Chuyện tình làng Vân

Làng nằm nép mình bên chân sóng biển, dựa lưng vào vách núi Hải Vân. Chỉ cách trung tâm TP Đà Nẵng chừng 30 km nhưng cô lập như một ốc đảo. Muốn vào làng chỉ có cách trèo lên đỉnh núi Hải Vân rồi cắt núi thả dốc dựng đứng để đi xuống. Còn muốn đi đường biển thì phải lụy đò, mấy ngày mới có một chuyến. Hòa Vân ngày xưa được biết đến bởi cái tên nghe đầy xót xa: “Làng hủi”.

Cùng cảnh rồi nên duyên

Sáng cuối đông, gió biển thổi từng cơn lạnh buốt. Ông Bồng, bà Diên ngồi chụm vào nhau bên bếp lửa. Bà Phú, một bệnh nhân phong hàng xóm của ông Bồng, bảo: “Ông bà Bông - Diên sống đầm ấm lắm. Tuổi 80 mà vẫn quấn quýt như vợ chồng son, chăm bẵm nhau từng ly từng tý. Tội nghiệp là họ lấy nhau đã 30 năm rồi mà không có mụn con nào. Bây chừ lụm khụm, không con không cháu, mỗi khi trái gió trở trời cũng gian nan lắm”.

Ông bà Hương-Lai lấy nhau không có mặt con nào nhưng họ nguyện suốt đời có nhau.

Cũng cảnh éo le như ông Bồng, bà Diên cùng quê ở Huế, khi đến tuổi con gái thì dính bệnh phong, đi khắp nơi tìm thầy trị bệnh nhưng không khỏi. Rồi một ngày bà hay tin ở làng Vân có bệnh viện cho người bệnh phong điều trị chạy đến. Cùng cơn hoạn nạn, ông xởi lởi giúp bà bước qua ngày đầu khó khăn nhất. Ông Bồng bảo: “Ban đầu đến đây, cái chết vẫn cứ rình rập. Chúng tôi chẳng biết duyên phận là gì, chẳng ai dám mơ màng về hạnh phúc đôi lứa. Nhưng rồi ngày lại qua ngày. Căn bệnh khiến hai người phải dựa lưng vào nhau mà sống. Cứ ốm đau là người này lo cho người kia miếng cơm, bát cháo”. Họ nên duyên vợ chồng.

Cũng như vợ chồng ông Bồng, ông Đặng Hương và bà Đặng Thị Lai tham gia cướp chính quyền ở Tam Kỳ. Hoạt động trong lòng địch được mấy năm, ông đi văn công chiến trường. Nhưng rồi một buổi chiều ông đau đớn khi phát hiện mình mắc phải bệnh phong. Gần như tuyệt vọng, ông được đồng đội đưa vào Quy Hòa (Bình Định) điều trị. Sau ngày giải phóng, ông được chuyển từ Quy Hòa ra làng Vân rồi gặp bà Lai, cũng dính căn bệnh như mình. Họ nguyện suốt đời bên nhau dù không có mặt con nào.

Tình mẫu tử

Chuyện bà Nguyễn Thị Phú với đứa con mắc bệnh tâm thần được cư dân làng phong nhắc đến nhiều nhất. Bà Phú quê ở huyện Điện Bàn, Quảng Nam. 20 tuổi, sau mấy ngày cha mẹ bị giặc bắn chết, bà phát hiện mình mắc chứng bệnh phong. Mấy năm sau, bà kiếm được một đứa con trai với một người đàn ông làng bên. Chiến tranh, bệnh tật, bà bồng đứa con mới mấy tháng tuổi chạy xuống làng Vân.

Một tháng cứ hai, ba lần, bà Phú vượt núi mang con gà, con cá tươi lên thăm đứa con bị bệnh tâm thần.

Còn với bà Nguyễn Thị Bốn, câu chuyện chạy theo cha ra làng phong vẫn khắc ghi trong tâm khảm. “Ngày đó, tôi mới lên 10. Mẹ mất, cha tôi bị bệnh phong rất nặng. Với làng xóm ở quê lúc đó nhà nào có người dính phải căn bệnh phong khiếp đảm lắm. Hết cách, ba tôi bồng bế mấy chị em tôi đi bộ cả trăm cây số xuống làng phong này” - bà Bốn bật khóc khi nhắc lại chuyện cũ. “Ngày xuống đây, cuộc đời của đứa trẻ như khép lại. Cha tôi hiểu điều này nhưng ông không nói, đêm đêm ông không ngủ lại đến ngồi đầu giường mấy chị em tôi. Giờ ba đã hơn 80 tuổi, sức khỏe đã kiệt, tôi hiểu cha và không để ông phải cô đơn một phút nào trong những ngày cuối đời này”.

Thế hệ mới ở làng phong

Cuối những năm 1990 của thế kỷ trước trên ốc đảo này, người ta chứng kiến hàng chục đám cưới hạnh phúc đến rơi nước mắt. Họ là thế hệ thứ hai của làng phong. Anh Nguyễn Minh Hà kể: “Cha tôi người Đại Lộc, mẹ người Điện Bàn (Quảng Nam). Cả hai gặp nhau ở Viện phong Cẩm Hải, rồi khi chiến tranh ly tán cả ông bà chạy ra Huế chữa trị. Sinh tôi ra ở Huế đến năm hai tuổi thì lại bồng chạy về làng Vân này. Hồi đó, cuộc đời của những đứa trẻ lớn lên ở làng phong bị kỳ thị, không ai dám đến gần. Chúng tôi côi cút lớn lên trên ốc đảo và yêu thương lúc nào chả hay”. Chị Loan, vợ anh là con của ông Hồ Hòa, bà Hoàng Thị Thơm, cũng là bệnh nhân phong sinh ra ngay tại làng phong này. Anh chị là những đứa trẻ đầu tiên của làng, lớn lên và thành đôi lứa. Giờ vợ chồng Hà-Loan đã có hai đứa con kháu khỉnh.