Nếu bỏ Chương trình Mục tiêu Quốc gia DS-KHHGĐ sẽ là bài học đáng buồn

Thứ tư, 08:15 27/10/2010 | Dân số và phát triển

Sự kiện: CHẤT LƯỢNG DÂN SỐ QUYẾT ĐỊNH TƯƠNG LAI CỦA ĐẤT NƯỚC

GiadinhNet - Phó chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề Xã hội của Quốc hội - Ông Nguyễn Văn Tiên đã có cuộc trao đổi với Báo GĐ&XH.

“Những năm qua, ngành dân số đã hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Nhưng như thế không phải là đã hết việc. Nếu chỉ đơn giản nhìn vào kiềm chế gia tăng mức sinh thì đơn giản quá. Ở đất nước có gần 90 triệu dân như nước ta, làm dân số là không được ngơi nghỉ...” - Ông Nguyễn Văn Tiên mở đầu cuộc trao đổi với Báo GĐ&XH.

Với vai trò là Phó chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội, xin ông đánh giá về công tác DS-KHHGĐ thời gian qua?

Ông Nguyễn Văn Tiên

- Có thể thấy được những thành công của công tác DS-KHHGĐ từ kết quả điều tra dân số, nhà ở năm 2009. Tỉ lệ gia tăng dân số giảm xuống còn 1,2%, thấp nhất trong vòng 50 năm qua... Lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ, dân số tăng không quá 1 triệu người/năm; 63/63 địa phương hoàn thành chỉ tiêu về công tác dân số. Liên Hợp Quốc đánh giá Việt Nam là một trong những quốc gia đạt nhiều tiến bộ trong thực hiện các mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ...

Các kết quả này có được là nhờ thực hiện tốt Chương trình mục tiêu quốc gia về DS-KHHGĐ. Chương trình này đã được thực hiện rất nề nếp, khoa học và có hiệu quả cao. Có được thành tựu hiện nay không phải chỉ là mấy năm qua, mà là sự chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và sự cố gắng và bền bỉ của hệ thống cán bộ dân số trong suốt mấy chục năm qua kể từ khi thực hiện chủ trương KHHGĐ.

Thời gian tới, công tác DS-KHHGĐ đứng trước các khó khăn như thế nào, thưa ông?

- Chúng ta cũng cần thẳng thắn nhìn nhận rằng, công tác dân số vẫn còn nhiều thách thức. Năm 2008, tuổi thọ bình quân đạt 72 tuổi, nhưng tuổi thọ bình quân khỏe mạnh chỉ là 60,2 tuổi; tỷ lệ người khuyết tật trên 6% dân số, trong đó có tới 1/3 khuyết tật bẩm sinh; tỷ lệ dân số thiểu năng trí tuệ và thể lực chiếm 1,5% và từng năm đang tăng lên. Tính bền vữngcủa mức sinh thay thế vẫn hết sức mong manh (tỷ lệ người dân có nguyện vọng sinh con thứ 3 còn cao).

Hàng loạt vấn đề về chất lượng dân số, biến động dân số, mất cân bằng giới tính khi sinh, dân số ở các vùng biển, đảo, vùng miền núi dân tộc, vùng sâu đang là thách thức phía trước. Bên cạnh đó, sự chủ quan, tâm lý thỏa mãn đang xuất hiện đâu đó trong tư duy của các nhà quản lý, trong các cấp ủy đảng cũng là những khó khăn không nhỏ...

Năm 2009, tỷ lệ gia tăng dân số là 1,2% - thấp nhất trong vòng

50 năm qua. Ảnh: C.H

Ông có thể nói gì về Chương trình Mục tiêu Quốc gia DS-KHHGĐ và sự cần thiết duy trì của Chương trình này?

