Hà Nội
23°C / 22-25°C

Những thay đổi bước ngoặt khi trẻ dậy thì

Thứ tư, 09:38 09/10/2019 | Dân số và phát triển

Khi bước vào độ tuổi dậy thì, những thay đổi về tâm sinh lý khiến các con vô cùng lo lắng.

Giai đoạn trẻ bước vào tuổi dậy thì được xem là một bước ngoặt lớn trong cuộc đời. Về tuổi dậy thì, người ta nói đã khá nhiều nhưng biết đầy đủ về nó thì có thể là chưa đủ. Vậy điều gì đã xảy ra với con cái chúng ta ở tuổi dậy thì?

Không giống như con gái (XX) - độ tuổi dậy thì từ 9-14 tuổi, khoảng thời gian bắt đầu tuổi dậy thì của phái nam (XY) muộn hơn. Có những XX mới 10 tuổi đã bắt đầu “nhổ giò” rồi nhưng cũng có không ít cậu bạn chỉ bắt đầu diện kiến tuổi dậy thì khi học trung học phổ thông, tức là khoảng 15-16 tuổi.

Phe XY sẽ mất khoảng 6 năm để “tạm” hoàn tất quá trình dậy thì của mình. Tại sao gọi là tạm nhỉ? Vì sau khi kết thúc tuổi dậy thì, chiều cao của teen boy sẽ còn phát triển kha khá thêm vài năm nữa.

Cách đây nửa thế kỷ, các nhà khoa học đã tiến hành một thí nghiệm lý thú. Họ tiêm một chất kích thích đặc biệt cho những con nòng nọc để tác động tới quá trình biến đổi từ nòng nọc thành ếch. Đó là chất thyroxin tiết ra từ tuyến giáp trạng. Những con nòng nọc đó đã rất sớm từ giã chiếc đuôi của mình. Chính hoạt động của các tuyến hormon đã dẫn đến sự trưởng thành sinh dục. Nhờ hormon, tuyến sinh dục phát triển nhanh (ở nam giới là tinh hoàn, ở phụ nữ là buồng trứng). Các tuyến sinh dục đó đến lượt nó lại ảnh hưởng rất mạnh tới cơ thể.

Những thay đổi bước ngoặt khi trẻ dậy thì - Ảnh 1.
Giai đoạn trẻ bước vào tuổi dậy thì được xem là bước ngoặt lớn trong cuộc đời.

Có thể coi đặc điểm tiêu biểu nhất của tuổi dậy thì là sự phát triển “nước rút”. Nó bộc lộ ở hệ cơ. Các cậu trai lúc này có một lượng tế bào cơ rất lớn, vì vậy, các cậu khỏe ra trông thấy. Lớp mỡ dưới da của phần lớn con trai và cả ở một số cô gái hao đi một cách đáng kể. Sự biến đổi này dẫn đến những thay đổi trong cấu trúc cơ thể: con trai cao lên, vai rộng ra, con gái tròn trịa dần, xương chậu rộng ra. Các bộ phận sinh dục cũng có thay đổi: các cô gái thấy vú mình to lên, lông mọc nhanh, 1-2 năm sau thì mọc lông vùng bẹn và nách. Ở một số cô gái cũng có sự biến đổi lớn của cơ quan sinh dục bên trong (âm đạo, tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng phát triển tới mức độ tối đa).

Sự dậy thì ở trẻ trai bắt đầu bằng sự phát triển của tinh hoàn. Không bao lâu sau, các cậu bắt đầu mọc lông và một vài tháng sau, dương vật bắt đầu to lên. Các bộ phận bên trong cũng bắt đầu phát triển, đặc biệt là tinh hoàn. Cũng giống như các cô gái, các chàng trai lúc này cũng bắt đầu mọc lông, sau 2 năm thì bắt đầu mọc râu. Cuối thời kỳ dậy thì, giọng của con trai bị ồ và sâu.

