Phòng, chống tác hại thuốc lá cho người trẻ: Ám ảnh từ một lời cảnh tỉnh

Hội thi “Tìm hiểu kiến thức và pháp luật về PCTHTL” ở Bà Rịa - Vũng Tàu. Ảnh: TL

Lời cảnh tỉnh ám ảnh

Cuộc thi tìm hiểu luật và sáng kiến về phòng, chống tác hại thuốc lá vừa diễn ra đã thu hút sự quan tâm của đông đảo sinh viên đến từ nhiều trường đại học thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội.

“Tuổi trẻ nói không với thuốc lá” là thông điệp mà các sinh viên tham gia cuộc thi này muốn gửi gắm đến thanh niên, sinh viên trên toàn quốc. Với vai trò Giám khảo cuộc thi, PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) bày tỏ hy vọng, mỗi đoàn viên, sinh viên sẽ vừa là bác sĩ, vừa là tuyên truyền viên trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Các sinh viên Trường Đại học Công nghệ đã lấy câu chuyện “sinh tử” vì thuốc lá để làm “lời cảnh tỉnh” những người nghiện thuốc bằng vở kịch ấn tượng có nội dung: Trong giấc mơ, người cha thấy con mình bị thần chết kéo đi bởi căn bệnh ung thư phổi do phải hút thuốc lá thụ động từ người cha, cho dù ông đã tìm mọi cách để níu kéo đứa con ở lại. Giật mình tỉnh giấc, người cha thấy con gái đang gọi tên mình. Ông bừng tỉnh và quyết định bỏ thuốc lá.

Theo thống kê, tại Việt Nam, có hơn 50% người bắt đầu hút thuốc trước tuổi 20. Năm 2011, tỷ lệ hút thuốc lá trong thanh thiếu niên (từ 15-24 tuổi) là 26%. Không ít người trẻ tuổi tìm đến thuốc lá là để tỏ vẻ mình là người lớn, là cách thể hiện sự “sành điệu” của bản thân. Họ cũng là đối tượng dễ bị lôi kéo vào hành vi nguy hiểm này. Trước thực trạng đó, công tác phòng, chống hút thuốc lá học đường nói riêng và phòng, chống tác hại thuốc lá trong cộng đồng nói chung là một vấn đề rất bức thiết.

Tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội, Chiến dịch “Giảng đường không khói thuốc” đã được phát động và đưa vào quy chế học sinh, sinh viên từ cách đây hơn 5 năm. Đoàn trường cũng thành lập các chi đoàn thanh niên không thuốc lá; Xây dựng cẩm nang kỹ năng sống trong phòng, chống tác hại của thuốc lá và HIV/AIDS trong sinh viên. Đặc biệt hơn, Trường Đại học Khoa học tự nhiên đã đưa ra ý tưởng chế tạo rô bốt cảnh báo hút thuốc. Với bộ cảm biến cực nhạy, rô bốt có khả năng phát hiện vị trí có khói thuốc và phát tiếng kêu, rồi đưa ra thông điệp cảnh báo tác hại của việc hút thuốc lá.

Sức lan tỏa phòng chống thuốc lá từ tuổi trẻ

Tại Bà Rịa-Vũng Tàu, từ đầu năm 2017 tới nay, Ban chỉ đạo Chương trình Phòng, chống tác hại thuốc lá tỉnh đã phối hợp với Tỉnh đoàn tổ chức nhiều chương trình truyền thông, phổ biến kiến thức về thuốc lá cho sinh viên, học sinh thuộc các trường đại học, THPT trên địa bàn tỉnh.

Vừa qua, Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã kết hợp với một số trường THPT trên địa bàn tỉnh, tổ chức Hội thi “Tìm hiểu kiến thức và pháp luật về PCTHTL”. Hội thi nhằm truyền thông về tác hại của thuốc lá cho các học sinh, giúp các em tránh xa thuốc lá.

Hội thi bao gồm 2 phần thi: Kiến thức và tiểu phẩm. Phần thi kiến thức, các thí sinh trả lời những câu hỏi liên quan đến tác hại của thuốc lá đối với con người, các quy định pháp luật về xử phạt hành vi hút thuốc lá nơi công cộng, thực trạng hút thuốc lá trên thế giới và ở Việt Nam.

Một học sinh Trường THPT Đinh Tiên Hoàng cho biết: “Tham gia chương trình, được đóng kịch với các bạn, em càng hiểu hơn về tác hại của thuốc lá. Thường nghe mọi người tuyên truyền không thấy hay, nhưng khi trực tiếp hưởng ứng thì em thấy các thông tin rất bổ ích”.

Đánh giá về Hội thi, ông Nguyễn Văn Lên, Giám đốc Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh Bà Rịa-Vũng tàu cho biết: “Hội thi tìm hiểu kiến thức và pháp luật về PCTHTL tại các trường THPT giúp cho giáo viên và học sinh nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá cũng như nâng cao hiệu quả của công tác PCTHTL trong nhà trường và cộng đồng. Sau những hoạt động này, tiến tới xây dựng mô hình trường học không khói thuốc, đảm bảo sức khỏe, nâng cao chất lượng học tập và tương lai phát triển cho thanh niên Việt Nam”.

Là một trong những đơn vị nòng cốt, nhiều năm qua, Tỉnh đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu cũng thực hiện tốt công tác truyền thông, kêu gọi loại bỏ thuốc lá trong thanh niên, sinh viên và học sinh. Anh Lê Văn Minh, Bí thư Tỉnh đoàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho biết, Tỉnh đoàn sẽ triển khai vận động đoàn viên, thanh niên, sinh viên, học sinh... trên địa bàn tỉnh thực hiện nghiêm việc hạn chế hút thuốc lá ở nơi công cộng. Tuy nhiên, có một thực tế là mặt hàng thuốc lá được bày bán, quảng cáo mời chào công khai từ quán bia, tới cổng trường học... trên địa bàn. Thuốc lá lại có giá khá rẻ, vì vậy thanh thiếu niên, sinh viên và học sinh thường không gặp khó khăn trong việc mua và sử dụng. Bí thư Tỉnh đoàn Lê Văn Minh cũng cho biết, mục tiêu của Tỉnh đoàn là hướng tới 100% đoàn viên thanh niên không hút thuốc lá, xây dựng môi trường sống trong sạch, lành mạnh để đoàn viên – thanh niên có cơ hội phát triển khỏe mạnh, đủ sức, đủ tài, đủ trí tuệ phát triển bản thân xây dựng đất nước.

Quỳnh An (T/h)