Đầu tư cho trẻ em gái vị thành niên - cả xã hội cùng hưởng lợi

Chủ đề Ngày Dân số Thế giới 2016 là: “Đầu tư cho trẻ em gái vị thành niên” với mong muốn tất cả các quốc gia sẽ có sự đầu tư đúng đắn nhất cho các em, vì một tương lai tốt đẹp hơn. Ảnh: Chí Cường

Vì một tương lai tốt đẹp hơn

Ngày Dân số Thế giới năm nay có chủ đề “Đầu tư cho trẻ em gái vị thành niên”. Xin bà cho biết, tại sao chúng ta lấy chủ đề này và vì sao cần phải đầu tư cho trẻ em gái vị thành niên?

- Trẻ em gái vị thành niên trên khắp thế giới phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức hơn so với trẻ em trai cùng trang lứa. Ở nhiều quốc gia, một em gái khi đến tuổi dậy thì đã được gia đình và cộng đồng cho là đã sẵn sàng để kết hôn, mang thai và sinh con. Em có thể bị ép phải kết hôn sớm và bỏ học, bị ảnh hưởng tới sức khỏe do phải sinh nở trước khi cơ thể em sẵn sàng cho việc đó. Em cũng có thể không được hưởng các quyền con người.

Khi các em không được đi học, không có sức khỏe và không được tự kiểm soát cơ thể của mình thì tương lai của các em có thể bị hủy hoại, tiềm năng của các em có thể sẽ không bao giờ được phát huy. Các thách thức và trở ngại mà một em gái vị thành niên phải đối mặt sẽ nhân lên bội phần nếu em là người dân tộc thiểu số, sống ở nông thôn và xuất thân trong một gia đình nghèo khó.

Vì những thực trạng trên, năm nay Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc đã quyết định lấy trẻ em gái vị thành niên làm chủ đề cho Ngày Dân số Thế giới năm nay là: “Đầu tư cho trẻ em gái vị thành niên”, với mong muốn tất cả các quốc gia sẽ có sự đầu tư đúng đắn nhất cho các em, vì một xã hội thịnh vượng, một tương lai tốt đẹp hơn.

“Đầu tư cho trẻ em gái vị thành niên” sẽ đóng góp thế nào tới phát triển của các quốc gia, thưa bà?

- Khi chúng ta quan tâm, trao quyền cho trẻ em gái vị thành niên, các em sẽ có phương tiện và thông tin để tự quyết định cuộc sống của mình. Các em sẽ có nhiều cơ hội phát huy tiềm năng và trở thành một tác nhân tích cực tạo ra sự thay đổi trong gia đình, cộng động và quốc gia.

Đối với các nước có nhóm dân số trẻ đông đảo và ngày càng gia tăng trên thế giới, việc đầu tư cho giáo dục và y tế hỗ trợ cho trẻ em gái vị thành niên và các điều kiện kinh tế giúp tạo công ăn việc làm có vai trò đặc biệt quan trọng. Bởi họ sẽ nắm bắt được lợi thế của thời kỳ cơ cấu dân số vàng đầy tiềm năng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Khi trẻ em gái được đi học và có sức khỏe tốt thì các em sẽ tiếp tục học cao hơn, kết hôn muộn hơn, không phải sinh con sớm, sinh ra những đứa con khỏe mạnh hơn, được phát triển các kỹ năng sống và có thu nhập cao hơn. Các em có thể tự giúp bản thân các em hiện tại và gia đình tương lai của các em thoát khỏi đói nghèo.

Một trẻ em gái vị thành niên sẽ là một công dân tích cực trong cộng đồng của mình. Em sẽ trở thành mẹ khi đã sẵn sàng và lại tiếp tục đầu tư vào y tế và giáo dục cho tương lai của các con mình. Khi đó, em gái này sẽ có thể đóng góp đầy đủ cho xã hội của mình và phá vỡ vòng đói nghèo.

Điều quan trọng chúng tôi muốn nhấn mạnh trên hết là: Khi đầu tư cho trẻ em gái vị thành niên thì tất cả mọi người đều được hưởng lợi: Gia đình, cộng đồng và quan trọng nhất là chính các cô gái.

Nỗ lực nâng cao giá trị của trẻ em gái

Hiện tại UNFPA đang có hỗ trợ gì đối với các trẻ em gái trong độ tuổi vị thành niên trên thế giới nói chung, đặc biệt là các chính sách và chương trình liên quan tới thanh niên?

