4 vị thuốc dưỡng phế nên dùng vào mùa thu
Phế khí vào mùa thu thịnh vượng nhất, nhưng mùa thu cũng phần nhiều thấy bệnh biến của phế nhất. Do đó cần bảo dưỡng phế thật tốt.
Theo Y học cổ truyền, phế ở trong cơ thể là một trong năm tạng, vị trí ở trong lồng ngực bên phải, bên trái mỗi bên một lá, thể chất xốp. Phế thông với yết hầu, xoang mũi, khai khiếu ra mũi.
Phế là tạng nằm ở vị trí cao nhất, có tác dụng bảo hộ cho các tạng phủ bên dưới, giúp chống đỡ ngoại tà từ bên ngoài xâm nhập vào.
Chính vì thế phế được ví như là "Hoa cái"- cái tàn lọng che ở trên đầu. Nhưng phế cũng là một tạng non nớt, mảnh mai mà mềm yếu cho nên hễ có tà khí xâm nhập vào thì rất dễ bị bệnh.
Phế còn chủ khí, chủ bì mao, khi phế chịu tác động của ngoại tà từ bên ngoài xâm nhập vào sẽ ảnh hưởng đến chức năng tuyên phát của phế, chức năng túc giáng của phế (giáng khí xuống, giáng thủy dịch xuống). Phế muốn giáng được thì phải thông. Phế ở trên cao được ví là nắp của ngũ tạng.
Phế thông với khí của mùa thu, đặc tính của phế là ưa thanh nhuận, ghét táo nhiệt. Phế khí vào mùa thu thịnh vượng nhất, nhưng mùa thu cũng phần nhiều thấy bệnh biến của phế nhất. Do đó cần bảo dưỡng phế thật tốt, nhất là vào các mùa khô táo như mùa thu, mùa đông, để tránh các bệnh lý như ho suyễn, viêm phổi, viêm phế quản…
Trong bài viết này, xin giới thiệu một số vị thuốc dưỡng phế giúp phòng tránh các bệnh lý về đường hô hấp trong mùa thu đông.
Trùng thảo bổ thận ích phế.
1. Đông trùng hạ thảo dưỡng phế
Trùng thảo có vị ngọt, tính bình, quy vào kinh phế, thận. Có tác dụng bổ thận ích phế, ôn thận nạp khí và hóa đàm bình suyễn. Có thể nói trùng thảo là vị thuốc tốt nhất cho tạng phế.
Với cách dùng phổ biến nhất hiện nay là dùng đơn độc trùng thảo, thường có thể pha hãm chè để uống nước và ăn cả con, đặc biệt mùa thu đông nấu cháo ăn là tốt nhất hoặc có thể làm thành các món canh dưỡng sinh mùa đông, đều mang lại giá trị dưỡng phế tuyệt vời.
Vì trùng thảo tính bình nên gần như tất cả mọi người, mọi đối tượng ai cũng đều có thể dùng được, đặc biệt tốt với các bệnh nhân có bệnh lý như lao phổi , COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính), hen phế quản…
Lưu ý: Là một vị thuốc tốt bậc nhất để dưỡng phế, tuy nhiên trùng thảo hiện nay cũng là vị thuốc đắt vào hàng bậc nhất trên thị trường và hàng giả khá nhiều. Trùng thảo trên thị trường hiện nay đa phần là nuôi cấy nên tác dụng kém hơn rất nhiều.
Dâu ta cho vị thuốc tang thầm bổ dưỡng phế âm.
2. Tang thầm (dâu ta)
Theo Y học cổ truyền, tang thầm có vị ngọt chua, tính hàn, quy vào kinh phế, can, thận.
Công dụng: Tư âm nhuận táo, bổ dưỡng phế âm, bổ huyết sinh tân và nhuận tràng thông tiện. Nói đến vai trò dưỡng phế của tang thầm, nó là vị thuốc có tác dụng sinh tân nhuận táo, chữa các chứng tân dịch tổn thương như trong trường hợp phế táo mà gây ho khan . Lý do nó có thể nhuận táo, vì tang thầm có tính chất rất nhuận, đặc biệt ai đã từng ngâm siro dâu sẽ thấy, nước tang thầm cực kỳ sánh và dính tay.
Nếu đông trùng hạ thảo là vị thuốc đắt bậc nhất trong Đông y, thì tang thầm lại là một vị thuốc nam cực kỳ dễ tìm. Ngoài tác dụng dưỡng phế âm, đây còn là vị thuốc bổ ích tinh huyết tuyệt vời.
Ngọc trúc có tác dụng dưỡng phế âm.
3. Ngọc trúc
Theo Y học cổ truyền, ngọc trúc có vị ngọt, tính hơi lạnh, tính chất nhuận chủ đi vào kinh phế, vị. Có tác dụng tư âm nhuận táo, dưỡng phế âm, sinh tân dịch. Thích hợp chữa các chứng phế âm hư gây ho khan, hen suyễn, ho kèm ít đờm đặc khó khạc…
Vị thuốc này ngoài bổ vào phần âm của phế, còn có tác dụng thanh nhiệt, có thể ứng dụng chữa các chứng ho, phiền khát do âm hư gây ra như sau mắc các bệnh truyền nhiễm, sốt cao làm mất tân dịch.
Bách hợp là vị thuốc thường dùng để chữa phế táo.
