Nỗi sợ của cô tân sinh viên 'hai không'
Với số điểm 20 khối D1, Lý Ngọc Thanh Thanh (THPT Trần Hưng Đạo, TP HCM) tự tin nộp đơn xét tuyển vào ngành Việt Nam học, ĐH Tôn Đức Thắng.
Nhưng ngày nhận giấy báo trúng tuyển cũng là ngày Thanh rơi vào bế tắc.
Không có tiền đóng học phí, Thanh vội đến một ngân hàng ở quận Gò Vấp những mong vay được tiền đi học nhưng bị từ chối. Lý do phía ngân hàng đưa ra là Thanh không có chứng minh nhân dân (CMND).
Nghe xong, vội lật mặt sau của tờ giấy báo trúng tuyển, đọc kỹ lại các giấy tờ cần nộp thì điều khoản: 1.7 Giấy CMND: 2 bản photocopy khiến Thanh tuyệt vọng.

Giấy báo trúng tuyển đang ở trước mặt, nhưng Thanh Thanh và mẹ gần như bế tắc vì Thanh vừa không có CMND vừa không có tiền đóng học phí.
Khó khăn từ vật chất...
Ba của Thanh mất hồi năm 2012 vì căn bệnh hiểm nghèo. Bà Nguyễn Thị Trường Tồn - mẹ Thanh - vì mang ơn bà chủ ngày trước đã giúp tiền lọc máu cho chồng nên ở lại làm việc nhà với mức lương 2,2 triệu đồng/tháng. Tiền thuê nhà hằng tháng đã ngốn hơn một nửa, còn mấy trăm ngàn chỉ đủ lo bữa rau bữa cháo cho Thanh và con trai út năm nay 15 tuổi.
Sống giữa lòng Sài Gòn, thế mà ba mẹ con Thanh không có nổi chiếc xe đạp. Tất cả đều đi bộ. Mỗi sáng Thanh đi bộ hơn 3 km để đến trường. Chiều về, bụng trống rỗng, Thanh lại đi tiếp 4 km qua nhà chị Nguyễn Thị Tám (quận Gò Vấp) để dạy thêm.
Chị Tám nói: “Thanh dạy cho con tôi đã bốn năm. Thanh nói nhờ dạy hai cháu mà Thanh có tiền phụ mẹ trang trải cuộc sống. Nhà tôi cũng không giàu có gì, nhiều lúc tính nói Thanh thôi không qua dạy nữa nhưng không đành lòng. Có tháng tôi chưa có tiền trả, tôi thấy Thanh cũng không nhắc đến”.
Chuyện chậm đóng học phí đối với Thanh như một sự ám ảnh. Trong thư đề nghị được nhận học bổng Tiếp sức đến trường, Thanh viết: “Có những lúc tôi rất sợ đến trường. Sợ vì mình chưa có tiền đóng học phí. Sợ vì mình mà các bạn khác phải nghe cô nhắc nhở. Nỗi sợ đó khiến tôi không thể nào tập trung học được”.
Bà Tồn kể từ năm lớp 9 Thanh đã làm đủ mọi công việc để phụ mẹ. “Mọi năm vào tháng 7 âm lịch người ta hay cho nhà tôi 10 kg gạo. Thanh hay nói mẹ ráng đi, con cố học giỏi mai mốt làm kiếm tiền lo cho mẹ. Nhà mình không phải đợi người ta cho gạo nữa” - bà Tồn nói.
... đến pháp lý
Có một điều mà mỗi lần nhắc đến, nước mắt Thanh lại chực trào tuôn: không làm CMND được. Mẹ Thanh mồ côi cha mẹ từ nhỏ. Năm 2003, mẹ nuôi của bà qua đời cũng là lúc bà đi làm tứ xứ. Ít chữ, bà Tồn không ý thức được mức độ quan trọng của giấy tờ tùy thân.
Khi gặp chuyện, bà cứ “xài đỡ” giấy báo mất CMND rồi nói sẽ làm lại sau, nhưng thực tế cả bà lẫn Thanh đều không thể làm CMND vì không có hộ khẩu. Vẫn đóng tiền hàng tháng nhưng ra vào nhà trọ mẹ con Thanh cứ lén lén lút lút vì chưa đăng ký tạm trú.
