Hà Nội
23°C / 22-25°C

4 năm thực hiện Đề án Sàng lọc TS&SS: Khẳng định giá trị nhân văn và thực tiễn

Thứ hai, 14:16 03/01/2011 | Dân số và phát triển

GiadinhNet - "Trong thời gian tới, công tác DS - KHHGĐ của nước ta chuyển dần từ số lượng sang chất lượng; chẩn đoán, sàng lọc trước sinh và sơ sinh chính là điểm nhấn của mục tiêu này".

TS.Dương Quốc Trọng - Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ (Bộ Y tế) nhấn mạnh tại buổi nghiệm thu đề tài Đánh giá kết quả triển khai Đề án sàng lọc trước sinh và sơ sinh giai đoạn 2007-2010 (ngày 29/12/2010, tại Hà Nội).
 
Trường hợp được sàng lọc tăng

Trong báo cáo kết quả hoạt động sau 4 năm của Đề án này tại 12 tỉnh, thành phố phía Bắc đến năm 2010, PGS.TS Lê Anh Tuấn (Phó Giám đốc BV Phụ sản TƯ, Giám đốc Trung tâm chẩn đoán trước sinh) cho biết: Tỷ lệ thai phụ đi sàng lọc và chẩn đoán trước sinh có xu hướng sớm hơn.

Theo đó, từ năm 2007 - 2010, đã có 6.235 ca tiến hành sàng lọc chẩn đoán trước sinh. Trong đó, có 3.475 ca (chiếm 55,7%) cho kết quả bất thường. Đây là những đối tượng nguy cơ cao được gửi lên từ phòng khám, bệnh viện tuyến dưới. "Các nhà khoa học phương Tây đề nghị chúng ta sàng lọc trước sinh hội chứng Down cho tất cả phụ nữ mang thai chứ không chỉ cho những bệnh nhân có nguy cơ cao bị dị tật bẩm sinh: Mẹ trên 30 tuổi, có tiếp xúc hóa chất, có tiền sử thai dị dạng, có tiền sử thai chết trong 3 tháng đầu, đẻ non, sử dụng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ trong 3 tháng đầu, uống thuốc không rõ nguyên nhân..." - TS Tuấn khẳng định.
 

Tập huấn kỹ thuật lấy mẫu máu gót chân sơ sinh. Ảnh: V.Thu

Cũng trong thời gian triển khai Đề án, đã có 106.503 mẫu tiến hành sàng lọc sơ sinh. Số mẫu tăng dần lên theo từng năm, phát hiện 17 trường hợp mắc suy giáp bẩm sinh và 2.767 (gần 2,5%) trường hợp nghi ngờ mắc bệnh thiếu men G6PD.

Còn theo BS CKII Phạm Việt Thanh, Giám đốc BV Từ Dũ TP HCM, trong 4 năm, BV đã tiến hành sàng lọc cho 70.529 ca, trong đó 1.082 ca bị thiếu men G6PD; 12 ca bị suy giáp trạng bẩm sinh, 8/12 ca trong đó được theo dõi. TP HCM là địa phương có tỷ lệ số trẻ được sàng lọc cao nhất các tỉnh miền Nam (82,83%). Tỷ lệ suy giáp trạng bẩm sinh chung của 12 tỉnh, thành phía Nam là: 1/5.877 trẻ sinh sống; Tỷ lệ thiếu men G6PD: 1,53% trẻ sinh sống.

Theo TS.BS Lê Thị Thu Hà, Trưởng khoa Khám bệnh, BV Từ Dũ, đơn vị này đã tiến hành triển khai sàng lọc và chẩn đoán trước sinh từ năm 1998. Những năm đầu, chẩn đoán dị tật bẩm sinh chủ yếu qua những hình ảnh siêu âm. Từ tháng 8/2010, BV đã thành lập phòng chẩn đoán trước sinh, hoạt động mang tính độc lập về tổ chức và quy trình. TS.BS Thu Hà nhấn mạnh: "Chẩn đoán, sàng lọc trước sinh là cần thiết, đặc biệt cho những sản phụ có nguy cơ cao. Để góp phần thực hiện tốt Đề án, cần đẩy mạnh công tác tư vấn tiền hôn nhân và trước khi mang thai".
 
