Hà Nội
23°C / 22-25°C

Đừng bỏ rơi người già

GiadinhNet - Thông điệp "Everyone Counts" năm nay kêu gọi các quốc gia, các tổ chức xã hội hãy xây dựng một nền cơ sở dữ liệu dân số đầy đủ, mạnh và đáng tin cậy để giúp chính phủ các quốc gia đưa ra những quyết sách dân số và phát triển xã hội đúng đắn.

Người già và những thách thức phải đối mặt

Là một trong số những quốc gia có tỉ lệ dân số già cao nhất thế giới, chưa bao giờ Nhật Bản lại đau đầu với vấn đề dân số như hiện nay. Tháng 11/2007, phóng viên Philippa Fogarty của hãng tin BBC đã từng miêu tả một cách sống động như sau:
 
"Thật náo nhiệt và sặc sỡ màu sắc khi chứng kiến quang cảnh lễ hội Shichi-go-san, nơi mà các gia đình cùng con cái đi cầu nguyện cho những điều tốt lành. Tuy nhiên, nếu nhìn kỹ bạn sẽ thấy tại lễ hội này du khách nổi bật hơn các nhóm gia đình, vốn hầu hết chỉ có 1 con. Tại những bãi cỏ xung quanh khu đền thờ, màu tóc nâu hoa râm phủ đều".

Nói như vậy là bởi Nhật Bản đang dần bước vào một giai đoạn với cơ cấu dân số chưa từng có tiền lệ. Trong vòng nửa thập kỷ qua, tỉ lệ sinh đã lao dốc không phanh, với mức sinh là 2,1 ca sinh trên một phụ nữ vào những năm 1970 và đạt mức thấp kỷ lục là 1,26 vào năm 2005.
 
Nhìn vào sơ đồ suy giảm dân số trong thời gian qua, các chuyên gia dự đoán dân số Nhật Bản sẽ giảm 20% vào năm 2050. Không dừng lại ở đó, dân số già ở Nhật Bản còn thể hiện rõ qua tuổi thọ trung bình được cho là cao nhất thế giới. Thống kê năm 2006 cho thấy tuổi thọ của người Nhật Bản trung bình là 82. Nếu vẫn duy trì mức độ như vậy, dự đoán đến năm 2050, tỉ lệ người trên 65 tuổi tại Nhật Bản sẽ chiếm khoảng 40% dân số.

Giống như nhiều quốc gia phát triển khác ở châu Âu đang đối mặt với tình trạng dân số già, chính phủ Nhật Bản đang loay hoay đi tìm lời giải cho bài toán chăm sóc người già. Ai sẽ làm việc này khi mà lao động trẻ tham gia vào nền kinh tế đang có nguy cơ thiếu trầm trọng?

Chính quyền tại nhiều địa phương cho biết nhiều tòa nhà cao tầng mọc lên giờ đây biến thành khu nhà dành cho người già. Thậm chí tại phía Bắc Tokyo, nhiều khu vực cũng đã trở thành sân chơi cho người già. Tình trạng này cũng có thể nhìn thấy được tại Hàn Quốc, Đài Loan, Italy, Hi Lạp, Đức và các quốc gia khác thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế, nơi mà tỉ lệ sinh chỉ là 1,6 hoặc thấp hơn.

Không có con cái chăm sóc, nhiều người già cảm thấy cô độc và rơi vào trạng thái trầm cảm. Với nhiều người già, vào nhà dưỡng lão không khác gì nhà tù, khiến tỉ lệ tự tử trong nhóm tuổi này có nguy cơ ngày càng gia tăng. Theo thống kê của Cục Cảnh sát Quốc gia, chỉ tính riêng trong năm 2007, ở Nhật Bản tỉ lệ người trên 60 tuổi tự tử đã tăng 9%, với tổng số 12.107 vụ, chiếm 40% số vụ trên toàn quốc.
 
Phần lớn người già tìm đến giải pháp cuối cùng này là do bị trầm cảm nặng nề và chịu áp lực về chi phí chăm sóc sức khỏe đắt đỏ. Nhiều người thậm chí còn rơi vào trạng thái hoảng sợ khi nghĩ đến viễn cảnh độc thân ở độ tuổi 60.
 
Tại Mỹ, một số nghiên cứu từ năm 1992 - 2003 cũng khẳng định tỉ lệ tự tử ở người già đang tăng cao nhất từ trước đến nay, mà nguyên nhân chủ yếu từ bất ổn tinh thần, mất khả năng đối thoại, khả năng tự điều chỉnh và dần bị cô lập trong trạng thái trầm cảm.
 
Cần có những chính sách hỗ trợ, giúp đỡ để người già
sống khỏe, sống vui. Ảnh: Vũ Hồng Quang
 
"Mọi người già cần được quan tâm"

Nhật Bản năm 2007 đã thông qua một số biện pháp nhằm hỗ trợ người già và giảm tỉ lệ tự tử trong nhóm dân số này như mở thêm nhiều trung tâm tư vấn, đề xuất thay đổi cơ cấu tiền lương hưu, tăng cường hỗ trợ tài chính và dịch vụ chăm sóc người già.
 
Tuy nhiên, theo đánh giá của Tổ chức Lao Động Quốc tế (ILO), dân số già không chỉ là thách thức tại các quốc gia phát triển mà còn tại các quốc gia đang phát triển - đây là những khu vực không dễ để tìm ra những giải pháp thay đổi cơ cấu ngân sách quốc gia giống như Nhật Bản.

Điều này có nghĩa là tại bất kỳ nơi nào có người già, xây dựng chiến lược chăm sóc và đảm bảo an sinh xã hội cho nhóm dân số này luôn cần phải gắn với điều kiện thực tế từng khu vực. Muốn vậy, cần có những bước đi rà soát, thu thập dữ liệu, đánh giá tình hình cụ thể để đưa ra những quyết sách phù hợp nhất với từng hoàn cảnh trên tôn chỉ "mọi người già cần được quan tâm".

