Hà Nội
23°C / 22-25°C

Bệnh đậu mùa khỉ có lây truyền qua đường tình dục?

Thứ tư, 08:26 25/05/2022 | Dân số và phát triển

Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh châu Âu cho biết số ca mắc đậu mùa khỉ hiện nay ở châu Âu chủ yếu là nam giới có quan hệ tình dục đồng giới.

Tuy nhiên, Tổ chức Y tế thế giới cho rằng bệnh đậu mùa khỉ ở người đang ghi nhận có lây lan qua quan hệ tình dục, nhưng nó không phải là bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Bệnh đậu mùa lần đầu tiên được tìm thấy trên khỉ vào năm 1958, bệnh lây truyền và lưu hành ở một số vùng nhất định của châu Phi, nhưng các trường hợp mắc bệnh gần đây ở châu Âu và Bắc Mỹ đã khiến các nhà nghiên cứu bối rối vì chưa xác định có trường hợp nào có liên quan đến châu Phi.

WHO ước tính có hàng nghìn ca nhiễm bệnh đậu mùa  khỉ ở khoảng một chục quốc gia châu Phi mỗi năm. Hầu hết là ở Congo, nơi báo cáo khoảng 6.000 trường hợp hàng năm và Nigeria, với khoảng 3.000 trường hợp mỗi năm. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các loại vaccine được sử dụng để diệt trừ bệnh đậu mùa có hiệu quả tới 85% đối với bệnh đậu mùa khỉ, nhưng các chiến dịch tiêm chủng đã ngừng hoạt động kể từ khi bệnh đậu mùa được loại trừ.

 - Ảnh 2.

Sự lây truyền bệnh đậu mùa khỉ có thể xảy ra khi quan hệ thân mật gần gũi như quan hệ tình dục.

1. Hoạt động gần gũi như quan hệ tình dục có nguy cơ cao nhiễm đậu mùa khỉ

Ngày 23/5, Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh châu Âu (ECDC) khuyến nghị các quốc gia trong EU và khu vực kinh tế châu Âu (EEA) tập trung vào việc xác định, quản lý, truy tìm tiếp xúc và báo cáo các trường hợp đậu mùa khỉ mới và đưa ra các phương án ứng phó. Các quốc gia cũng nên cập nhật các cơ chế theo dõi tiếp xúc, khả năng chẩn đoán virus vùng trực tràng và xem xét sự sẵn có của vaccine đậu mùa, thuốc kháng virus và thiết bị bảo vệ cá nhân cho các chuyên gia y tế.

Tính đến ngày 23 tháng 5 năm 2022, 67 trường hợp được xác nhận đã được báo cáo tại chín quốc gia thành viên EU / EEA (Áo, Bỉ, Pháp, Đức, Ý, Hà Lan, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Thụy Điển) và ít nhất 42 trường hợp nghi ngờ khác đang được điều tra. Các ca bệnh đậu mùa khỉ ở người được chẩn đoán hiện nay chủ yếu là ở những người đàn ông có quan hệ tình dục đồng giới, điều này cho thấy rằng sự lây truyền có thể xảy ra khi quan hệ thân mật. Sự lây truyền có thể xảy ra khi tiếp xúc gần niêm mạc hoặc vùng da không còn nguyên vẹn với vật liệu lây nhiễm từ tổn thương, hoặc qua các giọt đường hô hấp lớn khi tiếp xúc mặt đối mặt kéo dài.

Andrea Ammon, Giám đốc ECDC
Hầu hết các trường hợp hiện nay đều có các triệu chứng bệnh nhẹ và đối với dân số rộng hơn, khả năng lây lan là rất thấp. Tuy nhiên, khả năng lây lan thêm virus khi tiếp xúc gần gũi, ví dụ như trong các hoạt động tình dục giữa những người có nhiều bạn tình, được coi là cao.

2. Bệnh đậu mùa khỉ không phải là bệnh lây truyền qua đường tình dục

Thông tin từ CNBC cho biết đợt bùng phát đã nhanh chóng lan rộng khắp châu Âu và Bắc Mỹ trong tuần trước và dự kiến có thể sẽ lan rộng hơn khi có nhiều bác sĩ tìm kiếm các dấu hiệu và triệu chứng hơn. Mặc dù bản thân virus không phải là bệnh lây truyền qua đường tình dục, thường lây lan qua tinh dịch và dịch âm đạo, nhưng sự gia tăng số ca bệnh gần đây nhất dường như đã lây lan ở những người đàn ông có quan hệ tình dục với đàn ông khác.

