Hà Nội
23°C / 22-25°C

Dị tật bẩm sinh (cuối): Mẹ nhận thức tốt, con khỏe mạnh

Thứ tư, 08:30 18/08/2010 | Dân số và phát triển

GiadinhNet - Trình độ và nhận thức của người mẹ quyết định lớn đến việc sinh con khỏe mạnh.

 
Trong một kết quả khảo sát của Tổng cục DS-KHHGĐ, nhóm bà mẹ có nhận thức kém có tỷ lệ sinh con dị tật bẩm sinh cao hơn 190,8% so với các bà mẹ có nhận thức tốt.

Đừng để quá muộn

Có thai đến tuần thứ 11, chị Hoài Nhung ở Hoài Đức (Hà Nội) được bà hàng xóm khuyến cáo nên đi sàng lọc trước sinh bởi cả 3 thế hệ trong gia đình nhà chồng đều có người sinh con bị dị tật.

Biết chuyện có lời khuyên đó, gia đình bố mẹ chồng chị thực sự... khó chịu. Bà mẹ chồng cho rằng bà hàng xóm "nói gở", ghen ăn tức ở chỉ muốn "quở" nhà mình. "Nhà ta ăn ở có đức, chuyện con cái khôn dở, lành què gì đều do phúc đức của cha ông để lại. Chị đừng có tin người ta mà mang vạ vào thân" - bà nói. Nghe mẹ nói vậy, song chị Nhung thực sự vẫn lo lắng.
 

Hãy nâng cao nhận thức trong chăm sóc sức khỏe để cho ra đời những em bé khỏe mạnh. Ảnh: Quỳnh An

 
Đúng là trong phạm vi 3 đời nhà chồng, thế hệ nào cũng có 1 hoặc 2 người sinh con có dị tật. Tuy ông nội, bố chồng và chồng chị đều mạnh khỏe nhưng theo các tài liệu mà chị được tham khảo, các yếu tố di truyền có ở gene lặn và có thể trội ở các đời sau. Dù nghĩ được như vậy nhưng do sợ nhà chồng không ủng hộ, sợ nhỡ đi sàng lọc kết quả không đúng,... nên chị cứ lần lữa. Phải đến tuần thai thứ 23, nhân dịp cơ quan tổ chức khám chữa bệnh cho chị em phụ nữ trong cơ quan, chị Nhung mới quyết định khám sàng lọc. Kết quả đáng buồn, thai nhi trong bụng chị được các bác sĩ chẩn đoán bị dị tật thần kinh (hở đốt sống).

Thiếu men G6PD là bệnh di truyền, do nhiễm sắc thể (NST) X bị dị dạng không còn khả năng tổng hợp được men G6PD. Trẻ thiếu men G6PD có thể bị vàng da từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 8 sau khi sinh, nếu nặng sẽ kéo dài hơn và gây biến chứng vàng da, dẫn đến bệnh lý về não có thể gây tử vong, hay biến chứng thần kinh, chậm phát triển tâm thần, vận động...

Thiếu men G6PD là bệnh di truyền lặn trên nhiễm sắc thể X nên nam giới có khả năng mắc bệnh cao hơn nữ. Mẹ mang gene bệnh có thể truyền cho con trai, con gái chỉ có thể bị bệnh khi cả bố và mẹ đều mang gene bệnh.   
 
M.V
Khác với trường hợp chị Hoài Nhung, chị Mỹ Lan ở phường 6, quận Tân Bình  (TPHCM) làm tốt các siêu âm chẩn đoán trước sinh. Được biết thai nhi khỏe mạnh, gia đình chị rất mừng. Tuy nhiên, đến khi sinh con các bác sĩ tiến hành lấy mẫu máu gót chân bé để sàng lọc sau sinh thì cả gia đình chị phản đối. Bà ngoại thì sợ chọc gót chân sẽ làm liệt chân, bà nội thì sợ cháu mất máu... Kết quả là sau 3 ngày ở viện về, cả nhà tá hỏa khi thấy bé bị vàng da. Quay lại bệnh viện khám, khi các bác sĩ cho biết, cháu bị thiếu men G6PD mà nếu được sàng lọc ngay sau sinh đã có thể ngăn ngừa được, cả hai bà khóc lóc ầm ĩ.

