Hà Nội
23°C / 22-25°C

“Lão kỳ nhân” truyền thần ở Sài Gòn

Chủ nhật, 13:00 14/10/2012 | Xã hội

GiadinhNet - Ở TP HCM, khi bị mất bức ảnh người thân hoặc những tấm ảnh bị mốc, bong tróc, rách nát không nhìn rõ mặt, đa phần người dân đều đem đến họa sỹ Từ Hoa Lợi.

Chăm chút từng nét chì tại “xưởng vẽ” giữ ồn ào phố thị.
Ảnh: Tuấn Vương
Người dân quanh đường Điện Biên Phủ (quận 10) ai cũng biết tiếng ông và gọi ông là "lão kỳ nhân" vẽ truyền thần của Sài Gòn.
 
Kỷ niệm khó quên với Bác Hồ
 
Ông kể: "Ông chủ nhà năm ấy hơn 80 tuổi, không hề nhớ rõ nét mặt người thân. Sau 4-5 tiếng, tôi vẽ xong bức chân dung, cả nhà đã ôm lấy tôi nước mắt nghẹn ngào. Đây là kỷ niệm đáng nhớ nhất trong đời vẽ của tôi".
Từ Quảng Ninh - vùng quê quanh năm có nắng và gió biển - năm 1955, anh thanh niên Từ Hoa Lợi lên Hà Nội thi vào trường Y. Song dường như trong huyết quản của chàng sinh viên trường y, tình yêu dành cho nghệ thuật cháy bỏng, nồng nàn quá đỗi, nên học được 1 năm, Từ Hoa Lợi thi tuyển vào trường Mỹ thuật dù mới chỉ biết vẽ qua sự ngẫu hứng và tìm hiểu sơ lược sách báo. Thế mà khi ra trường, Từ Hoa Lợi đã trở thành họa sỹ vẽ rất đẹp và được phân về làm ở Đoàn xiếc Trung ương.

Năm 1960, vào một buổi trưa, Bác Hồ đến thăm Đoàn xiếc mà không báo trước. Khi ấy, Từ Hoa Lợi đang say sưa vẽ pano, áp phích cho chương trình biểu diễn của đoàn. Bác đến gần rồi ân cần vỗ vai: "Cháu làm việc có vất vả lắm không?". Từ Hoa Lợi giật mình nhận ra vị lãnh tụ kính yêu. Người họa sỹ trẻ quá đỗi vui mừng, thưa với Bác: "Chúng cháu được lao động và làm việc đúng với nghề là hạnh phúc nhất rồi ạ". Khi ra về, Bác Hồ căn dặn: "Yêu lao động, yêu nghệ thuật để phục vụ nhân dân, dẫu công việc đó có là nhỏ nhưng làm được điều gì tốt, đem lại niềm vui cho mình, cho cơ quan, cho nhân dân thì cũng là vinh quang.". Và những lời dặn đó của Bác từ đó đã theo suốt cuộc đời Từ Hoa Lợi.

Ông kể: "Khi còn ở Hà Nội, những dịp lễ kỷ niệm lớn của đất nước, các đoàn thể thường đến đặt tôi vẽ chân dung Bác Hồ. Được vẽ về Bác, ngoài lòng thành kính, biết ơn, còn là đam mê sáng tạo nghệ thuật, tìm kiếm những bí ẩn trong một con người vĩ đại". Mà đã vẽ chân dung lãnh tụ, theo ông, không thể thiếu phong thái, tư chất, sự tinh anh và bản lĩnh của người cách mạng. Những lúc như thế, ông phải dồn hết tâm lực vào đầu ngọn chì để vẽ nên những "kiệt tác" truyền thần, làm sao hình ảnh của Bác thể hiện được tình yêu bao la đối với nhân dân.

Sau năm 1975, Từ Hoa Lợi xin ra khỏi Đoàn xiếc và cùng một người bạn lập cửa hiệu vẽ truyền thần trên phố Hàng Đào. Với một tình yêu Hà Nội, ông đã truyền qua những bức chân dung người Hà Nội xưa một phong nhã, hào hoa và đầy cá tính. Kể cả sau này khi máy ảnh thông dụng, nghề vẽ truyền thần vẫn đắt khách, bởi với tranh truyền thần, người Hà Nội mới tìm lại được quá khứ, mới lưu giữ được những nét thời gian.

Năm 1991, sau một lần vào TPHCM thăm bạn, ông đã quyết định chọn mảnh đất phương Nam để "đóng đô" cho nghề vẽ của mình. Ngoảnh lại, đã hơn 20 năm sinh sống giữa Sài thành, ồn ào đô hội, ông vẫn âm thầm bên giá vẽ, tiếp tục "mài" những nét tài hoa của mình, mưu sinh và tận hiến cho đời.
 
Nghề vẽ truyền thần ngoài bàn tay tỷ mỷ và chăm chút từng đường cọ, nét chì thì đôi mắt người họa sỹ còn phải rất tinh tường.
 
