Hãy tận mắt rồi phán xét

Chúng tôi cũng hoang mang, tuy nhiên vẫn ngờ ngợ với những gì hiển hiện trên clip truyền hình, nên tạm im lặng. Nhưng nhiều “nhà phân tích” có tiếng trong làng truyền thông đã vội lao vào cuộc phán xét, đổ thêm dầu vào lửa. Các “anh hùng bàn phím” có khi cả đời chưa một lần đặt chân đến ruộng rau, chẳng hiểu quy trình canh tác của nông dân như thế nào, vẫn trút cơn giận dữ bằng… like, comment, share trên Facebook. Và cuối cùng, tất cả clip khiến người ăn rau khiếp sợ người trồng rau kia chỉ là dàn dựng, là dối trá. Đến nỗi, dễ tính và hiền hòa như nông dân mình mà còn không thể chấp nhận lời xin lỗi từ những người thực hiện phóng sự.

Hay tiếp chuyện nguyên nhân cá chết. Đương nhiên là việc rất hệ trọng, thậm chí còn bị các đối tượng xấu lợi dụng cho những mưu đồ khác. Nên sự thận trọng là ưu tiên hàng đầu. Nhưng sự thận trọng không làm “đã” cơn ghiền thông tin trong bối cảnh này. Thế là, lại có cuộc công kích, phán xét với báo cáo dài dằng dặc mới được đưa ra mà chưa kết luận nguyên nhân là gì, trong khi nhà hữu trách và nhà chuyên môn mới chỉ nói đã đủ cơ sở chứ chưa kết luận. Chúng ta cần nhanh nhưng cũng cần các giá trị tuyệt đối, chứ không chỉ làm thỏa mãn cơn sóng gây nên bởi những bàn tay và bàn phím. Mấy ai đã ra biển để thấu hiểu tình cảnh của ngư dân, hay chỉ ngồi nhà, hở ra là chê bai, mắng mỏ?

Hoặc một nghi án cán bộ kiểm nghiệm nhận hối lộ để đưa ra kết quả có lợi cho nhãn hàng nước giải khát; tin đồn hàu nuôi trong lốp xe gây ung thư; xoài bọc bằng túi nilon gây độc… Một câu hỏi cũ phải hỏi lại: Chuyện gì đang xảy ra vậy? Những “anh hùng bàn phím” múa may ngôn từ một cách vô trách nhiệm đã đành, nhưng rất nhiều đơn vị truyền thông cũng sử dụng tư duy phỏng đoán của mình để đổ thêm dầu vào lửa, làm hoang mang người tiêu dùng, đẩy nông dân, ngư dân, người lao động ở các nhà xưởng vào bước khốn cùng.

Chuyện gì đang xảy ra vậy? Một quý ông, quý bà ngồi salon thì cá chết, rau rẻ, xoài ế, xúc xích bị tẩy chay… có hề gì. Nhưng chính thói quen phán xét bừa bãi, nói cho sướng miệng trong thời đại Facebook này, có ai nghĩ, đôi khi cũng là một việc làm độc ác?

Việt Nguyễn/Báo Gia đình & Xã hội