Cần lấy ý kiến của những người trực tiếp làm công tác DS

Nếu xóa sổ hệ thống này, sẽ không hoàn thành những nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao cho ngành Y tế, trong đó có những chỉ tiêu quan trọng về công tác DS-KHHGĐ. Đây là thông tin quan trọng mà TS. Dương Quốc Trọng, Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ (Bộ Y tế) đưa ra trong Hội nghị Sơ kết 6 tháng đầu năm, nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm và phương hướng kế hoạch phát triển sự nghiệp y tế vừa được tổ chức ngày 13/9.

Tình trạng "trên giảm, dưới phình"

100% thôn, xóm, bản làng, cụm dân cư có cộng tác viên dân số - Đây cũng là "xương sống" của ngành dân số. Ảnh: Dương Ngọc.

Đảng ta đã ban hành nhiều Nghị quyết về công tác y tế và dân số và các nghị quyết về hai lĩnh vực này luôn đi song hành với nhau: BCH TW Đảng khóa VII đã ban hành Nghị quyết Trung ương 4 về "những vấn đề cấp bách của sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân" và Nghị quyết về "chính sách DS-KHHGĐ". Bộ Chính trị khóa IX ban hành Nghị quyết 46/NQ-TW về "Công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới" bên cạnh Nghị quyết 47/NQ-TW về "Tiếp tục thực hiện công tác DS-KHHGĐ". Đến nhiệm kỳ khóa X, mặc dù khi đó dân số đã về với y tế nhưng Bộ Chính trị vẫn ban hành 2 Kết luận: Kết luận 43/KL-TW của Bộ Chính trị về thực hiện Nghị quyết 46/NQ-TW; Kết luận 44/KL-TW về thực hiện Nghị quyết 47/NQ-TW.

“Như vậy, Bộ Chính trị đã khẳng định đây là hai lĩnh vực riêng biệt có cách làm khác nhau với những giải pháp khác nhau, với việc thiết kế tổ chức bộ máy thực hiện khác nhau. Nghị quyết 46/NQ-TW nêu rõ: “Các đơn vị chuyên môn y tế ở địa phương được quản lý theo ngành, nhưng Nghị quyết 47/NQ-TW đã nêu rằng: Cần phát huy sự phối hợp liên ngành và tổ chức bộ máy của ngành Dân số phải được củng cố, kiện toàn từ Trung ương đến cơ sở" - Tổng cục trưởng nhấn mạnh.

Để giải quyết vấn đề dân số, bên cạnh những giải pháp về chuyên môn y tế cần có những giải pháp mang tính xã hội, phối hợp liên ngành nhưng với cách làm như hiện nay, chúng ta đang ứng xử với công tác dân số chỉ như một dịch vụ y tế đơn thuần. “Tôi còn nhớ vào năm 2008,       GS.Phạm Mạnh Hùng - người đang dự Hội nghị ở đây ngày hôm nay, khi đó với cương vị Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương - đã đề nghị đổi tên Bộ Y tế thành Bộ Y tế - Dân số, vì chúng ta đã có Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thì tại sao chúng ta lại không thành lập Bộ Y tế - Dân số. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng, tên gọi cũng quan trọng nhưng vấn đề quan trọng hơn là nội hàm triển khai thực hiện"-TS.Dương Quốc Trọng nói.

Sau 4 năm đưa Dân số về Y tế, dưới sự chỉ đạo sát sao, trực tiếp và có phần quyết liệt của Ban Cán sự Đảng và lãnh đạo Bộ Y tế, tổ chức bộ máy đã dần được ổn định và đi vào hoạt động có nền nếp.

Về tổ chức bộ máy tại Trung ương đã thành lập Tổng cục DS-KHHGĐ; 63/63 tỉnh thành lập Chi cục DS-KHHGĐ; 62/63 tỉnh, thành thành lập Trung tâm DS-KHHGĐ tuyến huyện; 50/63 tỉnh đã đưa cán bộ chuyên trách về làm việc tại trạm y tế; 45/63 tỉnh đã giao chỉ tiêu biên chế và tuyển dụng được 4.707 viên chức làm cán bộ chuyên trách dân số; có 168.163 cộng tác viên DS-KHHGĐ tại các thôn xóm, bản, làng. “Có thể chúng ta chưa đủ 100% thôn, xóm, bản làng có nhân viên y tế thôn, bản, nhưng tôi khẳng định rằng: 100% thôn, xóm, bản làng, cụm dân cư có cộng tác viên dân số. 

Ở Trung ương (Tổng cục) đã giảm được 4 đầu mối (từ 12 đơn vị cấp vụ xuống còn 8 đơn vị) và giảm 39 cán bộ. Song bức tranh ở địa phương lại mang màu sắc khác. Ở tuyến tỉnh tăng 189 người; tuyến huyện tăng 2.480 người; tuyến xã, nếu tuyển đủ cán bộ chuyên trách dân số xã, sẽ tăng thêm 11.121 người. Mặc dù số lượng biên chế tăng rất cao nhưng hiệu quả chưa được như mong muốn, thậm chí không bằng so với trước đây"-TS.Dương Quốc Trọng nói.

Cần giữ vững hệ thống dân số cơ sở