PGS-TS Nguyễn Lân Hiếu chia sẻ ý tưởng cấp cứu ngừng tim
Nhiều ca đột tử do ngừng tim xảy ra bất ngờ và không thể cứu kịp. Cấp cứu ngừng tuần hoàn chuyên nghiệp là giải pháp then chốt để giành lại sự sống.
Sự ra đi đột ngột của ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT, khiến nhiều người đặt câu hỏi về nguyên nhân và mức độ nguy hiểm của ngừng tim, đột tử - những vấn đề y khoa có thể xảy ra bất ngờ ở cả người trẻ, không có tiền sử bệnh rõ ràng.
Trên trang cá nhân, PGS-TS Nguyễn Lân Hiếu, chuyên gia tim mạch, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội; Phó Trưởng bộ môn Tim mạch (Trường Đại học Y Hà Nội), đã chia sẻ mối liên quan giữa đột tử và các bệnh lý tim mạch.
PGS-TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội. Ảnh: Facebook
Vì sao nhiều ca đột tử xảy ra mà không kịp trở tay?
PGS Hiếu cho biết đột tử (SDS - Sudden death ) được định nghĩa là một tình huống y khoa mà bệnh nhân bị chết bất ngờ do nguyên nhân tự nhiên xảy ra trong một khoảng thời gian ngắn, thường trong vòng một giờ sau khi xuất hiện triệu chứng hoặc trong vòng 24 giờ sau khi được phát hiện còn sống và không có triệu chứng. Giải thích dễ hiểu đột tử là chết đột ngột do bệnh mà không phải các nguyên nhân như tai nạn, thương vong do sinh hoạt hay chiến tranh.
Theo PGS Nguyễn Lân Hiếu, phần lớn các ca đột tử có liên quan đến bệnh lý tim mạch như nhồi máu cơ tim (với các biến chứng nguy hiểm), rối loạn nhịp tim (rung thất, xoắn đỉnh) bẩm sinh hoặc mắc phải, hoặc do tắc nghẽn đường tống máu của tim như hẹp khít van động mạch chủ và bệnh cơ tim phì đại.
Tuy vậy, đột tử cũng có thể do nguyên nhân khác, trong đó có đột quỵ. "Nhiều trường hợp đột tử chưa rõ nguyên nhân thường được cho là do đột quỵ, nhưng thực tế nguyên nhân này chỉ chiếm khoảng 10-20%"- PGS Hiếu cho biết.
Đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng não bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cung cấp máu lên não bị giảm, gián đoạn khiến não thiếu ôxy, dưỡng chất để nuôi tế bào. Có hai dạng chính là nhồi máu não (do tắc mạch) và xuất huyết não (do vỡ mạch). Tùy mức độ tổn thương, đột quỵ có thể gây tử vong nhanh chóng. "Nếu không ai chứng kiến lúc xảy ra, theo định nghĩa y khoa, đó vẫn được xem là một ca đột tử"- PGS Hiếu giải thích.
Bác sĩ chia sẻ kỹ năng hồi sinh tim phổi cơ bản trong trường hợp ngừng tuần hoàn
PGS Nguyễn Lân Hiếu cho biết vì làm chuyên ngành tim mạch nên bản thân ông cũng gặp rất nhiều trường hợp đột tử. Có những bệnh nhân đột tử ngay trước mắt mà không thể cứu được. Đây là một trong những thách thức lớn của y học, khiến cả thế giới không ngừng tìm cách nâng cao khả năng sống sót cho người bệnh.
Đề xuất dự án máy sốc điện cộng đồng
PGS Nguyễn Lân Hiếu cho rằng một trong những biện pháp hiệu quả nhất là cấp cứu ngừng tuần hoàn một cách chuyên nghiệp. "Chúng tôi thường xuyên tổ chức các lớp huấn luyện cho cả nhân viên y tế và người dân, nhiều bệnh viện khác cũng làm như vậy. Nhiều chuyên gia hồi sức cấp cứu đã tích cực phổ biến kiến thức cấp cứu, nhằm giảm tỉ lệ đột tử trong cộng đồng"- ông cho biết.
Tuy vậy, theo PGS Hiếu, thực tế vẫn còn nhiều trường hợp bệnh nhân được cấp cứu không đúng cách, đến bệnh viện khi đã quá muộn.
"Chúng ta có lý thuyết, nhưng nếu thiếu dụng cụ thực hành thì hiệu quả chắc chắn sẽ không như mong muốn. Một thiết bị tối quan trọng trong trường hợp bệnh nhân bị rối loạn nhịp tim dẫn đến đột tử, chiếm khoảng 80%, là máy phá rung (defibrillator)" - ông nói.
Dự án máy sốc điện di chuyển bằng drone do Đại học Karolinska (Thụy Điển) nghiên cứu và triển khai. Ảnh: Nguyễn Lân Hiếu
Trên trang cá nhân, PGS Nguyễn Lân Hiếu nhắc lại một phân cảnh trong phim Casino Royale, khi điệp viên 007 James Bond bị đầu độc, rối loạn nhịp tim và phải tự dùng máy sốc điện để cứu sống chính mình. "Một trăn trở mà tôi không dưới ba lần chia sẻ trên mạng xã hội là sự cần thiết của chiếc máy sốc điện - thiết bị nặng chưa đến 5 kg nhưng có thể cứu mạng người"- ông viết.
PGS Hiếu cho biết sự ra đi của ông Hoàng Nam Tiến là mất mát lớn, và là lời nhắc nhở về trách nhiệm của những người đang sống trong việc thay đổi để xã hội văn minh hơn, đúng như mong muốn của ông Hoàng Nam Tiến lúc sinh thời.
