Cảnh báo cho 2022: Giá tăng điên cuồng, sức mua thấp chưa từng có
Đối lập với việc tăng giá hàng hóa, nguyên vật liệu đầu vào là sức mua ảm đạm, làm ‘bay màu’ những DN, hộ kinh doanh đang chất chồng gian khó. Thực tế 2021 là cảnh báo cho 2022.

Bát phở của chị Thìn
Buổi sáng những ngày cuối năm dương lịch, chị Nguyễn Thị Thìn (tên nhân vật được thay đổi) ở Long Biên, Hà Nội ngồi lặng lẽ bên quán phở nằm ngay mặt đường Nguyễn Văn Cừ. Hai năm qua, chị nằm trong số hàng triệu người bị Covid-19 làm cho bầm dập.
Chị Thìn đầu tư một nhà hàng bán bún, phở ở Bãi Cháy, Quảng Ninh, nhưng dịch bệnh nên không có khách. Không thể trụ nổi, chị từ bỏ, trở lại Hà Nội với hành trang là “món nợ cả tỷ đồng” rồi mở quán bán đồ ăn sáng gồm phở, bún, cháo trên con phố thuộc quận Long Biên rộng thênh thang.
Nhưng “vận đen” vẫn chưa dừng. Cơn bão Covid-19 tiếp tục đổ bộ. Hà Nội giãn cách 2 tháng trời, quán chị cũng đóng cửa. “Tiền thuê là 10 triệu/tháng. 2 tháng ấy, chủ nhà không lấy tiền. Khi Hà Nội cho phép bán hàng trở lại, tiền thuê nhà được giảm còn 5 triệu đồng trong 3 tháng”, chị kể.

Dịch covid-19 với những lần giãn cách xã hội làm nhiều hộ kinh doanh gặp không ít khó khăn. Ảnh minh họa: L.Bằng
Nhưng đến giờ này, khách vẫn thưa thớt. “Tuyến đường này trước xe khách chạy nhiều, giờ vắng hẳn nên cũng không có nhiều khách. Dân cũng tiết kiệm hơn. Họ ăn sáng ở nhà nên chị chỉ bán được cầm chừng. Một ngày mà bán được 100 bát phở chỉ là lấy công làm lãi, còn muốn lãi phải bán được 200-300 bát”, chị nhẩm tính.
Cơn sốc giá cả cũng là một trong những lý do khiến việc làm ăn của chị không được như ý. Nguyên liệu đầu vào tăng, song giá bán không thể tăng khiến mỗi bát phở gánh thêm nhiều chi phí. “Những năm trước, bát phở bán 30.000 thì chi phí khoảng 24.000. Nhưng nay, chi phí tăng lên đến 27.000-28.000 đồng/bát, giá bán giữ nguyên”, chị thở dài. “May là vẫn bán túc tắc được”.
Câu chuyện của chị Thìn không phải là hiếm gặp. Đại dịch Covid-19 đã làm thay đổi nhiều thứ, kéo theo sự tàn phá ngoài sức tưởng tượng, trong đó có ‘bão giá’ càn quét khắp các lĩnh vực.
Những nhà thầu xây lắp "kêu cứu" khi giá thép tăng phi mã. Ngay cả doanh nghiệp thép cũng kêu trời khi giá quặng leo thang chóng mặt, đẩy giá thành thép lên cao. Nhà nông méo mặt vì giá phân bón tăng không có điểm dừng. DN vận tải chưa kịp hoàn hồn sau những lệnh ‘cấm đường’ thì đối mặt giá xăng dầu tăng sốc. Giá đất 'lên đồng' ở nhiều tỉnh thành, khiến giấc mơ có chốn ‘an cư lạc nghiệp’ của bao người trở nên xa vời vợi.
Từ tháng 12/2020, giá thép các loại bỗng sốt giá bất thường, kéo dài đến tháng 6/2021 do biến động giá nguyên liệu đầu vào. Giá phôi thép tháng 5/2021 tăng 62% so với giá tháng 2/2020 (từ 9.433.697 đồng/tấn lên 15.278.360 đồng/tấn) và tăng 41% so với tháng 12/2020 là 41% (từ 10.800.000 đồng/tấn lên 15.278.360 đồng/tấn).
Đối với giá thép cuộn cán nóng HRC, giá thép HRC tháng 5/2021 tăng 94% so với giá tháng 2/2020 (từ 9 triệu lên 17,5 triệu đồng/tấn) và tăng 48% so với tháng 12/2020 (từ 11,8 triệu lên 17,5 triệu đồng/tấn).
Là một trong những mặt hàng ở top đầu về mức tăng giá trong một năm qua, giá xăng dầu biến động mạnh. Trong nước, giá xăng ngày 11/1 là 16.930 đồng/lít xăng RON95 và 15.940 đồng/lít xăng E5. Nhưng đến kỳ điều hành ngày 10/11, giá xăng RON95 đã lên tới 24.990 đồng/lít (tăng tới 8.060 đồng/lít) còn xăng E5 tăng lên 23.660 đồng/lít (tăng 7.720 đồng/lít). Những kỳ điều hành gần đây, giá xăng dầu bắt đầu giảm nhưng vẫn duy trì ở mức cao là 22.080 đồng/lít xăng E5 và 22.800 đồng/lít xăng RON95-III.
Với giá gas, từ đầu năm 2021, giá bán lẻ gas trong nước được điều chỉnh tăng 9 lần (tháng 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10 và 11) và giảm 2 lần (tháng 4 và 5), với tổng mức tăng là hơn 100.000 đồng/bình 12 kg so với thời điểm cuối năm 2020. Đến đầu tháng 12, giá gas mới giảm được 24.000-24.500 đồng/bình 12 kg sau chuỗi ngày tăng.