Miệt mài "kiếp nhả tơ"
 

Sau năm 1975, Từ Hoa Lợi xin ra khỏi Đoàn xiếc và cùng một người bạn lập cửa hiệu vẽ truyền thần trên phố Hàng Đào. Với một tình yêu Hà Nội, ông đã truyền qua những bức chân dung người Hà Nội xưa một phong nhã, hào hoa và đầy cá tính. Kể cả sau này khi máy ảnh thông dụng, nghề vẽ truyền thần vẫn đắt khách, bởi với tranh truyền thần, người Hà Nội mới tìm lại được quá khứ, mới lưu giữ được những nét thời gian.

Năm nay, ông đã 76 tuổi. Dù tuổi cao nhưng với ông, vẽ đã trở thành đam mê, là lẽ sống. Nghề vẽ truyền thần ngoài bàn tay tỷ mỷ và chăm chút từng đường cọ, nét chì thì đôi mắt người họa sỹ còn phải rất tinh tường để căn từng đường nét trên bức chân dung, phải nắm được cái thần của bức ảnh.

"Nhiều người đến đây đặt vẽ chân dung, tôi vừa chuyện trò, vừa vẽ để hiểu được tính nết, tâm thế và lòng người. Đấy không chỉ là kinh nghiệm và cảm xúc của người vẽ đối với khách hàng, mà còn là tình yêu đối với nghề. Những tranh truyền thần của tôi, mỗi bức một vẻ, đều toát lên thần thái, rất có hồn, sống động", ông nói. Ông kể, trước đây TPHCM có nhiều xưởng vẽ truyền thần. Nghề này kiếm chẳng được bao nhiêu, rồi thì máy ảnh kỹ thuật số thành đại trà, nên người thì chuyển sang kinh doanh ảnh, người bỏ nghề. Chỉ còn ông quyến luyến với nét văn hóa xưa mà ông chau chuốt, gìn giữ. Khách hàng của ông đến từ các tỉnh như Cần Thơ, Tiền Giang, Đồng Nai, Bình Dương... Qua những người thân quen, họ biết đến ông là người vẽ chân dung giống như thật, rất có thần thái.

Có trường hợp một gia đình ở huyện Củ Chi nghe danh ông, họ đánh xe đón ông về để vẽ chân dung, tuy nhiên con cháu chỉ mang máng nhớ hình ảnh cố nội mình... Thế mà qua câu chuyện, qua sự tưởng tượng, cùng với kinh nghiệm, ông liền "phiêu" với những nét chì trên giấy và họa nên bức chân dung đúng như khách mong đợi. Ông kể: "Ông chủ nhà năm ấy hơn 80 tuổi, không hề nhớ rõ nét mặt người thân. Sau 4-5 tiếng, tôi vẽ xong bức chân dung, cả nhà đã ôm lấy tôi nước mắt nghẹn ngào. Đây là kỷ niệm đáng nhớ nhất trong đời vẽ của tôi".

Chúng tôi hỏi: "Gần cả cuộc đời gắn với nghiệp vẽ truyền thần, ông có tìm kiếm truyền nhân?". Ông cho biết: "Trước đây tôi cũng từng đào tạo cho các con, nhưng học nghề được một thời gian thì họ không trụ được. Nghề này đòi hỏi phải tỷ mỷ, kiên nhẫn, chịu khó và phải tinh tế, vẽ bằng cả con tim, mà "tụi nó" thì trẻ, thích kiếm tiền nhanh, bay nhảy nên chỉ học được thời gian, đành sang nghề khác".

Cái "tiệm" của ông nhỏ nhoi, giá vẽ đơn sơ bày những bức chân dung, chì và màu...Sau lưng ông là những ồn ào, tấp nập của phố thị, ông cứ như một "lão ngoan đồng", quên hết những ồn ào, thị phi của cuộc sống bên ngoài.
 

Trước đây TPHCM có nhiều xưởng vẽ truyền thần. Nghề này kiếm chẳng được bao nhiêu, rồi thì máy ảnh kỹ thuật số thành đại trà, nên người thì chuyển sang kinh doanh ảnh, người bỏ nghề. Chỉ còn ông quyến luyến với nét văn hóa xưa mà ông chau chuốt, gìn giữ. Khách hàng của ông đến từ các tỉnh như Cần Thơ, Tiền Giang, Đồng Nai, Bình Dương... Qua những người thân quen, họ biết đến ông là người vẽ chân dung giống như thật, rất có thần thái.

Quốc Định
baocuoituan
Bình luận (0)
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Quyết định mới của cơ quan chức năng đối với tài xế gây tai nạn làm nữ sinh tử vong ở Vĩnh Long

Quyết định mới của cơ quan chức năng đối với tài xế gây tai nạn làm nữ sinh tử vong ở Vĩnh Long

Pháp luật - 11 phút trước

UBND tỉnh Vĩnh Long cho biết, sức khỏe của bị can Nguyễn Văn Bảo Trung rất yếu, mất khả năng nhận thức và khả năng điều khiển hành vi, thuộc trường hợp phải bắt buộc chữa bệnh, cơ quan chức năng đang tiến hành các thủ tục liên quan.

