Hà Nội
23°C / 22-25°C

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế

Thứ tư, 06:39 14/08/2024 | Giáo dục

Có 3 bài Toán của các tác giả là người Việt Nam từng được chọn làm đề thi Olympic Toán quốc tế (IMO). Trong đó bài của cố PGS Văn Như Cương được đánh giá thuộc diện khó và thú vị nhất.

1. Bài của tác giả Phan Đức Chính - đề IMO năm 1977

Bài Toán được chọn làm câu số 2 trong đề thi Olympic Toán quốc tế năm 1977 của tác giả Phan Đức Chính như sau:

“In a finite sequence of real numbers, the sum of any seven successive terms is negative, and the sum of any eleven successive terms is positive. Determine the maximum number of terms in the sequence”.

Dịch:

Trong một dãy hữu hạn các số thực, tổng của 7 số hạng liên tiếp bất kỳ luôn là số âm và tổng của 11 số hạng liên tiếp bất kỳ là số dương. Xác định số lượng số hạng tối đa của dãy số.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 1.

Bài Toán của PGS Phan Đức Chính trong đề thi IMO năm 1977, được Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán trình bày lại trong một hội thảo mới đây.

Cố PGS.TS Phan Đức Chính (1936 - 2017) là một trong những giáo viên đầu tiên của lớp chuyên Toán A0, Trường ĐH Tổng hợp (nay là lớp chuyên Toán, Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên, thuộc Trường ĐH Khoa học Tự nhiên - ĐH Quốc gia Hà Nội).

Ông đã tham gia đào tạo nhiều học sinh giỏi được huy chương Toán quốc tế; từng là phó đoàn, trưởng đoàn Việt Nam tham dự IMO. Ông cũng là người đã viết, dịch nhiều giáo trình Toán học kinh điển ở Việt Nam.

2. Bài Toán của tác giả Văn Như Cương - đề IMO năm 1982

Bài toán được chọn làm câu số 6 trong đề thi Olympic Toán quốc tế năm 1982 của tác giả Văn Như Cương như sau:

“Let S be a square with side length 100. Let L be a path within S which is composed of line segments A0A1, A1A2, A2A3..., A(n-1)An with A0 ≠ An. Suppose that for every point P on the boundary of S there is a point of L at a distance from P no greater than 1/2. Prove that there are two points X and Y of L such that the distance between X and Y is not greater than 1 and the length of the part of L which lies between X and Y is not smaller than 198”.

Dịch:

Cho S là hình vuông với cạnh là 100. L là một đường gấp khúc không tự cắt tạo thành từ các đoạn thẳng A0A1, A1A2..., A(n-1)An với A0 ≠ An. Giả sử với mỗi điểm P nằm trên chu vi của S đều tồn tại một điểm thuộc L cách P không quá 1/2.

Chứng minh rằng: Tồn tại 2 điểm X và Y thuộc L sao cho khoảng cách giữa X và Y không vượt quá 1, và độ dài đường gấp khúc L nằm giữa X và Y không nhỏ hơn 198.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 2.

Bài toán của cố PGS Văn Như Cương trong đề thi IMO năm 1982.

Bài Toán của cố PGS Văn Như Cương năm 1982 được đánh giá không chỉ rất khó mà còn độc đáo. Theo GS Trần Văn Nhung, nguyên Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, nhiều nước muốn loại bài này ra khỏi đề thi nhưng chủ tịch IMO năm đó đã quyết định giữ lại và khen “rất hay”.

Tuy nhiên, bài Toán trong đề thi chính thức đã được sửa điều kiện. Các dữ liệu đậm tính văn thơ với "ngôi làng", "dòng sông" trong đề gốc cũng được chuyển thể thành ngôn ngữ đậm chất Toán học hơn.

Tại hội thảo kỷ niệm 50 năm Việt Nam tham dự kỳ thi Olympic Toán học quốc tế (1974 - 2024) mới đây, GS Ngô Bảo Châu cũng đánh giá bài Toán của thầy Văn Như Cương là một trong những bài hay và thú vị nhất lịch sử IMO.

