16+ cách chữa cúm tại nhà hiệu quả, giúp nhanh khỏi bệnh

Bệnh cúm là gì?

Cúm (Flu) là một dạng bệnh nhiễm vi rút cấp tính. Bệnh phát triển khi vi rút cúm lây nhiễm và tấn công vào hệ hô hấp đường mũi, cổ họng, các ống phế quản và có thể bao gồm cả phổi.

Theo bác sĩ của hệ thống tiêm chủng VNVC, cúm phần lớn diễn biến nhẹ và người bệnh có thể tự hồi phục trong khoảng 2-7 ngày. Tuy nhiên ở một số trường hợp đặc biệt như người bị suy giảm miễn dịch, người mắc các bệnh mạn tính… cúm có thể trở nên nguy hiểm và gây ra các biến chứng nặng có thể dẫn tới tử vong.

Cúm có thể tấn công mọi đối tượng, ở người lớn tỷ lệ là 5-10%, trẻ em là 20-30%. Điểm nguy hiểm của cúm là khả năng lây nhiễm cao dẫn đến nguy cơ bùng dịch. Ở các vùng nhiệt đới như Việt Nam, cúm thường xảy ra vào mùa mưa nhưng vẫn có thể phát tán vào bất kỳ thời điểm nào trong năm.

Cúm có mấy loại?

Cúm có 3 loại khác nhau ảnh hưởng tới người, bao gồm:

Cúm A: Còn được gọi là cúm mùa, được tìm thấy ở nhiều loài động vật. Vi rút cúm A thường xuyên thay đổi tạo nên nhiều biến chủng mới; được biết đến như là nguyên nhân gây ra đại dịch cúm có khả năng cao lây nhiễm cao. Các phân nhóm cúm A đang được lưu hành hiện nay bao gồm A (H1N1) và A (H3N2).

Cúm B: Giống như cúm A, vi rút cúm B cũng có thể bùng phát gây bệnh theo mùa. Về khác biệt, vi rút cúm B nói chung thay đổi chậm hơn về đặc tính di truyền và kháng nguyên so với cúm A. Vi rút cúm B chỉ gây bệnh ở người và không được phân chia theo loại như cúm A; cũng không gây ra những đợt lây nhiễm lớn.

Cúm C: Vi rút cúm C cũng được tìm thấy ở người nhưng gây bệnh với các triệu chứng hô hấp nhẹ hơn so với cúm A và B và ít hình thành biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân bệnh cúm

Virus cúm (Influenza virus) chính là nguyên nhân gây bệnh cúm ở người, virus cúm tấn công vào hệ hô hấp của người bệnh, bao gồm mũi, cổ họng và phổi. Theo nghiên cứu dịch tễ, các chủng virus cúm có khả năng biến đổi liên tục theo chu kỳ hàng năm, do đó tỷ lệ trẻ em và người lớn lây nhiễm với các chủng cúm mới có thể lên tới 90%

Triệu chứng cúm

Biểu hiện lâm sàng của bệnh cúm thường xuất hiện sau 2 ngày khi cơ thể tiếp xúc với virus gây bệnh. Có rất nhiều người nhầm lẫn giữa bệnh cúm và cảm lạnh do triệu chứng cúm và cảm lạnh tương đồng với nhau. 

Ngoài các dấu hiệu nhận biết bệnh cúm là đau họng, sổ mũi và hắt hơi (giống với cảm lạnh) thì bệnh cúm còn có các dấu hiệu cảnh báo như sau:

Sốt vừa đến cao (trên 38 độ C);

Cảm giác ớn lạnh;

Đau đầu, chóng mặt;

Đau nhức cơ bắp;

Mệt mỏi toàn thân, cảm giác yếu ớt không còn chút sức lực;

Buồn nôn, tiêu chảy (thường xuất hiện ở trẻ em nhiều hơn).

Thời gian ủ bệnh cúm thường kéo dài trong khoảng 2 ngày. Sau khoảng 5 ngày, triệu chứng sốt và các triệu chứng khác sẽ biến mất nhưng ho và tình trạng mệt mỏi vẫn kéo dài. Tất cả các triệu chứng sẽ biến mất trong vòng một hoặc hai tuần.

Hầu hết các triệu chứng của bệnh cúm sẽ dần biến mất sau khoảng 4-7 ngày. Ho khan, mệt mỏi phần lớn kéo dài hàng tuần bên cạnh việc bị sốt đi sốt trở lại.