Thu nhập giảm, giá cả tăng khiến người dân phải tằn tiện chi tiêu. Ảnh: L.Bằng
Theo thống kê của Tổ điều hành thị trường trong nước, so với cùng kỳ năm trước, giá hầu hết nguyên liệu thức ăn chăn nuôi trong nước đều tăng cao, từ 2,38-49%, kéo theo giá thức ăn hỗn hợp cho gà tăng gần 28-30%, giá thức ăn cho lợn tăng 32%.
Những mặt hàng kể trên tăng giá nên dễ hiểu khi chi phí cho một bán phở chị Thìn bán cũng tăng.
Sức mua thấp kỷ lục
Đối lập với bức tranh tăng giá hàng hóa, nguyên vật liệu đầu vào đó là một sức mua ảm đạm, đủ làm ‘bay màu’ những DN, hộ kinh doanh vốn đang chất chồng gian khó.
Trước khi đại dịch Covid-19 xuất hiện và thành mối nguy toàn cầu, doanh thu bán lẻ và dịch vụ tiêu dùng luôn tăng 10% trở lên. Nhưng sang năm nay, con số doanh thu bán lẻ và dịch vụ tiêu dùng 11 tháng lại giảm tới 8,7% so với cùng kỳ năm trước, nếu loại trừ yếu tố giá giảm 10,4% (cùng kỳ năm 2020 giảm 3,8%).
Sức mua thấp cũng là lý do khiến dù giá cả nguyên vật liệu đầu vào tăng vọt nhưng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) lại tăng rất thấp. Ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) dự kiến CPI năm 2021 chỉ tăng 1,9%.
Chính vì thế, một trong những giải pháp để phục hồi kinh tế được bàn luận suốt thời gian qua là áp dụng các biện pháp kích cầu với những hào hứng và lo ngại đan xen. Trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội chiều 11/11 về một số vấn đề liên quan đến gói kích thích phục hồi kinh tế đang được xây dựng, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng trấn an: “Chúng ta phải rút kinh nghiệm được gì và chưa được gì của gói kích cầu đầu tư những năm 2008-2009, phát huy được những mặt tốt, tránh những khiếm khuyết của chương trình trước đây”.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng nhấn mạnh rất rõ những điểm chưa làm được của gói kích cầu kinh tế năm 2009. Dù tác động của gói này là giúp nền kinh tế vượt qua khủng hoảng, đạt được mức tăng trưởng dương vào thời điểm đó, nhưng cũng để lại những hệ lụy lớn khi chính sách thực hiện thiếu đồng bộ, thiếu giám sát. Năm 2010, lạm phát của chúng ta là 9,2% còn năm 2011 là 18,6%.
“Mục tiêu của gói chính sách đó là kích cầu đầu tư, sản xuất, an sinh xã hội, nhưng không kiểm soát tốt, thiếu đồng bộ giữa chính sách tài khóa và tiền tệ, nên khi hỗ trợ lãi suất lớn, tiền không chảy vào sản xuất, mà chảy vào chứng khoán, bất động sản,... Hậu quả là lạm phát, bất ổn kinh tế vĩ mô”, ông đánh giá
“Chúng tôi đã rút ra được 4 bài học kinh nghiệm để không lặp lại, làm cơ sở cho nghiên cứu, đề xuất và thực hiện các gói giải pháp phục hồi và phát triển kinh tế tới đây”, Bộ trưởng cho hay.
Điều đó cho thấy ‘kích cầu’ đúng và trúng, để tiền chảy vào khu vực sản xuất thay vì vào các thị trường nặng tính đầu cơ như chứng khoán, bất động sản là cần thiết. Nếu các biện pháp ‘kích cầu’ không được kiểm soát tốt, không được “rút kinh nghiệm” như người đứng đầu Bộ KH-ĐT đã chia sẻ, thì lạm phát thấp của năm 2021 chỉ là “khoảng lặng trước cơn bão”.
Lương Bằng

Bị cắt bảo hiểm y tế, người tố cáo Công ty C.P. Việt Nam phải tự chi trả tiền chạy thận
Bảo vệ người tiêu dùng - 6 giờ trướcGĐXH - Sau khi bất ngờ bị cho thôi việc, ông N đã gặp không ít khó khăn do nguồn thu nhập chính chỉ trông vào việc bán băng keo tại nhà. Đồng thời, ông N cũng cảnh báo việc xuất hiện tình trạng mạo danh ông để nhận tiền ủng hộ.