Kinh hãi, gần 2 tấn lòng lợn nấm mốc không rõ nguồn gốc xếp trong sân nhà dân

Kinh hãi, gần 2 tấn lòng lợn nấm mốc không rõ nguồn gốc xếp trong sân nhà dân

Xã hội - 1 giờ trước

GĐXH - Tại thời điểm kiểm tra, Tổ công tác phát hiện 1.680kg lòng lợn đã qua sơ chế, đang có dấu hiệu nấm mốc và chủ sở hữu không xuất trình được hóa đơn, giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ hợp pháp của số hàng nói trên.

Xe máy 'kẹp 3' chạy tốc độ cao tông đuôi ô tô tải khiến cả ba người tử vong

Xe máy 'kẹp 3' chạy tốc độ cao tông đuôi ô tô tải khiến cả ba người tử vong

Thời sự - 2 giờ trước

Không có giấy phép lái xe, thanh niên ở Gia Lai vẫn điều khiển xe máy chở 3 người, lưu thông với tốc độ cao. Hậu quả, xe máy tông vào một ô tô tải đang đỗ bên đường, khiến cả ba người tử vong.

Nam, nữ lao động đủ bao nhiêu tuổi sẽ nghỉ hưu vào năm 2026?

Nam, nữ lao động đủ bao nhiêu tuổi sẽ nghỉ hưu vào năm 2026?

Đời sống - 2 giờ trước

GĐXH - Tuổi nghỉ hưu tăng lên 61 tuổi 6 tháng với nam và 57 tuổi với nữ từ 1/1/2026.

Xe máy tông vào đuôi ô tô tải đang đỗ ven đường khiến 3 người tử vong

Xe máy tông vào đuôi ô tô tải đang đỗ ven đường khiến 3 người tử vong

Đời sống - 4 giờ trước

GĐXH - Chở nhau trên xe máy lưu thông lúc rạng sáng, nhóm thanh thiếu niên (trong đó có người mới 13 tuổi) đã tông trực diện vào một chiếc ô tô đang đỗ bên đường. Vụ tai nạn xảy ra tại xã Chư Păh (tỉnh Gia Lai), khiến cả 3 người trên xe máy thiệt mạng.

Đập phá quán karaoke, đối tượng bị khởi tố

Đập phá quán karaoke, đối tượng bị khởi tố

Pháp luật - 4 giờ trước

GĐXH - Trong quá trình đến hát tại quán karaoke Thịnh có hành vi đập phá, làm hư hỏng tài sản của quán.

Cách tính thưởng Tết 2026 cho người lao động theo Nghị định 73: Những điểm mới cán bộ, công chức, viên chức cần biết

Cách tính thưởng Tết 2026 cho người lao động theo Nghị định 73: Những điểm mới cán bộ, công chức, viên chức cần biết

Xã hội - 4 giờ trước

GĐXH - Thưởng Tết 2026 theo Nghị định 73 đánh dấu bước chuyển lớn trong chính sách tiền lương và chế độ đãi ngộ của khu vực công. Thay vì phụ thuộc vào hệ số lương hay tính chất bình quân, khoản thưởng sẽ phản ánh chính xác kết quả làm việc, đóng góp thực tế, và mức độ hoàn thành nhiệm vụ của từng cá nhân.

Hà Nội: Kiểm tra nhóm 'quái xế' đầu trần lượn phố đêm, lộ ra kho 'hàng nóng' cất giấu

Hà Nội: Kiểm tra nhóm 'quái xế' đầu trần lượn phố đêm, lộ ra kho 'hàng nóng' cất giấu

Pháp luật - 6 giờ trước

GĐXH - Kiểm tra hành chính nhóm thanh niên vi phạm giao thông lúc nửa đêm trên đường Lạc Long Quân, Tổ công tác 141 - Công an TP Hà Nội không chỉ xử lý lỗi vi phạm mà còn đấu tranh, khai thác, buộc các đối tượng phải chỉ điểm nơi cất giấu cả một kho vũ khí gồm súng, dao, kiếm...

Đến ăn cưới, người đàn ông “tiện tay” lấy luôn gần chục triệu tiền mừng

Đến ăn cưới, người đàn ông “tiện tay” lấy luôn gần chục triệu tiền mừng

Pháp luật - 6 giờ trước

Trong lúc ăn cỗ tại đám cưới, lợi dụng sơ hở khi bà N.T.L. cất tiền mừng trong phòng ngủ, Sơn đã trộm cắp được 9,2 triệu đồng

Tử vi tài lộc năm Bính Ngọ 2026: 4 con giáp có vận tiền bạc khởi sắc, dễ mua nhà đổi xe

Tử vi tài lộc năm Bính Ngọ 2026: 4 con giáp có vận tiền bạc khởi sắc, dễ mua nhà đổi xe

Đời sống - 7 giờ trước

GĐXH - Năm Bính Ngọ 2026 được dự báo là thời điểm vận khí chuyển mình mạnh mẽ với nhiều con giáp. Khi tài lộc khởi sắc, sự nghiệp hanh thông, giấc mơ mua nhà, đổi xe bỗng trở nên khả thi hơn bao giờ hết.

Top