Tâm lý của tuổi dậy thì là một tâm trạng không lấy gì làm dễ chịu. Các bạn trẻ lúc này thường lơ đễnh, thiếu tập trung, kết quả học tập dễ giảm sút. Tâm trạng khá thất thường: đang nóng nảy, phóng túng bỗng trở nên nhút nhát, ủy mị. Tính khí cũng đa dạng: lòng tự tin rất cao, thích làm mọi người ngạc nhiên, nhưng cũng rất dễ buồn vì những lý do ít ai hiểu nổi. Chúng bướng bỉnh ở nhà cũng như ở trường, tỏ ra rất khó dạy dỗ.

Sự phát triển không tương ứng giữa tinh thần và thể chất của thế hệ trẻ ngày nay làm cho tuổi dậy thì phải được tính dài ra. Sự phát triển về thể lực của họ diễn ra sớm hơn, trong khi đó, môi trường xã hội thì ngày càng phức tạp. Lẽ ra trong thế kỷ của thông tin, thế hệ trẻ ngày nay phải trưởng thành sớm hơn về tính cách. Nhưng dường như điều kiện xã hội càng phát triển thì lại càng thủ tiêu mất sự chín chắn của cá tính với tư cách là một quá trình vận động tự thân. Trước kia, người ở tuổi dậy thì hay bị đau đầu, thiếu máu, mất ngủ. Ngày nay, hiện tượng đó mất dần.

Nói chung, người ở tuổi dậy thì ít tính kiên nhẫn, hay sốt ruột, thích trở thành người lớn. Họ có đủ khả năng hoạt động tình dục nhưng về mặt tâm lý tình dục thì vẫn còn non nớt. Vì vậy, người ở tuổi này thường hay bối rối.

Vì đây là một thời kỳ phát triển phức tạp nên cha mẹ cần phải tôn trọng nhịp độ sinh học tự nhiên trong sự phát triển của con cái. Dậy thì không phải là bệnh tật, nhưng không phải là thời kỳ mà con người ta được phép làm mọi chuyện. Đây là thời kỳ mà các chàng trai, cô gái cần phải học cách giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, tập làm chủ mọi hành vi, ngôn ngữ của mình, phải biết tự kiểm tra tâm trạng của mình lẫn bản năng tình dục của mình. Trước khi có dấu hiệu của tuổi dậy thì, họ cần biết trước cái gì sẽ diễn ra trong cơ thể của mình, nó sẽ biểu hiện ra sao trên cơ thể và trong tâm lý.

Theo BS. Đặng Lan/SK&ĐS

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Điều trị hỗ trợ sinh sản làm tăng nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ lên gấp 1,5 lần

Điều trị hỗ trợ sinh sản làm tăng nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ lên gấp 1,5 lần

Dân số và phát triển - 1 ngày trước

Điều trị hỗ trợ sinh sản làm tăng nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ lên 1,5 lần. Tuy nhiên, việc chẩn đoán và điều trị hiện còn chồng chéo giữa chuyên khoa Sản và Nội tiết, khiến thai phụ dễ bị bỏ sót, chẩn đoán muộn, dẫn đến nguy cơ biến chứng nặng cho cả mẹ và con.

6 bệnh lý có thể phải phẫu thuật cắt bỏ tử cung

6 bệnh lý có thể phải phẫu thuật cắt bỏ tử cung

Dân số và phát triển - 1 ngày trước

Cắt bỏ tử cung là một phẫu thuật lớn và thường chỉ được thực hiện khi có các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Dưới đây là những lý do phổ biến nhất mà bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật này trong một số trường hợp.

Nguyên nhân gây khí hư bất thường ở phụ nữ

Nguyên nhân gây khí hư bất thường ở phụ nữ

Dân số và phát triển - 2 ngày trước

Ra huyết trắng (khí hư) là hiện tượng sinh lý bình thường của phụ nữ, thường bắt đầu từ tuổi dậy thì, trong độ tuổi có sinh hoạt tình dục đến khi mãn kinh.