Virus lây lan qua tiếp xúc gần gũi với người, động vật hoặc vật liệu bị nhiễm virus. Nó xâm nhập vào cơ thể qua da, đường hô hấp, mắt, mũi và miệng. Theo CDC Hoa Kỳ, mặc dù sự lây truyền từ người sang người cũng xảy ra qua đường hô hấp, nhưng phải tiếp xúc trực tiếp lâu dài. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, bệnh đậu mùa khỉ là một bệnh do virus cùng họ với bệnh đậu mùa gây ra nhưng không nghiêm trọng bằng. Tuy nhiên, bệnh đậu mùa khỉ có thể giết chết 1 trong 10 người mắc bệnh, dựa trên các quan sát ở châu Phi.

Theo Tiến sĩ Scott Gottlieb, thành viên hội đồng quản trị của Pfizer, công ty khởi nghiệp xét nghiệm di truyền Tempus, công ty công nghệ chăm sóc sức khỏe Aetion và công ty công nghệ sinh học Illumina cho biết bệnh đậu mùa khỉ có thể gây rối loạn ở những nơi nó đang lây lan. Tiến sĩ Scott Gottliebcho biết sẽ có thêm nhiều trường hợp được xác nhận ở Mỹ trong những tuần tới khi các bác sĩ và quan chức y tế công cộng đánh giá lại những bệnh nhân đã xuất hiện các triệu chứng và virus vẫn tiếp tục lây lan.

 - Ảnh 5.

Người dân lo lắng một loại virus gây bệnh đậu mùa khỉ trong các bệnh viện ở Canada. Ảnh Sebastian Condrea / Getty Images

Bác sĩ hàng đầu của Canada cho biết bệnh đậu mùa ở khỉ lây lan bất thường, nhưng nguy cơ nhiễm trùng thấp. Tiến sĩ Howard Njoo, Phó Giám đốc y tế công cộng của Canada cho biết bệnh đậu mùa đã được xóa sổ bằng cách tiêm phòng vào năm 1980 và vaccine của nó có thể được sử dụng để chống lại bệnh đậu mùa ở khỉ. TS. Njoo nói thêm rằng nguy cơ chung đối với dân số nói chung là "thấp", nhưng mọi người có thể bảo vệ khỏi bệnh đậu mùa ở khỉ thông qua các biện pháp được sử dụng phòng COVID-19, như đeo khẩu trang và giữ vệ sinh tốt.

Các nhà điều tra tại Canada đang cố gắng tìm hiểu xem căn bệnh này đang lây truyền giữa người với người như thế nào. Một số trường hợp đã được báo cáo ở nam giới quan hệ tình dục đồng giới.

Angela Rasmussen, một nhà virus học về vaccine và truyền nhiễm Tổ chức Dịch bệnh tại Đại học Saskatchewan cho biết: "Cộng đồng những người đàn ông quan hệ tình dục đồng giới đã bị kỳ thị kinh khủng về mối liên hệ với việc lây nhiễm virus, nhưng tôi muốn nói rằng mối liên hệ đó vẫn chưa được hoàn thiện."

Rasmussen nói thêm rằng bệnh đậu mùa khỉ có nhiều cách lây lan giữa người với người, nhưng bệnh này cần tiếp xúc khá lâu với người khác mới có thể bị bệnh.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, virus gây bệnh đậu mùa khỉ không được coi là một bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục, hoặc lây lan qua tinh dịch và dịch âm đạo. Tuy nhiên, bất kỳ ai tiếp xúc gần với người có virus đều được coi là có nguy cơ lây nhiễm cao.

