Tags:
Biến thách thức già hóa dân số thành cơ hội
GiadinhNet - Việt Nam là một trong 10 nước có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới, sẽ chỉ không tới 20 năm, tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên tăng từ 7% lên 14%. Điều đáng nói là tốc độ già hóa dân số nước ta chỉ diễn ra trong vòng 15 - 20 năm trong khi các nước phát triển phải qua nhiều thập kỷ. Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn về dân số, cần có giải pháp phù hợp, kịp thời.
Cần phải xây dựng những chính sách phù hợp cho người cao tuổi để đối phó với việc dân số già hóa nhanh hơn dự báo. Ảnh: TL
"Dân số già" thách thức tích lũy quốc gia
Thống kê của cơ quan chức năng cho thấy, tính đến hết năm 2017, cả nước có 11 triệu người cao tuổi, chiếm khoảng 11,95% dân số, trong đó có khoảng gần 2 triệu người từ 80 tuổi trở lên. Dự báo, Việt Nam sẽ bước vào thời kỳ dân số già vào năm 2035, khi tỉ lệ này tăng lên tới 20% với khoảng 21 triệu người cao tuổi, đến năm 2038 nhóm cao tuổi ở Việt Nam sẽ chiếm đến 20% tổng dân số. Đến năm 2049, tỉ lệ người cao tuổi sẽ chiếm khoảng 25% dân số, tức là cứ 4 người dân có một người cao tuổi".
Theo Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Thị Hà, Việt Nam đang đứng trước những thách thức to lớn của quá trình già hóa dân số nhanh chóng. Tuổi thọ trung bình của Việt Nam đã tăng từ 68,6 tuổi năm 1999 lên tới 73,2 tuổi năm 2014, và dự báo sẽ lên 78 tuổi vào năm 2030. Tốc độ già hóa dân số nhanh sẽ phát sinh nhiều vấn đề. Trong đó, vấn đề chi tiêu nhiều hơn cho chăm sóc sức khỏe, hưu trí, trợ cấp, an sinh xã hội… trong khi thời gian để Việt Nam chuẩn bị thích ứng với dân số già ngắn hơn nhiều so với các nước khác, dẫn đến mức tích lũy của quốc gia không đáp ứng kịp nhu cầu của xã hội.
Bên cạnh đó, đa phần người cao tuổi không có tích lũy vật chất, 70% vẫn phải làm việc kiếm sống, trong khi người cao tuổi rất dễ bị tổn thương với những rủi ro kinh tế, xã hội khi con cái không có việc làm và cuộc sống ổn định. Ngoài ra, cơ cấu và mô hình bệnh tật người cao tuổi nước ta hiện nay đang thay đổi theo xu hướng bệnh không lây nhiễm, các bệnh mãn tính như các bệnh về xương khớp, hô hấp, tim mạch, cao huyết áp, đột quỵ, tiểu đường, rối loạn chuyển hóa… tăng nhanh, dẫn đến chi phí chăm sóc y tế rất cao và tất yếu tạo thêm áp lực quá tải cho các bệnh viện vốn chưa được giải quyết dứt điểm.
Những vấn đề này đòi hỏi cần phải xây dựng những chính sách phù hợp cho người cao tuổi để đối phó với việc dân số già hóa nhanh hơn dự báo. Trong khi đó, Việt Nam vẫn chưa thực sự sẵn sàng (cả về nhận thức và hành động) để đón dân số đang già nhanh chóng, thậm chí sẽ là dân số "siêu già" trong một vài thập kỷ nữa.
Già hoá dân số cần nhìn trên khía cạnh tích cực
“Già hóa dân số” hay còn gọi là giai đoạn “dân số đang già” là tình trạng dân số có tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên chiếm từ 7% tổng dân số trở lên; hoặc khi tỉ lệ người từ 60 tuổi trở lên chiếm từ 10% tổng dân số trở lên. Giai đoạn “dân số già” là tình trạng dân số có tỉ lệ từ 65 tuổi trở lên chiếm từ 14% tổng dân số trở lên. “Dân số siêu già” là tình trạng dân số có tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên chiếm từ 21% dân số trở lên.
TS Nguyễn Ngọc Quỳnh (Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc) cho rằng, già hóa dân số cũng cần được nhìn nhận trên khía cạnh tích cực. Theo bà, dân số cao tuổi không có nghĩa hoàn toàn là gánh nặng mà đây là cơ hội lớn cho các ngành kinh tế dịch vụ cho người cao tuổi.
Thậm chí, "ở Trung Quốc thị trường này rất triển vọng khi tỉ lệ người cao tuổi chi cho các dịch vụ tới 165 tỉ USD/năm", TS Nguyễn Ngọc Quỳnh nêu ví dụ và cho rằng, người cao tuổi còn là một lực lượng lao động cho xã hội, với khoảng 46% người cao tuổi Việt Nam vẫn đang làm các công việc được trả lương.
Do đó, thích ứng với già hóa dân số không chỉ là giải quyết vấn đề của người cao tuổi mà cần có chính sách tiếp cận toàn diện để chuẩn bị cho giai đoạn dân số già. Còn theo ThS Lê Minh Giang - Chánh Văn phòng Ủy ban Quốc gia về người cao tuổi Việt Nam, để tận dụng được nguồn nhân lực này cần tạo thuận lợi cho người cao tuổi tiếp cận với vốn tín dụng để phát triển sản xuất kinh doanh.