“Tôi biết làm vậy là không đúng nhưng thương con Thanh hiền lành, chăm chỉ lại ham học, tôi không nỡ kêu mẹ con nó dọn đi chỗ khác” - bà N.T.H., chủ nhà trọ, nói.
“Mười mấy năm qua, ba mẹ con sống chui sống nhủi vì không có tờ giấy lận lưng. Đời tôi coi như đã bỏ đi rồi, chỉ tội con Thanh. Âu cũng tại sự hời hợt của tôi mà làm khổ đời con” - bà Tồn ân hận nói.
Khi được hỏi gia đình nội đâu, Thanh chỉ cúi đầu lí nhí: “Ba tôi mất hồi tôi học lớp 10. Nhà nội tôi cũng nghèo, bà nội cũng ở nhà trọ như mẹ con tôi thôi...”.
Vì không có CMND nên trước ngày thi tốt nghiệp THPT quốc gia 2015, ban giám hiệu trường THPT Trần Hưng Đạo phải cấp cho Thanh một mã số riêng để đi thi. Kết thúc kỳ thi, Thanh nói với mẹ trong hai tháng đợi kết quả sẽ tranh thủ đi làm kiếm tiền đóng học phí đại học. Nhưng dù là chạy bàn Thanh cũng không xin được chỉ vì không có giấy tờ tùy thân.
“Giờ tôi đậu đại học nhưng tương lai vô định lắm. Hôm nhận giấy báo trúng tuyển, tôi như chết lặng vì tiền đóng học phí không có, CMND để hoàn tất thủ tục nhập học cũng không. Nhà trường gia hạn để tôi bổ túc hồ sơ nhưng trường đâu biết hoàn cảnh của tôi không làm CMND được. Mai này học xong không biết có ai dám nhận tôi vào làm không” - nói đoạn, Thanh lại rơi nước mắt.
Cô Nguyễn Thị Khanh - giáo viên chủ nhiệm lớp 12 của Thanh - kể nhiều tháng cô đã đóng tiền cho học trò của mình vì hơn ai hết cô rất hiểu hoàn cảnh của Thanh. “Tôi sợ Thanh mặc cảm với bạn bè sẽ ngại đến lớp, không chú tâm học trong năm cuối. Với tôi, Thanh là một người có nghị lực và ý chí nhất lớp”.
Chị Nguyễn Thị Tám (quận Gò Vấp) - mẹ của hai học trò Thanh đang dạy thêm - chia sẻ: “Biết hoàn cảnh của Thanh, rất nhiều lần tôi thuyết phục anh chị trong nhà bảo lãnh Thanh để làm CMND cho Thanh nhưng không được.
Căn nhà tôi đang ở là tài sản ba tôi để lại cho các anh chị tôi, nên một mình tôi không thể tự quyết định. Mong con bé sớm được làm CMND, trước là được làm người nước mình, sau là có giấy tờ để còn đi làm thêm kiếm tiền học đại học”.
Theo Trần Kim Anh/Tuổi Trẻ

Hà Nội cấm nhiều tuyến đường dịp 2/9: Di chuyển thế nào cho thuận lợi?
Xã hội - 8 giờ trướcGĐXH - Công an TP Hà Nội vừa có thông báo phân luồng giao thông và tổ chức hướng đi đối với các phương tiện nhằm phục vụ Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9.

Mất tiền vì mua bán trên TikTok, cô gái bịa chuyện bị cướp
Pháp luật - 9 giờ trướcGĐXH - Sau khi tham gia mua bán hàng trên TikTok bị mất tiền, cô gái trẻ ở Huế trình báo công an bị cướp với mong muốn được bù lại số tiền đã mất.