Theo Andy Seale, cố vấn của Chương trình Toàn cầu về HIV, Viêm gan và STIs (các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục) của Tổ chức Y tế Thế giới: "Mặc dù chúng tôi đang chứng kiến một số trường hợp nam quan hệ tình dục đồng giới, nhưng đây không phải là một căn bệnh đồng tính như một số người trên mạng xã hội đã cố gắng gán ghép cho nó. Bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh đậu mùa ở khỉ khi tiếp xúc gần gũi. Nhiều bệnh có thể lây lan qua đường tình dục. Bạn có thể bị ho hoặc cảm lạnh khi quan hệ tình dục, nhưng không có nghĩa đó là bệnh lây truyền qua đường tình dục."
 - Ảnh 8.

Rửa tay sạch với xà phòng là một trong những cách phòng bệnh đậu mùa khỉ.

3. Kiêng quan hệ tình dục khi nghi ngờ bản thân hoặc đối tác nhiễm bệnh

Lời khuyên của WHO để phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ:

Phòng ngừa: Người tiếp xúc trực tiếp với người bị bệnh, bao gồm cả quan hệ tình dục có thể bị bệnh đậu mùa khỉ. Các bước để tự bảo vệ bao gồm tránh tiếp xúc da với da hoặc mặt đối mặt với bất kỳ ai có triệu chứng mắc bệnh, thực hành tình dục an toàn, giữ tay sạch bằng nước và xà phòng hoặc xoa tay có cồn, và duy trì các biện pháp bảo vệ đường hô hấp.

Phát hiện và chăm sóc: Nếu mọi người phát ban, kèm theo sốt hoặc cảm giác khó chịu hoặc ốm yếu, cần đi xét nghiệm bệnh đậu mùa khỉ. Nếu người nào đó bị nghi ngờ hoặc được xác nhận là mắc bệnh đậu mùa khỉ, họ nên cách ly cho đến khi vảy bong ra và kiêng quan hệ tình dục, kể cả quan hệ tình dục bằng miệng. Trong giai đoạn này, bệnh nhân có thể được điều trị hỗ trợ để giảm bớt các triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ. Người chăm sóc bệnh nhân bệnh đậu mùa khỉ nên sử dụng các biện pháp bảo vệ cá nhân thích hợp, bao gồm đeo khẩu trang, lau chùi các đồ vật và bề mặt đã bị chạm vào.

Báo cáo: Bất kỳ bệnh nào giống như phát ban trong khi đi du lịch hoặc khi trở về phải được báo cáo ngay cho chuyên gia y tế, bao gồm thông tin về tất cả các chuyến du lịch gần đây, tiền sử tình dục và tiền sử chủng ngừa bệnh đậu mùa. Người dân và khách du lịch đến các quốc gia lưu hành bệnh đậu mùa khỉ nên tránh tiếp xúc với động vật có vú bị bệnh như động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa virus đậu mùa khỉ. Không nên ăn hoặc tiếp xúc với động vật hoang dã.

Ngoài ra nên cân nhắc tập trung đông người vì các cuộc tụ tập đông người có thể là môi trường thuận lợi cho việc lây truyền virus đậu mùa khỉ vì chúng kéo theo những tương tác gần gũi, kéo dài và thường xuyên giữa mọi người, do đó có thể khiến những người tham dự tiếp xúc với các tổn thương, dịch cơ thể, giọt đường hô hấp và các vật liệu bị ô nhiễm.

Trong khi các cơ chế lây truyền chính xác của đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ hiện nay vẫn đang được điều tra và chúng có thể khác với các cơ chế lây lan của SARS-CoV-2, điều quan trọng cần lưu ý là các biện pháp phòng ngừa chung được khuyến nghị đối với COVID-19 cũng được kỳ vọng sẽ bảo vệ phần lớn từ sự lây truyền của virus đậu mùa khỉ.


Hoàng Nam (Theo ECDC, CNBC, Global News)
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Tầm quan trọng của việc chuyên nghiệp hóa nghề chăm sóc

Tầm quan trọng của việc chuyên nghiệp hóa nghề chăm sóc

Dân số và phát triển - 6 giờ trước

GĐXH - Trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số nhanh chóng, việc chuyên nghiệp hóa nghề chăm sóc được xác định là một trong những giải pháp chiến lược để bảo đảm chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi, đồng thời thúc đẩy bình đẳng giới và phát triển kinh tế xã hội bền vững.

Ung thư vú có di truyền không?

