Tags:
Biến thách thức già hóa dân số thành cơ hội
GiadinhNet - Việt Nam là một trong 10 nước có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới, sẽ chỉ không tới 20 năm, tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên tăng từ 7% lên 14%. Điều đáng nói là tốc độ già hóa dân số nước ta chỉ diễn ra trong vòng 15 - 20 năm trong khi các nước phát triển phải qua nhiều thập kỷ. Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn về dân số, cần có giải pháp phù hợp, kịp thời.
Cần phải xây dựng những chính sách phù hợp cho người cao tuổi để đối phó với việc dân số già hóa nhanh hơn dự báo. Ảnh: TL
"Dân số già" thách thức tích lũy quốc gia
Thống kê của cơ quan chức năng cho thấy, tính đến hết năm 2017, cả nước có 11 triệu người cao tuổi, chiếm khoảng 11,95% dân số, trong đó có khoảng gần 2 triệu người từ 80 tuổi trở lên. Dự báo, Việt Nam sẽ bước vào thời kỳ dân số già vào năm 2035, khi tỉ lệ này tăng lên tới 20% với khoảng 21 triệu người cao tuổi, đến năm 2038 nhóm cao tuổi ở Việt Nam sẽ chiếm đến 20% tổng dân số. Đến năm 2049, tỉ lệ người cao tuổi sẽ chiếm khoảng 25% dân số, tức là cứ 4 người dân có một người cao tuổi".
Theo Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Thị Hà, Việt Nam đang đứng trước những thách thức to lớn của quá trình già hóa dân số nhanh chóng. Tuổi thọ trung bình của Việt Nam đã tăng từ 68,6 tuổi năm 1999 lên tới 73,2 tuổi năm 2014, và dự báo sẽ lên 78 tuổi vào năm 2030. Tốc độ già hóa dân số nhanh sẽ phát sinh nhiều vấn đề. Trong đó, vấn đề chi tiêu nhiều hơn cho chăm sóc sức khỏe, hưu trí, trợ cấp, an sinh xã hội… trong khi thời gian để Việt Nam chuẩn bị thích ứng với dân số già ngắn hơn nhiều so với các nước khác, dẫn đến mức tích lũy của quốc gia không đáp ứng kịp nhu cầu của xã hội.
Bên cạnh đó, đa phần người cao tuổi không có tích lũy vật chất, 70% vẫn phải làm việc kiếm sống, trong khi người cao tuổi rất dễ bị tổn thương với những rủi ro kinh tế, xã hội khi con cái không có việc làm và cuộc sống ổn định. Ngoài ra, cơ cấu và mô hình bệnh tật người cao tuổi nước ta hiện nay đang thay đổi theo xu hướng bệnh không lây nhiễm, các bệnh mãn tính như các bệnh về xương khớp, hô hấp, tim mạch, cao huyết áp, đột quỵ, tiểu đường, rối loạn chuyển hóa… tăng nhanh, dẫn đến chi phí chăm sóc y tế rất cao và tất yếu tạo thêm áp lực quá tải cho các bệnh viện vốn chưa được giải quyết dứt điểm.
Những vấn đề này đòi hỏi cần phải xây dựng những chính sách phù hợp cho người cao tuổi để đối phó với việc dân số già hóa nhanh hơn dự báo. Trong khi đó, Việt Nam vẫn chưa thực sự sẵn sàng (cả về nhận thức và hành động) để đón dân số đang già nhanh chóng, thậm chí sẽ là dân số "siêu già" trong một vài thập kỷ nữa.
Già hoá dân số cần nhìn trên khía cạnh tích cực
“Già hóa dân số” hay còn gọi là giai đoạn “dân số đang già” là tình trạng dân số có tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên chiếm từ 7% tổng dân số trở lên; hoặc khi tỉ lệ người từ 60 tuổi trở lên chiếm từ 10% tổng dân số trở lên. Giai đoạn “dân số già” là tình trạng dân số có tỉ lệ từ 65 tuổi trở lên chiếm từ 14% tổng dân số trở lên. “Dân số siêu già” là tình trạng dân số có tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên chiếm từ 21% dân số trở lên.
TS Nguyễn Ngọc Quỳnh (Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc) cho rằng, già hóa dân số cũng cần được nhìn nhận trên khía cạnh tích cực. Theo bà, dân số cao tuổi không có nghĩa hoàn toàn là gánh nặng mà đây là cơ hội lớn cho các ngành kinh tế dịch vụ cho người cao tuổi.
Thậm chí, "ở Trung Quốc thị trường này rất triển vọng khi tỉ lệ người cao tuổi chi cho các dịch vụ tới 165 tỉ USD/năm", TS Nguyễn Ngọc Quỳnh nêu ví dụ và cho rằng, người cao tuổi còn là một lực lượng lao động cho xã hội, với khoảng 46% người cao tuổi Việt Nam vẫn đang làm các công việc được trả lương.
Do đó, thích ứng với già hóa dân số không chỉ là giải quyết vấn đề của người cao tuổi mà cần có chính sách tiếp cận toàn diện để chuẩn bị cho giai đoạn dân số già. Còn theo ThS Lê Minh Giang - Chánh Văn phòng Ủy ban Quốc gia về người cao tuổi Việt Nam, để tận dụng được nguồn nhân lực này cần tạo thuận lợi cho người cao tuổi tiếp cận với vốn tín dụng để phát triển sản xuất kinh doanh.
