'Rộ' trào lưu học 'Nghệ ngữ' trên cộng đồng mạng
“Bửa nớ đi ngoài cươi bấp cái cẳng bổ trợt cái trục cúi, mai đi mần không đặng. Quê choa nói rứa đó, bọn bây dịch đi”.
Trong thời gian gần đây, một bài viết có tựa đề “Giáo trình tự học tiếng Nghệ trong 24h” đã lan truyền trong cộng đồng mạng Việt Nam với tốc độ chóng mặt. Với nội dung gồm những những kiến thức cơ bản kèm theo ví dụ minh họa sống động, “Giáo trình” này đã xuất hiện trên hàng chục diễn đàn lớn nhỏ và thu hút rất đông các bạn trẻ hào hứng vào học tiếng Nghệ.
Tiếng Nghệ thật là phong phú
Trong phần mở đầu của “giáo trình” tiếng Nghệ, người biên soạn cho biết “công trình” của mình được thực hiện nhằm “khắc phục tình trạng mình nói mà các bạn ngoài Bắc nghe không hiểu gì, đồng thời đáp ứng nhu cầu học tiếng Nghệ An ngày càng cao của một số anh chị em ngoài Bắc muốn làm dâu rể Nghệ An”.
Theo giáo trình, tiếng Nghệ có ngữ pháp thống nhất với tiếng Việt nói chung và khá giống các tỉnh miền Trung (từ Nghệ An đến Thừa Thiên Huế) ở các từ vựng cơ bản như "mô, tê, răng, rứa".
Đặc trưng làm nên sự khác biệt giữa tiếng Nghệ Tĩnh với tiếng của các địa phương khác là ở âm điệu và hệ thống từ loại. Theo đó, về mặt âm điệu, người xứ Nghệ đọc dấu ngã (~) thành dấu nặng (.), cho nên nghe giọng Nghệ mới “nặng trình trịch”. Thậm chí, ở một số vùng, dấu hỏi (?) cũng được đọc thành dấu nặng (.). Các phụ âm “s” và “x”, “tr” và “ch”, “r” và “d” người Nghệ Tĩnh phát âm rất rõ, chứ không đọc bằng nhau như giọng Hà Nội.
![]() |
Về hệ thống từ vựng, mỗi địa phương ở Nghệ Tĩnh lại sử dụng những từ khác nhau, đặc biệt là danh từ, nhưng về toàn thể thì ở mọi vùng đều dùng chung một số từ thông dụng và phổ biến. Những từ vựng này được liệt kê ở một “từ điển” đi kèm “giáo trình”.
Bây đi mô đó, cho choa đi với = Các bạn đi đâu đấy, cho chúng tôi đi với.
Giừ mi ở chộ mô rứa? = Giờ cậu ở chỗ nào thế?
Đóng ci cựa lại = Đóng cái cửa lại.
Cấy chi rứa = Cái gì thế?
A ri là răng? = Như thế này là thế nào?
Phim ni xem hay đại = phim này xem khá hay.
Dắc con tru ra đồng = dắt con trâu ra đồng.
Ao ni su ri = Ao này sâu thế.
Giải mã bài thơ tiếng Nghệ bí hiểm
Ngay sau khi nghiềm ngẫm giáo trình tiếng Nghệ, cảm nhận đầu tiên của nhiều bạn trẻ không phải người Nghệ An, Hà Tĩnh là tiếng Nghệ cực kỳ khó “nhằn”. Thành viên kubihihihi, diễn đàn Vozforum nhận xét: “Học tiếng này cũng như học tiếng Anh, cứ phải tiếp xúc nhiều mới nói sõi được, chứ cứ đọc công thức thì không thể nào mà nhớ nổi”.
Theo những thành viên là người gốc Nghệ thì “giáo trình” trên mới chỉ cung cấp những kiến thức cực kỳ sơ đẳng, đặc biệt là từ vựng tiếng Nghệ. Tuy nhiên, nhiều người vẫn rất hào hứng bắt tay ngay vào thực hành tiếng Nghệ bằng cách học dịch “Nghệ ngữ”. Thành viên có nick tinhyeudimat, một “chuyên gia” tiếng Nghệ đưa ra đề bài: “Bửa nớ đi ngoài cươi bấp cái cẳng bổ trợt cái trục cúi, mai đi mần không đặng. Quê choa nói rứa đó, bọn bây dịch đi”.