Nhận thức kém, sinh con dị tật cao

Trong chương trình trực tuyến "Sàng lọc trước sinh và sơ sinh để sinh con khỏe mạnh" do Báo điện tử Giadinh.net.vn của Báo Gia đình & Xã hội tổ chức, TS Lê Anh Tuấn - Phó Giám đốc Bệnh viện Phụ sản TƯ cho biết: "Càng trả lời, chúng tôi thấy số lượng câu hỏi càng nhiều hơn. Qua đó nói lên nhu cầu thông tin về chẩn đoán trước sinh và sơ sinh được nhiều người quan tâm, đặc biệt khi người dân chấp nhận việc sinh ít con thì chất lượng dân số được đặt lên hàng đầu".

Tuy nhiên, nhu cầu thông tin lớn song khả năng tiếp cận thông tin của nhiều người còn hạn chế. Chính vì vậy, họ không nhận thức được nguy cơ cao sinh con dị tật bẩm sinh do không sàng lọc hoặc đến với chương trình này quá muộn như trường hợp của chị Nhung và chị Lan nêu trên. Trên thực tế, các sản phụ thường đi khám muộn, có những thai dị tật được phát hiện thì đã hơn 22 tuần tuổi, không thể  chấm dứt thai kỳ. Về thái độ của gia đình không cho lấy mẫu máu gót chân để sàng lọc bệnh, TS Tuấn cho hay, sàng lọc sơ sinh là sàng lọc trên những trẻ hoàn toàn bình thường về mặt hình thái nên cảm nhận ban đầu của gia đình không nghĩ là con mình bị bệnh. Vì vậy, nhiều người không muốn ai đụng đến con mình dù là chích một giọt máu ở gót chân để xét nghiệm.

Với sự phát triển của khoa học ngày nay, nhiều dị tật được phát hiện rất sớm từ khi tuổi thai còn nhỏ và có thể điều trị được một số dị tật mà trước đây không can thiệp được. Điều này có thể giúp cho các thầy thuốc quyết định sớm cách xử trí đúng đắn để giảm thiểu các tai biến cho mẹ và con. Để các bậc cha mẹ và người thân hiểu được tầm quan trọng của sàng lọc trước sinh và sơ sinh, nhằm giảm bớt gánh nặng cho gia đình và xã hội, theo TS Lê Anh Tuấn cần nhất là vấn đề tuyên truyền, tư vấn cho tất cả người dân trong cộng đồng để mọi người chấp nhận việc này cũng giống như một chương trình tiêm chủng mở rộng.
 
TS.BS Lê Anh Tuấn, Phó Giám đốc BV Phụ sản TƯ

Nếu ngay sau khi đứa trẻ sinh ra được sàng lọc sơ sinh, sẽ phát hiện một số bệnh về rối loạn chuyển hóa cơ bản cũng như rối loạn về gene, rối loạn nhiễm sắc thể. Từ đó, các bác sĩ có thể điều trị và can thiệp sớm. Thời gian lấy mẫu máu gót chân của trẻ lý tưởng nhất là từ 24 - 36 tiếng sau sinh, tối đa là 48 tiếng.

TS. BS Trần Danh Cường, Phó Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán trước sinh, BV Phụ sản TƯ

Điều quan trọng nhất là các sản phụ cần có kiến thức tốt về thai nghén và thái độ đúng đắn trong việc khám bệnh. Đặc biệt, cần nâng cao kiến thức và thái độ của người dân, cộng đồng về việc khám sức khỏe của mình và trách nhiệm với cả những đứa trẻ sẽ được sinh ra.

 
* Tên các nhân vật trong bài viết đã được thay đổi.

 Hà Thư

thuhuyen
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Vượt lũ, lội bùn đưa sản phụ suốt chặng đường 20km đi sinh

Vượt lũ, lội bùn đưa sản phụ suốt chặng đường 20km đi sinh

Dân số và phát triển - 11 giờ trước

Mưa lũ khiến nhiều tuyến đường trên địa bàn xã Hữu Kiệm (Nghệ An) bị ngập sâu, lực lượng công an xã phải đẩy ca nô đưa sản phụ qua đoạn đường ngập nước và dìu qua khu vực ngập bùn.

