Báo động bệnh thiếu máu di truyền: Nâng cao nhận thức cho người dân (3)

Bề nổi của tảng băng chìm

Tại Khoa Huyết học lâm sàng- BV Nhi TƯ, có khá nhiều bệnh nhân Thalassemia từ các tỉnh miền Trung, miền Bắc đến để truyền máu. Tuy nhiên, số người bệnh ở Hà Nội, các địa phương lân cận và dân tộc Kinh chiếm tỉ lệ nhiều nhất. Điều đó cũng cho thấy, đa số các bệnh nhân thể nặng tại vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc ít người không có điều kiện và không đến được BV Nhi TƯ để truyền máu.

Khảo sát, tuyên truyền, tư vấn bệnh Thalassemia tại Hòa Bình (Ảnh: Hà Thư).

Việt Nam đã có những nỗ lực lớn song việc điều trị mới chỉ giúp được cải thiện tốt cuộc sống của người bệnh chứ không thể chữa được khỏi bệnh. Chất lượng sống của các bệnh nhân Thalassemia rất thấp, số liệu tử vong lớn. Qua báo cáo, từ năm 2001 đến nay, có tới 20% bệnh nhân chết ở lứa tuổi từ 6 - 7, nhiều em tử vong ở độ tuổi 16 - 17, hầu hết các bệnh nhân mắc bệnh nặng không có cơ hội để xây dựng gia đình.

Gian nan việc thực hiện

Bà Vũ Thị Bích Vân - Phó Giám đốc Trung tâm Huyết học và truyền máu, BV Đa khoa Thái Nguyên cho biết, hiện BV đang điều trị cho khá nhiều người mắc bệnh (đa số là người dân tộc, vùng sâu, vùng xa) trong tỉnh và các tỉnh lân cận như: Bắc Kạn, Cao Bằng, Tuyên Quang... Nhiều gia đình nghèo không có khả năng để truyền máu và mua thuốc thải sắt, dẫn đến trẻ bị bệnh nặng và tử vong. Có gia đình cả 2 hoặc 3 người con bị tử vong song họ vẫn có nguyện vọng sinh con tiếp với hy vọng đứa sau không mắc căn bệnh này(?!).

Ông Bùi Văn Chu, Phó Chủ tịch UBND xã Nam Thượng, huyện Kim Bôi, Hòa Bình cho biết, vừa qua tại xã tổ chức lấy máu xét nghiệm và tư  vấn về bệnh Thalassemia cho người dân. Rất nhiều bà con đến song phần lớn họ rất lo lắng và không muốn người khác biết kết quả chẩn đoán bệnh của mình. Mọi người sợ nếu con mình được phát hiện sẽ khó lấy chồng, lấy vợ và đề nghị các bác sĩ giữ bí mật. Để giải quyết vấn đề này, cán bộ xã cùng các bác sĩ cho kết quả vào phong bì đưa tận tay từng người. Trong quá trình tư vấn tại cơ sở, vấn đề nổi cộm đòi hỏi các bác sĩ và những người tư vấn "xoay sở" khá vất vả là khi bà con đặt ra những câu hỏi như:  "Lấy nhau rồi biết mắc bệnh không lẽ ly hôn?", "có thai rồi không lẽ lại bỏ?"...

Trước thực trạng của bệnh Thalassemia tại Việt Nam, TS Dương Quốc Trọng - Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ cho hay, năm 2009, Tổng cục DS-KHHGĐ phối hợp với BV Nhi TƯ thực hiện đề án giảm tỉ lệ mắc và nâng cao chất lượng sống của bệnh nhân Thalassemia. Qua 6 tháng thực hiện đã có những kết quả tốt. "Năm 2009 vừa qua, nhờ sự hỗ trợ kinh phí của Tổng cục DS-KHHGĐ, BV Nhi TƯ đã bước đầu triển khai được một số hoạt động để triển khai đề án, làm cơ sở cho việc triển khai phòng bệnh một cách rộng rãi. Đây là tiền đề rất quan trọng, đưa vấn đề nhận thức về căn bệnh này từ bệnh viện nhân rộng ra tầm quốc gia" - Giám đốc BV Nhi Nguyễn Thanh Liêm cho biết.