Vụ cấp phép khai thác khoáng sản bừa bãi ở Yên Bái: "Do quản lý lỏng lẻo"

Thanh tra Nhà nước tỉnh Yên Bái trả lời phỏng vấn.

-  Theo tài liệu địa chất, tỉnh Yên Bái có nhiều mỏ, điểm mỏ quặng sắt. Trong đó, có các mỏ đã được điều tra địa chất ở giai đoạn tìm kiếm với tổng trữ lượng quặng sắt cấp C1, C2 và P là 195,9 triệu tấn. Còn lại các điểm quặng sắt khác chỉ mới được phát hiện ở mức độ phổ tra địa chất, chưa được đánh giá tỉ mỉ. Quặng sắt chủ yếu tập trung ở các huyện Văn Yên, Trấn Yên, Văn Chấn. Khi tiến hành thanh tra quy trình cấp phép khai thác mỏ cho các doanh nghiệp, chúng tôi phát hiện các sai phạm như: Doanh nghiệp chưa có thăm dò trữ lượng, chất lượng, kế hoạch khai thác, chế biến khoáng sản, chưa có quyết định của UBND tỉnh về phê duyệt trữ lượng, chưa có hồ sơ báo cáo tác động môi trường... nhưng vẫn được cấp phép khai thác. Doanh nghiệp phải hoàn thiện các thủ tục trên trước khi được cấp phép là vấn đề mà Luật Khoáng sản đã quy định rất rõ. Điều này cho thấy, công tác quản lý nhà nước tại Yên Bái trong thời gian qua là lỏng lẻo.

-  Ở đây, Sở TN&MT tỉnh đã thẩm định hồ sơ cấp phép khoáng sản không chặt chẽ. Việc kiểm tra thực địa ở đây chỉ mang tính hình thức. Một số điểm mỏ đã không kiểm tra thực địa, cơ quan chức năng chỉ xác định trên bản đồ, không có phê duyệt trữ lượng nên không đủ cơ sở mà vẫn đề nghị cấp. Ở đây là cấp theo yêu cầu của doanh nghiệp. Thứ nữa, một số cán bộ thiếu tinh thần trách nhiệm, không nghiên cứu kỹ các văn bản nên khi thẩm định hồ sơ đã vận dụng không đúng một số quy định của Nhà nước, hoặc tìm cách vận dụng để cấp mỏ đáp ứng lợi ích doanh nghiệp. Điều này thể hiện rõ ở chỗ, về nguyên tắc anh phải có báo cáo tác động về môi trường, phải ký quỹ tài nguyên để bảo vệ, tái tạo môi trường, thậm chí khi doanh nghiệp không có thiết kế mỏ, không có giám đốc điều hành nhưng vẫn được đề nghị cấp phép khai thác mỏ. Ở đây, Sở TN&MT không kiểm tra, bỏ qua những thủ tục đó để cấp phép cho doanh nghiệp là không đúng quy định.

 

Một điểm khai thác mỏ ở Thác Bà.

-  Trên cơ sở kết quả thanh tra, chúng tôi đã kiến nghị UBND tỉnh xử lý. Cụ thể, đối với các mỏ đã được cấp phép mà thiếu các thủ tục cần thiết: Đánh giá về trữ lượng, chất lượng, kế hoạch khai thác mỏ, thiết kế khai thác mỏ... UBND tỉnh đã có các quyết định thu hồi giấy phép khai thác. Đơn cử như quyết định thu hồi giấy phép đối với Cty cổ phần Kim Ngọc tại mỏ quặng sắt tại xã Minh An và thị trấn nông trường Trần Phú, huyện Văn Chấn; Quyết định thu hồi giấy phép với Cty cổ phần công nghệ chế biến khoáng sản Việt Đức tại mỏ quặng thuộc huyện Văn Chấn. UBND tỉnh Yên Bái đã nhìn nhận rõ trách nhiệm trong việc này. Lãnh đạo đứng đầu Sở TN&MT tỉnh đã bị xử lý nghiêm khắc, được điều chuyển sang công tác ở vị trí khác (ông Trần Đức Lâm -  nguyên Giám đốc Sở TN&MT bị cách chức, chuyển sang làm Phó ban Dân tộc tỉnh -  PV). 

-  Nói thế là không sòng phẳng. Tôi được biết sau khi được cấp thì có chủ mỏ tiến hành thăm dò khai thác, còn lại chủ yếu là các chủ mỏ chưa kịp làm gì thì đã bị thu hồi giấy phép. Ở đây là hai bên đều có sai sót, chính quyền sai thì đã bị xử lý, kỷ luật. Cái sai của doanh nghiệp ở đây là trước khi xin mỏ đã không tiến hành khảo sát đánh giá trữ lượng, chất lượng mỏ nên phải chấp nhận rủi ro. Ở đây doanh nghiệp đã chủ quan, tôi chưa muốn nói là ngoài mục đích kinh doanh của doanh nghiệp không loại trừ khả năng sau khi được cấp phép sẽ nhượng lại cho người khác làm, nên phải chấp nhận rủi do này. Chúng ta phải sòng phẳng, không thể cứ đổi cho là cơ quan quản lý nhà nước cấp mỏ như vậy làm chết các doanh nghiệp là không công bằng. Có phải UBND tỉnh Yên Bái trói các doanh nghiệp vào làm mỏ đâu.

Hà Thiều (thực hiện)