5 yếu tố đáng ngạc nhiên khiến bạn già đi nhanh hơn
Không chỉ có thuốc lá, rượu và thiếu ngủ có nguy cơ khiến bạn già hơn. Thực tế, một số yếu tố lối sống đẩy nhanh quá trình lão hóa mà ít được chú ý.
Tiến sĩ Thomas Buford, giáo sư về lão khoa và chăm sóc giảm nhẹ tại Đại học Alabama ở Birmingham cho biết ngay cả khi thể đảo ngược mọi thay đổi về tế bào và phân tử xảy ra trong suốt cuộc đời, bạn vẫn có thể làm chậm tốc độ lão hóa sinh học bằng cách thay đổi một số thói quen trong lối sống.
Tiến sĩ Buford khuyến nghị không bao giờ là quá muộn để cải thiện sức khỏe. Dưới đây là năm yếu tố đáng ngạc nhiên có thể khiến bạn già đi nhanh hơn và cách khắc phục.
1. Thiếu kết nối xã hội làm quá trình lão hóa gia tăng
Một báo cáo gần đây cho thấy gần một phần tư số người lớn từ 65 tuổi trở lên đang sống cô lập về mặt xã hội. Sự cô đơn và tách biệt xã hội có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí, bệnh tim, đột quỵ và trầm cảm.
Tiến sĩ Sara B. Leonard, FAAFP, bác sĩ lão khoa và giảng viên lâm sàng tại Trường Y khoa Robert Wood Johnson thuộc Đại học Rutgers chia sẻ: Mọi người thường ngạc nhiên khi thấy việc thiếu kết nối xã hội có thể làm tăng đáng kể nguy cơ tử vong sớm của một người.
Có một cuộc sống xã hội năng động và duy trì mục đích sống giúp người lớn tuổi khỏe mạnh và sống lâu hơn. Làm tình nguyện, chơi pickleball, tham gia câu lạc bộ sách hoặc tham gia các lớp học tại thư viện địa phương là những cách tốt để duy trì năng suất.
Leonard cho biết: "Điều quan trọng là phải lưu ý rằng các mối quan hệ lành mạnh và mạng lưới hỗ trợ xã hội mạnh mẽ rất quan trọng trong suốt cuộc đời chúng ta, đặc biệt là khi chúng ta già đi".

Có thể làm chậm tốc độ lão hóa sinh học bằng cách thay đổi một số thói quen. Dimitri Otis / Hình ảnh Getty
2. Không đeo kính râm có thể gây lão hóa da
Nếu bạn thoa kem chống nắng khi ra ngoài, nó đã giúp ngăn ngừa lão hóa da do ánh sáng. Nhưng bạn có quên mang theo kính râm không?
Theo tiến sĩ Y khoa Ivy Lee, bác sĩ da liễu được cấp phép hành nghề tại Los Angeles, California: "Đối với những người không đeo kính râm lớn hoặc không có thói quen thoa kem chống nắng lên đến tận đường mi mắt, đó là nơi da chúng ta có thể bị tổn thương do ánh nắng mặt trời và mất đi độ đàn hồi" .
Tổn thương do ánh nắng mặt trời và ung thư da thường gặp ở vùng da mỏng ở mí mắt dưới. Đeo kính râm không chỉ bảo vệ mắt và vùng da xung quanh khỏi tia UV có hại mà còn giúp bạn không phải nheo mắt. Lee cho biết những người có thói quen nheo mắt hoặc cử động mí mắt liên tục dễ bị nhăn hơn.
3. Lối sống ít vận động
Một nghiên cứu gần đây liên kết việc xem tivi nhiều giờ với khả năng lão hóa khỏe mạnh thấp hơn nhưng thay thế thói quen đó bằng các hoạt động thể chất phù hợp có thể cải thiện khả năng lão hóa khỏe mạnh.
Ưu tiên vận động là chìa khóa cho quá trình lão hóa khỏe mạnh. Điều này không có nghĩa là phải tập chạy marathon hoặc đăng ký chương trình đào tạo cá nhân đắt tiền. Bất kỳ lượng hoạt động thể chất nào cũng sẽ có lợi ích và tốt nhất là tập trung vào các bài tập mà bạn thích, Buford nói.
Buford nói thêm: "Hãy bắt đầu với những gì bạn có thể làm được ở thời điểm hiện tại và đặt ra mục tiêu là tăng cường độ hoặc tần suất theo thời gian tùy theo khả năng".
Đừng bỏ qua việc tập luyện sức bền, có thể giúp trẻ hóa làn da lão hóa, hỗ trợ khả năng vận động và duy trì khối lượng cơ khi bạn già đi. Đi bộ lên cầu thang hoặc tập thái cực quyền hàng ngày có thể giúp tăng cường cơ bắp của bạn.
Buford cho biết: "Sức khỏe tim mạch, sức mạnh cơ bắp và sức khỏe xương đều phải kết hợp với nhau để ngăn ngừa té ngã và phòng ngừa tình trạng yếu sức".

