viêm âm đạo ảnh hưởng thế nào đến thai nhi?
Dân số và phát triển - 18 giờ trướcGĐXH - Viêm âm đạo do nấm không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng, nhưng nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến một số bệnh lý cho thai phụ và thai nhi.
Mất cân bằng giới tính khi sinh ở Hà Nội (2): Nguyên nhân sâu xa và rào cản nhận thức
Dân số và phát triển - 20 giờ trướcGĐXH - Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS) dai dẳng tại Hà Nội không phải là kết quả của sự ngẫu nhiên. Nó là hệ quả trực tiếp của sự xung đột giữa các giá trị tiến bộ về bình đẳng giới và những tư tưởng truyền thống đã ăn sâu vào tiềm thức xã hội.
Mất cân bằng giới tính khi sinh ở Hà Nội (1): Thách thức lớn cho an sinh và chất lượng dân số Thủ đô
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcGĐXH - Hà Nội, Thủ đô với gần 8,8 triệu dân đã đạt được mức sinh thay thế lý tưởng (khoảng 2,1 con/phụ nữ) và đang phấn đấu tiếp tục duy trì mức sinh thay thế trong năm 2025 và những năm tiếp theo. Tuy nhiên, đằng sau thành tựu này, thành phố đang phải đối mặt với một thách thức lớn và dai dẳng là tình trạng mất cân bằng tỉ số giới tính khi sinh.
Đi khám xương khớp nghĩ bệnh tuổi trung niên, người phụ nữ 52 tuổi bất ngờ phát hiện tiền ung thư cổ tử cung
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcGĐXH - Đang ở độ tuổi được khuyến cáo tầm soát ung thư cổ tử cung, người bệnh được bác sĩ khuyến nghị thực hiện xét nghiệm HPV. Kết quả cho thấy dương tính với HPV type 1
5 nhóm phụ nữ nên chú ý khám sàng lọc ung thư cổ tử cung
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcSàng lọc ung thư cổ tử cung rất quan trọng để phát hiện sớm và cải thiện đáng kể cơ hội điều trị thành công. Vậy những chị em nào nên đặc biệt chú ý sàng lọc căn bệnh này?
Cô gái 23 tuổi bất ngờ phát hiện nguy cơ ung thư cổ tử cung từ một việc rất nhiều chị em Việt bỏ qua
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcGĐXH - Người phụ nữ phát hiện ung thư cố tử cung hoàn toàn khỏe mạnh, không có biểu hiện bất thường như dịch âm đạo, đau bụng dưới hay rối loạn kinh nguyệt.
Một năm cao thêm 25cm, chàng trai 2m23 đối mặt nhiều nguy hiểm
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcTrong một năm, chàng trai 20 tuổi cao thêm 25cm, từ 1m98 lên 2m23; chiều cao vượt trội này không phải biểu hiện của sức khỏe mà anh đang đối mặt với nhiều nguy cơ.
10 loại thực phẩm cải thiện testosterone - tăng bản lĩnh cho phái mạnh
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcDuy trì nồng độ testosterone tối ưu là điều cần thiết cho sức khỏe tổng thể, đặc biệt là khi nam giới lớn tuổi. Một trong những cách hiệu quả và tự nhiên nhất để tăng nồng độ testosterone là thông qua chế độ ăn uống.
Tỏa sáng bản lĩnh và ước mơ qua hội thi “Là con gái để tỏa sáng” ở Nghệ An
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcGĐXH - Hội thi Là con gái để tỏa sáng tại Nghệ An giúp nâng cao kiến thức về dân số và phát triển. Trẻ em gái có cơ hội thể hiện tài năng và tìm hiểu sức khỏe sinh sản.
Quan niệm sai lầm về kiêng khem trong chế độ ăn uống của mẹ sau sinh
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcChế độ ăn uống sau sinh đóng vai trò thiết yếu trong việc phục hồi sức khỏe của người mẹ và đảm bảo chất lượng sữa cho em bé. Tuy nhiên, nhiều nơi còn tồn tại rất nhiều quan niệm sai lầm trong ăn uống sau sinh.
Giao lưu trực tuyến: Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên và tầm quan trọng của tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn
Dân số và phát triểnGĐXH - Theo các chuyên gia, sức khỏe sinh sản của vị thành niên, thanh niên được coi là một trong những yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của giống nòi.
