Việt Nam cần xây dựng một mô hình mới phù hợp với già hóa dân số
GiadinhNet - Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011 và là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới. Năm 2017, số NCT chiếm 11,9% trong tổng dân số. Theo dự báo của Tổng cục Thống kê, đến năm 2038, nhóm dân số từ 60 tuổi trở lên khoảng 21 triệu người, chiếm 20% tổng dân số và con số này là 27 triệu người, chiếm 25% tổng dân số vào năm 2050.
Tiếp cận với một tuổi già vui vẻ, hạnh phúc
Già hóa dân số là một trong những xu hướng và đặc điểm quan trọng nhất của thế kỷ 21. Trên toàn cầu, cứ 9 người thì có 1 người từ 60 tuổi trở lên. Dự báo, vào năm 2050, con số này sẽ tăng lên 5 người thì có 1 người trên 60 tuổi. Trong giai đoạn 2015 – 2030, số NCT trên toàn cầu dự đoán sẽ tăng lên 56%, từ 901 triệu lên đến 1,4 tỷ người. Đến năm 2030, số người từ 60 tuổi trở lên sẽ cao hơn số người ở độ tuổi 15-24. Dự báo đến năm 2050, NCT chiếm 25% dân số Việt Nam.
Ông Đàm Hữu Đắc, Phó Chủ tịch Thường trực Trung ương Hội NCT Việt Nam cho biết: Công tác chăm sóc và phát huy vai trò của NCT ở nước ta đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức, trong đó, thách thức lớn nhất là thời gian chuyển từ giai đoạn già hóa dân số sang dân số già ở nước ta chỉ khoảng 17-20 năm, ngắn hơn nhiều so với một số quốc gia khác như Pháp (115 năm), Thụy Điển (85 năm), Mỹ (69 năm)…

Chuyển trọng tâm từ việc đơn thuần giúp tiếp cận với tuổi già sang giúp tiếp cận với một tuổi già vui vẻ, hạnh phúc. Ảnh minh hoạ.
"Điều này tạo ra không ít khó khăn trong việc hoạch định chính sách đối với NCT. Trong tổng số hơn 11 triệu NCT hiện nay vẫn còn một bộ phận không nhỏ NCT có cuộc sống khó khăn do không có tích lũy cho tuổi già, họ vẫn phải tự mưu sinh kiếm sống. Một bộ phận chưa được tư vấn chăm sóc sức khỏe; một số ít chưa được người thân quan tâm, phải sống cô đơn, không nơi nương tựa…. Họ đang rất cần sự quan tâm, giúp đỡ từ nhà nước, gia đình và cộng đồng", ông Đàm Hữu Đắc nhấn mạnh.
Theo bà Nguyễn Thị Ngọc Lan, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số, với tốc độ già hóa xảy ra quá nhanh, nhất là ở những nước đang phát triển như Việt Nam, sẽ tạo ra thách thức về sự thay đổi hệ thống an sinh xã hội, lao động việc làm, giao thông, khu vui chơi giải trí và đặc biệt là hệ thống chăm sóc sức khỏe NCT. Do đó, nếu chúng ta không kịp thích ứng, không có mô hình chăm sóc NCT phù hợp, sẽ rất khó khăn cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam cho biết, già hóa là một tất yếu của sự phát triển. Đây cũng là một chủ đề không thể bỏ qua trong Chương trình nghị sự phát triển bền vững năm 2030. Già hóa dân số xảy ra không phải vì tỷ lệ tử vong giảm hay vì con người sống lâu hơn mà vì mức sinh giảm. Tất cả các quốc gia trên thế giới bao gồm cả Việt Nam phải chuẩn bị cho già hóa dân số khi các cặp vợ chồng có một gia đình nhỏ hơn.
Theo bà Naomi Kitahara, việc cần làm để thích ứng với già hóa dân số là phải chuyển trọng tâm từ việc đơn thuần giúp tiếp cận với tuổi già sang giúp tiếp cận với một tuổi già vui vẻ, hạnh phúc và tiếp tục đóng góp cho sự phát triển của đất nước. "Việt Nam cần phải tính đến một mô hình mới phù hợp với vấn đề già hóa dân số và tăng trưởng kinh tế xã hội, đồng thời đảm bảo hòa nhập xã hội cho NCT", Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam nói.
Vừa là thách thức vừa là cơ hội của mỗi quốc gia
Các chuyên gia về dân số cho rằng, tuổi tác chỉ là những con số, các thế hệ đều có giá trị theo cách riêng của mình. Vì thế, NCT vẫn là những thành viên tham gia tích cực, đầy đam mê và nhiệt huyết trong xã hội chứ không phải gánh nặng của xã hội.
Chính vì vậy, Việt Nam cần phải tạo điều kiện cho các cơ hội việc làm, tuổi nghỉ hưu linh hoạt và bình đẳng giữa nam và nữ; phát triển kỹ năng chăm sóc sức khỏe toàn dân, an sinh xã hội và môi trường thân thiện với NCT như một phương tiện để đảm bảo thu nhập và lợi ích cho tuổi già.

Chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi. Ảnh: TTXVN
Bên cạnh đó, phá bỏ các rào cản tiến tới công bằng cho NCT, đặc biệt chấm dứt phân biệt dựa vào tuổi tác nhằm đảm bảo hòa nhập xã hội đối với NCT. Bởi lẽ trên thực tế, sự phân biệt tuổi tác khiến NCT thường có cảm giác tiêu cực, thấy bản thân kém hiệu quả, có nguy cơ gia tăng bệnh tật và dễ bị cô lập, tổn thương về mặt xã hội. Do đó, để già hóa một cách tích cực, điều quan trọng là phải chấm dứt được sự phân biệt tuổi tác; tăng cường truyền thông thay đổi nhận thức, giáo dục giới trẻ để xóa bỏ kỳ thị, phân biệt đối xử và bạo lực đối với NCT.
Sự chuyển đổi nhân khẩu học do "già hóa" dân số đang và sẽ tạo ra những tác động rất lớn đến mọi hoạt động của đời sống kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia, dân tộc như sự tăng trưởng kinh tế; lao động việc làm; chăm sóc y tế; an sinh xã hội; sự chuyển dịch các dòng di cư; thiết kế hạ tầng. Do đó, để xây dựng xã hội thích ứng với "già hóa" dân số, trước hết cần thay đổi nhận thức của người dân về NCT, nghĩa là NCT không phải là gánh nặng mà một nguồn lực của gia đình, cộng đồng. Theo đó, "già hóa" dân số vừa là thách thức nhưng cũng đem lại những cơ hội không nhỏ đối với sự phát triển của mỗi quốc gia.
Già hóa dân số tác động sâu sắc tới mọi khía cạnh của cá nhân, cộng đồng, quốc gia. Điều này đòi hỏi hệ thống an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe cho NCT cần được tiến hành toàn diện. Để làm được điều đó, không chỉ ngành DS-KHHGĐ mà cần có sự vào cuộc của các Bộ, ngành, đoàn thể, nhằm thích ứng với một xã hội già hóa dân số, đáp ứng tốt nhất nhu cầu chăm sóc sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống của NCT.
M.Vân

4 nguyên nhân phổ biến gây đau bụng sau sinh và cách khắc phục hiệu quả
Dân số và phát triển - 17 giờ trướcĐau bụng sau sinh không phải lúc nào cũng bất thường vì thời điểm này tử cung đang dần trở lại trạng thái bình thường. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đau bụng có thể là dấu hiệu của một vấn đề tiềm ẩn...

Đầu tư cho trẻ em gái - vun đắp hạnh phúc gia đình, tương lai đất nước
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcGĐXH - Hưởng ứng Ngày Quốc tế Trẻ em gái 2025, ngành Y tế Nghệ An kêu gọi cộng đồng quan tâm hơn tới sức khỏe, giáo dục và an toàn của trẻ em gái để xây dựng gia đình hạnh phúc, xã hội tiến bộ và nền dân số phát triển bền vững.

U quái buồng trứng có trở thành ung thư không?
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcTừ trường hợp ca phẫu thuật cho một bệnh nhân trẻ bị u quái buồng trứng vừa qua tại Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội, có nhiều người băn khoăn chưa rõ u quái buồng trứng là gì và có nguy cơ ung thư không?

Dấu hiệu nhận biết 5 loại bệnh phụ khoa thường gặp
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcCác bệnh phụ khoa không chỉ gây ra những khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, thậm chí là vô sinh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Biểu dương trẻ em gái chăm ngoan, học giỏi trong các gia đình tiêu biểu thực hiện tốt chính sách dân số
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcGĐXH – Sở Y tế Hà Nội vừa phối hợp với UBND phường Long Biên tổ chức Hội nghị biểu dương trẻ em gái chăm ngoan, học giỏi trong các gia đình tiêu biểu thực hiện tốt chính sách dân số nhân Ngày Quốc tế trẻ em gái (11/10).

6 thói quen đơn giản giúp trái tim khỏe mạnh mà không cần thuốc
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcBệnh tim mạch đang là ‘sát thủ thầm lặng’ gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu, chiếm tới hơn 30% số ca tử vong. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể bảo vệ trái tim của mình mà không cần phụ thuộc vào thuốc. Chỉ với vài thay đổi nhỏ trong lối sống, nguy cơ mắc bệnh tim có thể giảm đi đáng kể.

10 tư thế yoga cần tránh khi bị huyết áp cao
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcTập yoga là giải pháp nhẹ nhàng, thư giãn, có tác dụng cải thiện sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, cần tránh một số tư thế yoga nâng cao hoặc lộn ngược vì có thể gây căng thẳng cho tim, làm huyết áp cao trầm trọng hơn.

10 bài tập tốt nhất cải thiện gan nhiễm mỡ
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcGan nhiễm mỡ là một tình trạng phổ biến, tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được kiểm soát kịp thời. Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý, tập thể dục đều đặn chính là ‘vũ khí’ hiệu quả để giảm mỡ gan, cải thiện sức khỏe tổng thể và bảo vệ chức năng gan.

Top những thực phẩm giàu sắt cho mẹ bầu dễ tìm và dễ ăn
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcTrong hành trình mang thai, cơ thể người phụ nữ phải hoạt động hết công suất để nuôi dưỡng thai nhi. Chính vì vậy, nhu cầu dinh dưỡng, đặc biệt là vi chất sắt, tăng cao gấp đôi so với bình thường.

Ba không của cụ bà sống thọ 100 tuổi vẫn minh mẫn, hoạt bát
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcMỸ - Cụ bà Ruth Lemay, 100 tuổi, chia sẻ bí quyết sống thọ của mình rất giản dị, bao gồm tránh xa 3 yếu tố nguy cơ với sức khỏe: muối, rượu, thuốc lá.

Giao lưu trực tuyến: Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên và tầm quan trọng của tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn
Dân số và phát triểnGĐXH - Theo các chuyên gia, sức khỏe sinh sản của vị thành niên, thanh niên được coi là một trong những yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của giống nòi.