27 năm làm vợ cho... anh rể
Chuyện buồn về người đàn bà ở buôn Tang, xã Phú Cần, H.Krông Pa (Gia Lai) làm vợ khi mới lên 10 tuổi vì hủ tục cứ thế tuôn chảy khi có người vô tình hỏi đến.
Chị mất tích, em thế chân
Chàng rể Alê Bhuar người cùng xã đã vượt qua “sát hạch”, vượt qua đám trai trong buôn để nhận được cái gật đầu của cô gái H’len tuổi đôi mươi. Rượu, thịt ê hề, người của buôn vui chơi đến hai ngày mới vãn. Đùng một cái, một buổi H’len đi rẫy rồi không thấy về. Mọi người tất tả đi tìm nhưng đến hai con trăng lặn cũng không thấy.
Alê Bhuar đi khắp nơi trong vùng, lên cả rừng tìm vợ như người mất hồn, nghĩ rằng hay vợ mình bị lạc? Nhưng rồi anh lại nghĩ: vợ mình lên nương lên núi mòn cả tay chân thì sao lạc được. Alê Bhuar chọn cách cuối cùng là ở nhà chờ vợ. Nhưng chờ đến hơn hai tháng, thức xọp người, bầu bạn của Alê Bhuar những ngày này là những ghè rượu uống cháy cổ.
Ai đó trong buôn Tang buông lời: “Nhà H’len phải đền vợ cho thằng Alê Bhuar rồi!”. Đền là phải bò, phải heo, phải gà, rượu nữa. Nhà H’len hết cả của cải sau lễ cưới. Ngày thực hiện lệ làng càng đến gần. Bố H’len nghĩ mãi, cuối cùng quả quyết: Con H’len đi lâu như thế là nó không về nữa rồi. Thằng Alê Bhuar nói chuyện đòi vợ rồi, cưới con H’Ruk cho nó thôi.
Năm ấy, H’Ruk mới lên mười. Đám cưới mà chàng rể chẳng ai khác là Alê Bhuar 24 tuổi và cô dâu là H’Ruk đang ngây ngô tuổi chơi tuổi lớn. Đem vòng tay (vật đính ước) mà anh rể mới trao, cô hồn nhiên khoe với người làng. Mọi người trong buôn lại được một phen no say.
Cô bé H’Ruk cười vang một góc nhà, bước xuống cầu thang ra chơi với chúng bạn trong buôn mà chẳng thể biết được cơn khổ từ đây đã trói cuộc đời mình.
Những ngày buồn
Ksor H’Ruk không hiểu sao sau bữa người trong buôn vui chơi uống rượu ca hát xong, cô phải đi theo anh rể Alê Bhuar như cái bóng. Ngày trước cô vẫn thường hay lên rẫy với ba mẹ, giờ Alê Bhuar dẫn cô đi. Chăn bò, lấy củi, quanh cô lúc nào cũng có anh rể. Mãi rồi cũng thành quen. Chỉ người trong buôn và ba mẹ cô là khác, nhìn H’Ruk ngày càng ra dáng thiếu nữ, mắt họ ngấn buồn. H’Ruk vẫn hồn nhiên, chỉ thỉnh thoảng đỏ mặt chạy đuổi đánh đám trai gái cùng lứa khi chúng trêu cô và anh rể là… vợ chồng! Những chuyện này, mỗi tối cô đều háo hức kể cho anh rể nghe, còn cả nhà ngồi lặng im.
Hơn 13 tuổi, H’Ruk đã ra dáng thiếu nữ. Bố mẹ H’Ruk cắt một khoảnh đất, dựng nhà, bảo cô và anh rể Alê Bhuar ra ở. Bấy giờ cô mới hiểu những lời trêu đùa của đám trẻ trong làng. Cô còn muốn đi chơi với đám bạn, còn muốn vui với chúng trong những dịp hội làng. Cô thiếu nữ chưa kịp vui đã trở thành đàn bà.
H’Ruk kể đã có lần cô khóc chạy về nhà xin ở lại, không quay về nhà nữa. Mẹ cô nói: “Mày muốn bỏ chồng phải có 2 con trâu. Không có trâu thì có 3 con bò đền cho nó. Mày có thì mày đền đi, tao không có đâu”. Cô hiểu, ước mong được quay về nhà đã thành tuyệt vọng từ ngày cả nhà thực hiện tục “nối dây” cho cô với anh rể.
Bốn đứa con lần lượt ra đời, gánh nặng cơm áo oằn lưng H’Ruk như chính cuộc đời cô vậy.
