Hà Nội
23°C / 22-25°C

Phòng tránh viêm màng não (2): Những vi khuẩn chết người

Thứ tư, 09:00 03/10/2012 | Sống khỏe

GiadinhNet - Trong khi chờ đợi các nhà khoa học có nghiên cứu cụ thể về sự lưu hành của amip "ăn" não người Naegleria fowleri, người dân cần lưu ý về bệnh viêm màng não rất phổ biến do mô cầu, phế cầu và do HIB.

Đây là hai loại vi khuẩn nguy hiểm không chỉ bởi nguyên nhân gây bệnh và triệu chứng đa dạng mà còn dễ có hậu quả nặng nề, gây tử vong nhanh nếu không điều trị kịp thời.

Điều trị muộn, tử vong cao

Màng não làm nhiệm vụ bảo vệ bao bọc xung quanh não và cả tủy sống. Khi màng não bị viêm, nhiễm trùng sẽ xâm lấn não. Các vi khuẩn HIB, mô cầu, phế cầu..., virus, nấm, ký sinh thường tấn công màng não, nặng có thể gây biến chứng và tử vong nếu không điều trị sớm.

Não mô cầu (tên khoa học là Neisseria meningitidis) với các nhóm vi khuẩn gây bệnh thường gặp là A, B, C, Y, W-135. Ở Việt Nam, nhóm vi khuẩn thường gặp gây bệnh là A,B,C. Bệnh lây qua đường hô hấp và có thể lây nhiễm qua tiếp xúc với bàn tay, vật dụng cá nhân bị nhiễm vi khuẩn từ người mang bệnh. Bệnh có tỷ lệ tử vong khá cao nếu không được phát hiện sớm, điều trị đúng và thường để lại di chứng về thần kinh. Sau khi vi khuẩn não mô cầu xâm nhiễm vào cơ thể, thời gian ủ bệnh từ 5-7 ngày, người bệnh có triệu chứng sốt cao (39-40oC), đau đầu, buồn nôn, nôn, cổ cứng, có thể bị co giật, có ban xuất huyết như chấm hồng hoặc mụn nước... Sau 1-2 ngày nếu không điều trị kịp thời, bệnh nhân có biểu hiện lơ mơ hoặc hôn mê, thậm chí xuất hiện mảng xuất huyết và xảy ra sốc dễ gây tử vong.

Viêm màng não do phế cầu là do vi khuẩn phế cầu Streptococcus pneumoniae gây nên. Bệnh gây viêm màng não phổ biến nhất ở người lớn và trẻ em trên 6 tuổi. Những người có nguy cơ mắc cao là người nghiện rượu, bệnh nhân đái tháo đường, viêm tai giữa, viêm xoang, sau chấn thương hoặc vết thương sọ não... Bệnh có triệu chứng: Sốt cao liên tục 39-40oC, nhức đầu, đau mỏi cơ khớp... Nếu có nhiễm khuẩn huyết thì sốt cao dao động, có cơn rét run, sốc, trụy tim mạch, tụt huyết áp, nước tiểu ít, cứng gáy, sợ ánh sáng và tiếng động. So với viêm màng não do mô cầu thì viêm màng não do phế cầu ít nổi ban trên da hơn, nhưng lại có dấu hiệu thần kinh khu trú, liệt mặt, rối loạn tri giác nặng nề hơn.

Viêm màng não do phế cầu có thể gây ra các biến chứng: Tổn thương các dây thần kinh sọ não, áp xe não, viêm tắc tĩnh mạch, viêm quanh mạch máu não, viêm màng trong tim, viêm màng ngoài tim, viêm phổi, viêm thận,... Nếu được chẩn đoán và điều trị muộn, người bệnh có thể bị lác mắt, mù mắt, điếc, câm, liệt các chi hoặc nửa người, tổn thương dây thần kinh sọ não, giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ, rối loạn tâm thần, động kinh, nặng nữa là tử vong.

