Hà Nội
23°C / 22-25°C

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế

Thứ tư, 06:39 14/08/2024 | Giáo dục

Có 3 bài Toán của các tác giả là người Việt Nam từng được chọn làm đề thi Olympic Toán quốc tế (IMO). Trong đó bài của cố PGS Văn Như Cương được đánh giá thuộc diện khó và thú vị nhất.

1. Bài của tác giả Phan Đức Chính - đề IMO năm 1977

Bài Toán được chọn làm câu số 2 trong đề thi Olympic Toán quốc tế năm 1977 của tác giả Phan Đức Chính như sau:

“In a finite sequence of real numbers, the sum of any seven successive terms is negative, and the sum of any eleven successive terms is positive. Determine the maximum number of terms in the sequence”.

Dịch:

Trong một dãy hữu hạn các số thực, tổng của 7 số hạng liên tiếp bất kỳ luôn là số âm và tổng của 11 số hạng liên tiếp bất kỳ là số dương. Xác định số lượng số hạng tối đa của dãy số.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 1.

Bài Toán của PGS Phan Đức Chính trong đề thi IMO năm 1977, được Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán trình bày lại trong một hội thảo mới đây.

Cố PGS.TS Phan Đức Chính (1936 - 2017) là một trong những giáo viên đầu tiên của lớp chuyên Toán A0, Trường ĐH Tổng hợp (nay là lớp chuyên Toán, Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên, thuộc Trường ĐH Khoa học Tự nhiên - ĐH Quốc gia Hà Nội).

Ông đã tham gia đào tạo nhiều học sinh giỏi được huy chương Toán quốc tế; từng là phó đoàn, trưởng đoàn Việt Nam tham dự IMO. Ông cũng là người đã viết, dịch nhiều giáo trình Toán học kinh điển ở Việt Nam.

2. Bài Toán của tác giả Văn Như Cương - đề IMO năm 1982

Bài toán được chọn làm câu số 6 trong đề thi Olympic Toán quốc tế năm 1982 của tác giả Văn Như Cương như sau:

“Let S be a square with side length 100. Let L be a path within S which is composed of line segments A0A1, A1A2, A2A3..., A(n-1)An with A0 ≠ An. Suppose that for every point P on the boundary of S there is a point of L at a distance from P no greater than 1/2. Prove that there are two points X and Y of L such that the distance between X and Y is not greater than 1 and the length of the part of L which lies between X and Y is not smaller than 198”.

Dịch:

Cho S là hình vuông với cạnh là 100. L là một đường gấp khúc không tự cắt tạo thành từ các đoạn thẳng A0A1, A1A2..., A(n-1)An với A0 ≠ An. Giả sử với mỗi điểm P nằm trên chu vi của S đều tồn tại một điểm thuộc L cách P không quá 1/2.

Chứng minh rằng: Tồn tại 2 điểm X và Y thuộc L sao cho khoảng cách giữa X và Y không vượt quá 1, và độ dài đường gấp khúc L nằm giữa X và Y không nhỏ hơn 198.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 2.

Bài toán của cố PGS Văn Như Cương trong đề thi IMO năm 1982.

Bài Toán của cố PGS Văn Như Cương năm 1982 được đánh giá không chỉ rất khó mà còn độc đáo. Theo GS Trần Văn Nhung, nguyên Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, nhiều nước muốn loại bài này ra khỏi đề thi nhưng chủ tịch IMO năm đó đã quyết định giữ lại và khen “rất hay”.

Tuy nhiên, bài Toán trong đề thi chính thức đã được sửa điều kiện. Các dữ liệu đậm tính văn thơ với "ngôi làng", "dòng sông" trong đề gốc cũng được chuyển thể thành ngôn ngữ đậm chất Toán học hơn.

Tại hội thảo kỷ niệm 50 năm Việt Nam tham dự kỳ thi Olympic Toán học quốc tế (1974 - 2024) mới đây, GS Ngô Bảo Châu cũng đánh giá bài Toán của thầy Văn Như Cương là một trong những bài hay và thú vị nhất lịch sử IMO.

Cố PGS.TS Văn Như Cương (1937-2017) là một nhà giáo, nhà biên soạn sách giáo khoa phổ thông và giáo trình đại học bộ môn hình học, Ủy viên Hội đồng giáo dục quốc gia Việt Nam. Ông cũng là người sáng lập nên trường dân lập đầu tiên tại Việt Nam là Trường THPT Lương Thế Vinh (Hà Nội).

Bài Toán gốc của PGS.TS Văn Như Cương:

Ngày xưa có một ngôi làng hình vuông mỗi cạnh dài 100 km. Có một con sông chạy ngang quanh làng. Bất cứ điểm nào trong làng cũng cách con sông không quá 0,5 km.

Hãy chứng minh rằng có hai điểm trên sông có khoảng cách đường chim bay không quá 1 km, nhưng khoảng cách dọc theo dòng sông không nhỏ hơn 198 km. (Giả sử lòng sông rộng không đáng kể).

3. Bài Toán của tác giả Nguyễn Minh Đức - đề IMO năm 1987

Bài Toán được chọn làm câu số 4 trong đề thi Olympic Toán quốc tế năm 1987 của tác giả Nguyễn Minh Đức như sau:

“Prove that there is no function f from the set of non-negative integers into itself such that f(f(n)) = n + 1987 for every n”.

Dịch:

Chứng minh rằng không tồn tại hàm f xác định trên tập số nguyên không âm, thỏa mãn điều kiện f(f(n)) = n + 1987 với mọi n.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 3.

Bài toán của TS Nguyễn Minh Đức trong đề thi IMO năm 1987.

TS Nguyễn Minh Đức là cựu học sinh Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên, từng giành Huy chương Bạc tại IMO năm 1975. Trước khi nghỉ hưu, TS Đức nguyên là cán bộ nghiên cứu của Viện Công nghệ thông tin thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 4.

Các thế hệ học sinh dự thi Olympic Toán quốc tế cùng các thầy cô, chuyên gia, đại biểu chụp ảnh tại hoạt động kỷ niệm 50 năm Việt Nam tham dự IMO trong khuôn viên Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán.

Kỳ thi Olympic Toán học quốc tế (IMO) được tổ chức thường niên kể từ năm 1959. Việt Nam bắt đầu tham gia sân chơi này từ năm 1974.

Theo quy trình, trước kỳ thi, trưởng đoàn của mỗi nước sẽ tập hợp các bài Toán đề nghị rồi gửi ban chọn đề của nước đăng cai tổ chức kỳ thi. Tác giả của các bài Toán từ mỗi nước không nhất thiết phải là người trong đoàn mà chỉ cần là người của nước đó.

Thông thường, mỗi năm có hơn 100 bài được gửi đề nghị. Nước đăng cai kỳ thi sẽ chọn ra danh sách rút gọn khoảng 30 bài. Trước khi kỳ thi diễn ra vài ngày, trưởng đoàn các nước sẽ bỏ phiếu để chọn ra 6 bài chính thức cho đề thi năm đó.

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Nhiều trường từ chối nhận hoa 20/11, mong đổi thành sách vở để tặng học sinh

Nhiều trường từ chối nhận hoa 20/11, mong đổi thành sách vở để tặng học sinh

Giáo dục - 9 giờ trước

Nhiều trường học từ chối nhận hoa ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11), thay vào đó là sách vở, dụng cụ học tập để tặng học sinh.

Nữ sinh xinh đẹp tốt nghiệp loại xuất sắc ngành kỹ thuật, có 4 bài báo quốc tế

Nữ sinh xinh đẹp tốt nghiệp loại xuất sắc ngành kỹ thuật, có 4 bài báo quốc tế

Giáo dục - 18 giờ trước

Không chỉ là thủ khoa đầu vào, nữ sinh Bùi Hạnh Nhung còn trở thành thủ khoa đầu ra ngành Công nghệ vật liệu của ĐH Phenikaa với tấm bằng tốt nghiệp loại Xuất sắc.

Xót xa trường học tan hoang sau bão Kalmaegi

Xót xa trường học tan hoang sau bão Kalmaegi

Giáo dục - 1 ngày trước

Sau khi bão số 13 (Kalmaegi) quét qua, trường học ở nhiều tỉnh, thành trở nên hoang tàn, ngổn ngang vì bị sập, tốc mái, bàn ghế ngã đổ.

Chỉ một tin nhắn 'cô đơn quá', sinh viên sập bẫy lừa đảo

Chỉ một tin nhắn 'cô đơn quá', sinh viên sập bẫy lừa đảo

Giáo dục - 1 ngày trước

Một tin nhắn tưởng chừng vô hại như "mình mới lên thành phố, cô đơn quá, mình có thể làm quen không?" lại trở thành cái bẫy tinh vi khiến nhiều sinh viên mắc lừa.

USTH tham dự Đại hội UNTA 2025 hướng đến phát triển nghiên cứu nông nghiệp thông minh, chuyển đổi xanh

USTH tham dự Đại hội UNTA 2025 hướng đến phát triển nghiên cứu nông nghiệp thông minh, chuyển đổi xanh

Giáo dục - 2 ngày trước

GĐXH - Từ ngày 5 đến 8/11 tại Thái Nguyên, Đại hội thường niên Mạng lưới các Trường Đại học về Nông nghiệp Nhiệt đới (University Network for Tropical Agriculture – UNTA) năm 2025 đã diễn ra với sự tham dự của hàng chục cơ sở đào tạo, viện nghiên cứu và chuyên gia đến từ nhiều quốc gia trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương và châu Âu.

Ba nhà giáo 9X sắp được Bộ GD&ĐT vinh danh dịp 20/11 là ai?

Ba nhà giáo 9X sắp được Bộ GD&ĐT vinh danh dịp 20/11 là ai?

Giáo dục - 2 ngày trước

Mới 35 tuổi, ba nhà giáo này trở thành đại diện tiêu biểu cho thế hệ giáo viên trẻ năng động, sáng tạo, góp phần lan tỏa tinh thần đổi mới trong giáo dục.

Nam sinh Việt gây sốt ở giảng đường Hàn Quốc với bài thuyết trình về quê hương

Nam sinh Việt gây sốt ở giảng đường Hàn Quốc với bài thuyết trình về quê hương

Giáo dục - 3 ngày trước

Nam sinh gây chú ý với bài thuyết trình lồng ghép hình ảnh quê hương và ca khúc Hello Vietnam bằng tiếng Hàn.

Ngăn chặn tai nạn giao thông lứa tuổi học trò ngay từ cổng trường

Ngăn chặn tai nạn giao thông lứa tuổi học trò ngay từ cổng trường

Giáo dục - 3 ngày trước

GĐXH - Với phương châm “Mỗi nhà trường là một điểm sáng an toàn giao thông”, Công an tỉnh Thanh Hóa đẩy mạnh công tác phối hợp với các trường học, đổi mới hình thức tuyên truyền theo hướng trực quan, sinh động và gắn liền với thực tế đời sống.

Tác giả 'Phở anh Hai' từng bị 5 công ty game từ chối

Tác giả 'Phở anh Hai' từng bị 5 công ty game từ chối

Giáo dục - 3 ngày trước

Trước khi có sản phẩm trở thành hiện tượng mạng, tác giả "Phở anh Hai" từng trải qua giai đoạn thất bại liên tiếp, bị 5 công ty phát hành game từ chối tuyển dụng.

Cô giáo bị tố bạo hành bé gái 2 tuổi

Cô giáo bị tố bạo hành bé gái 2 tuổi

Giáo dục - 3 ngày trước

Một phụ huynh tố cô giáo tại “Nhóm trẻ tư thực Ái Linh” bạo hành con gái 2 tuổi, dẫn đến xuất hiện các vết bầm tím ở vùng mặt, lưng. Cơ quan Công an đang làm rõ vụ việc.

Top