Hà Nội
23°C / 22-25°C

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế

Thứ tư, 06:39 14/08/2024 | Giáo dục

Có 3 bài Toán của các tác giả là người Việt Nam từng được chọn làm đề thi Olympic Toán quốc tế (IMO). Trong đó bài của cố PGS Văn Như Cương được đánh giá thuộc diện khó và thú vị nhất.

1. Bài của tác giả Phan Đức Chính - đề IMO năm 1977

Bài Toán được chọn làm câu số 2 trong đề thi Olympic Toán quốc tế năm 1977 của tác giả Phan Đức Chính như sau:

“In a finite sequence of real numbers, the sum of any seven successive terms is negative, and the sum of any eleven successive terms is positive. Determine the maximum number of terms in the sequence”.

Dịch:

Trong một dãy hữu hạn các số thực, tổng của 7 số hạng liên tiếp bất kỳ luôn là số âm và tổng của 11 số hạng liên tiếp bất kỳ là số dương. Xác định số lượng số hạng tối đa của dãy số.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 1.

Bài Toán của PGS Phan Đức Chính trong đề thi IMO năm 1977, được Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán trình bày lại trong một hội thảo mới đây.

Cố PGS.TS Phan Đức Chính (1936 - 2017) là một trong những giáo viên đầu tiên của lớp chuyên Toán A0, Trường ĐH Tổng hợp (nay là lớp chuyên Toán, Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên, thuộc Trường ĐH Khoa học Tự nhiên - ĐH Quốc gia Hà Nội).

Ông đã tham gia đào tạo nhiều học sinh giỏi được huy chương Toán quốc tế; từng là phó đoàn, trưởng đoàn Việt Nam tham dự IMO. Ông cũng là người đã viết, dịch nhiều giáo trình Toán học kinh điển ở Việt Nam.

2. Bài Toán của tác giả Văn Như Cương - đề IMO năm 1982

Bài toán được chọn làm câu số 6 trong đề thi Olympic Toán quốc tế năm 1982 của tác giả Văn Như Cương như sau:

“Let S be a square with side length 100. Let L be a path within S which is composed of line segments A0A1, A1A2, A2A3..., A(n-1)An with A0 ≠ An. Suppose that for every point P on the boundary of S there is a point of L at a distance from P no greater than 1/2. Prove that there are two points X and Y of L such that the distance between X and Y is not greater than 1 and the length of the part of L which lies between X and Y is not smaller than 198”.

Dịch:

Cho S là hình vuông với cạnh là 100. L là một đường gấp khúc không tự cắt tạo thành từ các đoạn thẳng A0A1, A1A2..., A(n-1)An với A0 ≠ An. Giả sử với mỗi điểm P nằm trên chu vi của S đều tồn tại một điểm thuộc L cách P không quá 1/2.

Chứng minh rằng: Tồn tại 2 điểm X và Y thuộc L sao cho khoảng cách giữa X và Y không vượt quá 1, và độ dài đường gấp khúc L nằm giữa X và Y không nhỏ hơn 198.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 2.

Bài toán của cố PGS Văn Như Cương trong đề thi IMO năm 1982.

Bài Toán của cố PGS Văn Như Cương năm 1982 được đánh giá không chỉ rất khó mà còn độc đáo. Theo GS Trần Văn Nhung, nguyên Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, nhiều nước muốn loại bài này ra khỏi đề thi nhưng chủ tịch IMO năm đó đã quyết định giữ lại và khen “rất hay”.

Tuy nhiên, bài Toán trong đề thi chính thức đã được sửa điều kiện. Các dữ liệu đậm tính văn thơ với "ngôi làng", "dòng sông" trong đề gốc cũng được chuyển thể thành ngôn ngữ đậm chất Toán học hơn.

Tại hội thảo kỷ niệm 50 năm Việt Nam tham dự kỳ thi Olympic Toán học quốc tế (1974 - 2024) mới đây, GS Ngô Bảo Châu cũng đánh giá bài Toán của thầy Văn Như Cương là một trong những bài hay và thú vị nhất lịch sử IMO.

