Cứu sống trẻ bằng “Cái ôm đầu tiên”
GiadinhNet - Cứ 2 phút có 1 trẻ sơ sinh tử vong, thông tin này được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) đưa ra tại cuộc họp nhằm đẩy mạnh chăm sóc sơ sinh thiết yếu ngày 17/8 vừa qua rất đáng suy nghĩ. Nhưng điều quan trọng nhất là những đứa trẻ đó có thể được cứu sống ngay từ “Cái ôm đầu tiên” của người mẹ.

Cứu sống con nhờ “Cái ôm đầu tiên”
“Cái ôm đầu tiên” còn gọi là phương pháp “da kề da” (hay còn gọi là ấp Kangaroo liên tục) đã được các bệnh viện phụ sản thực hiện cho các bà mẹ sinh non. Như một phép màu, bằng sự kiên trì của cả các thầy thuốc và sự nhẫn nại của cha mẹ, người thân, nhiều trẻ sinh non, sinh thiếu tháng, thậm chí nặng dưới 1.000g đã lớn lên trong niềm hạnh phúc vô bờ của gia đình.
Trường hợp con của vợ chồng anh Phúc, chị Tiên (quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ) là câu chuyện đầy xúc động. Mong chờ gần 6 năm, anh chị vui mừng khi mang thai đứa con đầu tiên. Không ngờ, thai được 27 tuần tuổi thì chị bị vỡ ối và sinh bé gái nặng 900g tại Bệnh viện Phụ sản TP Cần Thơ, trong tình trạng suy hô hấp.
Được hỗ trợ thở bằng máy và áp dụng phương pháp “da kề da” liên tục với mẹ, sau thời gian điều trị 45 ngày, bé đã đạt cân nặng 1,7kg với tình trạng sức khỏe tốt. Cả gia đình anh Phúc nghẹn ngào xúc động với sức sống kỳ diệu này.
Một trường hợp sinh non tháng khác được điều trị hiệu quả là con của sản phụ N.T.H (quê ở Cà Mau. Chị H chuyển dạ bất ngờ khi thai mới 27 tuần tuổi, cân nặng 1,2kg. Vì sinh non nên bé suy hô hấp và thiếu máu nặng. Các bác sĩ phải cho bé thở máy khi vừa chào đời, kết hợp “da kề da” cùng mẹ và ấp Kangaroo tại phòng sinh.
Bằng nỗ lực của bác sĩ, gia đình và của bé, trải qua nhiều lúc cam go, sau 2 tháng điều trị, bé đã cứng cáp hơn với cân nặng 2,1kg. Qua khám tổng quát, mắt bé không bị mờ, phản xạ tốt, bú mẹ giỏi, hô hấp ổn định.
Tiếp xúc "da kề da" là khi bé được đặt trần không áo quần trên ngực hoặc bụng trần của mẹ. Mặt, ngực, bụng và chân của bé áp sát người mẹ, không có khoảng trống. Bé có thể mặc bỉm và đội mũ, đầu nghiêng về một bên, trên mình đắp một tấm chăn ấm.
Theo WHO, phương pháp này cần được thực hiện liên tục trong vòng ít nhất 1 giờ ngay sau sinh và lặp lại càng thường xuyên càng tốt trong những tuần đầu. Trường hợp trẻ sinh mổ, tiếp xúc "da kề da"cần được thực hiện ngay khi mẹ tỉnh táo, có thể đáp ứng với xung quanh.
Trong hai thập kỷ qua, Việt Nam đã đạt được những bước tiến lớn trong giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi trong tháng đầu sau sinh, đạt mục tiêu Thiên niên kỷ về giảm tỷ lệ trẻ tử vong. Tuy nhiên, trong năm 2012, vẫn có trên 17.000 trẻ sơ sinh tử vong trong tháng đầu đời.
Vì lý do này, "Cái ôm đầu tiên" nêu bật tầm quan trọng của chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm. Gói hành động và can thiệp này đề cập đến các nguyên nhân cơ bản nhất của tử vong hoặc bệnh tật ở trẻ sơ sinh, như đẻ non (sinh non), sơ sinh nhẹ cân hoặc mắc nhiễm trùng nặng như viêm phổi hoặc tiêu chảy.
Đơn giản mà hiệu quả rất lớn
Tại Việt Nam, chiến dịch "Cái ôm đầu tiên" với các bước đơn giản đã cứu sống hàng nghìn em bé sơ sinh và ngăn ngừa hàng trăm nghìn ca biến chứng mỗi năm do các thực hành có hại hoặc lỗi thời trong chăm sóc trẻ mới chào đời.
Chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm bắt đầu bằng "Cái ôm đầu tiên" hay duy trì tiếp xúc “da kề da” giữa mẹ và bé ngay sau sinh. Phương pháp đơn giản này giúp ủ ấm trẻ, chuyển máu từ bánh nhau và những vi khuẩn có lợi từ mẹ sang con và khuyến khích nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn.
Chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm có thể được thực hiện ở tất cả các phòng đẻ mà không cần chuẩn bị phức tạp hoặc đòi hỏi các công nghệ đắt tiền. Do đó có thể áp dụng phương pháp này tại bệnh viện huyện, trạm y tế xã ở vùng sâu hay các vùng khó tiếp cận của Việt Nam, nơi có tỷ lệ tử vong sơ sinh cao.
Việc thực hiện “da kề da” ngay sau sinh mang đến rất nhiều lợi ích sau cho bé như ổn định thân nhiệt của bé, hệ hô hấp ổn định. Giúp bé bú mẹ và hấp thu dinh dưỡng tốt, tăng tình cảm mẹ và con, đặc biệt là giảm các hỗ trợ về y tế cho bé, nhất là với các bé sinh non và nhẹ cân…
Theo BS Hoàng Thị Bằng, cán bộ phụ trách mảng sức khỏe bà mẹ và trẻ em của WHO tại Việt Nam: “Nhiều nhân viên y tế có thể chưa biết những thực hành đơn giản này có thể bảo vệ được trẻ sơ sinh. Thêm vào đó, phong tục tập quán và niềm tin ở một số cộng đồng, kể cả nhân viên y tế có thể không hỗ trợ thực hiện đầy đủ chăm sóc sơ sinh sớm thiết yếu.
Thông qua chiến dịch "Cái ôm đầu tiên", chúng tôi khuyến khích thay đổi các thực hành hiện thời và thông báo cho cho các gia đình và cá nhân để họ đòi hỏi nhân viên y tế cung cấp các thực hành tốt nhất”.
Tại Việt Nam, từ tháng 11/2014, Bộ Y tế đã ban hành “Hướng dẫn chuyên môn chăm sóc thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau đẻ”, trong đó có đề cập tới phương pháp tiếp xúc “da kề da” cho bà mẹ và trẻ sơ sinh. Nhiều bệnh viện Phụ sản - Nhi trong cả nước đã áp dụng phương pháp này và thu được các phản hồi tích cực.
Hàng năm, chiến dịch "Cái ôm đầu tiên" khuyến khích thực hành tiếp xúc “da kề da” giữa mẹ và con ngay sau sinh do Bộ Y tế phối hợp với WHO tổ chức đã thu hút được sự quan tâm của nhiều người dân, đặc biệt là các bà mẹ chuẩn bị sinh con.
Việt Nam đã có những nỗ lực lớn để triển khai nhân rộng chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm từ năm 2015, hiện đã được áp dụng đến các cơ sở y tế tại 63 tỉnh, thành phố với trên 8.600 nhân viên của các cơ sở y tế đã được tập huấn.
"Cái ôm đầu tiên" – một bước thực hành đơn giản có khả năng cứu sống trẻ giúp tăng cường tiếp xúc “da kề da” giữa mẹ và trẻ ngay sau khi sinh và trong vài ngày đầu tiên sau sinh. Thực hành "Cái ôm đầu tiên" bao gồm 4 bước chính:
- Lau khô trẻ cẩn thận ngay lập tức sau khi sinh;
- Tiếp xúc “da kề da” ngay lập tức;
- Kẹp và cắt dây rốn kịp thời một cách thích hợp;
- Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn.
Thực hành "Cái ôm đầu tiên" rất đơn giản, có hiệu quả chung và hiệu quả về chi phí và có thể thực hiện được tại tất cả các hoàn cảnh mẹ sinh con. Bước thực hành này mang lại lợi ích cho tất cả trẻ sơ sinh – trẻ có bệnh, đẻ non và thậm chí trẻ sinh bằng phương pháp mổ đẻ.
Hà Anh

Thực hiện ca mổ khó lấy dị vật trong ruột non bệnh nhân
Y tế - 27 phút trướcBệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cuba Đồng Hới vừa phẫu thuật cấp cứu thành công cho nữ bệnh nhân có dị vật trong đường tiêu hóa gây xuất huyết thời gian dài.

