Hà Nội
23°C / 22-25°C

Nghiên cứu của Mỹ: 3 sai lầm âm thầm “kéo tụt” trí thông minh của con, rất nhiều cha mẹ đang vô tình mắc phải

Thứ tư, 20:35 11/06/2025 | Nuôi dạy con

Trẻ em không "ngốc", chúng chỉ đang chờ được yêu thương và dẫn dắt đúng cách.

Một nghiên cứu kéo dài 10 năm tại Trung tâm Nghiên cứu Tâm lý Trẻ em Hoa Kỳ, với sự tham gia theo dõi hơn 2000 gia đình, đã phát hiện ra một kết luận gây giật mình: Những hành vi tưởng chừng vô hại của cha mẹ có thể khiến chỉ số IQ của trẻ giảm từ 15–20%!

Những sai lầm này không đến từ điều gì lớn lao, mà ẩn nấp trong chính cuộc sống thường ngày, nơi chúng ta hay dễ dàng lướt qua mà không nhận ra.

Nghiên cứu của Mỹ: 3 sai lầm âm thầm “kéo tụt” trí thông minh của con, rất nhiều cha mẹ đang vô tình mắc phải- Ảnh 1.

Ảnh minh hoạ

Dưới đây là 3 hành vi phổ biến nhất mà các chuyên gia cảnh báo đang âm thầm kéo lùi sự phát triển trí tuệ của con:

1. Quát mắng, dùng lời lẽ gay gắt với con

Một nghiên cứu của nhóm giáo sư Teicher tại Đại học Harvard cho thấy: Những người từng thường xuyên bị cha mẹ quát mắng trong thời thơ ấu có sự kết nối yếu hơn giữa vùng Wernicke (hiểu ngôn ngữ) và thùy trán trước, hai khu vực quan trọng giúp con người xử lý và tiếp nhận ngôn ngữ.

Năm 2011, nhóm của ông tiếp tục chỉ ra: việc bị cha mẹ "tấn công bằng ngôn từ" làm tăng 14% khối lượng chất xám tại vùng thái dương bên trái, khu vực gắn liền với khả năng ngôn ngữ, và điều đáng tiếc là sự gia tăng này lại phản ánh tình trạng phát triển lệch lạc.

Kết quả? Trẻ bị mắng nhiều dễ giảm năng lực hiểu và diễn đạt, suy giảm trí nhớ, ảnh hưởng đến khả năng tư duy và về lâu dài, ảnh hưởng đến chỉ số IQ.

Rất nhiều bậc cha mẹ than thở: "Sao nói mãi mà con vẫn không hiểu?", và rồi… mất kiên nhẫn, quát tháo. Nhưng trong lúc bị mắng, tâm trí trẻ không còn khả năng tiếp nhận thông tin. Thay vào đó, con bị bao trùm bởi nỗi lo sợ, hoang mang và bất an. Chính những cảm xúc tiêu cực ấy khiến não bộ "đóng băng", và con càng trở nên "không hiểu gì".

Nhiều lần như vậy, trẻ trở nên mất tập trung, phản ứng chậm, tự ti, và rồi, bị gắn mác "đần độn" đúng như lời cha mẹ đã lỡ miệng buông ra.

2. Dán nhãn tiêu cực, liên tục phủ định con

"Con chả làm được gì nên hồn"

"Đúng là đồ vô dụng"

"Sao con ngốc thế?"

"Lười như hủ chìm"

"Con đúng là chẳng ra gì cả".

Có khi nào bạn từng nói những câu ấy, dù chỉ trong cơn giận dữ?

Tâm lý học gọi hiện tượng này là "lời tiên tri tự ứng nghiệm" – nếu một đứa trẻ liên tục bị gán cho cái mác "kém cỏi", dần dần, trẻ sẽ thật sự trở nên như vậy. Bởi trẻ tin rằng mình đúng là… chẳng làm được gì cả.

Một câu trả lời nổi bật trên Zhihu khi được hỏi: "Trẻ bị phủ định từ nhỏ lớn lên sẽ thế nào?" là:

"Làm gì cũng thấy vô vọng, chẳng việc nào làm tới cùng".