Nếu các triệu chứng cúm dần trở nên nặng hơn hoặc dai dẳng, không có dấu hiệu giảm bớt sau 1 tuần – sốt kéo dài hơn 3 ngày thì cần đến gặp bác sĩ. Nguy hiểm hơn là khi người bệnh cảm thấy khó thở, tức ngực, mất ý thức, co giật, có dấu hiệu mất nước (như tiểu ít, không tiểu) – lúc này cần đưa người bệnh đi cấp cứu ngay lập tức. Đây là những dấu hiệu cảnh báo cho thấy cúm có thể đang chuyển biến thành bệnh lý nghiêm trọng hơn như viêm phổi.

Các cách trị cúm tại nhà hiệu quả, nhanh khỏi bệnh

Theo các bác sĩ chuyên khoa, nếu mắc cúm điều trị đúng cách có thể giúp giảm nhanh các triệu chứng khó chịu, người bệnh mau phục hồi sức khỏe hơn. Tuy nhiên, trường hợp chuyển biến nặng người bệnh cần nhập viện để theo dõi và điều trị kịp thời.

Dưới đây là một số cách điều trị cúm tại nhà hiệu quả:

1. Uống thuốc

Thông thường, người bệnh mắc cúm chỉ cần nghỉ ngơi và uống nhiều nước để điều trị cúm. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê toa một loại thuốc chống vi rút, các thuốc này giúp làm giảm triệu chứng của cúm nhanh hơn và giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc kháng sinh có tác dụng giảm đau hoặc giảm viêm thường có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn lên một số cơ quan khác. Do đó, người bệnh nên được chỉ định dùng thuốc từ các bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.

2. Xông hơi để chữa bệnh cúm

Ngoài dùng thuốc điều trị, có thể đun một nồi nước sôi để xông mũi giúp đường thở thông thoáng.

Đun sôi nước, dùng chiếc khăn trùm đầu, nhắm mắt lại và ngả người về trước để hơi nước bốc lên mặt. Ngồi yên và hít thở sâu trong vòng 30 giây. Sau khi nước xông đã nguội tắm nhanh rồi lau khô, mặc quần áo, đắp chăn rồi nằm nghỉ.

Có thể áp dụng phương pháp xông lá để gia tăng hiệu quả, với các nguyên liệu sau: Lá tre, lá sả, lá bưởi, tía tô, ngải cứu, hương nhu, bạc hà mỗi thứ 10 – 20g hoặc một nắm to. Lá tre có tác dụng giải nhiệt, tiêu đờm, sát khuẩn; sả có công dụng làm ấm bụng, sát khuẩn, khử uế, tiêu đờm; lá bưởi giải cảm tiêu thực, trị ho, sốt, đau đầu; hương nhu trị cảm, sốt, nhức đầu, làm ra mồ hôi; tía tô khu phong trừ hàn; bạc hà sát khuẩn, chống viêm.

Trừ lá bạc hà, tất cả các loại lá còn lại rửa sạch rồi cho vào nồi xâm xấp nước, đun lửa sôi trong khoảng 10 phút. Khi chuẩn bị xông cho bạc hà vào rồi đun tiếp 1-2 phút.

3. Ăn cháo tía tô

Trong dân gian, tía tô được xem là loại dược liệu có tính ấm, vị cay. Thông thường, lá tía tô dùng để cho ra mồ hôi, chữa ho, thúc đẩy tiêu hoá, giảm đau, giải độc, chữa cảm mạo, chữa ngộ độc do ăn cá cua.

Nếu bị cảm cúm, có thể dùng tía tô để nấu cháo hoặc sắc nước uống. Tía tô kết hợp với hành vừa kích thích tiết dịch vị, vừa giúp tăng tiết mồ hôi giải cảm.

4. Gừng trị cúm và cảm lạnh

Trà gừng có thể giúp tiêu diệt vi trùng, như là một chất kháng vi rút và cũng rất tốt cho dạ dày. Đun sôi hai muỗng canh gừng tươi trong hai cốc nước trong mười lăm phút, sau đó để nguội rồi uống. Hoặc có thể dùng gừng để tắm, giúp kích thích bạch huyết và thoát mồ hôi.

5. Tỏi trị cúm và cảm lạnh

Tỏi có công dụng rất tốt trong phòng ngừa và điều trị cảm lạnh và cúm. Ngoài ra, tỏi còn có tính chất chống nấm, kháng khuẩn và kháng vi rút. Các nhà nghiên cứu ở Anh phát hiện ra rằng tỏi có thể tăng tốc độ phục hồi từ bệnh cúm và tăng sức đề kháng.

