Hà Nội
23°C / 22-25°C

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế

Thứ tư, 06:39 14/08/2024 | Giáo dục

Có 3 bài Toán của các tác giả là người Việt Nam từng được chọn làm đề thi Olympic Toán quốc tế (IMO). Trong đó bài của cố PGS Văn Như Cương được đánh giá thuộc diện khó và thú vị nhất.

1. Bài của tác giả Phan Đức Chính - đề IMO năm 1977

Bài Toán được chọn làm câu số 2 trong đề thi Olympic Toán quốc tế năm 1977 của tác giả Phan Đức Chính như sau:

“In a finite sequence of real numbers, the sum of any seven successive terms is negative, and the sum of any eleven successive terms is positive. Determine the maximum number of terms in the sequence”.

Dịch:

Trong một dãy hữu hạn các số thực, tổng của 7 số hạng liên tiếp bất kỳ luôn là số âm và tổng của 11 số hạng liên tiếp bất kỳ là số dương. Xác định số lượng số hạng tối đa của dãy số.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 1.

Bài Toán của PGS Phan Đức Chính trong đề thi IMO năm 1977, được Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán trình bày lại trong một hội thảo mới đây.

Cố PGS.TS Phan Đức Chính (1936 - 2017) là một trong những giáo viên đầu tiên của lớp chuyên Toán A0, Trường ĐH Tổng hợp (nay là lớp chuyên Toán, Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên, thuộc Trường ĐH Khoa học Tự nhiên - ĐH Quốc gia Hà Nội).

Ông đã tham gia đào tạo nhiều học sinh giỏi được huy chương Toán quốc tế; từng là phó đoàn, trưởng đoàn Việt Nam tham dự IMO. Ông cũng là người đã viết, dịch nhiều giáo trình Toán học kinh điển ở Việt Nam.

2. Bài Toán của tác giả Văn Như Cương - đề IMO năm 1982

Bài toán được chọn làm câu số 6 trong đề thi Olympic Toán quốc tế năm 1982 của tác giả Văn Như Cương như sau:

“Let S be a square with side length 100. Let L be a path within S which is composed of line segments A0A1, A1A2, A2A3..., A(n-1)An with A0 ≠ An. Suppose that for every point P on the boundary of S there is a point of L at a distance from P no greater than 1/2. Prove that there are two points X and Y of L such that the distance between X and Y is not greater than 1 and the length of the part of L which lies between X and Y is not smaller than 198”.

Dịch:

Cho S là hình vuông với cạnh là 100. L là một đường gấp khúc không tự cắt tạo thành từ các đoạn thẳng A0A1, A1A2..., A(n-1)An với A0 ≠ An. Giả sử với mỗi điểm P nằm trên chu vi của S đều tồn tại một điểm thuộc L cách P không quá 1/2.

Chứng minh rằng: Tồn tại 2 điểm X và Y thuộc L sao cho khoảng cách giữa X và Y không vượt quá 1, và độ dài đường gấp khúc L nằm giữa X và Y không nhỏ hơn 198.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 2.

Bài toán của cố PGS Văn Như Cương trong đề thi IMO năm 1982.

Bài Toán của cố PGS Văn Như Cương năm 1982 được đánh giá không chỉ rất khó mà còn độc đáo. Theo GS Trần Văn Nhung, nguyên Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, nhiều nước muốn loại bài này ra khỏi đề thi nhưng chủ tịch IMO năm đó đã quyết định giữ lại và khen “rất hay”.

Tuy nhiên, bài Toán trong đề thi chính thức đã được sửa điều kiện. Các dữ liệu đậm tính văn thơ với "ngôi làng", "dòng sông" trong đề gốc cũng được chuyển thể thành ngôn ngữ đậm chất Toán học hơn.

Tại hội thảo kỷ niệm 50 năm Việt Nam tham dự kỳ thi Olympic Toán học quốc tế (1974 - 2024) mới đây, GS Ngô Bảo Châu cũng đánh giá bài Toán của thầy Văn Như Cương là một trong những bài hay và thú vị nhất lịch sử IMO.