Khi bị chỉ trích và giới hạn quá nhiều, trẻ không dám thử, không dám sai, không dám thể hiện. Từ đó, trẻ mất dần bản lĩnh, sợ hãi bước ra khỏi vùng an toàn, và nghĩ mình đúng là kẻ "vô dụng" như người lớn từng nói.

3. Để trẻ sa vào "niềm vui rác"

Một trong những điều khiến trẻ tụt dốc nhanh chóng mà cha mẹ ít để ý: "niềm vui rác" – những thứ tiêu khiển ngắn hạn, nhanh chóng nhưng không tạo giá trị.

Như mạng xã hội, trò chơi điện tử, video ngắn… Chúng rất dễ gây nghiện vì tạo ra cảm giác "sướng tức thì". Nhưng càng đắm chìm trong đó, trẻ càng lười suy nghĩ, kém tập trung, mất kiểm soát bản thân và dần trở nên trì trệ, mệt mỏi với việc học hành.

Đặc biệt trong giai đoạn tiểu học – thời điểm vàng để hình thành thói quen tư duy, nếu trẻ bị "đầu độc" bởi những niềm vui rác này, thì khả năng tập trung, tư duy sâu và tự học sẽ dần biến mất.

Lâu dài, trẻ không còn hứng thú với việc học hỏi, suy nghĩ hay sáng tạo và trí thông minh bị "gỉ sét" từng ngày.

Vậy, cha mẹ nên làm gì?

Tập trung nuôi dưỡng "tư duy phát triển" cho trẻ.

Tức là giúp con tin rằng: "Mình có thể giỏi lên nếu cố gắng", thay vì nghĩ: "Mình chỉ đến thế thôi, cố cũng vô ích".

Khen con vì nỗ lực, chứ không chỉ vì thành tích.

Thay vì nói: "Con giỏi quá vì được 10 điểm", hãy nói: "Mẹ thấy con học rất chăm chỉ, thật kiên trì".

Khi con sai, đừng vội kết luận "Con không làm được", mà hãy nói: "Con chưa làm được, nhưng mình cùng tìm cách khác nhé".

Giữ kiên nhẫn. Những câu mắng chửi chỉ khiến con sợ, chứ không giúp con hiểu. Còn những lời nhẹ nhàng, dẫn dắt mới là điều giúp não bộ trẻ "bật sáng".

Đừng đợi đến khi con mất đi sự tự tin, tinh thần hay khả năng học tập mới giật mình hối hận.

Trí thông minh của con không chỉ đến từ gene, mà còn được nuôi dưỡng mỗi ngày từ ánh mắt, lời nói và cách cha mẹ đồng hành.

Từ hôm nay, chỉ cần thay đổi một chút trong cách cư xử, bạn đã mở ra một cánh cửa mới cho tương lai của con.

Bởi vì, trẻ em không "ngốc", chúng chỉ đang chờ được yêu thương và dẫn dắt đúng cách.

Có những đứa trẻ dành cả đời để chữa lành tuổi thơ: Bữa tối tan vỡ và tiếng khóc trong bóng tối của hai chị emCó những đứa trẻ dành cả đời để chữa lành tuổi thơ: Bữa tối tan vỡ và tiếng khóc trong bóng tối của hai chị em

GĐXH - Không ai nghĩ rằng một bữa cơm gia đình tưởng chừng ấm cúng lại trở thành nơi bắt đầu những vết thương kéo dài cả đời.


Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Bí mật dạy con học ít vẫn giỏi: Cha mẹ chỉ cần kiên trì với 3 thói quen buổi tối

Bí mật dạy con học ít vẫn giỏi: Cha mẹ chỉ cần kiên trì với 3 thói quen buổi tối

Nuôi dạy con - 15 giờ trước

GĐXH - Nhiều cha mẹ than phiền: "Sao con nhà mình học mãi mà chẳng tiến bộ, trong khi con người ta học đâu nhớ đó?". Thực tế, bí quyết nằm ở cách dạy con khoa học, đúng với quy luật hoạt động của não bộ.