GS.TS Nguyễn Đình Cử, nguyên Viện trưởng Viện Dân số và các vấn đề xã hội (ĐH Kinh tế quốc dân) nhấn mạnh: Điều các nhà hoạch định chính sách cần nhìn thấy rõ nhất là sự thay đổi và nhu cầu theo từng nhóm tuổi, trong đó, nhóm 65 tuổi trở lên cần được chăm sóc, phụng dưỡng. Để thích ứng với già hóa dân số, cần phát triển và tăng cường quản lý dịch vụ chăm sóc xã hội, có cơ chế phối hợp công - tư trong cung ứng dịch vụ chăm sóc xã hội. Đặc biệt là khuyến khích khu vực tư nhân tham gia vào cung cấp dịch vụ chăm sóc người cao tuổi cũng như gắn kết giữa chăm sóc y tế tại cộng đồng với dịch vụ chăm sóc xã hội.
Từ năm 2007, Việt Nam đã bước vào thời kỳ cơ cấu “dân số vàng”, tức là, cứ một người trong độ tuổi phụ thuộc (dưới 15 tuổi hoặc trên 60 tuổi) thì có 2 người hoặc hơn trong độ tuổi lao động (từ 15 - 60 tuổi). Với cơ cấu dân số này, là cơ hội “vàng” để nước ta có được lực lượng lao động trẻ dồi dào trong giai đoạn tăng trưởng kinh tế 2010 - 2020. Tuy nhiên, sau giai đoạn dân số “vàng” sẽ bước sang giai đoạn dân số “già”. Điều đáng nói là, Việt Nam nằm trong số 10 nước có tốc độ già hóa nhanh nhất trên thế giới, sẽ chỉ mất không tới 20 năm, tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên tăng từ 7% lên 14%.
Nguyễn Phong
Ý kiến của bạn
Phụ nữ cần đi khám ngay nếu có 5 dấu hiệu lạ trong kỳ kinh nguyệt
Dân số và phát triển - 20 giờ trướcKhi một người phụ nữ có nguy cơ cao mắc ung thư hoặc có thể tế bào ung thư đã tiềm ẩn ngay trong người rồi, thì kỳ kinh nguyệt của người đó thường xuất hiện 5 dấu hiệu bất thường dưới đây.
Từ vụ thai phụ nguy hiểm tính mạng do bị vỡ tử cung: Những ai dễ gặp loại tai biến sản khoa này?
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcGiadinhNet – Theo các bác sĩ, vỡ tử cung là một trong những tai biến sản khoa nguy hiểm, có thể gây tử vong cho cả người mẹ và thai nhi nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời.
‘Tự sướng’ ở nữ giới đem lại những lợi ích nhất định nhưng nếu mắc sai lầm này dễ hại thân
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcGiadinhNet - Các chuyên gia khuyến cáo, thủ dâm ở nữ giới không phải là xấu nhưng việc lạm dụng thủ dâm là điều không được khuyến khích vì nó có thể tác động xấu đến đời sống tình dục của các cặp đôi hoặc có thể gây ra các tổn hại về sức khỏe nếu thủ dâm sai cách.
Chu kỳ kinh nguyệt nói lên điều gì về sức khỏe của phụ nữ?
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcChu kỳ kinh nguyệt có thể cho phụ nữ biết nhiều điều về sức khỏe.
Thủ dâm quá đà suốt thời niên thiếu, chàng trai 28 tuổi đối mặt nỗi lo vô sinh
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcLạm dụng thủ dâm có thể là một trong những nguyên nhân dẫn tới xuất tinh sớm và vô sinh ở nam giới.
Bệnh đậu mùa khỉ có lây truyền qua đường tình dục?
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcTrung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh châu Âu cho biết số ca mắc đậu mùa khỉ hiện nay ở châu Âu chủ yếu là nam giới có quan hệ tình dục đồng giới.
10 'siêu thực phẩm' giúp cải thiện kích thước vòng 1 cực kỳ hiệu quả
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcCó nhiều cách để giúp hỗ trợ tăng kích thước vòng 1. Trong đó, sử dụng các thực phẩm là cách đơn giản và đem lại hiệu quả khá tốt.
Hải Phòng chăm sóc SKSS giúp phụ nữ nông thôn đẩy lùi bệnh tật
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcGiadinhNet - Việc ngành Dân số Hải Phòng đưa nhân lực y tế cùng trang thiết bị về tận vùng nông thôn tư vấn, khám sức khỏe cho phụ nữ sẽ giúp đẩy lùi bệnh tật và nâng cao ý thức chủ động phòng bệnh cho bản thân
Những điều cha mẹ cần lưu ý khi chăm sóc trẻ mắc bệnh tay chân miệng
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcKhi có dấu hiệu mắc bệnh tay chân miệng, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa khám và hướng dẫn điều trị cụ thể. Ngoài việc dùng thuốc, cần lưu ý chế độ chăm sóc, đặc biệt là vệ sinh và dinh dưỡng thật tốt.
Các lưu ý chăm sóc trẻ bị táo bón cha mẹ nên đọc
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcTáo bón là một trong những vấn đề thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Theo thống kê, có khoảng 10% trẻ em bị táo bón, trong đó có khoảng 30% trường hợp cần có sự can thiệp của bác sĩ.
‘Tự sướng’ ở nữ giới đem lại những lợi ích nhất định nhưng nếu mắc sai lầm này dễ hại thân
Dân số và phát triểnGiadinhNet - Các chuyên gia khuyến cáo, thủ dâm ở nữ giới không phải là xấu nhưng việc lạm dụng thủ dâm là điều không được khuyến khích vì nó có thể tác động xấu đến đời sống tình dục của các cặp đôi hoặc có thể gây ra các tổn hại về sức khỏe nếu thủ dâm sai cách.