Cố PGS.TS Văn Như Cương (1937-2017) là một nhà giáo, nhà biên soạn sách giáo khoa phổ thông và giáo trình đại học bộ môn hình học, Ủy viên Hội đồng giáo dục quốc gia Việt Nam. Ông cũng là người sáng lập nên trường dân lập đầu tiên tại Việt Nam là Trường THPT Lương Thế Vinh (Hà Nội).

Bài Toán gốc của PGS.TS Văn Như Cương:

Ngày xưa có một ngôi làng hình vuông mỗi cạnh dài 100 km. Có một con sông chạy ngang quanh làng. Bất cứ điểm nào trong làng cũng cách con sông không quá 0,5 km.

Hãy chứng minh rằng có hai điểm trên sông có khoảng cách đường chim bay không quá 1 km, nhưng khoảng cách dọc theo dòng sông không nhỏ hơn 198 km. (Giả sử lòng sông rộng không đáng kể).

3. Bài Toán của tác giả Nguyễn Minh Đức - đề IMO năm 1987

Bài Toán được chọn làm câu số 4 trong đề thi Olympic Toán quốc tế năm 1987 của tác giả Nguyễn Minh Đức như sau:

“Prove that there is no function f from the set of non-negative integers into itself such that f(f(n)) = n + 1987 for every n”.

Dịch:

Chứng minh rằng không tồn tại hàm f xác định trên tập số nguyên không âm, thỏa mãn điều kiện f(f(n)) = n + 1987 với mọi n.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 3.

Bài toán của TS Nguyễn Minh Đức trong đề thi IMO năm 1987.

TS Nguyễn Minh Đức là cựu học sinh Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên, từng giành Huy chương Bạc tại IMO năm 1975. Trước khi nghỉ hưu, TS Đức nguyên là cán bộ nghiên cứu của Viện Công nghệ thông tin thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 4.

Các thế hệ học sinh dự thi Olympic Toán quốc tế cùng các thầy cô, chuyên gia, đại biểu chụp ảnh tại hoạt động kỷ niệm 50 năm Việt Nam tham dự IMO trong khuôn viên Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán.

Kỳ thi Olympic Toán học quốc tế (IMO) được tổ chức thường niên kể từ năm 1959. Việt Nam bắt đầu tham gia sân chơi này từ năm 1974.

Theo quy trình, trước kỳ thi, trưởng đoàn của mỗi nước sẽ tập hợp các bài Toán đề nghị rồi gửi ban chọn đề của nước đăng cai tổ chức kỳ thi. Tác giả của các bài Toán từ mỗi nước không nhất thiết phải là người trong đoàn mà chỉ cần là người của nước đó.

Thông thường, mỗi năm có hơn 100 bài được gửi đề nghị. Nước đăng cai kỳ thi sẽ chọn ra danh sách rút gọn khoảng 30 bài. Trước khi kỳ thi diễn ra vài ngày, trưởng đoàn các nước sẽ bỏ phiếu để chọn ra 6 bài chính thức cho đề thi năm đó.

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Hơn 30 trường tư thục Hà Nội tuyển sinh không dùng kết quả thi lớp 10 công lập

Hơn 30 trường tư thục Hà Nội tuyển sinh không dùng kết quả thi lớp 10 công lập

Giáo dục - 1 ngày trước

Tối 18/4, Sở GD&ĐT Hà Nội công bố phương án tuyển sinh lớp 10 của các trường THPT tư thục và trường THPT công lập tự chủ trên địa bàn thành phố.

Top 10 trường có điểm chuẩn lớp 10 cao nhất TPHCM, học giỏi cũng khó chen chân

Top 10 trường có điểm chuẩn lớp 10 cao nhất TPHCM, học giỏi cũng khó chen chân

Giáo dục - 2 ngày trước

Nhiều trường ở TPHCM có điểm chuẩn lớp 10 hàng năm cao vút, thí sinh phải đạt ít nhất 8 điểm mỗi môn mới trúng tuyển. Thực tế, dù học giỏi cũng khó giành suất học vào những trường này.