Bắt kẻ giết người che giấu thân phận suốt 33 năm
Pháp luật - 9 giờ trướcGĐXH - Sau khi gây ra vụ giết người tại một nông trường, Nguyễn Đình Sơn đã bỏ trốn suốt 33 năm, ngụy trang dưới vỏ bọc của người khác.

Những người trẻ khuyết tật truyền cảm hứng mạnh mẽ tại Tỏa sáng Nghị lực Việt 2025
Đời sống - 9 giờ trướcGĐXH – Bằng nghị lực phi thường và khát vọng sống mãnh liệt, những thanh niên khuyết tật đã viết nên câu chuyện đầy cảm hứng về ý chí và sự cống hiến. 25 gương mặt tiêu biểu vừa được vinh danh tại Chương trình “Tỏa sáng Nghị lực Việt” 2025 là minh chứng sống động rằng “giới hạn không nằm ở khiếm khuyết, mà ở niềm tin và ý chí con người”.

Hà Nội: Bãi xe không phép 'cát cứ' sân chung cư, thách thức pháp luật ở phường Yên Hòa
Đời sống - 10 giờ trướcGĐXH - Hàng nghìn mét vuông sân chung và bãi đỗ xe của chung cư N3A, N3B (phường Yên Hòa, Hà Nội) suốt thời gian qua đã bị một cá nhân ngang nhiên chiếm dụng, lập bãi trông giữ xe để thu tiền trái phép, khiến dư luận không khỏi bức xúc.

Phát hiện nhiều xương người rải rác trên núi Đại Huệ
Xã hội - 11 giờ trướcGDXH - Ngày 20/8, người dân lên núi Đại Huệ xã Hưng Nguyên, tinh Nghệ An phát hiện nhiều mảnh xương của người nằm rải rác trên bãi cỏ.

Giải cứu bé gái 14 tuổi bị dụ dỗ đi làm tiếp viên quán karaoke
Pháp luật - 11 giờ trướcGĐXH - Trong lúc sử dụng mạng xã hội, H. nhận được tin nhắn từ một tài khoản lạ, với lời hứa về công việc “nhẹ nhàng, thu nhập 20 triệu đồng/tháng” tại một quán karaoke. Tin vào lời mời hấp dẫn, em H. đã lén bố mẹ và đi đến điểm hẹn.

Khởi tố, bắt tạm giam người hành hung người phụ nữ ở sảnh chung cư Hà Nội
Pháp luật - 11 giờ trướcGĐXH - Đặng Chí Thành (người hành hung phụ nữ ở sảnh chung cư Hà Nội) bị công an khởi tố bị can, bắt tạm giam 2 tháng.

Nguy hiểm rình rập tại bãi tắm tự phát gần khu vực nhà thờ đổ ở Ninh Bình
Đời sống - 12 giờ trướcGĐXH - Mặc dù có biển cấm nhưng khu vực nhà thờ đổ thuộc xã Hải Tiến, tỉnh Ninh Bình nơi vừa xảy ra sự việc 5 du khách bị sóng lớn cuốn trôi dẫn đến đuối nước, hiện này vẫn còn nhiều người dân bất chấp nguy hiểm để tắm.

Những trận mưa dông lại sắp trút xuống miền Bắc?
Thời sự - 12 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, từ chiều tối và đêm nay (20/8), miền Bắc lại đón mưa rào và dông rải rác, cục bộ có mưa vừa đến mưa to. Riêng vùng núi Bắc Bộ có mưa to đến rất to, lượng mưa hơn 100mm.

Tin sáng 20/8: Chi tiết lịch hạn chế phương tiện vào Hà Nội từ ngày mai; Học phí được miễn, phụ huynh đóng những khoản gì đầu năm học 2025-2026?
Thời sựGĐXH - Cục CSGT (Bộ Công an) vừa có kế hoạch phân luồng, hạn chế phương tiện đi về hướng TP Hà Nội để phục vụ Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 (A80); ngoài học phí, phụ huynh vẫn cần chuẩn bị một số khoản đóng góp khác theo quy định.