- Đầu tư cho công tác dân số nhằm duy trì vững chắc mức sinh thay thế, từng bước nâng cao chất lượng dân số, kiểm soát tốt các biến động dân số và cơ cấu dân số là yêu cầu bức thiết, nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Công tác Dân số hiện nay không đơn thuần chỉ là giảm tỷ lệ sinh mà còn khá nhiều việc phải làm và toàn là những việc khó giải quyết, ví dụ như: Rất khó để chống mất cân bằng giới tính khi sinh (hiện nay là 112 bé trai/100 bé gái; bình thường chỉ có 106/100, nguy cơ 20 năm sau sẽ có 2-3 triệu nam giới không lấy được vợ); Đó là hiện nay mới thực hiện sàng lọc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh ở 14 tỉnh thành, chủ yếu là đô thị và vùng lân cận, vì vậy nếu không đầu tư nguồn lực khó có thể giảm tỷ lệ trên 6% dân số là người khuyết tật.

Trong thời gian 2007-2009 khi thực hiện giải thể Ủy ban Dân số, Gia đình và Trẻ em, công tác DS-KHHGĐ đã gặp nhiều khó khăn. Trong thời gian đó, Đảng, Quốc hội và Chính phủ đều phải ra tay chỉ đạo bằng các giải pháp khác nhau.

Nguyên nhân chính đã được thể hiện trong Kết luận 44-KL/TƯ của Bộ Chính trị, đó là mục tiêu chưa cụ thể, rõ ràng từ TƯ đến địa phương, thiếu chỉ đạo tập trung kiên quyết, nguồn lực đầu tư chưa đáp ứng yêu cầu... Vì vậy mỗi địa phương chỉ đạo thực hiện công tác DS-KHHGĐ theo một kiểu cho đến khi tới tấp các công văn chỉ thị của Thủ tướng, thông tư của bộ ngành và các nghị quyết HĐND tỉnh thì công tác DS-KHHGĐ mới dần lấy lại được phong độ.

Cho nên, Bộ Chính trị đã có Kết luận 44-KL/TƯ và lưu ý những vấn đề trọng tâm, trong đó có việc tiếp tục tổ chức thực hiện có hiệu quả Chương trình Mục tiêu Quốc gia DS-KHHGĐ.

Gần đây khi tiếp đoàn Đại biểu Quốc hội Indonesia, tôi có hỏi thăm về những thành tựu xuất sắc của công tác DS-KHHGĐ mà Indonesia đạt được trong thời kỳ 1985-2005. Bạn buồn rầu nói rằng Indonesia đã sai lầm lớn về công tác DS-KHHGĐ khi không duy trì chương trình mục tiêu quốc gia về DS-KHHGĐ vì nghĩ rằng nó đã ổn định, đạt mục tiêu. Indonesia đã giao công tác DS-KHHGĐ cho chính quyền các tỉnh, thế là mỗi tỉnh làm một kiểu và cho rằng trung ương đã không quan tâm thì địa phương việc gì phải lo nữa...

Thế là sau 2-3 năm và cho đến nay tỷ lệ sinh tăng cao, rồi Tổng thống có đến 2-3 sắc lệnh để giải quyết nhưng đến nay vẫn chưa lấy lại phong độ như xưa.. Đó cũng là kinh nghiệm tốt cho Việt Nam khi xem xét quyết định về Chương trình Mục tiêu Quốc gia về DS-KHHGĐ.

Vì vậy tôi nghĩ rằng nếu vì sợ tốn ít tiền, sợ kéo dài Chương trình gây khó khăn cho điều hành ngân sách mà bỏ Chương trình Mục tiêu Quốc gia DS-KHHGĐ thì sẽ là bài học đáng buồn và khó chữa thứ hai sau bài học kinh nghiệm giải thể Ủy ban DS-GD-TE (thực tế sau khi giải thể Ủy ban DS-GD-TE, số cán bộ làm công tác DS đã tăng hơn trước ít nhất 10%, chưa kể biến cán bộ dân số cơ sở từ chỗ tự nguyện thành viên chức, đi ngược chủ trương cải cách hành chính và xã hội hóa).

- Xin cảm ơn ông!