6. Trị cảm cúm bằng chanh mật ong

Mật ong có vị ngọt, tính bình với các tác dụng như trị ho, kháng khuẩn, chống viêm, tăng cường hệ miễn dịch, giảm đau dạ dày, thúc đẩy tiêu hóa và giải cảm.

Bên cạnh đó, chanh có khả năng tăng tốc độ bài tiết mồ hôi, chữa cảm sốt và ớn lạnh hiệu quả.

Cần lưu ý: Không nên sử dụng quá liều mật ong vì có thể gây đau đầu, chóng mặt, tăng đường huyết, tụt huyết áp, đầy bụng, khó tiêu…

7. Trị cảm cúm bằng cúc tần

Theo y học cổ truyền, cúc tần có vị đắng, tính mát, có công dụng hạ sốt, chữa cảm mạo, điều trị sốt không ra mồ hôi và cơ thể đau nhức.

Lấy 20g lá cúc tần, 10g lá sả và 10g lá chanh rửa sạch, sắc thuốc và uống khi còn nóng. Sau đó, dùng phần bã nấu với lượng nước nhất định và dùng xông hơi chữa cảm.

Ngoài ra, có thể kết hợp lá cúc tần với lá hương nhu, lá bàng, sắc thuốc và uống.

8. Trị cảm cúm bằng ngải cứu

Ngải cứu là một loại cây thuộc họ Cúc và được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền để điều trị một số bệnh bao gồm cảm cúm và các triệu chứng liên quan. Cách trị cảm sốt tại nhà hiệu quả là rửa sạch ngải cứu, sau đó đun nước nấu ngải cứu. Sau khi hương vị và thành phần của ngải cứu đã hòa quyện vào nước, bạn có thể lấy nước trên để uống.

9. Súc miệng, vệ sinh mũi với nước muối

Nước muối loãng có tác dụng diệt khuẩn và sát trùng cao. Súc miệng bằng nước muối khi bị cúm còn giúp loại bỏ chất nhầy tích tụ sau cổ họng đặc biệt là khi thực hiện động tác ngửa cổ súc miệng. Kiên trì súc nước muối trong nhiều ngày liên tiếp giúp giảm nhanh các triệu chứng đau họng, rát cổ, viêm nhiễm cổ họng.

10. Bôi tinh dầu

Một số loại tinh dầu có thể giúp chống lại một số loại vi rút, vi khuẩn góp phần chữa trị bệnh cúm tại nhà hiệu quả. Một nghiên cứu cho thấy, tinh dầu trà có thể giúp bạn chống lại virus cúm bằng cách làm chậm hoặc ngăn chặn tốc độ nhân lên của virus. Tinh dầu trà phát huy hiệu quả tốt nhất khi được dùng trong 2 giờ đầu sau nhiễm trùng.

Ngoài tinh dầu trà, các loại tinh dầu thực vật và thảo dược khác có thể hoạt động như thuốc kháng sinh tự nhiên và thuốc kháng vi rút bao gồm: dầu quế, tinh dầu bạc hà, dầu bạch đàn, dầu chanh, dầu cỏ xạ hương…

Có thể khuếch tán tinh dầu vào không khí bằng máy khuếch tán giúp chống lại một số loại virus, vi khuẩn. Cần lưu ý liệu pháp hương thơm có thể ảnh hưởng trẻ em, phụ nữ mang thai và vật nuôi.

11. Để cơ thể nghỉ ngơi

Trong quá trình điều trị cúm tại nhà, bệnh nhân nên giảm tối đa lượng công việc nặng hay phải đi lại ngoài trời nhiều. Thay vào đó, hãy dành thời gian nghỉ ngơi và thư giãn để tình trạng bệnh tiến triển tốt hơn.

Nếu cảm thấy mệt mỏi, không muốn tập thể dục thì đừng quá gắng sức. Đừng cố giải quyết những công việc hàng ngày khi triệu chứng cúm đang trầm trọng. Nghỉ ngơi cũng là cách hỗ trợ cơ thể chống lại nhiễm trùng hiệu quả.

Không nên thức quá khuya, hãy ngủ đủ giấc. Chu kỳ giấc ngủ hợp lý là "chìa khóa" để hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn.

12. Dùng thức ăn dạng lỏng và ấm

Người mắc cúm có thể sốt, ho, đau đầu, đau họng, mệt mỏi toàn thân… Các triệu chứng có thể khiến người bệnh mệt mỏi, cảm thấy chán ăn. Do đó, nên ăn những món ăn dễ tiêu hóa và ấm như các món canh thịt, cháo hoặc các loại súp.

