Định hướng nghề nghiệp đóng vai trò then chốt giúp lực lượng lao động trẻ tìm kiếm được việc làm trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0

Định hướng nghề nghiệp tạo việc làm cho lực lượng thanh niên trong thời đại công nghiệp 4.0 được xem là vấn đề cấp bách, quan trọng trong giai đoạn hiện nay ở nước ta. Nhằm tìm ra những giải pháp cho câu chuyện trên, mới đây Cục Việc làm đã phối hợp với Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp tổ chức Hội thảo "Định hướng nghề và việc làm cho thanh niên trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0" tại Hà Nội.

Hội thảo có sự hiện diện của ông Tào Bằng Huy, Phó Cục trưởng Cục Việc làm; ông Đỗ Văn Giang, Vụ phó Vụ Đào tạo chính quy, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp cùng lãnh đạo tới từ các Cục, Vụ, Viện có liên quan, đại diện các trường đại học, cao đẳng, các Trung tâm dịch vụ việc làm, các tổ chức quốc tế liên quan tới việc làm (ILO, Manpower).

Định hướng nghề nghiệp tạo việc làm cho lực lượng thanh niên đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong giai đoạn hiện nay ở nước ta. Ảnh: TL

Trao đổi về vấn đề trên, ông Tào Bằng Huy cho biết: Định hướng nghề nghiệp và việc làm cho thanh niên luôn là một vấn đề quan trọng và cấp thiết được Đảng và Nhà nước quan tâm. Hàng loạt các bộ Luật như Luật Thanh niên, Luật Việc làm…đã và đang được Quốc hội xem xét, sửa đổi nhằm tăng cường chất lượng định hướng nghề nghiệp cho học sinh, sinh viên, hỗ trợ đào tạo nghề, giáo dục nghề nghiệp, hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, góp phần tạo việc làm cho hàng triệu thanh niên mỗi năm. Hiện nay tỉ lệ thất nghiệp của thanh niên là 6,43%, tuy thấp hơn so với tỉ lệ thất nghiệp chung của cả nước nhưng vẫn còn ở mức cao so với các nước trong khu vực và thế giới. Tỉ lệ thanh niên có trình độ đã qua đào tạo và có bằng cấp chỉ chiếm 27%; 13% thanh niên độ tuổi từ 15-24 không có việc làm hoặc không được đào tạo, chất lượng nhân lực thấp; 39,5% thanh niên làm những công việc dễ tổn thương hoặc không được hưởng lương, phụ giúp gia đình; 1/3 lao động trẻ làm nông nghiệp, năng suất lao động thấp. Một nghịch lý đáng buồn đang tồn tại hiện nay là tỉ lệ thất nghiệp của những người có trình độ đại học thường cao gấp đôi chỉ số thất nghiệp chung của toàn bộ lực lượng lao động.

Nguyên nhân dẫn tới thực trạng trên là do sự khập khiễng trong quan hệ cung cầu khi chất lượng đào tạo chưa đáp ứng nhu cầu của nhà tuyển dụng, sâu xa bắt nguồn từ chính sự thiếu chuyên nghiệp, không rõ ràng khi tiến hành định hướng nghề nghiệp cho các em học sinh khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Ông Tào Bằng Huy, Phó Cục trưởng Cục Việc làm trao đổi tại hội thảo. Ảnh: Đ.Phong

Cụ thể hơn, trong các nhà trường từ cấp THCS tới THPT hiện nay ở nước ta không có giáo viên chuyên biệt về giáo dục nghề nghiệp. Thường việc định hướng này sẽ do những giáo viên văn hóa kiêm thêm, nên việc những người này thiếu kiến thức về thị trường việc làm, lao động trong nước là điều không thể tránh khỏi. Chính tình trạng đó dẫn tới việc đa số học sinh đã chọn trường, ngành nghề theo học theo ý gia đình hoặc bạn bè, không có tính định hướng theo nhu cầu của thị trường lao động, tỉ lệ học sinh chọn theo học nghề sau khi tốt nghiệp THCS và THPT luôn rất thấp. Việc này vô hình chung dẫn tới tình trạng thiếu hụt về nguồn nhân lực lành nghề trong các ngành liên quan tới kĩ thuật, thực hành, sửa chữa trong khi lại bão hòa và dư thừa nhân lực các ngành kinh tế, ngân hàng, tài chính....

Trong bối cảnh hội nhập nền kinh tế thế giới và xu hướng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay, các công việc truyền thống sẽ dần giảm đi. Thay vào đó, các công việc mới đòi hỏi về trình độ công nghệ - khoa học kỹ thuật sẽ có xu hướng tăng lên, đòi hỏi người lao động cần có trình độ để đáp ứng các yêu cầu của nhà tuyển dụng. Để làm được như vậy, cần đo lường được chất lượng việc làm, xác định rõ nhu cầu của thị trường lao động mới, từ đó định hướng học sinh, sinh viên một cách bài bản, đúng hướng để khi ra trường các em có thể tìm được những công việc phù hợp nhất với bản thân.

Hội thảo được tổ chức với mong muốn nhận được nhiều ý kiến đóng góp từ các đại biểu tham dự, nhằm giúp các cơ quan quản lý nhà nước về việc làm nghiên cứu xây dựng cơ chế, chính sách phát triển chất lượng việc làm và lao động cho thanh niên trong thời gian tới, góp phần giúp người lao động trẻ nhanh chóng tìm kiếm được việc làm phù hợp, cũng như nâng cao năng lực nhằm thích ứng với yêu cầu ngày càng cao của các nhà tuyển dụng trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 như hiện nay.

PV