Ngọc Tước

kimvan

Chia sẻ facebook

Bình luận

Xem thêm bình luận

Ý kiến của bạn

Cùng chuyên mục

Bé 9 tuổi ở Hưng Yên hôn mê sâu, nguy kịch vì uống nhầm Methadon

Dân số và phát triển - 5 giờ trước

GĐXH - Vừa qua, các bác sĩ bệnh viện Nhi Thái Bình (tỉnh Hưng Yên) cho biết đã tiếp nhận và xử trí thành công một ca ngộ độc Methadon đặc biệt nghiêm trọng. Bệnh nhi là bé N.Đ.H (9 tuổi, xã Thụy Anh, tỉnh Hưng Yên).

Người phụ nữ phải đi cấp cứu vì dùng thuốc tránh thai 10 năm

Dân số và phát triển - 1 ngày trước

Khi đang ở nhà, người phụ nữ 45 tuổi bất ngờ choáng váng, nặng ngực và được đưa đi cấp cứu trong tình trạng nguy kịch. Bác sĩ xác định nguyên nhân do bệnh nhân dùng thuốc tránh thai kéo dài.

Gợi ý một số món ăn mềm dễ nấu cho người cao tuổi

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Việc chú trọng vào những món ăn mềm, dễ tiêu hóa cho người cao tuổi chính là cách thể hiện sự quan tâm, yêu thương đến những người thân yêu trong gia đình.

Đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác dân số và phát triển trong tình hình mới

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

GĐXH – Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long vừa ký Quyết định số 1745/QĐ-TTg ngày 15/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 149-KL/TW ngày 10/4/2025 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.

9X Đồng Nai có con sau 9 năm hiếm muộn, ngày đi sinh nghe mẹ nói câu nghẹn lòng

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Sau nhiều biến cố, 9X Đồng Nai nhận ra, phép màu sẽ đến từ chuỗi những đau đớn, tuyệt vọng và sự nỗ lực không ngừng của mình.

Mổ cấp cứu lấy thai cho người phụ nữ nặng 178kg

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Sản phụ 28 tuổi nặng 178kg, nhiều bệnh lý thai kỳ nguy hiểm, được chuyển viện cấp cứu trong tình trạng nguy cơ cao cho cả mẹ và thai nhi.

Căng não chạy đua với thời gian cứu mẹ con sản phụ nặng 178kg, mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

GĐXH - Theo các bác sĩ, với cân nặng lớn kèm theo bệnh lý tiền sản giật và đái tháo đường, việc sinh thường gần như bất khả thi. Ngay cả lựa chọn sinh mổ cũng tiềm ẩn hàng loạt nguy cơ nguy hiểm.

Hà Nội tổ chức tập huấn Hệ thông tin quản lý chuyên ngành Dân số MIS2025RS, phục vụ triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

GĐXH - Sáng ngày 14/8, Chi cục Dân số, Trẻ em và Phòng, chống Tệ nạn xã hội Hà Nội đã tổ chức Lớp tập huấn Hệ thông tin quản lý chuyên ngành Dân số MIS2025RS – phiên bản phục vụ triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp năm 2025.

Trữ trứng ở tuổi 34: Với tôi đó là món quà tự tặng cho tương lai sau nhiều biến cố, ai nói kệ ai

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

Tôi đã trữ trứng thành công, giờ nghĩ lại đúng là sáng suốt.

Đau lòng: Sản phụ mất con vì chọn 'ngày đẹp, giờ đẹp' sinh mổ chủ động

Dân số và phát triển - 6 ngày trước

GĐXH - Sau khi được mổ đẻ chủ động ở tuần 37, trẻ có biểu hiện suy hô hấp, không đáp ứng với các biện pháp điều trị và không qua khỏi.

Xem nhiều

Giao lưu trực tuyến: Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên và tầm quan trọng của tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn

Dân số và phát triển

GĐXH - Theo các chuyên gia, sức khỏe sinh sản của vị thành niên, thanh niên được coi là một trong những yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của giống nòi.