Ung thư vú có di truyền không?

Dân số và phát triển - 9 giờ trước

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ung thư vú là loại ung thư thường gặp nhất và gây tử vong cao nhất trong các loại ung thư ở nữ giới. Tại Việt Nam, ung thư vú cũng là loại ung thư có tỷ lệ mắc cao nhất. Vậy ung thư vú có di truyền không và làm cách nào để tầm soát ở giai đoạn sớm?

Cực hiếm: Người phụ nữ mang 4 thai tự nhiên

Cực hiếm: Người phụ nữ mang 4 thai tự nhiên

Dân số và phát triển - 23 giờ trước

GĐXH - Theo các bác sĩ, đây là một tình huống đặc biệt hiếm trong sản khoa, với tỷ lệ gặp chỉ khoảng 1/700.000 – 1/800.000 ca mang thai tự nhiên.

Bất ngờ với lý do người vợ trẻ ôm tờ xét nghiệm ADN khóc nức nở

Bất ngờ với lý do người vợ trẻ ôm tờ xét nghiệm ADN khóc nức nở

Dân số và phát triển - 2 ngày trước

Sau 4 giờ dài dằng dặc chờ đợi kết quả ADN nhưng mọi chuyện không thuận theo mong mỏi, người phụ nữ trẻ ôm tờ kết quả xét nghiệm, gục đầu khóc nức nở.

Bé gái ở Phú Thọ chào đời với cân nặng 5kg

Bé gái ở Phú Thọ chào đời với cân nặng 5kg

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

GĐXH - Sau sinh, trẻ hồng hào, khóc to, phản xạ tốt. Được biết, trong suốt thai kỳ, sản phụ tăng 20kg và hoàn toàn khỏe mạnh.

5 bí quyết chăm sóc ngực mẹ sau sinh giúp tránh tắc tia sữa, nứt núm vú

5 bí quyết chăm sóc ngực mẹ sau sinh giúp tránh tắc tia sữa, nứt núm vú

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Tắc tia sữa, nứt núm vú là tình trạng phổ biến, gây đau đớn và ảnh hưởng đến quá trình nuôi con bằng sữa mẹ. Tuy nhiên, chỉ với vài thói quen chăm sóc ngực đơn giản mỗi ngày, mẹ hoàn toàn có thể phòng tránh hiệu quả.

Tiếng khóc của trẻ báo hiệu bệnh lý, cần cho trẻ kiểm tra sớm

Tiếng khóc của trẻ báo hiệu bệnh lý, cần cho trẻ kiểm tra sớm

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

GĐXH - Theo nghiên cứu, trẻ sơ sinh có thể phát ra từ 5 đến 7 loại tiếng khóc khác nhau, tương ứng với các nhu cầu và cảm xúc khác nhau...

Mẹ bị viêm tuyến vú có cho con bú được không?

Mẹ bị viêm tuyến vú có cho con bú được không?

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

Viêm tuyến vú không những gây khó khăn, đau đớn khi cho con bú mà còn dễ có nguy cơ nhiễm trùng áp-xe vú nếu không được điều trị kịp thời. Vậy mẹ có nên cho con bú khi bị viêm tuyến vú không?

10 dấu hiệu của ung thư tuyến tiền liệt có thể nhầm lẫn với bệnh lý khác

10 dấu hiệu của ung thư tuyến tiền liệt có thể nhầm lẫn với bệnh lý khác

Dân số và phát triển - 6 ngày trước

Ung thư tuyến tiền liệt thường xuất hiện với những triệu chứng khó nhận biết, dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe ít nghiêm trọng hơn. Đừng bỏ qua những 10 dấu hiệu dưới đây, bởi việc phát hiện sớm có ý nghĩa quyết định trong điều trị.

Cholesterol cao có thể gây ra rối loạn cương dương?

Cholesterol cao có thể gây ra rối loạn cương dương?

Dân số và phát triển - 6 ngày trước

Nồng độ cholesterol cao không chỉ đe dọa tim mạch mà còn là thủ phạm thầm lặng gây rối loạn cương dương. Tìm hiểu mối liên hệ mật thiết này để bảo vệ sức khỏe nam giới toàn diện hơn.

Top