Duy trì thói quen vận động là chìa khóa cho quá trình lão hóa khỏe mạnh.
4. Căng thẳng mạn tính đẩy nhanh quá trình lão hóa
Những yếu tố gây căng thẳng về thể chất, tinh thần và cảm xúc, bao gồm tài chính, công việc, sự phân biệt đối xử và chăm sóc, có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa.
"Một số người ở độ tuổi 65 đang chăm sóc cha mẹ và cháu của họ. Nhiều khi những căng thẳng trong việc chăm sóc xã hội này cũng có thể thúc đẩy quá trình lão hóa sinh học ở một mức độ nào đó", Buford cho biết.
Căng thẳng mạn tính có thể ảnh hưởng đến cơ thể và gây viêm, từ đó đẩy nhanh quá trình lão hóa sinh học. Tiến sĩ Sara B. Leonard nói thêm rằng căng thẳng mạn tính có thể ảnh hưởng đến một phần của DNA được gọi là telomere, khởi động quá trình lão hóa và làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe.
Mặc dù có thể khó giải quyết các tác nhân gây căng thẳng mạn tính, đặc biệt là khi nguồn lực hạn chế, hãy cố gắng tập trung vào những gì có thể thay đổi. Ngủ ít nhất bảy tiếng mỗi đêm, thiền, hạn chế uống rượu, vận động cơ thể và kết nối với những người bạn tin tưởng có thể giúp kiểm soát căng thẳng.
5. Tiêu thụ quá nhiều đường và thực phẩm siêu chế biến thúc đẩy quá trình lão hóa sinh học
Một số nghiên cứu đã liên kết chế độ ăn nhiều thực phẩm siêu chế biến và thêm đường với quá trình lão hóa sinh học nhanh hơn.
Jen Bruning, một chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký tại Chicago và là người phát ngôn của Viện Dinh dưỡng & Ăn kiêng nhận định: "Cần phải nghiên cứu thêm để trả lời câu hỏi này nhưng hiện tại người ta cho rằng lượng đường nạp vào cao hơn có tác động đến các nhóm methyl trên bề mặt DNA của chúng ta, có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa tế bào".
Những chế độ ăn này có thể gây hại cho sức khỏe tinh thần và tim mạch, làm giảm tuổi thọ của một người. Hạn chế những thực phẩm gây hại, ăn nhiều loại trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và nguồn protein có thể hỗ trợ quá trình lão hóa khỏe mạnh.
Dinh dưỡng có thể đóng vai trò hỗ trợ trong việc bảo vệ bạn khỏi tình trạng lão hóa sớm nhưng không thực tế khi mong đợi rằng chỉ riêng chế độ ăn uống có thể khắc phục được những tổn hại do các yếu tố lối sống khác gây ra như hút thuốc, uống rượu nhiều hoặc sống trong tình trạng căng thẳng mạn tính. Jen Bruning cho biết. "Hãy xem xét toàn bộ lối sống cá nhân và thực hiện những thay đổi nhỏ, bền vững từng chút một cho đến khi chúng trở thành thói quen".