Tiến sĩ người Việt được chọn làm Đại sứ Đại học Cambridge

Tiến sĩ người Việt được chọn làm Đại sứ Đại học Cambridge

Giáo dục - 2 ngày trước

Tiến sĩ Nguyễn Quang Minh, Giám đốc giáo dục khối song ngữ của Trường THCS & THPT Nguyễn Siêu (Hà Nội) vừa được công nhận là Đại sứ Cambridge.

Học sinh TPHCM đăng ký dự thi lớp 10 từ ngày 2/5

Học sinh TPHCM đăng ký dự thi lớp 10 từ ngày 2/5

Giáo dục - 2 ngày trước

Sở GD-ĐT TP.HCM vừa công bố thời gian đăng ký nguyện vọng thi lớp 10 năm học 2025-2026. Năm nay, TPHCM tuyển hơn 70.000 học sinh vào lớp 10 công lập.

Tuyển sinh lớp 10 ở Nghệ An: Lo ngại tái diễn ‘cơn sốt’ đổi nguyện vọng sau thi

Tuyển sinh lớp 10 ở Nghệ An: Lo ngại tái diễn ‘cơn sốt’ đổi nguyện vọng sau thi

Giáo dục - 3 ngày trước

GĐXH - Thời điểm này, học sinh lớp 9 trên địa bàn tỉnh Nghệ An đang gấp rút ôn luyện cho kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10. Một kỳ thi vốn đã nhiều áp lực, nay lại càng thêm căng thẳng bởi những thay đổi đáng kể trong cấu trúc đề và cách thức tổ chức.

Ngày mai (18/4) là hạn cuối đăng ký nguyện vọng vào lớp 10 công lập Hà Nội 2025

Ngày mai (18/4) là hạn cuối đăng ký nguyện vọng vào lớp 10 công lập Hà Nội 2025

Giáo dục - 3 ngày trước

GĐXH - Theo kế hoạch của Sở GD&ĐT, ngày 18/4, học sinh sẽ nộp phiếu đăng ký dự tuyển vào lớp 10 THPT tại các nơi học sinh đang học lớp 9.

Thầy giáo tái hiện cảnh xe tăng húc đổ cổng Dinh Độc Lập đẹp như tranh 3D

Thầy giáo tái hiện cảnh xe tăng húc đổ cổng Dinh Độc Lập đẹp như tranh 3D

Giáo dục - 3 ngày trước

Nhân kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước, thầy giáo Nguyễn Trí Hạnh ở Nghệ An đã dùng phấn màu tái hiện sinh động khoảnh khắc lịch sử cảnh xe tăng húc đổ cổng Dinh Độc Lập trong ngày 30/4/1975.

Loạt diễn biến mới vụ giáo viên mầm non đánh bé 22 tháng tuổi

Loạt diễn biến mới vụ giáo viên mầm non đánh bé 22 tháng tuổi

Giáo dục - 3 ngày trước

Trường Mầm non Tư thục Công ty may Đáp Cầu (Bắc Ninh) xác định hành vi của cô giáo là sai quy định và đã ra quyết định tạm đình chỉ công tác đối với giáo viên Vũ Minh A để phục vụ quá trình xác minh, xử lý vụ việc.

Danh sách 20 trường quân đội nổi tiếng bỏ xét tuyển học bạ năm 2025

Danh sách 20 trường quân đội nổi tiếng bỏ xét tuyển học bạ năm 2025

Giáo dục - 4 ngày trước

GĐXH - Năm nay nhiều trường quân đội sẽ tuyển sinh theo ba phương thức, bỏ phương thức xét học bạ so với năm ngoái. Dưới đây là thông tin cụ thể.

Đăng ký dự thi lớp 10 ở Hà Nội, 6 lưu ý tăng cơ hội đỗ

Đăng ký dự thi lớp 10 ở Hà Nội, 6 lưu ý tăng cơ hội đỗ

Giáo dục - 4 ngày trước

Ngày 18/4, các trường tại Hà Nội sẽ thu phiếu đăng ký dự tuyển vào lớp 10 THPT công lập năm học 2025-2026, thí sinh cần lưu ý một số điều khi đăng ký nguyện vọng để tăng cơ hội đỗ.

Top