"Tôi đã có cuộc trao đổi ngắn với Chủ tịch FPT về mong muốn triển khai một dự án cộng đồng và nhận được sự đồng thuận vượt ngoài kỳ vọng" - PGS Nguyễn Lân Hiếu chia sẻ.
Theo đó, dự án sẽ được thực hiện thí điểm tại một thành phố, với các máy sốc điện được bố trí ở nơi công cộng. Bộ môn Hồi sức cấp cứu - Trường Đại học Y Hà Nội sẽ đảm nhiệm hướng dẫn sử dụng và chuẩn hóa quy trình cấp cứu ngừng tuần hoàn. Các video hướng dẫn thao tác sẽ do một bác sĩ có kinh nghiệm thiết kế.
PGS Hiếu kỳ vọng dự án sẽ được tổng kết và nhân rộng, để trong vài năm tới, hình ảnh chiếc máy sốc điện trở nên quen thuộc với cộng đồng.
"Đây không chỉ là thiết bị cứu sống người bệnh mà còn là biểu tượng nhắc nhở chúng ta quan tâm hơn đến sức khỏe tim mạch của chính mình và những người xung quanh"- PGS Hiếu viết trên trang cá nhân.
Người phụ nữ 32 tuổi bất ngờ phát hiện u thần kinh nội tiết từ một việc nhiều người Việt bỏ qua
Bệnh thường gặp - 1 giờ trướcGĐXH - Kiểm tra sức khỏe định kỳ, người phụ nữ tình cờ phát hiện u thần kinh nội tiết đại tràng, dù trước đó không có bất kỳ triệu chứng bất thường.
Tế bào ung thư 'thích' gì nhất? 4 nhóm thực phẩm được nghiên cứu có lợi trong việc giảm nguy cơ ung thư
Sống khỏe - 3 giờ trướcGĐXH - Tế bào ung thư trong cơ thể sẽ tiến triển rất nhanh khi gặp điều kiện thuận lợi.
6 loại thực phẩm phổ biến gây đầy hơi và chướng bụng
Sống khỏe - 4 giờ trướcĐôi khi, những gì chúng ta ăn có thể ảnh hưởng khó chịu đến đường ruột. Tìm hiểu sáu loại thực phẩm dễ gây đầy hơi hoặc chướng bụng.
Nước ép nha đam: Tưởng lành tính nhưng không phải ai cũng dùng được
Sống khỏe - 5 giờ trướcGĐXH - Không chỉ là thức uống giải nhiệt quen thuộc, nước ép nha đam còn được nhiều người lựa chọn nhờ những tác động tích cực với làn da, hệ tiêu hóa và sức khỏe tổng thể. Khi dùng đúng cách, nha đam có thể trở thành một phần hữu ích trong chế độ ăn uống hàng ngày. Vậy nước ép nha đam mang lại những lợi ích gì và nên sử dụng thế nào để phát huy hiệu quả?
Người phụ nữ 46 tuổi phát hiện đột quỵ từ dấu hiệu cảnh báo sớm nhiều người Việt thường bỏ qua
Bệnh thường gặp - 8 giờ trướcGĐXH - Trước khi phát hiện đột quỵ, người phụ nữ xuất hiện cơn đau đầu dữ dội kèm toát mồ hôi, tay chân bủn rủn sau khi đi vệ sinh tại công ty.
5 món ăn giúp cơ thể ‘đốt cháy calo’ nhanh hơn để giảm cân
Sống khỏe - 10 giờ trướcNhững người có quá trình trao đổi chất chậm có thể gặp khó khăn hơn trong việc giảm cân vì họ đốt cháy ít calo hơn những người có quá trình trao đổi chất nhanh. Vậy có món ăn nào giúp cơ thể đốt cháy calo nhanh hơn không?
Tế bào ung thư hình thành như thế nào? Cơ thể cần gì để chống lại sự phát triển của chúng?
Sống khỏe - 22 giờ trướcGĐXH - Thay vì chết đi khi đã không còn hữu ích như các tế bào bình thường, tế bào ung thư lại tiếp tục phát triển và phân chia vượt khỏi tầm kiểm soát.
Bệnh gì khiến người phụ nữ 27 tuổi cao 1,6m nhưng chỉ nặng 17,5kg bị "teo dạ dày" và qua đời: BS khuyến cáo loại vi khuẩn có liên quan
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcĐối với nhiều cô gái, giảm cân là một bước thiết yếu để trở nên xinh đẹp hơn. Tuy nhiên, giảm cân quá mức có thể gây hại cho sức khỏe.
Loại thực phẩm rẻ tiền ngăn ngừa tế bào ung thư hiệu quả, tiếc là nhiều người Việt ăn chưa đủ
Sống khỏe - 1 ngày trướcGĐXH - Bổ sung đủ chất xơ không chỉ hỗ trợ tiêu hóa mà còn góp phần kìm hãm sự hình thành và phát triển của tế bào ung thư.
Bé gái 14 tuổi mắc ung thư đại tràng, bác sĩ đưa ra cảnh báo về những đồ ăn sáng cần tránh
Sống khỏe - 1 ngày trướcGĐXH - Bữa sáng có ảnh hưởng lớn nhất đến sức khỏe lâu dài của trẻ, đừng tùy tiện mà cho trẻ ăn cho qua bữa.
Tế bào ung thư hình thành như thế nào? Cơ thể cần gì để chống lại sự phát triển của chúng?
Sống khỏeGĐXH - Thay vì chết đi khi đã không còn hữu ích như các tế bào bình thường, tế bào ung thư lại tiếp tục phát triển và phân chia vượt khỏi tầm kiểm soát.