Cô gái 18 tuổi ở Phú Thọ nhập viện vì sốc phản vệ sau bữa ăn có đặc sản bổ dưỡng
Bệnh thường gặp - 19 giờ trướcGĐXH - Món đặc sản cô gái đã ăn và phải nhập viện vì bị sốc phản vệ đó là nhộng ong.

Người phụ nữ 29 tuổi chảy máu dạ dày thừa nhận một sai lầm nhiều bạn trẻ Việt mắc phải
Bệnh thường gặp - 20 giờ trướcGĐXH - Người bệnh bị chảy máu tiêu hóa có biểu hiện đại tiện phân đen từ hôm trước, mệt lả, mới nghỉ việc ở nhà, thường xuyên thức khuya xem điện thoại...

Nữ chiến sĩ công an qua đời ở tuổi 33, khép lại hành trình gần 6 năm kiên cường chống chọi ung thư
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Chiều 18/9, nữ chiến sĩ công an Bùi Thị Hà Thu qua đời, để lại niềm tiếc thương sâu sắc trong lòng gia đình, đồng đội và bạn bè.

Về già, những việc làm tưởng nhỏ nhưng lại khiến sức khỏe thành thảm họa
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Tuổi già, chỉ cần một bất cẩn nhỏ trong sinh hoạt như ăn uống không tập trung, vừa ăn vừa nói chuyện... có thể gặp nạn như hóc, sặc... gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Người đàn ông ở Hà Nội bị thủng ruột từ dấu hiệu nhiều người Việt bỏ qua
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Người đàn ông bị thủng hành tá tràng nhập viện với biểu hiện đau bụng đột ngột, dữ dội, liên tục khắp bụng.

Bác sĩ cảnh báo: Trước 3 ngày nhồi máu não, 90% bệnh nhân đều làm 3 việc này, việc thứ hai bạn vẫn đang làm hàng ngày!
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Các bác sĩ lâm sàng đã ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng, có đến 90% bệnh nhân nhồi máu não đều đã thực hiện một số hành vi nhất định trong vòng 3 ngày trước khi phát bệnh.

Người đàn ông 31 tuổi ở Phú Thọ đau bụng, mất ngủ liên tiếp, đi khám bất ngờ phát hiện bệnh nguy hiểm
Bệnh thường gặp - 2 ngày trướcGĐXH - Kết quả hội chẩn người bệnh đã được chẩn đoán mắc bệnh động kinh thể bụng. Đây là một căn bệnh hiếm gặp và rất dễ gây nhầm lẫn với bệnh lý khác.

Giảm cân mãi không xuống? Đây là 4 thói quen đang 'ngáng đường' bạn
Bệnh thường gặp - 2 ngày trướcGĐXH - Nhiều người chăm tập luyện nhưng cân nặng vẫn không giảm. Nguyên nhân có thể đến từ 4 thói quen quen thuộc dưới đây.

5 biểu hiện cho thấy bạn có nguy cơ suy tim, tuyệt đối không nên bỏ qua
Bệnh thường gặp - 3 ngày trướcGĐXH - Suy tim tiến triển âm thầm, nếu không phát hiện sớm dễ dẫn đến tử vong. Đây là 5 dấu hiệu cảnh báo bạn cần đặc biệt lưu ý.

Khi cấp cứu cho bệnh nhân ngừng tuần hoàn hô hấp, bác sĩ lưu ý điều gì?
Bệnh thường gặp - 3 ngày trướcGĐXH - Trong cấp cứu ngừng tuần hoàn hô hấp, từng giây đều quyết định. Ghi nhớ nguyên tắc vàng để không bỏ lỡ “cửa sổ sống” cho bệnh nhân.

Bác sĩ cảnh báo: Trước 3 ngày nhồi máu não, 90% bệnh nhân đều làm 3 việc này, việc thứ hai bạn vẫn đang làm hàng ngày!
Bệnh thường gặpGĐXH - Các bác sĩ lâm sàng đã ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng, có đến 90% bệnh nhân nhồi máu não đều đã thực hiện một số hành vi nhất định trong vòng 3 ngày trước khi phát bệnh.