5 hiểu lầm thường gặp về HIV cần xóa bỏ

5 hiểu lầm thường gặp về HIV cần xóa bỏ

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Nhiều người vẫn còn giữ những quan niệm sai lầm về HIV, từ cách lây truyền cho đến khả năng sống khỏe mạnh của người bệnh. Những hiểu lầm này không chỉ gây ra nỗi sợ hãi, kỳ thị mà còn cản trở công tác phòng ngừa, điều trị...

Bé trai chào đời với đặc điểm hiếm gặp khiến bác sĩ ngỡ ngàng

Bé trai chào đời với đặc điểm hiếm gặp khiến bác sĩ ngỡ ngàng

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Đón bé trai chào đời, ê-kíp bác sĩ không ngờ cậu bé có tới 6 vòng dây rốn quấn cổ, tình trạng hiếm gặp và tiềm ẩn nhiều nguy cơ.

Cô gái 19 tuổi bất ngờ phát hiện u quái buồng trứng từ dấu hiệu nhiều chị em Việt mắc phải

Cô gái 19 tuổi bất ngờ phát hiện u quái buồng trứng từ dấu hiệu nhiều chị em Việt mắc phải

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

GĐXH - Cơn đau bụng âm ỉ tưởng chỉ là rối loạn tiêu hóa, nhưng bên trong bụng cô gái trẻ lại tồn tại một khối u quái buồng trứng chứa đầy tóc và răng.

Bé trai chào đời với 6 vòng dây rốn quấn cổ: Điều mẹ bầu nên biết khi thai nhi bị dây rốn quấn cổ

Bé trai chào đời với 6 vòng dây rốn quấn cổ: Điều mẹ bầu nên biết khi thai nhi bị dây rốn quấn cổ

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

GĐXH – Theo các bác sĩ, với những trường hợp có dây rốn dài hơn bình thường, nhiều nước ối, đa thai… có thể làm tăng nguy cơ dây rốn quấn cổ thai nhi.

Bất ngờ tiền sử bệnh của sản phụ sinh đôi ở Phú Thọ: Nhiều bệnh lý nền nguy hiểm nhưng không đi khám

Bất ngờ tiền sử bệnh của sản phụ sinh đôi ở Phú Thọ: Nhiều bệnh lý nền nguy hiểm nhưng không đi khám

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

GĐXH - Các bác sĩ bất ngờ phát hiện sản phụ có nhiều bệnh lý nền nguy hiểm như tiền sản giật nặng, Basedown, đái tháo đường type II đang tiêm insulin... nhưng không theo dõi sát trong 3 tháng gần đây.

3 lần mổ lấy thai, 3 lần hút thai, người phụ nữ 43 tuổi nhập viện trong tình trạng nguy kịch

3 lần mổ lấy thai, 3 lần hút thai, người phụ nữ 43 tuổi nhập viện trong tình trạng nguy kịch

Dân số và phát triển - 6 ngày trước

GĐXH - Tại bệnh viện, các bác sĩ xác định đây là một trường hợp băng huyết có tổn thương mạch máu bất thường do thông nối động – tĩnh mạch (AVM) trong cơ tử cung – một bệnh lý hiếm gặp nhưng vô cùng nguy hiểm.

Người phụ nữ 35 tuổi bị tổn thương não, nguyên nhân bất ngờ từ nhiễm trùng phụ khoa

Người phụ nữ 35 tuổi bị tổn thương não, nguyên nhân bất ngờ từ nhiễm trùng phụ khoa

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

GĐXH - Đau đầu kéo dài một tuần, kèm choáng váng khi thay đổi tư thế, chị Linh được chẩn đoán tổn thương hiếm gặp ở não do nhiễm trùng từ ổ áp xe buồng trứng.

Top