Gen Z 'cày' game ở nhà kiếm 110 triệu đồng/tháng, mẹ bắt đi làm lương 22 triệu

Gen Z 'cày' game ở nhà kiếm 110 triệu đồng/tháng, mẹ bắt đi làm lương 22 triệu

Nuôi dạy con - 18 giờ trước

Thanh niên bị mẹ mắng, bắt đi làm công việc ổn định với mức lương 22 triệu đồng, dù hiện tại anh kiếm 37 – 110 triệu đồng/tháng với việc nằm nhà “cày” game.

Người cha bị cả trường mắng là ‘bỏ mặc con học hành’, 18 năm sau khiến ai cũng ngả mũ

Người cha bị cả trường mắng là ‘bỏ mặc con học hành’, 18 năm sau khiến ai cũng ngả mũ

Nuôi dạy con - 6 ngày trước

GĐXH - Hoàng Phúc Lâm tự gọi mình là "một kiểu phụ huynh khác" và không đồng ý với quan điểm dạy con của "cha mẹ hổ" phổ biến.

Cha mẹ 'giả nghèo' dạy con tiết kiệm: 10 năm sau phải bật khóc vì hối hận

Cha mẹ 'giả nghèo' dạy con tiết kiệm: 10 năm sau phải bật khóc vì hối hận

Nuôi dạy con - 6 ngày trước

GĐXH - Nhiều cha mẹ tin rằng dạy con tiết kiệm bằng cách "đóng giả nghèo" sẽ giúp con trưởng thành, biết quý trọng đồng tiền. Nhưng họ không hiểu điều đó khiến con tổn thương đến nhường nào.

Cha mẹ càng can thiệp, con càng dễ thất bại: Bài học đắt giá từ một giảng viên đại học

Cha mẹ càng can thiệp, con càng dễ thất bại: Bài học đắt giá từ một giảng viên đại học

Nuôi dạy con - 1 tuần trước

GĐXH - Sau hơn một thập kỷ đứng lớp, tôi nhận ra: không phải áp lực học tập hay bài vở, chính sự can thiệp quá mức của cha mẹ mới là thứ khiến nhiều đứa trẻ trở nên tự ti, rối loạn và mất phương hướng.

Nghiên cứu chỉ ra: Bố làm những nghề nghiệp sau, con cái thường thông minh hơn!

Nghiên cứu chỉ ra: Bố làm những nghề nghiệp sau, con cái thường thông minh hơn!

Nuôi dạy con - 1 tuần trước

Nghiên cứu đã khảo sát 1.065 trẻ em để tìm hiểu các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ.

Thực hư vụ bé trai 9 tuổi bị cha ruột và mẹ kế nhét trong cốp xe đi cả nghìn km

Thực hư vụ bé trai 9 tuổi bị cha ruột và mẹ kế nhét trong cốp xe đi cả nghìn km

Nuôi dạy con - 1 tuần trước

Gần đây, mạng xã hội bất ngờ lan truyền hình ảnh và thông tin một bé trai 9 tuổi nằm co ro trong cốp xe ô tô trên hành trình dài 1.000km từ Phật Sơn (Quảng Đông) đến Quế Lâm (Quảng Tây).

Học giỏi nhưng điểm đại học không cao, nam sinh bị mẹ đuổi khỏi nhà, đổi mã cửa

Học giỏi nhưng điểm đại học không cao, nam sinh bị mẹ đuổi khỏi nhà, đổi mã cửa

Nuôi dạy con - 1 tuần trước

Điểm không đủ cao để vào trường đại học top đầu Trung Quốc, thanh niên vừa tốt nghiệp cấp 3 bị bố mẹ đuổi khỏi nhà, đổi mã cửa và cắt nguồn tài chính.

5 cách giúp mẹ hòa hợp với con gái tuổi ẩm ương

5 cách giúp mẹ hòa hợp với con gái tuổi ẩm ương

Nuôi dạy con - 1 tuần trước

Bài viết này gợi ý 5 cách giúp mẹ và con gái tuổi teen vượt qua giai đoạn khó khăn để có một mối quan hệ bền chặt hơn bao giờ hết.

Top