13. Bổ sung thực phẩm giàu kẽm

Kẽm có thể rút ngắn thời gian cảm cúm hoặc cảm lạnh. Nghiên cứu được thực hiện bởi PGS Jennifer Hunter, Viện Nghiên cứu Sức khỏe NICM tại Đại học Western Sydney, trên 5.400 người trưởng thành tham gia. Các nhà khoa học nhận thấy, so với giả dược người dùng viên ngậm kẽm hoặc thuốc xịt mũi có thể ngăn ngừa 5 ca nhiễm trùng đường hô hấp mới trong 100 người mỗi tháng, giảm nguy cơ mắc các triệu chứng nghiêm trọng hơn.

14. Tránh sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, bia, rượu

Khi mắc cúm, người bệnh cần thay đổi thói quen hàng ngày bao gồm cả chế độ ăn uống. Trong đó, bia, rượu là những loại đồ uống cần tránh xa. Cụ thể, cồn trong bia, rượu có thể gây nên tình trạng mất nước cho cơ thể, từ đó khiến các triệu chứng nghẹt mũi, đau họng tiến triển tệ hơn. Đặc biệt, người bệnh cúm tuyệt đối không uống rượu khi đang sốt.

Ngoài ra, rượu bia có thể làm suy giảm hệ miễn dịch. Đặc biệt, khi bị cảm cúm hệ miễn dịch của cơ thể đã trở nên suy yếu, uống những loại đồ uống có cồn như bia, rượu khiến cơ thể người bệnh khó hồi phục hơn so với bình thường. Bên cạnh đó, đồ uống có cồn có thể gây tổn thương lâu dài cho gan, thận, đe dọa sức khỏe người bệnh.

Mặt khác, người bệnh cúm không nên uống rượu, bia vì sự tương tác của chúng với các loại thuốc điều trị mà họ đang sử dụng.

15. Mặc quần áo thoải mái

Nhiều người cho rằng khi mắc cúm nên mặc quần áo dày hoặc nhiều lớp quần áo để chống lạnh. Tuy nhiên, mặc quần áo quá dày sẽ khiến người bệnh khó vận động, gây bí da, cản trở sự thoát mồ hôi của cơ thể.

16. Đốt bồ kết

Việc sử dụng bồ kết khô để xông mũi trong việc đối phó với cảm cúm đã trở thành một phương pháp truyền thống được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Đây là một phương pháp mà người dân sử dụng để giảm nhẹ các triệu chứng của cảm cúm, như nghẹt mũi, đau họng và tăng cường sức kháng cho cơ thể. Mùi thơm và hơi hăng của bồ kết giúp mũi thông thoáng, dễ thở và chống lại các vấn đề về hô hấp.

Những cách để phòng ngừa bệnh cúm

Dưới đây là một số cách để phòng ngừa bệnh cảm cúm:

Luyện tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe, cải thiện tuần hoàn máu và hệ miễn dịch, giúp cơ thể tự nhiên chống lại các bệnh truyền nhiễm.

Giữ ấm cơ thể để tránh suy giảm kháng thể cục bộ, đặc biệt là các phần cơ thể nhạy cảm như cổ, mũi và miệng.

Giữ cơ thể được nghỉ ngơi đủ giấc giúp hệ miễn dịch hoạt động tốt và tăng khả năng chống lại bệnh tật.

Uống đủ nước giúp duy trì độ ẩm cơ thể, loại bỏ các chất độc hại và giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả.

Đảm bảo giữ đủ không khí trong lành và ánh sáng mặt trời trong phòng giúp loại bỏ các vi trùng và chất có hại cho cơ thể.

Giặt chăn gối, màn thường xuyên giúp loại bỏ vi khuẩn và bụi bẩn. Giữ chăn gối và mùng mền khô ráo và sạch sẽ.

Bị cúm, khi nào dùng Tamiflu? Những ai không nên dùng thuốc này?

GĐXH – Theo các chuyên gia, Tamiflu không phải là “thần dược” trị cúm. Việc lạm dụng Tamiflu có thể dẫn đến nhiều hệ lụy cho sức khỏe như hiện tượng kháng thuốc này ngày càng tăng.

Loạt 'thuốc bổ tự nhiên' dễ tìm, tốt cho người bị cúm, giúp ngừa cả biến chứng

Cúm là bệnh truyền nhiễm thường gặp, gây ra nhiều khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe. Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, chế độ dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục.