Hồn Huế từ phần cơm nguội
Người Huế dùng cơm nguội để qua đêm ăn kèm hến, xuất phát từ tính cách cần kiệm và triết lý sống: Không bỏ phí.
Trong các đặc sản Huế, nổi tiếng nhất chắc hẳn là bún bò. Món này được biến tấu theo khẩu vị từng vùng, các món Huế khác cũng có thể gia giảm. Nhưng với cơm hến, khi xa Huế món không còn là cơm hến, bởi mang đậm hồn cố đô đến mức khó có sự thay thế nào.
Cơm hến là sự pha trộn của nhiều nguyên liệu dân dã, nhưng để làm ra nó không hề đơn giản. Hến được dùng để làm tô cơm đúng điệu và cho nước luộc ngon ngọt nhất phải là loại được bắt ở cồn Hến nổi trên sông Hương, thuộc địa phận làng Cồn, phường Vĩ Dạ.
Một người bán cơm hến ở đây cho biết: "Khoảng 4h30 sáng sẽ có mối buôn mang hến đã luộc sẵn qua. Tôi lấy về sau đó phải vắt hến, lọc sao cho sạch. Người ta luộc rồi nhưng cát còn nhiều lắm, mình phải rửa lọc cho kỹ, nhặt cho sạch vỏ, sau đó mới bắc lên bếp nêm nếm để xào".
Nguyên liệu quan trọng không kém để tạo thành tô cơm hến ngon là rau sống, gồm môn bạc hà, bắp chuối xắt mỏng, trộn lẫn với rau má, khế và rau thơm thái nhỏ. Công đoạn làm rau sống rất kỳ công, người bán hàng phải chuẩn bị từ 8h tối hôm trước, không được xắt môn bạc hà quá sớm, nếu không sẽ bị mềm. Sau khi xắt môn xong, đem rửa nhanh qua với nước rồi để ráo. Người bán hàng phải chuẩn 3 - 4 tiếng mới ra được một rổ rau sống hôm sau mang đi bán.

Gia vị ở một gánh cơm hến thường bao gồm: ớt tương, ớt màu, ớt dầm nước mắm, ruốc, muối rang, đậu phộng rang dầu, tóp mỡ, mì chính. Tất cả được đựng trong những hộp nhỏ. Người bán cơm hến lấy gia vị bằng những chiếc thìa nhỏ, bàn tay thoăn thoắt múc mỗi thứ một ít. Ảnh: Ngân Dương. |
"Tôi kỹ tính nên tự làm hết chứ không mua nguyên liệu sẵn ở ngoài. Dầu với đậu phộng phải rang vừa tới, chứ đắng hay sống thì sẽ không thơm. Tóp mỡ cũng tự làm, mỗi lần rán tóp dầu mỡ bắn tung tóe. Để làm ra một mẻ tóp như thế này rất công phu và mất công", người bán cơm hến chia sẻ.
Món ăn từng ghi dấu trong tùy bút "Chuyện cơm hến" của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường. Ông viết: "Hương vị bát ngát suốt đời người của tô cơm hến là mùi ruốc thơm dậy lên tận óc, và vị cay đến trào nước mắt. Người "máu" cơm hến vẫn chưa vừa lòng với vị cay sẵn có, còn đòi thêm một trái ớt tươi để cắn kêu cái rốp! Nước mắt đầm đìa, mồ hôi ròng ròng nhỏ giọt vào tô cơm, thế mà cứ sì sụp, xuýt xoa kêu "ngon, ngon!"; đi xa nhớ lại thèm tới đứt sợi tóc, ở nước ngoài về bay ra Huế để ăn cho được một tô cơm hến lấy làm hả hê, thế đấy, chao ôi là Huế!".
![]() |
Một tô cơm hến có giá 7.000 - 10.000 đồng, song để đủ no bạn thường phải ăn 2 - 3 tô vì tô cơm hến rất nhỏ. Ảnh: Ngân Dương. |
Mỗi nhà có cách nêm nếm các loại gia vị khác nhau, tạo nên hương vị riêng. Khách hợp khẩu vị ở đâu sẽ trở thành khách quen ở đó. "Khách của tôi đi làm xa về không tìm được hương vị cơm hến ở đâu hết. Đó là vì rau thơm và ruốc phải đúng của Huế mới ngon, mới dậy lên mùi", một người bán nói.
![]() |
Cơm hến còn là đặc sản hấp dẫn nhiều du khách nước ngoài. Trong show ẩm thực Parts Unknown chiếu trên kênh CNN năm 2014, cố đầu bếp Anthony Bourdain đã rất thích thú khi có dịp thưởng thức cơm hến trên vỉa hè. Ảnh: CNN. |
Theo thời gian, ngoài cơm hến người ta còn sáng tạo thêm món bún hến và mì hến. Đây là thức quà sáng quen thuộc của người dân xứ Huế. Những gánh hàng rong thường bán từ 7h đến 12h trưa, còn một số quán lớn cho khách du lịch bán cả ngày.
Theo VnExpress

Học ngay cách làm trà vải hoa hồng siêu mê detox cơ thể, xua tan nắng nóng
Ăn - 2 giờ trướcVị ngọt dịu của vải quyện với hương hoa hồng thoang thoảng, trà vải hoa hồng không chỉ là thức uống mát lạnh ngày hè mà còn là món quà nhẹ nhàng cho tinh thần.