Nâng cao chất lượng dân số từ "đầu vào"
 

Đánh giá về khả năng mở rộng và phát triển Đề án, PGS.TS Lê Anh Tuấn cho hay: Hiện nay, Bộ Y tế đang xây dựng nghị định để trình Chính phủ sắp tới triển khai miễn phí sàng lọc cả trước sinh và sơ sinh theo tinh thần Luật Bảo hiểm y tế. Vì thế, dựa vào tính hiệu quả, cấp thiết, nhân văn của Đề án, cũng như năng lực của các Trung tâm trong việc hoàn thiện cơ sở vật chất- kỹ thuật, chúng ta nên củng cố, mở rộng Đề án ra toàn quốc trong những năm tới. Đó cũng là xu thế và là nội dung quan trọng trong Chương trình mục tiêu quốc gia về DS - KHHGĐ 2011-2015.

Theo TS. Dương Quốc Trọng, Đề án Sàng lọc trước sinh và sơ sinh tuy mới triển khai được 4 năm nhưng đã đạt được tính hiệu quả và nhân văn. Nhờ tuyên truyền hiệu quả, sâu rộng, sau 4 năm triển khai, Đề án đã cung cấp thông tin, kiến thức về chương trình sàng lọc trước sinh-  sơ sinh, góp phần nâng cao nhận thức của người dân.
 
Chia sẻ về điều này, chị Hồ Thị Thanh Thủy, Trưởng phòng Dân số, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Thái Nguyên hồ hởi nói: "Nhiều người còn tự tìm đến với chúng tôi. Việc chẩn đoán, sàng lọc trước sinh và sơ sinh trở thành một nhu cầu thiết yếu của các gia đình".

PGS.TS Lê Anh Tuấn chia sẻ: "Tôi đánh giá rất cao giá trị thực tiễn của Đề án. Sự đóng góp của Đề án cho 3 trung tâm tại 3 miền (BV Phụ sản TƯ, BV Từ Dũ và ĐH Y dược Huế) rất có hiệu quả. Đó là xây dựng hoàn thiện cơ sở vật chất cho các labo chẩn đoán. Tại BV Phụ sản TƯ, ngoài kinh phí từ Đề án, chúng tôi bỏ ra thêm hơn 20 tỷ để đầu tư hoàn thiện cho labo này. Hiện nay chúng tôi đã có máy móc để tiến hành sàng lọc điếc, sắp tới sẽ là sàng lọc mù".

Tuy nhiên, thực tế trong việc triển khai Đề án tại các địa phương vẫn còn nhiều hạn chế. "Chúng ta tuyên truyền tốt nhưng năng lực triển khai chưa tương xứng, yếu tố cơ bản đào tạo cán bộ chẩn đoán trước sinh chưa tốt và chưa đồng đều" - TS Tuấn nói. Cùng quan điểm này, chị Thủy cho biết: "Kỹ thuật lấy máu gót chân để sàng lọc cho trẻ sơ sinh là kỹ thuật mới. Trong khi đó, số cán bộ được đào tạo lại có hạn, chủ yếu là tự đào tạo nên kỹ thuật lấy máu chưa đạt yêu cầu, số mẫu hỏng còn nhiều".

Ngoài ra, một số thai phụ chưa chủ động đi siêu âm hoặc siêu âm không đúng thời điểm. Vì vậy, việc phát hiện các dị tật bẩm sinh khó hoặc có trường hợp phát hiện dị tật bẩm sinh khi thai đã đủ tháng. Tâm lý chung của các thai phụ và gia đình là sợ trẻ bị đau khi lấy máu làm xét nghiệm sàng lọc sơ sinh, nên chưa tự nguyện làm xét nghiệm cho trẻ hoặc thiếu hợp tác trong khi lấy máu.

Tổng cục DS-KHHGĐ cho biết, nếu như trước đây số người khuyết tật, dị tật ở nước ta là 6,3% thì theo kết quả điều tra mới nhất, tỷ lệ người khuyết tật đã tăng lên 7,2%, trong đó có một số lượng đáng kể là trẻ khuyết tật và dị tật. Để có những công dân tương lai khỏe mạnh, cần nhiều giải pháp đồng bộ, đòi hỏi sự vào cuộc của tất cả các ngành, các cấp. Riêng ngành Dân số, cần tập trung nâng cao "đầu vào" của quá trình dân số bằng đẩy mạnh 3 cấp dự phòng: Tư vấn - kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân, sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh.

 Võ Thu

thuhuyen
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Truyền hơn 3 lít máu, cắt tử cung giành giật sự sống cho sản phụ bị băng huyết sau sinh

Truyền hơn 3 lít máu, cắt tử cung giành giật sự sống cho sản phụ bị băng huyết sau sinh

Dân số và phát triển - 3 giờ trước

GĐXH - Đứng trước ngưỡng cửa sinh tử, các bác sĩ buộc phải đưa ra quyết định khó khăn là cắt tử cung toàn phần để cầm máu và cứu sống sản phụ.