Viêm màng não do vi khuẩn Hemophilus influenzae týp B (HIB) thường gặp ở mũi và họng, lây truyền từ người này sang người khác qua những giọt nước bọt do hắt hơi và ho. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, trong đó trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi là đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao nhất. Bệnh tiến triển rất nhanh, sau 1 - 2 ngày, nếu không điều trị, người bệnh sẽ hôn mê, co giật. Ở giai đoạn nặng, cũng thường để lại di chứng rất nặng nề về thần kinh, khiến trẻ bị điếc, trí tuệ sa sút, mất khả năng học tập, khó khăn khi vận động... hoặc tử vong. Nguy hiểm là người bệnh có thể mang vi khuẩn HIB mà không có dấu hiệu, triệu chứng của bệnh nên dễ phát tán ra cộng đồng. Bởi vậy, khi thấy trẻ có một vài triệu chứng như sốt, đau đầu, nôn vọt nên khẩn trương đưa trẻ đến cơ sở y tế. Viêm màng não do HIB nếu được điều trị sớm và kịp thời sẽ hạn chế tối đa các di chứng.

Phòng ngừa bằng vaccine

Mức độ dễ lây, mắc của các vi khuẩn này cao và việc chẩn đoán, điều trị đòi hỏi cũng phải rất cẩn trọng. Các bệnh viêm màng não trên do vi khuẩn nên việc sử dụng thuốc điều trị phải do chỉ định của bác sĩ.

Viêm màng não mô cầu có thể phòng được bằng vaccine phòng viêm màng não mô cầu. Hiện nay, ở nước ta có vaccine phòng viêm màng não mô cầu tuýp A và C. Vaccine phòng bệnh này được chỉ định tiêm cho trẻ từ 2 tuổi trở lên và cho người lớn có nguy cơ bị bệnh cao (người đang sống trong vùng có dịch xảy ra, những người đi du lịch tới các vùng đang có dịch...). Do bệnh dễ gây thành dịch nhất là trong các nhà trẻ, gia đình, khu phố nên biện pháp phòng bệnh cần vệ sinh răng miệng, môi trường sạch sẽ, cách ly người bệnh. Khi có các biểu hiện của viêm màng não mô cầu cần đưa bệnh nhân đến ngay cơ sở y tế để khám và điều trị...

Đối với viêm màng não do phế cầu phải theo chỉ định của bác sĩ. Để phòng bệnh không nên uống rượu, điều trị tích cực các bệnh đái tháo đường, viêm tai giữa, viêm xoang, chấn thương hoặc vết thương sọ não... Riêng đối với bệnh viêm màng não do HIB, biện pháp ngừa bệnh tốt nhất là tiêm vaccine cho trẻ. Hiện, trẻ dưới 1 tuổi được phòng bệnh do HIB bằng tiêm vaccine phối hợp phòng 5 bệnh: Bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và HiB vào tháng tuổi thứ 2, thứ 3 và thứ 4. Ngoài biện pháp tiêm vaccine để phòng bệnh, các bậc cha mẹ cần tăng cường vệ sinh cá nhân và môi trường sống.
 

Bệnh viêm màng não do vi khuẩn dễ gây tử vong cho trẻ nếu không được điều trị sớm. Ngay cả khi được xử trí đúng bằng kháng sinh thì vẫn có từ 3 - 20% số trẻ mắc bệnh có thể tử vong. Thương tật vĩnh viễn là điếc, mất khả năng học tập, khó khăn khi vận động. Một nghiên cứu tại khu vực nội thành Hà Nội cho thấy, ước tính hàng năm số mắc viêm màng não do HIB khoảng 12/100.000 trẻ dưới 5 tuổi, tỉ lệ tử vong 4%, di chứng 10%. Viêm màng não do HIB chiếm 14% trong tổng số các trường hợp có thể viêm màng não ở trẻ em dưới 5 tuổi.

Mai Việt

baocuoituan
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Chọn bài tập và thời điểm tập giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả

Chọn bài tập và thời điểm tập giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả

Sống khỏe - 34 phút trước

Tập thể dục đều đặn, dù chỉ trong thời gian ngắn, có thể tăng hiệu quả insulin và giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn. Vậy nên chọn bài tập nào và tập vào thời điểm nào để đạt hiệu quả tối ưu?

Nam thanh niên nhập viện gấp vì tiêu cơ vân cấp do tập gym kéo dài 2 giờ/lần tập

Nam thanh niên nhập viện gấp vì tiêu cơ vân cấp do tập gym kéo dài 2 giờ/lần tập

Bệnh thường gặp - 58 phút trước

GĐXH - Anh L. được chẩn đoán mắc bệnh tiêu cơ vân cấp sau khi tập gym với cường độ cao, kéo dài 2 giờ/lần tập.