50+ món ngon dễ nấu khiến bạn chỉ muốn về nhà ăn cơm: Đơn giản mà nấu phát là hết veo!
Ẩm thực 360 - 4 giờ trướcGĐXH - Chán cơm tiệm, ngán đồ ăn nhanh? Đây là list những mâm cơm với những món ngon 'đỉnh chóp', dễ nấu, nguyên liệu đơn giản, ai không giỏi bếp núc cũng làm được.

Thứ rau xanh trộn lẫn trong mớ rau sống nếu dùng đều đặn sẽ giúp hỗ trợ phòng chống ung thư
Ăn - 16 giờ trướcGĐXH - Không chỉ là một loại rau thơm góp mặt thường xuyên trên mâm cơm Việt, loại rau gia vị nhỏ bé này còn được giới khoa học ví như "chiến binh tí hon" giúp phòng ngừa nhiều bệnh mạn tính, từ huyết áp cao cho đến ung thư.

Đây mới là cách làm gỏi vịt rau răm chuối xanh chua chua ngọt ngọt ngon khó cưỡng
Ăn - 20 giờ trướcGĐXH - Món gỏi thịt vịt tuy là món ăn dân dã nhưng thơm ngon, lạ miệng thích hợp để "đổi gió" cho bữa cơm gia đình. Hãy cùng vào bếp theo hướng dẫn có trong bài viết sau để tìm hiểu cách làm gỏi vịt rau răm chuối xanh chua ngọt chiêu đãi cả nhà.

Đừng chỉ xào với trứng: Cặp đôi hoàn hảo với cà chua là món này, vừa ngon rẻ, vừa tốt cho tim mạch, tiêu hóa!
Ăn - 21 giờ trướcCà chua hầm khoai tây là món chay thần kỳ giúp ăn ngon, dáng đẹp, không còn lo táo bón mùa hè.

Vào tháng 7, hãy nấu 3 món từ các loại 'rau vàng' này: Vừa ngon miệng, giúp thanh nhiệt lại rẻ
Ăn - 1 ngày trướcHãy cùng khám phá 3 món ngon từ những loại "rau vàng" giúp giải nhiệt, dễ nấu và bổ dưỡng. Không thể bỏ qua!

5 điểm khi dùng đũa trên mâm cơm Việt bạn nhất định phải nhớ
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Trong không gian ẩm thực truyền thống của người Việt, đôi đũa không chỉ là một dụng cụ ăn uống đơn thuần. Nó mang trong mình cả một hệ giá trị văn hóa – nơi mỗi cách cầm, cách gắp, cách đặt đũa đều hàm chứa những bài học ứng xử, lễ nghĩa và đạo lý sống.

Làm món hấp 'siêu tốc' với 3 nguyên liệu có đầy ngoài chợ: Dùng làm món giảm cân hoặc ăn với cơm đều tuyệt ngon
Ăn - 1 ngày trướcMón ăn này thích hợp cho những người muốn ăn uống nhẹ nhàng, muốn giảm cân lành mạnh mà còn rất ngon miệng.

Quả quê ngon gợi nhớ tuổi thơ chỉ hè mới có vào chính vụ, giá từ 30.000 đồng/kg, giúp giải nhiệt và trị ho rất tốt
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Loại quả này chỉ có vào mùa hè, không chỉ ngon mà còn giúp giải nhiệt và trị ho rất tốt, hiện giá khá rẻ chỉ từ 30.000 đồng/kg. Chọn theo cách sau đảm bảo mua được quả ngon.

3 món ngon dễ nấu cùng trứng gà: Đều có hương vị "hết chỗ chê", dùng ăn sáng - trưa - tối đều hợp
Ăn - 2 ngày trước3 món ăn từ trứng gà này không chỉ chế biến đơn giản mà còn mang lại hương vị thơm ngon, bổ dưỡng cho bữa ăn gia đình bạn.

Tranh thủ đang mùa quả mận chín, làm ngay món mận ‘ngon bá cháy’ này
Mẹo nấu nướngGĐXH – Với vài bước dưới đây bạn có thể tranh thủ đang mùa mận chín để làm món mận ‘ngon bá cháy’ này cho cả nhà thưởng thức.