Để tránh thai hiệu quả khi cho con bú

Theo bác sĩ sản phụ khoa Lê Thị Kim Dung (Trung tâm y khoa Thái Hà, Hà Nội), mỗi người tùy điều kiện kinh tế, sức khỏe và các yếu tố cá nhân mà lựa chọn cho mình một biện pháp phù hợp, an toàn sau:

Bao cao su 

Đây là cách tránh thai hiệu quả và thuận tiện cho chị em sau sinh. Do bao cao su thường có chất bôi trơn nên giúp phụ nữ giảm hiện tượng khô âm đạo (do nội tiết tố prolactin sản xuất trong thời kỳ cho con bú gây nên). Điều quan trọng là cần sự hợp tác của người chồng. Nhiều người có thể "dính" bầu vì người nam không chịu dùng "áo mưa" hoặc không sử dụng được các biện pháp tránh thai khác.

Trong trường hợp này, chị em có thể sử dụng bao cao su dành cho nữ để chủ động việc tránh thai. Loại bao này được đặt vào âm đạo trước khi giao hợp.

Tư vấn tránh thai là việc nên làm cho các cặp vợ chồng sau sinh. Ảnh: Minh Thùy.

Thuốc tránh thai một thành phần

Viên thuốc này chỉ có progestin, không ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng sữa. Mặc dù hiệu quả tránh thai thấp hơn một chút so với thuốc tránh thai chứa cả estrogen và progestin, nhưng vẫn đảm bảo vì trong giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ, các hoóc môn của người mẹ cũng có tác dụng ức chế rụng trứng.

Thuốc này sẽ cản trở sự thay đổi niêm dịch ở cổ tử cung quanh thời điểm rụng trứng để tinh trùng không thể đến được trứng và không thụ tinh được. Lớp nội mạc của tử cung cũng bị ảnh hưởng nên dù trứng có thụ tinh thì cũng khó có thể làm tổ và phát triển.

6 tuần sau khi sinh là có thể sử dụng thuốc này, hoặc bạn có thể bắt đầu dùng ngay khi kỳ kinh đầu tiên trở lại hoặc khi bạn biết chắc mình đang không có thai.

Dụng cụ tử cung

Có hai loại. Thứ nhất là dụng cụ tử cung tiết đồng. Phương pháp này khá rẻ tiền, có tác dụng kéo dài 5 năm. Loại vòng này không làm thay đổi lượng hoóc môn tự nhiên của cơ thể nhưng có thể khiến bạn bị đau quặn bụng hay đau lưng khi mới đặt và trong 3-6 tháng đầu kinh nguyệt có thể không đều.

Loại thứ hai là dụng cụ tử cung chứa progestin. Loại này đắt tiền hơn loại trên và có hiệu quả kéo dài tới 10 năm. Dụng cụ tử cung chứa nội tiết có thể hạn chế u xơ tử cung, giảm lượng máu kinh mỗi chu kỳ. Tuy nhiên, cũng giống như dụng cụ tử cung tiết đồng, trong 3-6 tháng đầu, nó có thể khiến chị em thấy đau bụng, đau lưng và kinh nguyệt không đều.

Với cả hai loại dụng cụ tử cung, chị em sau khi sinh chỉ cần hết sản dịch là có thể dùng được ngay. Các trường hợp đẻ mổ ở eo tử cung (mổ ngang bụng) cũng có thể thực hiện biện pháp này, chỉ cần người đặt có kỹ thuật tốt. 

Que cấy tránh thai

Đây là phương pháp có tỉ lệ tránh thai cao nhất. Bác sĩ sẽ cấy một que nhựa dẻo dưới da cánh tay bạn. Que này sẽ phóng thích progestin vào cơ thể, ngăn không cho tinh trùng gặp trứng. Thủ thuật này chỉ mất vài phút và có hiệu quả kéo dài 3 năm.

Phương pháp này thường không gây các phản ứng phụ như rong kinh, viêm nhiễm nhưng giá thành thường cao hơn các biện pháp khác. Nó có nhược điểm là có thể gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt và chống chỉ định với các trường hợp bị viêm gan, viêm thận. 

Thuốc tiêm tránh thai

Mũi tiêm này sẽ phóng thích hoóc môn progestin, tăng tiết chất nhầy ở tử cung, ngăn rụng trứng, giữ cho tinh trùng không kết hợp được với trứng. 

Thuốc tiêm tránh thai có hiệu quả cao, có thể gây một số tác dụng phụ như làm rối loạn kinh nguyệt, gây các cảm giác khó chịu trong thời gian đầu như đau đầu, cương vú, buồn nôn...

Triệt sản (thắt ống dẫn trứng trứng)

Nếu đã sinh đủ số con mong muốn và không muốn sinh nữa, bạn có thể áp dụng biện pháp này. Khi thắt ống dẫn trứng, vòi trứng sẽ bị tắc, ngăn cho trứng đi vào tử cung gặp tinh trùng, ngăn ngừa sự thụ thai.

Biện pháp tránh thai này cần được thực hiện ở cơ sở y tế có điều kiện vô trùng, tiến hành bằng phương pháp mổ nội soi.

Sau khi thắt ống dẫn trứng, chu kỳ kinh nguyệt của chị em vẫn diễn ra bình thường. Không như nhiều lời đồn đại và lo ngại, biện pháp này không gây mãn kinh sớm hay khiến rối loạn chuyển hoá mỡ, làm phụ nữ béo, gây nam tính hoá...