GS.TS Nguyễn Đình Cử, nguyên Viện trưởng Viện Dân số và các vấn đề xã hội (ĐH Kinh tế quốc dân) nhấn mạnh: Điều các nhà hoạch định chính sách cần nhìn thấy rõ nhất là sự thay đổi và nhu cầu theo từng nhóm tuổi, trong đó, nhóm 65 tuổi trở lên cần được chăm sóc, phụng dưỡng. Để thích ứng với già hóa dân số, cần phát triển và tăng cường quản lý dịch vụ chăm sóc xã hội, có cơ chế phối hợp công - tư trong cung ứng dịch vụ chăm sóc xã hội. Đặc biệt là khuyến khích khu vực tư nhân tham gia vào cung cấp dịch vụ chăm sóc người cao tuổi cũng như gắn kết giữa chăm sóc y tế tại cộng đồng với dịch vụ chăm sóc xã hội.
Từ năm 2007, Việt Nam đã bước vào thời kỳ cơ cấu “dân số vàng”, tức là, cứ một người trong độ tuổi phụ thuộc (dưới 15 tuổi hoặc trên 60 tuổi) thì có 2 người hoặc hơn trong độ tuổi lao động (từ 15 - 60 tuổi). Với cơ cấu dân số này, là cơ hội “vàng” để nước ta có được lực lượng lao động trẻ dồi dào trong giai đoạn tăng trưởng kinh tế 2010 - 2020. Tuy nhiên, sau giai đoạn dân số “vàng” sẽ bước sang giai đoạn dân số “già”. Điều đáng nói là, Việt Nam nằm trong số 10 nước có tốc độ già hóa nhanh nhất trên thế giới, sẽ chỉ mất không tới 20 năm, tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên tăng từ 7% lên 14%.
Nguyễn Phong
Bình luận
Ý kiến của bạn
Người đàn ông bị viêm đường tiết niệu tái phát, bác sĩ chỉ rõ nguyên nhân
Dân số và phát triển - 18 giờ trướcGĐXH - Bệnh nhân bị hẹp niệu đạo nếu không được can thiệp kịp thời sẽ tiếp tục gây ứ đọng nước tiểu, làm tăng nguy cơ tái phát nhiễm khuẩn đường tiết niệu.
Người phụ nữ hiếm muộn được bác sĩ khuyên giảm cân để mang thai: Kết quả bất ngờ
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcGĐXH - Dựa trên nguyện vọng giảm cân để được làm mẹ, bác sĩ đã xây dựng liệu trình giảm cân an toàn, đảm bảo sức khỏe cho chị Hiền.
8 loại đồ uống tự làm hỗ trợ thận và đường tiết niệu khỏe mạnh
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcThận là cơ quan quan trọng trong cơ thể, có nhiệm vụ lọc bỏ chất thải, cân bằng nước và điện giải, đồng thời duy trì huyết áp ổn định. Để bảo vệ và tăng cường chức năng của thận, việc bổ sung những loại đồ uống tự nhiên, dễ làm tại nhà là một lựa chọn an toàn và hiệu quả.
Dây rốn thắt nút có đẻ thường được không?
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcDây rốn thắt nút là một tình trạng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Mặc dù vẫn có thể sinh thường an toàn nhưng đòi hỏi phải được theo dõi rất chặt chẽ bởi các bác sĩ chuyên khoa có nhiều kinh nghiệm.
Người phụ nữ 51 tuổi thoát khỏi u buồng trứng đường kính 6cm nhờ làm việc này
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcGĐXH - Các bác sĩ đã cắt bỏ khối u buồng trứng bằng phương pháp phẫu thuật nội soi qua đường âm đạo, giúp người bệnh không sẹo, rất ít đau và hồi phục sau mổ nhanh chóng.
21 năm mang hình thể nữ nhưng đi khám tá hỏa phát hiện giới tính nam
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcGĐXH - Tại bệnh viện, kết quả xét nghiệm cho thấy bộ nhiễm sắc thể 46,XY giới tính di truyền là nam. Chụp cộng hưởng từ (MRI) xác định hai tinh hoàn nằm trong ống bẹn, không có tử cung và buồng trứng.
Dấu hiệu bị đục thủy tinh thể ở người già rất dễ bị bỏ qua
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcGĐXH - Người bệnh bị đục thủy thinh thể nặng đến viện khám mắt trong tình trạng hai mắt mờ nhòe, nhìn kém, thấy mọi vật đều bị ám vàng, sai lệch màu sắc so với thực tế.
10 lý do khiến chị em dễ tăng cân trong thời kỳ mãn kinh
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcPhụ nữ trung niên, đặc biệt trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, dễ tăng cân là do sự kết hợp phức tạp của nhiều yếu tố sinh học, nội tiết tố và lối sống.
Hoàn thiện hồ sơ Dự thảo Luật Dân số, sẵn sàng trình tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcPhạm vi điều chỉnh của dự án Luật Dân số gồm: Duy trì mức sinh thay thế; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; thích ứng với già hóa dân số, dân số già; nâng cao chất lượng dân số; truyền thông, vận động, giáo dục về dân số; các điều kiện bảo đảm thực hiện công tác dân số...
10 năm, người phụ nữ Hà Nội mổ đẻ đến 5 lần
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcGĐXH - Khi mang thai lần 5, sản phụ được phát hiện rau tiền đạo trung tâm và rau cài răng lược xâm lấn sâu vào tử cung, một tình trạng vô cùng nguy hiểm, đặc biệt ở sản phụ có nhiều vết mổ cũ.
Giao lưu trực tuyến: Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên và tầm quan trọng của tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn
Dân số và phát triểnGĐXH - Theo các chuyên gia, sức khỏe sinh sản của vị thành niên, thanh niên được coi là một trong những yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của giống nòi.
