Quốc hội thảo luận về các dự án trọng điểm quốc gia: Lo cho đời sống của dân

Các đại biểu yêu cầu phải có hướng giải quyết cụ thể trước khi thực hiện dự án.

 

 

Công trình thủy điện cuối cùng nằm trên hệ thống sông Đà - Nhà máy thủy điện Lai Châu được Chính phủ đề xuất đặt tại xã Nậm Hàng, huyện Mường Tè, Lai Châu. Bên dưới hạ lưu, thủy điện Sơn La đang xây dựng và dưới cùng là thủy điện Hòa Bình. Tuy nhiên, tại các tổ thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội tỏ ý lo ngại về vấn đề tái định cư, giải quyết việc làm cho những hộ dân phải di dời khỏi lòng hồ.

 

Đại biểu Nguyễn Duy Hữu (Đắk Lắk) cho rằng: “Thủy điện Lai Châu phải xem xét kỹ về vấn đề tái định cư. Theo tôi nên hỏi ý kiến bà con xem khoản tiền mà bồi thường cho họ có nên cho thành cổ phần vào nhà máy thủy điện không? Làm như vậy thì cả họ và con cháu họ đều được hưởng lợi, có nguồn sống, còn nếu chỉ đưa tiền cho họ thì rồi cũng hết, mà việc làm vẫn không có”.

 

Đại biểu H.luoc N.Tơ bày tỏ ý lo ngại về tái định cư, giải quyết việc làm trong dự án nhà máy Thủy điện Lai Châu. (Ảnh: T.Vinh)

 

Đồng tình với quan điểm này, đại biểu H.luoc N.Tơ (Đắk Lắk) phân tích: “Tôi đã đi giám sát theo chương trình hội đồng dân tộc 2 lần vào mùa mưa. Tôi thấy diện tích ruộng ở Lai Châu rất ít, hầu hết là đồi núi, núi dốc, chủ yếu là ruộng bậc thang. Phần diện tích màu mỡ canh tác được thì lại nằm trong lòng nước. Vấn đề tái định cư cho 1.131 hộ dân thuộc 9 xã của huyện Mường Tè không phải là vấn đề nhỏ. Dốc ở đó lại là dốc dựng đứng rất khó khăn cho người dân làm ăn, sinh hoạt”. Theo đại biểu H.luoc N.Tơ, Chính phủ nên xây dựng nhà máy chế biến chè hoặc chế biến thức ăn gia súc... và ưu tiên cho dân mất đất ở lòng hồ có cổ phần trong đó.

 

Theo báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Uỷ ban KHCN&MT của Quốc hội Đặng Vũ Minh trình bày, còn một số nội dung cần phải làm rõ trước khi Quốc hội quyết định. Năm 2002, khi thảo luận chủ trương đầu tư thủy điện Sơn La, nhiều đại biểu đã lo ngại nguy cơ vỡ đập gây hậu quả nặng cho hạ lưu. Do đó, quyết định xây nhà máy thủy điện Lai Châu “treo” trên đồng bằng và Thủ đô Hà Nội thì cần phải làm rõ nguy cơ cộng hưởng của lũ cực đại. Khu vực huyện Tuần Giáo, Lai Châu từng xảy ra động đất 7,8 độ richter; Xét về địa chấn thì nứt gãy Lai Châu - Điện Biên có thể gây chấn động 5,5 độ richter. Do vậy, Quốc hội yêu cầu cần làm rõ hơn ảnh hưởng của hoạt động địa chấn vùng xây dựng công trình.

 

 

Đối với dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng: Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận gồm 4 tổ máy, tổng công suất 4.000 MW, dự kiến đi vào hoạt động giai đoạn I năm 2020.

 

Tuy nhiên, trao đổi với PV Báo GĐ&XH, đại biểu Nguyễn Minh Thuyết (Lạng Sơn) cho hay, ông “giật mình” với khoản chi để làm dự án này. “12 tỷ USD, tôi nói khoản tiền này lớn vì GDP của ta hiện chỉ có 100 tỉ USD/năm. Trong khi đó, tính đến năm 2025, nhà máy điện hạt nhân mới chỉ đóng góp vào điện năng quốc gia có 4,4%...”, ông Thuyết nói.

 

Đại biểu Đào Trọng Thi (Hà Nội) lại lo lắng về địa chất ở khu vực đặt nhà máy điện hạt nhân trong khi vấn đề này lại chưa được khảo sát kỹ trong báo cáo của Chính phủ. Về công nghệ, TS Đào Trọng Thi nghiêng về phương án mà Uỷ ban KHCN&MT của Quốc hội đề nghị là áp dụng công nghệ thế hệ thứ 3, thay vì công nghệ thế hệ thứ 2 như Chính phủ trình. Một số đạt biểu khác như đại biểu Chu Sơn Hà, Trần Thị Quốc Khánh, Phạm Thị Loan (Hà Nội) cũng tán thành công nghệ thế hệ 3.