Tại diễn đàn An sinh Xã hội Thế giới diễn ra tại Matxcơva tháng 9/2007, nhà nghiên cứu Armando Barrientos thuộc Đại học Sussex (Anh), chỉ ra rằng chăm sóc người già tại các quốc gia có thu nhập thấp cần có những hướng đi riêng khác với các quốc gia phát triển, trong đó ông nhấn mạnh:
 
"Các quốc gia đang phát triển có thời gian ngắn hơn và ít nguồn lực hơn để tạo dựng các cơ sở và bộ máy cần thiết để đáp ứng nhu cầu dân số già. Điều cần làm ngay là xây dựng và phát triển các chương trình hỗn hợp, đa dạng, hiệu quả và phù hợp nhằm đảm bảo an sinh xã hội cho người già". 
 

Nhìn ở góc độ hẹp hơn, thông điệp này khiến nhiều quốc gia có tỉ lệ dân số già cao phải xem xét và đánh giá lại các chính sách chăm sóc người già, tự đặt câu hỏi liệu các chính sách đó đã thực sự phù hợp.

 
Nguyễn Tuấn Anh
thanhloan
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Người phụ nữ lần đầu làm mẹ ở tuổi 52

Người phụ nữ lần đầu làm mẹ ở tuổi 52

Dân số và phát triển - 5 giờ trước

Bốn năm trước, chị Hòa bắt đầu đi chữa vô sinh. Sau 2 lần làm thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) thất bại, tới lần thứ 3, chị đã được làm mẹ ở tuổi 52.

1.454 người trên trăm tuổi tiết lộ 3 bí quyết sống thọ

1.454 người trên trăm tuổi tiết lộ 3 bí quyết sống thọ

Dân số và phát triển - 6 giờ trước

Nghiên cứu dựa trên những người đặc biệt sống thọ ở Trung Quốc đã tiết lộ 3 lựa chọn lối sống cần thiết nếu bạn hy vọng được đón sinh nhật tuổi 100.

Thích ứng với già hóa dân số qua mô hình liên thế hệ tự giúp nhau

Thích ứng với già hóa dân số qua mô hình liên thế hệ tự giúp nhau

Dân số và phát triển - 11 giờ trước

GĐXH - Nhân rộng mô hình Câu lạc bộ Liên thế hệ tự giúp nhau, qua đó góp phần chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi trong gia đình và xã hội… được xem là một trong những giải pháp thích ứng với già hóa dân số nhanh trong giai đoạn hiện nay.

Polyp tử cung có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản?

Polyp tử cung có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản?

Dân số và phát triển - 2 ngày trước

Đa số các trường hợp polyp tử cung là lành tính nhưng bệnh có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của người phụ nữ. Cần làm gì để phát hiện sớm polyp tử cung?

Nam giới suy giảm ham muốn tình dục do đâu?

Nam giới suy giảm ham muốn tình dục do đâu?

Dân số và phát triển - 2 ngày trước

Suy giảm ham muốn tình dục có thể là dấu hiệu cảnh báo của một số bệnh lý liên quan đến tinh hoàn hoặc cũng có thể do lối sống kém khoa học gây ra.

Chồng xét nghiệm ADN, phát hiện sự thật về con gái từ hành động lạ của vợ

Chồng xét nghiệm ADN, phát hiện sự thật về con gái từ hành động lạ của vợ

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Sau khi biết vợ ngoại tình, người chồng lập tức đi xét nghiệm ADN của các con. Kết quả giám định cho thấy đứa trẻ anh yêu nhất không phải là con ruột.

Nâng chất lượng dân số bằng đẩy mạnh khám sức khoẻ tiền hôn nhân

Nâng chất lượng dân số bằng đẩy mạnh khám sức khoẻ tiền hôn nhân

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Hà Nội đẩy mạnh tư vấn khám sức khoẻ tiền hôn nhân, tầm soát 4 loại bệnh, tật bẩm sinh phổ biến cho phụ nữ mang thai; tầm soát 5 loại bệnh, tật bẩm sinh phổ biến trẻ sơ sinh...

Khám tầm soát, sàng lọc trước sinh miễn phí cho phụ nữ mang thai người dân tộc thiểu số

Khám tầm soát, sàng lọc trước sinh miễn phí cho phụ nữ mang thai người dân tộc thiểu số

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

GĐXH - Ngày 19/6, Trung tâm Y tế huyện Chư Sê (tỉnh Gia Lai) tổ chức khám tầm soát, sàng lọc trước sinh cho 60 phụ nữ mang thai là đồng bào dân tộc thiểu số tại 15 thôn, làng đặc biệt khó khăn ở huyện Chư Sê.

9 cách tăng tiết sữa mẹ một cách tự nhiên

9 cách tăng tiết sữa mẹ một cách tự nhiên

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

Nhiều mẹ có thể sản xuất đủ sữa mẹ để nuôi con nhưng có một số mẹ lại gặp khó khăn trong việc tiết sữa. Vậy làm cách nào để tăng tiết sữa mẹ giúp mẹ đủ sữa để nuôi con dễ dàng và khỏe mạnh?

Hà Nội đẩy mạnh tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn

Hà Nội đẩy mạnh tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn

Dân số và phát triển - 6 ngày trước

GĐXH - Thông tin trên được đưa ra tại Hội nghị nâng cao hiệu quả tuyên truyền về công tác dân số và phát triển trên các phương tiện thông tin đại chúng, do Chi cục Dân số Hà Nội tổ chức ngày 18/6.

Top