Giá điện sẽ tăng sau Tết bởi chi phí “treo” của EVN?

EVN khẳng định không tăng giá trước Tết Nguyên đán 2015. Ảnh: TL

Lãi nhưng chưa… đủ

Bộ Công Thương và EVN vừa công bố giá thành sản xuất, kinh doanh điện. Theo đó, EVN có lãi trong năm thứ ba liên tiếp. Ông Đinh Quang Tri, Phó Tổng giám đốc EVN khẳng định, giá điện bán lẻ sẽ không tăng trước Tết Nguyên đán 2015. Đại diện EVN cho rằng, trong năm 2014 giá điện không tăng bởi ngành điện đã có những giải pháp khác bù đắp lại.

Tuy 3 năm lãi lớn nhưng theo ước tính của EVN, ngành điện đã phải chi những khoản chi phí khác đang “treo” chưa quyết toán được. Cụ thể: Việc điều chỉnh giá than cho điện làm chi phí tăng thêm 2.271 tỉ đồng; Điều chỉnh giá khí trên bao tiêu khiến chi phí đội lên 1.114 tỉ đồng; Biến động tỉ giá mất thêm 128 tỉ đồng. Ngoài ra, thuế tài nguyên nước tăng từ 2% lên 4% từ ngày 1/2 khiến EVN phải nộp ngân sách thêm 1.500 tỉ đồng; Chi phí tiếp nhận lưới điện nông thôn cũng làm tốn thêm 1.019 tỉ đồng; Chi phí bổ sung chi phí môi trường rừng năm 2011-2012 của các nhà máy thủy điện nhỏ dưới 30MW là 166 tỉ đồng. Đặc biệt, khoản lỗ do chênh lệch tỉ giá vẫn còn đến thời điểm hiện nay là trên 8.800 tỉ đồng.

“Hiện tổng chi phí EVN đang “treo” là 15.500 tỉ đồng. Chúng tôi đã đề xuất phương án xử lý. Một là, tăng giá điện nhưng phương án này chưa thể thực hiện được. Hai là, khoản lỗ “treo” do tỉ giá sẽ báo cáo Chính phủ cho lùi thời gian trả. Nếu giá dầu xuống thấp (khoảng 40 USD/thùng) thì EVN sẽ nhẹ gánh hơn. Tuy nhiên, nếu miền Nam tăng trưởng phụ tải quá nhanh, phải đổ dầu vào phát điện thì đây đúng là “thảm họa”. Giá thành phát điện chạy dầu là 5.600 đồng/KWh nhưng chỉ bán điện với giá hơn 1.500 đồng/kWh thì không chịu nổi”, ông Tri phân tích.

EVN chưa “cập nhật”?

Liên quan đến vấn đề có tăng giá điện trong thời gian tới hay không, ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công Thương) khẳng định, quan điểm của Bộ Công Thương là sẽ căn cứ vào các yếu tố thông số đầu vào cơ bản như: giá nhiên liệu, tỷ giá, cơ cấu sản lượng điện huy động được... Nếu các yếu tố này tăng thì giá điện tăng, nếu giảm thì giá điện phải giảm.

Một nghịch lý là, trong năm vừa rồi giá xăng dầu giảm sâu, tuy nhiên vẫn chưa tác động tích cực đến đầu vào ngành điện. Trước thắc mắc về sự tác động của đầu vào ngành điện tới giá điện, ông Tuấn cho biết, mấy tháng gần đây giá dầu giảm nên giá điện cho năm 2015 sẽ phải tính lại trên cơ sở giá nhiên liệu cập nhật từ lần tăng giá điện gần nhất (hồi tháng 8/2013) cho đến lúc tính toán giá.

Đại diện Cục Điều tiết điện lực cho biết thêm, giá than bán cho ngành điện hiện chưa thay đổi theo giá xăng dầu. Giá khí trong bao tiêu tăng theo lộ trình, tỷ giá có thể thay đổi và cơ cấu nguồn điện sẽ huy động trong mùa khô 2015 cũng thay đổi nên sẽ ảnh hưởng tới giá thành điện. Ông Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh, phương án tính toán giá điện mới chắc chắn phải dựa trên các dữ liệu cập nhật thực tế này. Tuy nhiên trên thực tế, khi giá một số mặt hàng ảnh hưởng tới đầu vào ngành điện đã giảm thì EVN vẫn chưa “cập nhật” (?).

Ở một khía cạnh khác, một số chuyên gia kinh tế dự đoán giá điện sẽ tăng bởi trên thực tế, giá điện của Việt Nam thấp hơn các nước trong khu vực, làm thất thu nguồn thu từ khối đầu tư trực tiếp nước ngoài - FDI (FDI tại Việt Nam đang hưởng lợi và có lợi thế cạnh tranh lớn nhờ vào yếu tố chi phí điện thấp). Chưa kể, việc tăng giá điện còn được cho là sẽ kích thích, thu hút đầu tư tăng nguồn cung điện và phát triển thị trường điện lực cạnh tranh. Theo EVN, việc tăng giá điện hiện nay cũng sẽ không có tác động lớn đến lạm phát. Đây là cơ hội để tận dụng những lợi thế trên, trong khi không tạo áp lực cho tăng CPI.

Tất cả những lý do trên khiến người ta tin rằng, giá điện sẽ tăng trong tương lai gần. Nhưng cụ thể bao giờ tăng thì đại diện của Bộ Công Thương và EVN đều không tiết lộ.

Hà Phương