Nên chuyển thi thành xét tốt nghiệp THPT

GS Nguyễn Lân Dũng. Ảnh: T.g

 

Tại hội thảo đối thoại giáo dục, GS Ngô Bảo Châu cho rằng: “Từ trước tới nay, các kỳ thi THPT ở Việt Nam còn rất nhiều tiêu cực như thí sinh xem bài nhau, đưa tài liệu vào phòng thi, giáo viên giải hộ đề thi... Do vậy, tâm lý chung của người dân là sẽ không tin tưởng vào chất lượng và tính khách quan của kỳ thi này. Trong khi đó, kỳ thi đại học của Việt Nam hiện vẫn đảm bảo được chất lượng và tính nghiêm túc, trung thực trong thi cử. Tôi nghĩ rằng những nhà làm giáo dục nên tính xem có cần tổ chức lại các kỳ thi hay không. Không những vậy, kỳ thi chung này còn “tước quyền” tự chủ trong vấn đề tuyển sinh của các trường đại học. Nói như vậy không phải là kỳ thi ba chung sẽ có tiêu cực, song Bộ GD&ĐT sẽ khó kiểm soát khi ôm hết việc tuyển sinh của các trường đại học. Trong khi đó, kỳ thi đại học dù thi đề riêng hay chung thì các trường vẫn có quyền tự quyết và họ sẽ có trách nhiệm hơn khi tuyển sinh bởi trường nào cũng muốn tuyển cho mình những sinh viên tốt nhất”.

Trao đổi với PV Báo GĐ&XH, GS Nguyễn Lân Dũng cho biết, ông rất đồng tình với đánh giá của GS Ngô Bảo Châu và ý kiến của GS Đào Trọng Thi, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Thanh Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội về việc nên chuyển việc thi tốt nghiệp THPT thành “xét”. Ông dẫn chứng, trước đây GS Đào Trọng Thi đã từng cho rằng: “Nếu kỳ thi phải thực hiện hai chức năng không giống nhau là rất khó, sẽ có một chức năng được làm tốt, chức năng còn lại thì không tốt. Kỳ thi này mà chọn chức năng chính là tuyển sinh là không được, bởi Luật Giáo dục đại học đã giao cho các trường đại học tự chủ tuyển sinh rồi, Bộ GD&ĐT làm gì có thẩm quyền tổ chức thi, lại còn tổ chức thành một kỳ thi quốc gia”.

Vì vậy, quan điểm riêng của GS Nguyễn Lân Dũng đưa ra lần này, nên chuyển thi THPT thành “xét”. Ai nắm vững trình độ học sinh hơn các thầy cô giáo và hội đồng giáo dục của từng trường THPT? Vậy nên, để cho các trường tự xét từng học sinh và đề nghị Giám đốc Sở GD&ĐT các địa phương ký bằng tốt nghiệp THPT cho học sinh.

 

Trả lời PV Báo GĐ&XH về việc, nhiều người lo ngại nếu không thi tốt nghiệp THPT dễ xảy ra tình trạng chạy điểm, chạy học bạ để có điểm đẹp, GS Nguyễn Lân Dũng cho rằng, muốn làm tốt việc xét tốt nghiệp THPT mà không qua một kỳ thi quốc gia, cần có hai điều kiện: Thứ nhất, thường xuyên tổ chức kiểm tra bất thường từng môn học và có ghi học bạ. Học bạ quyết định chính xác việc đánh giá từng học sinh một cách khách quan, tránh mọi hiện tượng tiêu cực khi xét tốt nghiệp. Thứ hai, cần có chế độ lưu ban đối với mọi lớp, kể cả lớp 12. Lưu ban là để đảm bảo chất lượng cho từng học sinh trước khi kết thúc quãng thời gian học dưới mái trường phổ thông. Nếu không muốn có nhiều học sinh lưu ban (vì điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường) thì cả thầy lẫn trò phải thực hiện tốt lời căn dặn của Bác Hồ: “Dù khó khăn đến đâu cũng phải tiếp tục thi đua dạy tốt và học tốt”.

Đặc biệt, ông cũng đồng ý với GS Ngô Bảo Châu ở điểm, nếu không muốn kỳ thi trở nên nặng nề thì có thể học tập kinh nghiệm của Pháp: Chia ra hai lần thi, một số môn thi khi học xong lớp 11 và một số môn thi khi học xong lớp 12.

Vậy, nếu không thi tốt nghiệp THPT và duy trì việc thi đại học thì nên ủng hộ việc thi đại học theo phương thức nào? GS Nguyễn Lân Dũng phân tích: “Luật Giáo dục đại học quy định quyền tự chủ của các trường đại học, cho nên nhất thiết không thể dựa vào kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT để tuyển sinh đại học. Mỗi trường có một yêu cầu riêng về tuyển sinh, đấy là công việc của từng trường nên Bộ GD&ĐT chỉ cần giao chỉ tiêu tuyển sinh và kiểm tra việc thi cử xem có nghiêm túc hay không mà thôi. Đừng sợ các trường tuyển học sinh kém vì trường nào cũng phải giữ uy tín cho mình. Nếu uy tín giảm, sinh viên ra trường sẽ rất khó tìm được những việc làm thỏa đáng. Nếu như có những trường ngại ra đề thi và sợ tốn kém, có thể nhờ Bộ GD&ĐT ra đề thi chung cho một số trường có cùng nguyện vọng như vậy”.

 

“Việc đổi mới giáo dục, đánh giá và kiểm tra thi cử rất hệ trọng,cần tính toán, không thể làm ẩu. Nếu nói thi tốt nghiệp THPT đỗ nhiều quá, không phải thi nữa cũng không được bởi đó là kết quả chứng minh cho một người đã hoàn thành chương trình phổ thông. Tuy nhiên, chúng ta có thể làm theo cách: Xem xét lại trong 14 năm qua, giáo dục đã làm được gì, còn gì phải rút kinh nghiệm để có cách làm khoa học. Tôi nghĩ, làm giáo dục phải có căn cứ hẳn hoi, không làm theo cách: Thấy thi có tiêu cực thì bỏ”.                                                                                                             GS. VS Phạm Minh Hạc, nguyên Bộ trưởng Bộ GD&ĐT