4. Bách hợp
Bách hợp có vị ngọt mát, thanh nhuận, chủ đi vào kinh phế, tâm. Cho nên giỏi về thanh phế nhuận táo chữa ho , thanh tâm an thần , dẹp yên kinh sợ. Là vị thuốc thường dùng để chữa phế táo sinh ho, hư phiền.
Ngoài tác dụng bổ dưỡng phế âm, bách hợp còn hay được sử dụng với một tác dụng nữa là thanh tâm trừ phiền, nghĩa là được dùng như một vị thuốc có tác dụng an thần. Những trường hợp thần minh không yên, hay mất ngủ, khó vào giấc, người bực bội, phiền táo đều có thể sử dụng rất hay.
Người phụ nữ 25 tuổi vô tình phát hiện mắc loại u hiếm gặp trong lần khám sức khỏe định kỳ
Bệnh thường gặp - 11 giờ trướcGĐXH - Chị Q. trong lần khám sức khỏe tổng quát theo gói khám cơ bản dành cho nữ đã phát hiện trong ổ bụng có hình ảnh khối tỷ trọng hỗn hợp thân - đuôi tụy hướng đến u nang tuyến nhầy tụy.
Từ 1/10/2025, một chính sách mới khiến phụ nữ độc thân 'vỡ oà' vì quyền đặc biệt này
Y tế - 11 giờ trướcGĐXH - Từ 1/10/2025, phụ nữ độc thân chỉ cần có nguyện vọng là đã có thể lựa chọn thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), không còn bị ràng buộc bởi lý do y tế.
Suy thận mạn vì dùng thuốc viêm khớp 24 năm: Hồi sinh kỳ diệu nhờ ghép thận từ con gái
Bệnh thường gặp - 11 giờ trướcGĐXH - Sau gần 5 năm chiến đấu với suy thận mạn, một người phụ nữ 52 tuổi đã được hồi sinh kỳ diệu nhờ được ghép thận từ con gái.
Người đàn ông 54 tuổi bất ngờ nguy kịch sau khi giẫm phải hòn đá ngoài ruộng
Y tế - 14 giờ trướcGĐXH - 8 ngày sau khi giẫm phải đá nhọn dưới ruộng, bệnh nhân bắt đầu sốt cao (39°C), mệt mỏi, vàng da, vàng mắt, tiểu ít, ăn uống kém, sau đó rơi vào nguy kịch.
Người đàn ông 35 tuổi ở Hưng Yên bị vỡ gan, chấn thương nghiêm trọng may mắn được cứu sống
Y tế - 14 giờ trướcGĐXH - Các bác sĩ đã kích hoạt báo động đỏ nội viện cứu sống bệnh nhân vỡ gan, vỡ cơ hoành, vỡ đại tràng, lộ toàn bộ nội tạng, phổi...
Tăng cường công tác đào tạo giảng viên nguồn cấp cứu ngoại viện
Y tế - 14 giờ trướcGĐXH - Từ ngày 28 - 30/7 tại Trung tâm cấp cứu 115 Hà Nội diễn ra Khóa tập huấn giảng viên nguồn cấp cứu ngoại viện. Khóa học được các giảng viên của Bộ môn Y học cấp cứu ngoại viện, Trường Đại học Y Dược và các chuyên gia đến từ Tập đoàn Y tế Kitahara, Nhật Bản tham gia giảng dạy.
Người đàn ông 34 tuổi ở Thanh Hóa bị viêm bàng quang kéo dài, bác sĩ chỉ rõ biến chứng đáng sợ, cần cảnh giác
Bệnh thường gặp - 14 giờ trướcGĐXH - Viêm bàng quang nếu không được điều trị dứt điểm có thể gây bàng quang tăng hoạt, viêm thận, bể thận, vô sinh hiếm muộn...
Lễ trao bằng tốt nghiệp cho khóa bác sĩ nội trú đầu tiên của Trường Đại học Y Dược
Y tế - 15 giờ trướcGDVN - Sáng ngày 30/7, Trường Đại học Y Dược - Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức lễ trao bằng tốt nghiệp cho hơn 349 sinh viên đại học hệ chính quy và 37 thạc sĩ, bác sĩ nội trú.
Uống nước đường hàng ngày để 'giải độc' tiểu đường, người phụ nữ 60 tuổi nhận cái kết 'đắng'
Sống khỏe - 15 giờ trướcGĐXH - Theo các bác sĩ, với người mắc đái tháo đường, việc nạp thêm đường vào cơ thể khi đã mất kiểm soát chuyển hóa có thể đẩy người bệnh vào tình trạng tăng áp lực thẩm thấu máu, một biến chứng cấp tính, nguy cơ tử vong rất cao nếu không được xử trí kịp thời.
Người đàn ông bị bò húc vào bụng: 'Tưởng chỉ đau chút rồi hết, ai ngờ suýt không còn thấy mặt con cháu nữa!'
Y tế - 16 giờ trướcGĐXH - Đó là chia sẻ nghẹn ngào của ông N.V.D (63 tuổi, ngụ tại Long An) sau khi may mắn thoát khỏi cơn nguy kịch nhờ sự cấp cứu kịp thời tại.
Người đàn ông 49 tuổi bỏ lỡ 'giai đoạn vàng' điều trị suy thận vì chủ quan với dấu hiệu ban đầu
Bệnh thường gặpGĐXH - Ông Mạnh (49 tuổi) phát hiện suy thận giai đoạn 4 sau hơn một năm nhận kết quả xét nghiệm máu, nước tiểu khi khám sức khỏe định kỳ có một vài chỉ số lệch ngưỡng an toàn.