Đáp án đúng được thành viên yeu2lan đưa ra: “Bữa kia đi ngoài sân vấp cái chân ngã trầy đầu gối, mai không đi làm được”.
Nhưng hóc búa nhất vẫn là một bài thơ tiếng Nghệ mà người tỉnh ngoài đọc thì chỉ có nước… ú ớ như đọc mật mã. Thậm chí, nhiều người Nghệ chính gốc cũng không thể “giải mã” đúng 100% bởi bài thơ sử dụng khá nhiều từ địa phương riêng biệt.
Dưới đây là nội dung bài thơ: "Mùa nực với mùa gắt/Kêu chắc đến rồi tề/Dừ sốt hơn bựa tê.../Khát khô mui nẻ họng/Ung bứt toóc dới rọng/Mụ cào ló trửa cươi/Con chắt ả mô rồi/Hắn cợi tru vô rú/Bếp lạnh tanh mun trú/Cho ga trọi ga bươi/Nác chát ở mô rồi/Múc cho tui một đọi/O tê ngong rành sọi/Ả nớ chộ cũng tài/O ả có thương ngài/Nấu cho nồi nác chát/Tui uống vô mát rọt/Thứ chè gay rành tài/Nắng ra răng mặc trời/Cũng thua nồi nác chát".
Và đây là một “bản dịch” được cho là tương đối “chuẩn” của thành viên có nick thanhve:
Mùa nực với mùa gắt - Mùa nóng với mùa gặt
Kêu chắc đến rồi tề - Kêu nhau đến rồi kìa
Dừ sốt hơn tự tê - Giờ nóng hơn dạo trước
Sốt khô mui nẻ họng - Nóng khô môi nẻ họng
Ung bứt toóc dới rọng - Ông gặt lúa dưới ruộng
Mụ cào ló trửa cươi - Bà cào lúa giữa sân
Con chắt ả mô rồi - Con bé chắt của chị đâu rồi
Hắn cợi tru vô rú - Nó cưỡi trâu vào núi
Bếp lạnh tanh mun trú - Bếp lạnh tanh mun trấu
Cho ga trọi ga bươi - Cho gà chọi gà bươi
Nác chát ở mô rồi - Nước chát ở đâu rồi
Múc cho tui một đọi - Múc cho tôi một bát
O tê ngong rành sọi - Cô kia ngong(?) giỏi thật
Ả nớ chộ cũng tài - Chị kia thấy cũng tài
O ả có thương ngài - Cô với chị có thương người
Nấu cho nồi nước chát - Nấu cho nồi nước chát
Tui uống vô mát rọt - Tôi uống vào mát ruột
Thứ chè gay rành tài - Thứ chè gay tài thật
Nắng ra răng mặc trời - Nắng thế nào thì mặc trời
Cũng thua nồi nước chát - Cũng thua nồi nước chát
Nhìn chung, dù còn đơn giản nhưng sự ra đời của giáo trình tự học tiếng Nghệ đã được các bạn trẻ hưởng ứng nồng nhiệt. “Tiếng Nghệ rất khó nhưng cũng rất dễ thương. Hè này về Nghệ An du lịch chắc chắn mình sẽ mang theo “cẩm nang” tiếng Nghệ này để tập nói chuyện với người địa phương”, Phương An, thành viên mạng xã hội Facebook, chia sẻ.
Nhiều trường đại học đồng loạt bỏ xét học bạ từ 2026
Giáo dục - 3 phút trướcChuyên gia cho rằng việc nhiều đại học bỏ xét học bạ là xu hướng tất yếu, bởi chất lượng hình thức xét tuyển này ngày càng bất cập, không đảm bảo công bằng.
Đà Nẵng triển khai ứng phó bão số 15 và nguy cơ sạt lở sau mưa lũ kéo dài
Thời sự - 8 giờ trướcTrước diễn biến phức tạp của bão số 15, thành phố Đà Nẵng đang khẩn trương triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn cho tàu thuyền và khu dân cư, nhất là tại các khu vực có nguy cơ sạt lở sau hơn một tháng mưa lũ liên tiếp.