|
Tục nối dây Nối dây là một tập tục lâu đời trong một số cộng đồng người bản địa ở Tây nguyên. Theo tục này, khi người vợ qua đời, người chồng muốn tái hôn buộc phải lấy một người con gái trong gia đình vợ (có thể là em gái vợ còn rất nhỏ tuổi hoặc người chị vợ già hơn mình rất nhiều) miễn là người đó chưa có chồng. Những người đó gọi là người nối dây. Nếu không còn người để nối dây thì người chồng phải về lại nhà mẹ đẻ với hai bàn tay trắng. Ngược lại, nếu người chồng mất mà gia đình chồng không muốn mất của cũng phải đưa người (anh trai hay em trai chưa có vợ của người chồng) sang nhà người vợ đã mất để thực hiện tục nối dây. Nhà thơ Văn Công Hùng, một người ở Tây nguyên lâu năm và có nhiều chuyến đi tìm hiểu, nghiên cứu văn hóa bản địa cho biết: “Thực ra tục nối dây là một cách giữ của cải bởi nhiều dân tộc bản địa ở Tây nguyên theo chế độ mẫu hệ. Hiện hủ tục này đã không còn”. |
Theo Trần Hiếu (Thanh Niên Online)
Hà Nội: Phường Yên Hòa ra 'tối hậu thư', yêu cầu xử lý nghiêm vi phạm tại ô đất C2
Đời sống - 8 phút trướcGĐXH - Liên quan đến tình trạng vi phạm trật tự xây dựng, sử dụng đất sai mục đích tại ô đất C2 KĐT Trung Hòa - Nhân Chính (phường Yên Hòa, TP Hà Nội), UBND phường Yên Hòa đã có văn bản, yêu cầu đơn vị quản lý ô đất khẩn trương xử lý dứt điểm các vi phạm trước ngày 25/11.
Truy tìm xe tải làm đổ bùn nhão xuống đường khiến hàng loạt xe máy trượt ngã ở Hà Nội
Đời sống - 13 phút trướcGĐXH - Đội CSGT đường bộ số 3 (Phòng CSGT, Công an Hà Nội) đang phối hợp với Công an phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám truy tìm ô tô tải làm đổ bùn nhão ra phố Tôn Đức Thắng, khiến hàng loạt xe máy trượt ngã vào tối 16/11.
Những lời chúc hay, ý nghĩa chúc mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11
Giáo dục - 2 giờ trướcGĐXH - Những lời chúc thân thương vào ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 là một món quà tinh thần vô giá gửi đến thầy cô giáo. Dưới đây là những lời chúc hay, ý nghĩa gửi tặng đến các thầy cô nhân ngày đặc biệt này.
Kinh hoàng lốc xoáy càn quét lúc nửa đêm, hàng loạt nhà dân ở Đà Nẵng tốc mái, hư hỏng nặng
Thời sự - 4 giờ trướcGĐXH - Hàng chục ngôi nhà ở phía nam thành phố Đà Nẵng bị tốc mái, hư hỏng do trận lốc xoáy quét trong đêm 16/11.
Những số cuối ngày sinh Âm lịch hé lộ bí mật về sự giàu có
Đời sống - 4 giờ trướcGĐXH - Khám phá bí mật tài lộc ẩn sau những số cuối ngày sinh Âm lịch. Liệu bạn có thuộc nhóm người dễ làm giàu, càng lớn tuổi càng thịnh vượng hay không?
Hiện trường sạt lở núi đè ô tô khách ở đèo Khánh Lê, ít nhất 6 người chết
Thời sự - 5 giờ trướcMưa lớn khiến đèo Khánh Lê trên tuyến quốc lộ 27C sạt lở, đất đá vùi lấp xe khách làm ít nhất 6 người tử vong, 19 người bị thương.
Vác dao chém hàng xóm vì hát karaoke gây ồn ào
Pháp luật - 7 giờ trướcGĐXH - Đi nhậu về thấy nhà hàng xóm hát karaoke ồn ào, Đặng Thành Duy (SN 1981, trú tại xã Kiên Lương, tỉnh An Giang) vác dao tự chế qua “nói chuyện”.
Tin sáng 17/11: Không khí lạnh tràn về, miền Bắc có thể xuất hiện băng giá, sương muối; mất một tỷ đồng vì tin sẽ 'trúng thưởng 10 tỷ đồng'
Xã hội - 7 giờ trướcGĐXH - Khoảng chiều và đêm ngày 17/11, bộ phận không khí lạnh sẽ ảnh hưởng đến khu vực Đông Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ; Công an khuyến cáo người dân cảnh giác và chủ động cung cấp thông tin nếu từng bị lừa trúng thưởng trên mạng là 2 trong số các tin đáng chú ý hôm nay.
Điểm mới mức phạt vi phạm về xuất cảnh, nhập cảnh tại Việt Nam, nhiều quy định thay đổi người dân nên biết
Đời sống - 7 giờ trướcGĐXH - Theo Nghị định 282/2025/NĐ-CP, từ ngày 15/12/2025, vi phạm các quy định về xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh, cư trú và đi lại có thể bị phạt rất nặng. Dưới đây là các mức phạt cụ thể.
Khối không khí lạnh tăng cường tràn về, thời tiết Hà Nội và miền Bắc mưa to, rét đậm?
Thời sự - 7 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, từ chiều tối nay không khí lạnh tràn về nước ta ảnh hưởng đến khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ. Bắc Bộ trời chuyển rét, trong khi Trung Bộ có mưa rất to.
Những số cuối ngày sinh Âm lịch hé lộ bí mật về sự giàu có
Đời sốngGĐXH - Khám phá bí mật tài lộc ẩn sau những số cuối ngày sinh Âm lịch. Liệu bạn có thuộc nhóm người dễ làm giàu, càng lớn tuổi càng thịnh vượng hay không?