Cố PGS.TS Văn Như Cương (1937-2017) là một nhà giáo, nhà biên soạn sách giáo khoa phổ thông và giáo trình đại học bộ môn hình học, Ủy viên Hội đồng giáo dục quốc gia Việt Nam. Ông cũng là người sáng lập nên trường dân lập đầu tiên tại Việt Nam là Trường THPT Lương Thế Vinh (Hà Nội).

Bài Toán gốc của PGS.TS Văn Như Cương:

Ngày xưa có một ngôi làng hình vuông mỗi cạnh dài 100 km. Có một con sông chạy ngang quanh làng. Bất cứ điểm nào trong làng cũng cách con sông không quá 0,5 km.

Hãy chứng minh rằng có hai điểm trên sông có khoảng cách đường chim bay không quá 1 km, nhưng khoảng cách dọc theo dòng sông không nhỏ hơn 198 km. (Giả sử lòng sông rộng không đáng kể).

3. Bài Toán của tác giả Nguyễn Minh Đức - đề IMO năm 1987

Bài Toán được chọn làm câu số 4 trong đề thi Olympic Toán quốc tế năm 1987 của tác giả Nguyễn Minh Đức như sau:

“Prove that there is no function f from the set of non-negative integers into itself such that f(f(n)) = n + 1987 for every n”.

Dịch:

Chứng minh rằng không tồn tại hàm f xác định trên tập số nguyên không âm, thỏa mãn điều kiện f(f(n)) = n + 1987 với mọi n.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 3.

Bài toán của TS Nguyễn Minh Đức trong đề thi IMO năm 1987.

TS Nguyễn Minh Đức là cựu học sinh Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên, từng giành Huy chương Bạc tại IMO năm 1975. Trước khi nghỉ hưu, TS Đức nguyên là cán bộ nghiên cứu của Viện Công nghệ thông tin thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Ba bài Toán của tác giả Việt Nam được chọn vào đề thi Olympic quốc tế - Ảnh 4.

Các thế hệ học sinh dự thi Olympic Toán quốc tế cùng các thầy cô, chuyên gia, đại biểu chụp ảnh tại hoạt động kỷ niệm 50 năm Việt Nam tham dự IMO trong khuôn viên Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán.

Kỳ thi Olympic Toán học quốc tế (IMO) được tổ chức thường niên kể từ năm 1959. Việt Nam bắt đầu tham gia sân chơi này từ năm 1974.

Theo quy trình, trước kỳ thi, trưởng đoàn của mỗi nước sẽ tập hợp các bài Toán đề nghị rồi gửi ban chọn đề của nước đăng cai tổ chức kỳ thi. Tác giả của các bài Toán từ mỗi nước không nhất thiết phải là người trong đoàn mà chỉ cần là người của nước đó.

Thông thường, mỗi năm có hơn 100 bài được gửi đề nghị. Nước đăng cai kỳ thi sẽ chọn ra danh sách rút gọn khoảng 30 bài. Trước khi kỳ thi diễn ra vài ngày, trưởng đoàn các nước sẽ bỏ phiếu để chọn ra 6 bài chính thức cho đề thi năm đó.

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Hà Nội: Hơn 3.000 học sinh vi phạm an toàn giao thông được gửi đến Sở Giáo dục và Đào tạo

Hà Nội: Hơn 3.000 học sinh vi phạm an toàn giao thông được gửi đến Sở Giáo dục và Đào tạo

Giáo dục - 2 giờ trước

Thực hiện kế hoạch của Công an TP Hà Nội về cao điểm tuyên truyền, kiểm tra, xử lý học sinh và phụ huynh học sinh vi phạm các quy định về an toàn giao thông, trong tháng 11-2025, lực lượng Cảnh sát giao thông và Công an các đơn vị đã kiểm tra, phát hiện, xử lý 3.130 học sinh vi phạm. Danh sách vi phạm được chuyển đến Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội để phối hợp chấn chỉnh.

Quy định mức học phí mới nhất đối với các trường công lập chất lượng cao tại Hà Nội năm học 2025 - 2026

Quy định mức học phí mới nhất đối với các trường công lập chất lượng cao tại Hà Nội năm học 2025 - 2026

Giáo dục - 6 giờ trước

GĐXH - HĐND thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết quy định mức học phí đối với các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập chất lượng cao năm học 2025 - 2026.

Á quân Đường lên đỉnh Olympia lọt top nhà khoa học ảnh hưởng nhất Australia

Á quân Đường lên đỉnh Olympia lọt top nhà khoa học ảnh hưởng nhất Australia

Giáo dục - 12 giờ trước

Nguyễn Thành Vinh, Phó giáo sư Trường Hóa học, Đại học New South Wales (UNSW), vừa được nhật báo The Australian vinh danh là nhà nghiên cứu có ảnh hưởng nhất Australia trong lĩnh vực Hóa hữu cơ.

Bộ GD&ĐT dự kiến điều chỉnh khung năng lực ngoại ngữ

Bộ GD&ĐT dự kiến điều chỉnh khung năng lực ngoại ngữ

Giáo dục - 16 giờ trước

Khung năng lực ngoại ngữ của Việt Nam được cập nhật theo các tiêu chí và nội dung của khung tham chiếu ngôn ngữ chung châu Âu, bảo đảm sự tương thích với các chuẩn mực giáo dục ngôn ngữ đang được sử dụng phổ biến trên toàn cầu.

Trường học xác xơ sau lũ lịch sử, sách vở ngập bùn

Trường học xác xơ sau lũ lịch sử, sách vở ngập bùn

Giáo dục - 1 ngày trước

Trường THPT Lê Trung Kiên (phường Đông Hoà, Đắk Lắk) bị nhấn chìm trong bùn lầy lội, hàng loạt sổ điểm, học bạ, sách vở phơi khắp nơi.

Một trường phía Bắc công bố bỏ xét tuyển học bạ ở tất cả các ngành năm 2026

Một trường phía Bắc công bố bỏ xét tuyển học bạ ở tất cả các ngành năm 2026

Giáo dục - 1 ngày trước

Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật - ĐH Quốc gia Hà Nội vừa công bố các phương thức tuyển sinh đại học chính quy năm 2026, theo đó, không xét tuyển học bạ ở bất kỳ ngành nào.

Lối rẽ của nam sinh tốt nghiệp loại giỏi Y khoa ĐH Y Dược TPHCM sau cú trượt nội trú

Lối rẽ của nam sinh tốt nghiệp loại giỏi Y khoa ĐH Y Dược TPHCM sau cú trượt nội trú

Giáo dục - 2 ngày trước

Ở tuổi 24, Triệu Phan Thế Phương (dân tộc Dao), hiện học việc tại Bệnh viện Pháp - Việt, đã trải qua một hành trình y khoa nhiều thăng trầm, nơi đỉnh cao chiến thắng và cú rơi thất bại gần như song hành.

Hành trình nữ sinh khoa học Việt trở thành phiên bản 'Number 1' của chính mình và truyền cảm hứng đến thế hệ trẻ

Hành trình nữ sinh khoa học Việt trở thành phiên bản 'Number 1' của chính mình và truyền cảm hứng đến thế hệ trẻ

Giáo dục - 2 ngày trước

Trong khán phòng hội nghị khoa học quốc tế, giữa những báo cáo dày đặc thuật ngữ và công thức, hình ảnh cô gái trong tà áo dài trắng tự tin thuyết trình về thiết kế anten y sinh khiến cả hội trường dõi theo.

Ngành giáo dục thiệt hại gần 100 tỷ đồng, 4 học sinh tử vong sau mưa lũ lịch sử

Ngành giáo dục thiệt hại gần 100 tỷ đồng, 4 học sinh tử vong sau mưa lũ lịch sử

Giáo dục - 2 ngày trước

Bộ GD&ĐT cho biết, mưa lũ tại các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên đã gây thiệt hại gần 100 tỷ đồng, khoảng 2.000 trường học ảnh hưởng do mưa lũ, 4 học sinh tử vong.

Chân dung thủ khoa Học viện An ninh Nhân dân 23 tuổi

Chân dung thủ khoa Học viện An ninh Nhân dân 23 tuổi

Giáo dục - 3 ngày trước

Vượt qua 600 học viên, Tạ Quang Công (23 tuổi) trở thành Thủ khoa tốt nghiệp Học viện An ninh Nhân dân, được giữ lại công tác tại trường với vai trò giảng viên.

Top