[Infographic] Bí quyết dinh dưỡng cho mẹ sau sinh

[Infographic] Bí quyết dinh dưỡng cho mẹ sau sinh

Dân số và phát triển - 1 ngày trước

Dinh dưỡng sau sinh quyết định trực tiếp đến nguồn sữa mẹ. Ăn đúng thực phẩm giúp mẹ lợi sữa, tránh món ăn gây mất sữa, đảm bảo con bú đủ và mẹ khỏe mạnh.

Bé 9 tuổi ở Hưng Yên hôn mê sâu, nguy kịch vì uống nhầm Methadon

Bé 9 tuổi ở Hưng Yên hôn mê sâu, nguy kịch vì uống nhầm Methadon

Dân số và phát triển - 1 ngày trước

GĐXH - Vừa qua, các bác sĩ bệnh viện Nhi Thái Bình (tỉnh Hưng Yên) cho biết đã tiếp nhận và xử trí thành công một ca ngộ độc Methadon đặc biệt nghiêm trọng. Bệnh nhi là bé N.Đ.H (9 tuổi, xã Thụy Anh, tỉnh Hưng Yên).

Người phụ nữ phải đi cấp cứu vì dùng thuốc tránh thai 10 năm

Người phụ nữ phải đi cấp cứu vì dùng thuốc tránh thai 10 năm

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Khi đang ở nhà, người phụ nữ 45 tuổi bất ngờ choáng váng, nặng ngực và được đưa đi cấp cứu trong tình trạng nguy kịch. Bác sĩ xác định nguyên nhân do bệnh nhân dùng thuốc tránh thai kéo dài.

Những vấn đề sản phụ thường gặp trong giai đoạn hậu sản

Những vấn đề sản phụ thường gặp trong giai đoạn hậu sản

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Đối với phụ nữ sau sinh, giai đoạn hậu sản rất quan trọng ảnh hưởng đến hạnh phúc, sức khỏe lâu dài cho mẹ và bé. Do đó bà mẹ và gia đình cần nắm được những vấn đề thường gặp trong giai đoạn này.

Đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác dân số và phát triển trong tình hình mới

Đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác dân số và phát triển trong tình hình mới

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

GĐXH – Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long vừa ký Quyết định số 1745/QĐ-TTg ngày 15/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 149-KL/TW ngày 10/4/2025 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.

9X Đồng Nai có con sau 9 năm hiếm muộn, ngày đi sinh nghe mẹ nói câu nghẹn lòng

9X Đồng Nai có con sau 9 năm hiếm muộn, ngày đi sinh nghe mẹ nói câu nghẹn lòng

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Sau nhiều biến cố, 9X Đồng Nai nhận ra, phép màu sẽ đến từ chuỗi những đau đớn, tuyệt vọng và sự nỗ lực không ngừng của mình.

Mổ cấp cứu lấy thai cho người phụ nữ nặng 178kg

Mổ cấp cứu lấy thai cho người phụ nữ nặng 178kg

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

Sản phụ 28 tuổi nặng 178kg, nhiều bệnh lý thai kỳ nguy hiểm, được chuyển viện cấp cứu trong tình trạng nguy cơ cao cho cả mẹ và thai nhi.

Căng não chạy đua với thời gian cứu mẹ con sản phụ nặng 178kg, mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm

Căng não chạy đua với thời gian cứu mẹ con sản phụ nặng 178kg, mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm

Dân số và phát triển - 6 ngày trước

GĐXH - Theo các bác sĩ, với cân nặng lớn kèm theo bệnh lý tiền sản giật và đái tháo đường, việc sinh thường gần như bất khả thi. Ngay cả lựa chọn sinh mổ cũng tiềm ẩn hàng loạt nguy cơ nguy hiểm.

Hà Nội tổ chức tập huấn Hệ thông tin quản lý chuyên ngành Dân số MIS2025RS, phục vụ triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Hà Nội tổ chức tập huấn Hệ thông tin quản lý chuyên ngành Dân số MIS2025RS, phục vụ triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Dân số và phát triển - 6 ngày trước

GĐXH - Sáng ngày 14/8, Chi cục Dân số, Trẻ em và Phòng, chống Tệ nạn xã hội Hà Nội đã tổ chức Lớp tập huấn Hệ thông tin quản lý chuyên ngành Dân số MIS2025RS – phiên bản phục vụ triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp năm 2025.

Top