Khởi tố bảo mẫu làm cháu bé 2 tuổi tử vong ở Hải Phòng
Pháp luật - 9 giờ trướcGĐXH - Trong lúc trông trẻ, đối tượng Phạm Hải Anh đã lơ là, không quản lý chặt chẽ để cháu Đ.G.B uống nhầm dung dịch tẩy rửa dẫn đến thiệt mạng.
Khởi tố cơ sở sản xuất bột ngũ cốc Matcha lá sen giả
Pháp luật - 9 giờ trướcQua kiểm tra cơ sở sản xuất nông sản sạch M.H. tại Khánh Hòa, lực lượng chức năng phát hiện 1.500 gói bột ngũ cốc Matcha lá sen cùng nhiều nguyên liệu không rõ nguồn gốc, được xác định là hàng giả.
Hà Nội: Hơn 3.000 học sinh vi phạm an toàn giao thông được gửi đến Sở Giáo dục và Đào tạo
Giáo dục - 10 giờ trướcThực hiện kế hoạch của Công an TP Hà Nội về cao điểm tuyên truyền, kiểm tra, xử lý học sinh và phụ huynh học sinh vi phạm các quy định về an toàn giao thông, trong tháng 11-2025, lực lượng Cảnh sát giao thông và Công an các đơn vị đã kiểm tra, phát hiện, xử lý 3.130 học sinh vi phạm. Danh sách vi phạm được chuyển đến Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội để phối hợp chấn chỉnh.
Triệu đôi tay góp sức cùng OMO hoàn thành sứ mệnh trồng 1 triệu cây xanh trên khắp Việt Nam
Xã hội - 10 giờ trướcSau 5 năm bền bỉ cùng chương trình "Hành động vì một Việt Nam xanh" - phối hợp cùng Bộ Nông nghiệp và Môi trường - nhãn hàng OMO thuộc Công ty TNHH Quốc tế Unilever Việt Nam đã chính thức hoàn thành mục tiêu trồng 1 triệu cây xanh trên khắp cả nước, góp phần phủ xanh hàng vạn cánh rừng, phục hồi hệ sinh thái và lan tỏa tinh thần bảo vệ môi trường đến hàng triệu người Việt Nam.
3 con giáp có sức hấp dẫn trời sinh: Không cần cố vẫn khiến bao người mê mẩn
Đời sống - 11 giờ trướcGĐXH - Trong 12 con giáp, có những con giáp không cần cố tỏ ra thu hút, vẻ hấp dẫn của họ tự nhiên tỏa ra từ khí chất, tính cách và cách họ sống mỗi ngày.
Xử lý nghiêm các cơ sở kinh doanh dịch vụ vũ trường, karaoke, nhà nghỉ vi phạm
Xã hội - 11 giờ trướcGĐXH - Công an tỉnh Thanh Hóa tăng cường kiểm tra, quản lý chặt chẽ các cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện (như karaoke, vũ trường, nhà nghỉ) để đảm bảo an ninh trật tự và an toàn phòng cháy, chữa cháy.
Gã thanh niên lẻn vào đền thờ trộm két sắt tiền công đức lúc rạng sáng
Pháp luật - 11 giờ trướcGĐXH - Lợi dụng lúc rạng sáng, Mạnh đã lẻn vào đền thờ Đức ông Hoàng Cần sử dụng công cụ đục phá két sắt đựng tiền công đức. Tuy nhiên, khi đang thực hiện hành vi phạm tội thì bị phát hiện, đối tượng nhanh chóng bỏ trốn, sau đó bị cơ quan công an bắt giữ.
Xả khí thải vượt quy chuẩn ra môi trường, 3 doanh nghiệp bị xử phạt
Xã hội - 12 giờ trướcGĐXH - Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an tỉnh Hưng Yên vừa ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính 113 triệu đồng đối với 3 doanh nghiệp về hành vi xả khí thải vào môi trường...
9 trường hợp bị xóa đăng ký thường trú theo quy định mới nhất, người dân cần làm gì để không bị phạt?
Đời sốngGĐXH - Luật Cư trú 2020 nêu cụ thể những trường hợp bị xóa đăng ký thường trú. Dưới đây là những thông tin cụ thể.