Hy hữu: Đau người, nhập viện mới biết hộp sọ bị đóng đinh
Y tế - 11 giờ trướcBệnh nhân nhập viện trong tình trạng chảy máu vùng đầu, đau nhiều. Qua chẩn đoán, các bác sĩ và cả bệnh nhân đều vô cùng kinh ngạc khi thấy một dị vật nghi là đinh, đâm xuyên hộp sọ.

Bộ Y tế tiếp nhận 500.000 liều vaccine sởi do FPT Long Châu tài trợ
Y tế - 1 ngày trước500.000 liều vaccine phòng bệnh sởi do hệ thống nhà thuốc và Trung tâm tiêu chủng FPT Long Châu đã được trao cho Bộ Y tế để phục vụ công tác tiêm chủng phòng chống dịch bệnh sởi.

Cẩn trọng với biến chứng chảy máu do bệnh trĩ
Y tế - 2 ngày trướcBệnh viện Thuận Mỹ ITO Đồng Nai, thành viên Tập đoàn y khoa Hoàn Mỹ vừa điều trị thành công cho trường hợp bệnh nhân chảy máu nhiều do bệnh trĩ.

Hóc xương cá vào đường thở, bé 16 tháng tuổi nhập viện khẩn cấp
Y tế - 2 ngày trướcHóc dị vật là tai nạn phổ biến và đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ nhỏ, nhất là khi ăn uống không đúng cách hoặc thiếu sự giám sát.

Bất an với thực phẩm 'bẩn’
Y tế - 2 ngày trướcVụ việc 3.500 tấn giá đỗ thành phẩm bị phát hiện ngâm, tưới bằng “nước kẹo”, cùng với hàng loạt vụ ngộ độc thực phẩm nghi do sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ xảy ra gần đây tại Nghệ An đang gióng lên hồi chuông cảnh báo, đòi hỏi các cơ quan chức năng phải khẩn trương triển khai các giải pháp ngăn chặn.

Bộ Y tế chuẩn bị triển khai chiến dịch tiêm vaccine sởi đợt 3
Y tế - 2 ngày trướcGĐXH - Để ứng phó hiệu quả với tình hình dịch sởi, Bộ Y tế yêu cầu các Viện Vệ sinh dịch tễ và Viện Pasteur khẩn trương rà soát, lên kế hoạch và triển khai chiến dịch tiêm vaccine sởi đợt 3 trong năm 2025.

Bộ Y tế yêu cầu tăng cường kiểm tra, giám sát kê đơn thuốc, sữa, TPCN
Y tế - 3 ngày trướcNgày 20/4, Bộ Y tế ban hành văn bản yêu cầu các bệnh viện trực thuộc Bộ, Sở Y tế các tỉnh, thanhf phố trực thuộc Trung ương tăng cường kiểm tra, giám sát thực hiện quy định về kê đơn thuốc, sữa, TPCN trong khám, chữa bệnh.

Ứng dụng công nghệ phổ và AI dự đoán chính xác bệnh lý tim mạch, ung bướu và đột quỵ
Y tế - 5 ngày trướcGĐXH - Bệnh viện E vừa đưa vào sử dụng hệ thống CT phổ của Philips ứng dụng AI, giúp chẩn đoán chính xác các bệnh lý tim mạch, ung bướu, đột quỵ…

Bệnh viện Đa khoa Bắc Kạn cứu thành công sản phụ sinh non, nguy kịch
Y tế - 5 ngày trướcGĐXH - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Kạn vừa cấp cứu sản phụ sinh non, nguy kịch do sau đẻ, rau không bong và xuất hiện tình trạng chảy máu nhiều, đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng.

Bị kỳ thị về ngoại hình, người phụ nữ rơi vào trầm cảm
Y tếGĐXH - Cân nặng "quá khổ" không chỉ gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày mà còn khiến D luôn tự ti vì bị kỳ thị về ngoại hình, thậm chí có ý nghĩ tự tử.