Cố PGS.TS Văn Như Cương (1937-2017) là một nhà giáo, nhà biên soạn sách giáo khoa phổ thông và giáo trình đại học bộ môn hình học, Ủy viên Hội đồng giáo dục quốc gia Việt Nam. Ông cũng là người sáng lập nên trường dân lập đầu tiên tại Việt Nam là Trường THPT Lương Thế Vinh (Hà Nội).

Bài Toán gốc của PGS.TS Văn Như Cương:

Ngày xưa có một ngôi làng hình vuông mỗi cạnh dài 100 km. Có một con sông chạy ngang quanh làng. Bất cứ điểm nào trong làng cũng cách con sông không quá 0,5 km.

Hãy chứng minh rằng có hai điểm trên sông có khoảng cách đường chim bay không quá 1 km, nhưng khoảng cách dọc theo dòng sông không nhỏ hơn 198 km. (Giả sử lòng sông rộng không đáng kể).

3. Bài Toán của tác giả Nguyễn Minh Đức - đề IMO năm 1987

Bài Toán được chọn làm câu số 4 trong đề thi Olympic Toán quốc tế năm 1987 của tác giả Nguyễn Minh Đức như sau:

“Prove that there is no function f from the set of non-negative integers into itself such that f(f(n)) = n + 1987 for every n”.

Dịch:

Chứng minh rằng không tồn tại hàm f xác định trên tập số nguyên không âm, thỏa mãn điều kiện f(f(n)) = n + 1987 với mọi n.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 3.

Bài toán của TS Nguyễn Minh Đức trong đề thi IMO năm 1987.

TS Nguyễn Minh Đức là cựu học sinh Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên, từng giành Huy chương Bạc tại IMO năm 1975. Trước khi nghỉ hưu, TS Đức nguyên là cán bộ nghiên cứu của Viện Công nghệ thông tin thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 4.

Các thế hệ học sinh dự thi Olympic Toán quốc tế cùng các thầy cô, chuyên gia, đại biểu chụp ảnh tại hoạt động kỷ niệm 50 năm Việt Nam tham dự IMO trong khuôn viên Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán.

Kỳ thi Olympic Toán học quốc tế (IMO) được tổ chức thường niên kể từ năm 1959. Việt Nam bắt đầu tham gia sân chơi này từ năm 1974.

Theo quy trình, trước kỳ thi, trưởng đoàn của mỗi nước sẽ tập hợp các bài Toán đề nghị rồi gửi ban chọn đề của nước đăng cai tổ chức kỳ thi. Tác giả của các bài Toán từ mỗi nước không nhất thiết phải là người trong đoàn mà chỉ cần là người của nước đó.

Thông thường, mỗi năm có hơn 100 bài được gửi đề nghị. Nước đăng cai kỳ thi sẽ chọn ra danh sách rút gọn khoảng 30 bài. Trước khi kỳ thi diễn ra vài ngày, trưởng đoàn các nước sẽ bỏ phiếu để chọn ra 6 bài chính thức cho đề thi năm đó.

Bình luận (0)
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2026 có sự điều chỉnh?

Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2026 có sự điều chỉnh?

Giáo dục - 5 giờ trước

GĐXH - Bộ GD&ĐT vừa ban hành Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế thi tốt nghiệp THPT. Theo đó, Bộ GD&ĐT dự kiến điều chỉnh một số nội dung quan trọng.

Nữ thủ lĩnh 16 tuổi học giỏi, đa tài, dẫn dắt dự án thay đổi cộng đồng

Nữ thủ lĩnh 16 tuổi học giỏi, đa tài, dẫn dắt dự án thay đổi cộng đồng

Giáo dục - 11 giờ trước

Ở tuổi 16, Đỗ Ngọc Linh không chỉ sở hữu bảng điểm chuẩn Cambridge ấn tượng mà còn ghi dấu ấn bằng loạt giải quốc tế, nghiên cứu khoa học và các dự án cộng đồng.