Thủ môn Bùi Tiến Dũng đứt dây chằng đầu gối, chấn thương gặp phải sẽ mất bao lâu để hồi phục?

Thủ môn Bùi Tiến Dũng đứt dây chằng đầu gối, chấn thương gặp phải sẽ mất bao lâu để hồi phục?

Bệnh thường gặp - 5 giờ trước

GĐXH - Với chấn thương đứt dây chằng, cựu thủ thành U23 Việt Nam phải lên bàn mổ để phẫu thuật trong ít ngày tới. Anh sẽ phải nghỉ ít nhất 8 tháng để hồi phục chấn thương.

5 thực phẩm giúp mạch máu thông suốt và bảo vệ tim mạch

5 thực phẩm giúp mạch máu thông suốt và bảo vệ tim mạch

Sống khỏe - 6 giờ trước

Bệnh tim vẫn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Sự gia tăng các yếu tố nguy cơ như huyết áp cao, tiểu đường và cholesterol khiến gánh nặng bệnh tim ngày càng trầm trọng.

Người đàn ông suýt chết vì thoát vị bẹn, thừa nhận một sai lầm nhiều người Việt mắc phải

Người đàn ông suýt chết vì thoát vị bẹn, thừa nhận một sai lầm nhiều người Việt mắc phải

Bệnh thường gặp - 8 giờ trước

GĐXH - Dù phát hiện thoát vị bẹn từ lâu nhưng bệnh nhân không điều trị, đến khi nhập viện thì đại tràng sigma đã bị hoại tử, thủng, dịch phân chảy ra ổ bụng gây viêm phúc mạc nặng.

Người đàn ông 44 tuổi phát hiện ung thư bàng quang sau 5 ngày xuất hiện dấu hiệu báo bệnh này

Người đàn ông 44 tuổi phát hiện ung thư bàng quang sau 5 ngày xuất hiện dấu hiệu báo bệnh này

Bệnh thường gặp - 1 ngày trước

GĐXH - Xuất hiện tiểu máu 2 lần chỉ trong vòng 5 ngày, người đàn ông nghĩ mình bị viêm tiết niệu, nhưng đi khám không ngờ phát hiện mắc ung thư bàng quang.

Người đàn ông bị bỏng nặng, nguy kịch khi giữ thang cho hàng xóm sửa điện

Người đàn ông bị bỏng nặng, nguy kịch khi giữ thang cho hàng xóm sửa điện

Y tế - 1 ngày trước

GĐXH - Bệnh nhân không trực tiếp chạm vào dây điện mà chỉ giữ thang cho hàng xóm sửa điện tại khu vực chuồng gà. Khi đó, nguồn điện tổng chưa được ngắt, bệnh nhân cũng không mặc đồ bảo hộ.

Kịp thời cứu sống bé sơ sinh mắc tim bẩm sinh phức tạp nhờ phát hiện từ trong bào thai

Kịp thời cứu sống bé sơ sinh mắc tim bẩm sinh phức tạp nhờ phát hiện từ trong bào thai

Mẹ và bé - 1 ngày trước

GĐXH - Nhờ được phát hiện sớm từ giai đoạn bào thai nên các bác sĩ đã lập kế hoạch sinh, huy động đội ngũ can thiệp tim mạch tại chỗ cho em bé ngay khi chào đời.

Top 5 lý do bác sĩ khuyên bạn nên ăn khoai lang nhiều hơn

Top 5 lý do bác sĩ khuyên bạn nên ăn khoai lang nhiều hơn

Sống khỏe - 1 ngày trước

Với những lợi ích vượt trội, khoai lang không chỉ là món ăn ngon mà còn là “siêu thực phẩm” hỗ trợ sức khỏe và sắc đẹp.

Người phụ nữ bị rò rỉ, vỡ túi ngực sau 14 năm nâng ngực: Túi ngực có thời hạn được bao lâu?

Người phụ nữ bị rò rỉ, vỡ túi ngực sau 14 năm nâng ngực: Túi ngực có thời hạn được bao lâu?

Bệnh thường gặp - 1 ngày trước

GĐXH - Trước khi phát hiện bị vỡ túi ngực, bà Hân không có dấu hiệu đau, sưng hay biến dạng ngực.

Top