- Ở mức độ toàn cầu, UNFPA hỗ trợ các quốc gia trong việc nỗ lực trao quyền cho các trẻ em gái tuổi vị thành niên thông qua các chương trình bảo vệ nhân quyền và tăng cường tiếp cận thông tin và các dịch vụ trong đó bao gồm dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản và tình dục. UNFPA cũng không ngừng vận động chấm dứt các hủ tục như tảo hôn và cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ.

Năm 2015, các chương trình của UNFPA đã hỗ trợ được 11,2 triệu trẻ em gái trong độ tuổi 10 - 19 tiếp cận được thông tin và các dịch vụ về sức khỏe tình dục và sinh sản. Trong năm 2015, có 73 quốc gia đã xây dựng hoặc triển khai được các chương trình giáo dục giới tính toàn diện, điều này đã giúp các trẻ em trai và gái trong độ tuổi vị thành niên dù đi học hay không đều có thể dễ dàng tiếp cận. Cũng trong năm ngoái, UNFPA đã hỗ trợ thành công 89 quốc gia xây dựng, thực hiện luật và các chính sách để trẻ em gái độ tuổi vị thành niên bất kể tình trạng hôn nhân được hưởng các dịch vụ liên quan tới sức khỏe sinh sản và tình dục (SKSS/SKTD).

Tại Việt Nam, UNFPA đã có những hỗ trợ cụ thể như thế nào đối với trẻ em gái vị thành niên? UNFPA đã có những đề xuất nào tập trung giải quyết cho trẻ em gái vị thành niên trong quá trình đóng góp xây dựng, hoạch định chính sách?

- Tại Việt Nam, UNFPA đã có các chương trình truyền thông nhằm hỗ trợ các quyền của giới trẻ, bao gồm quyền tiếp cận thông tin, dịch vụ liên quan tới SKSS/SKTD. Chúng tôi đang nỗ lực để đảm bảo tất cả thanh, thiếu niên Việt Nam sẽ tiếp cận được các dịch vụ và thông tin mà họ cần để đưa ra sự lựa chọn khi có đầy đủ thông tin. Tất cả các trẻ em gái trong độ tuổi thanh, thiếu niên và phụ nữ Việt Nam có thể mang thai khỏe mạnh và an toàn.

UNFPA cũng đang hỗ trợ nhằm cải thiện việc tiếp cận các biện pháp tránh thai cho thanh niên chưa kết hôn, đặc biệt là những người di cư trẻ có hoàn cảnh khó khăn, thanh niên chưa lập gia đình, những người trẻ là người dân tộc thiểu số và những người đang sống ở các khu vực khó tiếp cận. Chúng tôi giúp đưa các chương trình giáo dục kĩ năng sống và các kiến thức về HIV cũng như SKSS/SKTD tới thanh niên ngoài trường học trong các cơ sở dạy nghề. UNFPA đang làm việc với Bộ Y tế để xây dựng kế hoạch quốc gia mới về ung thư cổ tử cung nhằm giúp các trẻ em gái có thể được tiêm vaccine cũng như những phụ nữ được chẩn đoán bị tổn thương tiền ung thư sẽ được sàng lọc và điều trị. Phụ nữ bị ung thư cổ tử cung xâm lấn cũng sẽ được điều trị.

Về lĩnh vực xây dựng và hoạch định chính sách, UNFPA đang nỗ lực vận động nhằm nâng cao giá trị của trẻ em gái và tăng cường tác động chính sách nhằm tập trung không chỉ giải quyết vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh mà còn tập trung sâu hơn nữa vào vấn đề bất bình đẳng giới và tác động lâu dài của nó đối với xã hội và nền kinh tế.

Trong quá trình xây dựng chính sách, UNFPA đã cung cấp hỗ trợ kĩ thuật cho Bộ Nội vụ để xây dựng báo cáo quốc gia năm 2015 về thanh, thiếu niên nhằm chuẩn bị cho việc sửa đổi Luật Thanh niên năm 2005 sắp tới. Chúng tôi đảm bảo rằng, các vấn đề liên quan đến giới trẻ, đặc biệt là đối tượng dễ bị tổn thương, trong lĩnh vực giáo dục, lao động và việc làm, y tế và sự tham gia của thanh, thiếu niên được giải quyết đầy đủ. Chúng tôi cũng hỗ trợ Đoàn Thanh niên trong việc ghi nhận những ý kiến của thanh niên, bao gồm trẻ em gái độ tuổi thanh, thiếu niên nhằm tạo ra môi trường thuận lợi để thanh niên có thể nâng cao tiếng nói của mình trong quá trình đối thoại chính sách.

Trân trọng cảm ơn bà!

Hà Thư (thực hiện)