Kết quả xổ số - KQXS hôm nay thứ Tư ngày 4/6/2025
Sản phẩm - Dịch vụ - 7 giờ trướcGĐXH - Kết quả xổ số hôm nay - KQXS thứ Tư ngày 4/6/2025: Xổ số miền Nam - XSMN, xổ số miền Trung - XSMT, xổ số miền Bắc - XSMB, xổ số Vietlott - XS Vietlott.

Lịch cúp điện Kiên Giang từ ngày 4 – 8/6/2025: Cúp điện gần 12 tiếng/ngày dài hàng loạt khu dân cư và tuyến đường
Sản phẩm - Dịch vụ - 8 giờ trướcGĐXH – Theo thông báo lịch cúp điện của Tổng Công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC), trong tuần nhiều khu dân cư và đơn vị thuộc Kiên Giang sẽ mất điện cả ngày.

Có tới 8 ngân hàng vượt mốc 6% điều kiện thường: Gửi tiết kiệm 12 tháng nhận tối đa bao nhiêu tiền lãi?
Giá cả thị trường - 8 giờ trướcGĐXH - Hiện mức lãi suất trên 6%/năm đang được một số ngân hàng niêm yết cho các kỳ hạn tiền gửi dài, không yêu cầu về số tiền gửi tối thiểu.

Chặn đứng gần 700kg thịt lợn, nội tạng động vật không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm
Bảo vệ người tiêu dùng - 9 giờ trướcGĐXH - Ngày 4/6, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cho biết, khoảng 400kg thịt lợn không rõ nguồn gốc và gần 300kg nội tạng động vật các loại vừa được chặn đứng tại Đắk Lắk và Quảng Bình.

Giá cho thuê không ngờ tới của nhiều căn nhà riêng trong ngõ tại Cầu Giấy, Hà Nội
Giá cả thị trường - 10 giờ trướcGĐXH - Không còn là lựa chọn "bình dân", nhiều căn nhà riêng sâu trong ngõ tại quận Cầu Giấy (Hà Nội) hiện đang được rao cho thuê với mức giá khiến không ít người phải giật mình.

Vụ Công ty C.P. Việt Nam bị 'tố' sử dụng lợn bệnh: Bộ NN-MT đề nghị Bộ Công an điều tra, xử lý thông tin tố cáo
Bảo vệ người tiêu dùng - 10 giờ trướcGĐXH - Để bảo vệ người tiêu dùng, Bộ Nông nghiệp – Môi trường vừa ký công văn gửi Bộ Công an đề nghị điều tra, xử lý thông tin về việc tố cáo Công ty CP Chăn nuôi C.P. Việt Nam bán thịt lợn bệnh.

Giá lăn bánh Toyota Vios mới nhất giảm kỷ lục, thấp chưa từng có, ngang sedan hạng A, dễ bỏ xa Hyundai Accent và Honda City về doanh số
Giá cả thị trường - 11 giờ trướcGĐXH - Giá lăn bánh Toyota Vios mới nhất đang ở mức cực rẻ nhờ ưu đãi, đem tới cho những đối thủ cạnh tranh trực tiếp như Honda City hay Hyundai Accent một thử thách cực lớn.

Lịch cúp điện Trà Vinh từ ngày 4 – 8/6/2025: Những khu dân cư và tuyến đường nào nằm trong diện cúp điện liên tục?
Sản phẩm - Dịch vụ - 11 giờ trướcGĐXH – Theo thông báo lịch cúp điện của Tổng Công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC), hôm nay đến hết tuần một số khu dân cư và đơn vị thuộc Trà Vinh sẽ mất điện cả ngày.

Giá nhiều tòa căn hộ dịch vụ tại Cầu Giấy, Hà Nội vượt ngưỡng vài chục tỷ đồng/căn
Giá cả thị trường - 12 giờ trướcGĐXH - Tại quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội, nhiều tòa căn hộ dịch vụ có giá vài chục tỷ đồng vẫn thu hút nhà đầu tư nhờ dòng tiền cho thuê ổn định và lợi nhuận bền vững.

Giá lăn bánh Toyota Vios mới nhất giảm kỷ lục, thấp chưa từng có, ngang sedan hạng A, dễ bỏ xa Hyundai Accent và Honda City về doanh số
Giá cả thị trườngGĐXH - Giá lăn bánh Toyota Vios mới nhất đang ở mức cực rẻ nhờ ưu đãi, đem tới cho những đối thủ cạnh tranh trực tiếp như Honda City hay Hyundai Accent một thử thách cực lớn.