Nhóm sinh viên này sẽ được hưởng 800.000 đồng/người/tháng từ 1/1/2026

Nhóm sinh viên này sẽ được hưởng 800.000 đồng/người/tháng từ 1/1/2026

Giáo dục - 1 ngày trước

GĐXH - Theo Nghị quyết 36/2025/NQ-HĐND tỉnh Phú Thọ, sinh viên dưới 25 tuổi theo học các ngành nghề trình độ trung cấp, cao đẳng chính quy văn bằng thứ nhất trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh được hưởng 800.000 đồng/người/tháng.

Tết Dương lịch 2026, học sinh cả nước được nghỉ ngày nào?

Tết Dương lịch 2026, học sinh cả nước được nghỉ ngày nào?

Giáo dục - 1 ngày trước

GĐXH - Dưới đây là thông tin về kế hoạch nghỉ Tết Dương lịch 2026 của học sinh cả nước.

Hiệu trưởng thông tin về tình hình sức khỏe nữ sinh lớp 8 ở Bắc Ninh bị bạn đánh hội đồng

Hiệu trưởng thông tin về tình hình sức khỏe nữ sinh lớp 8 ở Bắc Ninh bị bạn đánh hội đồng

Giáo dục - 2 ngày trước

GĐXH - Liên quan vụ nữ sinh lớp 8 Trường THCS Lim (xã Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh) bị đánh hội đồng, Hiệu trưởng trường cho biết công an đã vào cuộc điều tra. Gia đình đã đưa nữ sinh đi khám bệnh tại Hà Nội, sức khỏe không có dấu hiệu bất thường.

Học sinh phổ thông sắp học AI: Bộ GD-ĐT hé lộ khung nội dung mới

Học sinh phổ thông sắp học AI: Bộ GD-ĐT hé lộ khung nội dung mới

Giáo dục - 2 ngày trước

Học sinh từ tiểu học đến THPT sẽ được tiếp cận AI ra sao? Khung giáo dục AI thí điểm của Bộ GD-ĐT vừa được công bố có gì đáng chú ý?

'Thần đồng' Việt vừa giành huy chương vàng 'Siêu trí nhớ thế giới' là ai?

'Thần đồng' Việt vừa giành huy chương vàng 'Siêu trí nhớ thế giới' là ai?

Giáo dục - 3 ngày trước

Giải vô địch "Siêu trí nhớ thế giới" lần thứ 34 ghi nhận thành tích 1 huy chương vàng, 11 huy chương bạc và 11 huy chương đồng từ các thí sinh Việt Nam.

Nữ sinh giành học bổng 8 tỉ đồng với dự án nón lá Làng Chuông

Nữ sinh giành học bổng 8 tỉ đồng với dự án nón lá Làng Chuông

Giáo dục - 4 ngày trước

Vỡ òa khi nhận email lúc 5 giờ sáng, Nguyễn Bùi Hoa Ngân, học sinh lớp 12 chuyên Anh, Trường THPT chuyên Ngoại ngữ - Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội đã xuất sắc ghi tên mình vào danh sách 7% sinh viên được nhận vào Colby College (Mỹ) cùng suất học bổng toàn phần trị giá lên đến 8 tỉ đồng.

Lịch nghỉ Tết Dương lịch 2026 sắp tới của học sinh Hà Nội

Lịch nghỉ Tết Dương lịch 2026 sắp tới của học sinh Hà Nội

Giáo dục - 5 ngày trước

GĐXH - Dưới đây là chi tiết lịch nghỉ Tết Dương lịch 2026 sắp tới của học sinh Hà Nội.

Nam sinh ở Gia Lai được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Nhì

Nam sinh ở Gia Lai được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Nhì

Giáo dục - 6 ngày trước

Em Lê Kiến Thành (lớp 12 Tin, Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, tỉnh Gia Lai) vừa vinh dự được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Nhì vì thành tích xuất sắc giành Huy chương Vàng Olympic Tin học quốc tế và Huy chương Bạc Olympic Tin học châu Á năm 2025.

Top