Chạy bộ có làm tăng mức testosterone không?

Chạy bộ có làm tăng mức testosterone không?

Dân số và phát triển - 2 ngày trước

Chạy bộ là một trong những phương pháp hiệu quả để thúc đẩy quá trình sản xuất testosterone tự nhiên của cơ thể. Tập trung vào các bài chạy nước rút ngắn, cường độ cao sẽ mang lại lợi ích vượt trội, giúp tăng cường nồng độ hormone quan trọng này một cách đáng kể.

Hướng dẫn cách tính lượng calo cần thiết cho trẻ dậy thì

Hướng dẫn cách tính lượng calo cần thiết cho trẻ dậy thì

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Để hỗ trợ quá trình dậy thì cho trẻ, việc bổ sung đủ năng lượng (calo) đóng vai trò rất quan trọng. Vậy làm sao để biết con mình cần khoảng bao nhiêu calo mỗi ngày?

4 lưu ý trong chế độ ăn giúp tăng sức khỏe tinh trùng

4 lưu ý trong chế độ ăn giúp tăng sức khỏe tinh trùng

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Nghiên cứu mới cho thấy, chế độ ăn uống, đặc biệt là chế độ ăn Địa Trung Hải có thể tạo ra sự khác biệt thực sự đối với chất lượng tinh trùng và khả năng sinh sản ở nam giới.

Nhóm phụ nữ nào dễ mắc ung thư buồng trứng?

Nhóm phụ nữ nào dễ mắc ung thư buồng trứng?

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

Dấu hiệu ung thư buồng trứng thường không rõ ràng, mơ hồ nên nhiều trường hợp chẩn đoán muộn. Hiểu rõ các đối tượng nguy cơ cao giúp nâng cao nhận thức và phòng ngừa sớm.

6 món ăn ngon bổ sung collagen tốt cho da và khớp

6 món ăn ngon bổ sung collagen tốt cho da và khớp

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Collagen là yếu tố quan trọng giúp da săn chắc, đàn hồi và khớp linh hoạt. Bổ sung collagen qua thực phẩm là cách hiệu quả để hỗ trợ sức khỏe da và khớp từ bên trong.

Người phụ nữ 56 tuổi nhập viện vì u buồng trứng xoắn khủng, chị em cảnh giác khi có dấu hiệu này

Người phụ nữ 56 tuổi nhập viện vì u buồng trứng xoắn khủng, chị em cảnh giác khi có dấu hiệu này

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

GĐXH - Đau bụng nhiều vùng hạ vị kèm theo nôn ói, người phụ nữ đi khám phát hiện khối u buồng trứng xoắn kích thước khủng.

Vì sao hạt bí ngô tốt cho nam giới?

Vì sao hạt bí ngô tốt cho nam giới?

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Hạt bí ngô giàu chất chống oxy hóa, vitamin, khoáng chất rất tốt cho tim mạch và hệ miễn dịch, đồng thời giảm viêm. Lợi ích của hạt bí ngô với nam giới có thể giúp giảm nguy cơ ung thư, cải thiện sức khỏe tuyến tiền liệt, sức mạnh tinh trùng.

4 biện pháp lối sống giúp giảm triệu chứng tiền mãn kinh

4 biện pháp lối sống giúp giảm triệu chứng tiền mãn kinh

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Khi bước vào tuổi 40, cơ thể phụ nữ trải qua những biến đổi đáng kể ở thời kỳ chuyển tiếp trước khi mãn kinh. Giai đoạn tiền mãn kinh mang đến nhiều thách thức như thay đổi tâm trạng, tăng cân, kinh nguyệt không đều và giảm khối lượng cơ.

Các chất dinh dưỡng cha mẹ cần bổ sung cho con khi dậy thì

Các chất dinh dưỡng cha mẹ cần bổ sung cho con khi dậy thì

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Chăm sóc dinh dưỡng đúng cách trong tuổi dậy thì không chỉ giúp trẻ phát triển tối ưu về thể chất mà còn đặt nền móng cho sức khỏe tâm lý và tinh thần. Do đó, việc định hướng thói quen ăn uống khoa học, lựa chọn thực phẩm lành mạnh là vô cùng quan trọng.

Top